| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā |
អសាធារណាទិវណ្ណនា
Asādhāraṇādivaṇṇanā
៣៣៨. បុព្ពេ វុត្តចុទ្ទសបរមានេវ អន្តរបញ្ហេ និដ្ឋបេត្វា បុរិមបញ្ហំ វិស្សជ្ជេន្តោ។ ធោវនញ្ច បដិគ្គហោតិ គាថា អដ្ឋកថាចរិយានំ។ ទ្វេ លោមានិ ឯឡកលោមតិយោជនបរមានិ។
338. Pubbe vuttacuddasaparamāneva antarapañhe niṭṭhapetvā purimapañhaṃ vissajjento. Dhovanañca paṭiggahoti gāthā aṭṭhakathācariyānaṃ. Dve lomāni eḷakalomatiyojanaparamāni.
ទ្វេវីសតិ ខុទ្ទកាតិ –
Dvevīsati khuddakāti –
‘‘សកលោ ភិក្ខុនិវគ្គោ, បរម្បរញ្ច ភោជនំ;
‘‘Sakalo bhikkhunivaggo, paramparañca bhojanaṃ;
អនតិរិត្តំ អភិហដំ, បណីតញ្ច អចេលកំ;
Anatirittaṃ abhihaṭaṃ, paṇītañca acelakaṃ;
ជានំ ទុដ្ឋុល្លឆាទនំ។
Jānaṃ duṭṭhullachādanaṃ.
‘‘ឩនំ មាតុគាមេន សទ្ធិំ, យា ច អនិក្ខន្តរាជកេ;
‘‘Ūnaṃ mātugāmena saddhiṃ, yā ca anikkhantarājake;
សន្តំ ភិក្ខុំ អនាបុច្ឆា, វិកាលេ គាមប្បវេសនំ។
Santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā, vikāle gāmappavesanaṃ.
‘‘និសីទនេ ច យា សិក្ខា, វស្សិកាយ ច សាដិកា;
‘‘Nisīdane ca yā sikkhā, vassikāya ca sāṭikā;
ទ្វាវីសតិ ឥមា សិក្ខា, ខុទ្ទកេសុ បកាសិតា’’តិ។ –
Dvāvīsati imā sikkhā, khuddakesu pakāsitā’’ti. –
បាឋោ ។ ‘‘កុលេសុ ចារិត្តាបត្តី’’តិ បាឋោ ន គហេតព្ពោ សាធារណត្តា តស្ស សិក្ខាបទស្ស។ ឆចត្តារីសា ចិមេតិ ឆចត្តារីស ឥមេ។ ‘‘បារាជិកានិ សង្ឃាទិសេសោ’’តិ ឯវំ វុត្តសិក្ខាបទេ ឯវ វិភជិត្វា វុត្តត្តា វិភត្តិយោ នាម។ សាធារណន្តិ អដ្ឋន្នម្បិ សាធារណំ។ បារាជិកភូតា វិភត្តិយោ បារាជិកវិភត្តិយោ។ សាធារណេ សត្តវជ្ជោ សង្ឃាទិសេសោ។ អញ្ញតរស្មិំ គណ្ឋិបទេ ‘‘អថ វា ‘ទ្វេ ឧបោសថា ទ្វេ បវារណា ចត្តារិ កម្មានិ បញ្ចេវ ឧទ្ទេសា ចតុរោ ភវន្តិ, នញ្ញថា’តិ បាឡិំ ឧទ្ធរន្តិ។ តត្ថ ‘ចត្តារិ កម្មានី’តិ វិសេសាភាវា ឧទ្ធរិតបោត្ថកមេវ សុន្ទរំ, បុព្ពេបិ វិភត្តិមត្តទស្សនវសេនេវ ចេតំ វុត្តំ។ ‘ន សមថេហិ វូបសមនវសេនា’តិ វត្វា ចត្តារិ កម្មវិភជនេ ‘សមថេហិ វូបសម្មតី’តិ ន វិសេសិតំ ឧបោសថប្បវារណានំយេវ វិភាគត្តា។ កស្មា? ឯត្ថាបិ ‘ឧបោសថប្បវារណានំយេវ វិសេសេត្វា នយំ ទេថា’តិ វុត្តត្តា, អធម្មេន វគ្គាទិកម្មេន អាបត្តិយោបិ វូបសម្មន្តីតិ អាបជ្ជនតោតិ វេទិតព្ព’’ន្តិ វុត្តំ, វិចារេតព្ពំ។ ទ្វីហិ ចតូហិ តីហិ កិច្ចំ ឯកេនាតិ ទ្វីហិ វិវាទាធិករណំ, ចតូហិ អនុវាទាធិករណំ, តីហិ អាបត្តាធិករណំ, ឯកេន កិច្ចាធិករណំ សម្មតីតិ អត្ថោ។
Pāṭho . ‘‘Kulesu cārittāpattī’’ti pāṭho na gahetabbo sādhāraṇattā tassa sikkhāpadassa. Chacattārīsā cimeti chacattārīsa ime. ‘‘Pārājikāni saṅghādiseso’’ti evaṃ vuttasikkhāpade eva vibhajitvā vuttattā vibhattiyo nāma. Sādhāraṇanti aṭṭhannampi sādhāraṇaṃ. Pārājikabhūtā vibhattiyo pārājikavibhattiyo. Sādhāraṇe sattavajjo saṅghādiseso. Aññatarasmiṃ gaṇṭhipade ‘‘atha vā ‘dve uposathā dve pavāraṇā cattāri kammāni pañceva uddesā caturo bhavanti, naññathā’ti pāḷiṃ uddharanti. Tattha ‘cattāri kammānī’ti visesābhāvā uddharitapotthakameva sundaraṃ, pubbepi vibhattimattadassanavaseneva cetaṃ vuttaṃ. ‘Na samathehi vūpasamanavasenā’ti vatvā cattāri kammavibhajane ‘samathehi vūpasammatī’ti na visesitaṃ uposathappavāraṇānaṃyeva vibhāgattā. Kasmā? Etthāpi ‘uposathappavāraṇānaṃyeva visesetvā nayaṃ dethā’ti vuttattā, adhammena vaggādikammena āpattiyopi vūpasammantīti āpajjanatoti veditabba’’nti vuttaṃ, vicāretabbaṃ. Dvīhi catūhi tīhi kiccaṃ ekenāti dvīhi vivādādhikaraṇaṃ, catūhi anuvādādhikaraṇaṃ, tīhi āpattādhikaraṇaṃ, ekena kiccādhikaraṇaṃ sammatīti attho.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ៤. អសាធារណាទិ • 4. Asādhāraṇādi
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / អសាធារណាទិវណ្ណនា • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / អសាធារណាទិវណ្ណនា • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទវណ្ណនា • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / អសាធារណាទិវណ្ណនា • Asādhāraṇādivaṇṇanā
