Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
အသာဓာရဏာဒိဝဏ္ဏနာ
Asādhāraṇādivaṇṇanā
၃၃၈. ပုရိမ ပဉ္ဟန္တိ ‘‘ကတိ ဆေဒနကာနီ’’တိအာဒိပဉ္ဟာနံ ပုရေ ဝုတ္တံ ပဉ္ဟံ။ တတ္ထာတိ ‘‘ဝီသံ ဒ္ဝေ သတာနီ’’တိအာဒိပာဌေ။ ‘‘ဒ္ဝေအနိယတေဟီ’’တိ ပဒသ္သ အသမာဟာရဒိဂုဝာက္ယံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဒ္ဝီဟိ အနိယတေဟီ’’တိ။ ‘‘သဒ္ဓိ’’န္တိ ဣမိနာ သဟာဒိယောဂေ ကရဏဝစနန္တိ ဒသ္သေတိ။
338.Purima pañhanti ‘‘kati chedanakānī’’tiādipañhānaṃ pure vuttaṃ pañhaṃ. Tatthāti ‘‘vīsaṃ dve satānī’’tiādipāṭhe. ‘‘Dveaniyatehī’’ti padassa asamāhāradiguvākyaṃ dassento āha ‘‘dvīhi aniyatehī’’ti. ‘‘Saddhi’’nti iminā sahādiyoge karaṇavacananti dasseti.
ဂာထာယံ ‘‘ဓောဝနဉ္စ သိက္ခာပဒ’’န္တိအာဒိနာ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ ဒ္ဝေ လောမာတိ ဒ္ဝေ ဧဠကလောမသိက္ခာပဒာနိ။
Gāthāyaṃ ‘‘dhovanañca sikkhāpada’’ntiādinā yojanā kātabbā. Dve lomāti dve eḷakalomasikkhāpadāni.
‘‘သကလော’’တိအာဒိကာယ အဍ္ဎတေယ္ယဂာထာယ ယောဇနာ သုဝိညေယ္ယာဝ။
‘‘Sakalo’’tiādikāya aḍḍhateyyagāthāya yojanā suviññeyyāva.
သင္ဃမ္ဟာ ဒသ နိသ္သရေတိ ဧတ္ထ ‘‘သင္ဃမ္ဟာ နိသ္သာရီယတီ’’တိ (ပာစိ. ၆၈၀, ၇၃၀) ဧဝံ ဝုတ္တာ ဒသာတိ ယောဇနာနယံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘သင္ဃမ္ဟာ နိသ္သာရီယတီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထာတိ ဘိက္ခုနိဝိဘင္ဂေ။ တထာတိ ယထာ ခုဒ္ဒကာ, တထာတိ အတ္ထော။ ဣတီတိ ဧဝံ။
Saṅghamhādasa nissareti ettha ‘‘saṅghamhā nissārīyatī’’ti (pāci. 680, 730) evaṃ vuttā dasāti yojanānayaṃ dassento āha ‘‘saṅghamhā nissārīyatī’’tiādi. Tatthāti bhikkhunivibhaṅge. Tathāti yathā khuddakā, tathāti attho. Itīti evaṃ.
တေသန္တိ ပာရာဇိကာနံ။ ကဏ္ဟသပ္ပာဒယော ဒုရာသဒာ ဝိယ ဒုရာသဒာ ဟောန္တီတိ ယောဇနာ။ ‘‘ဒုရူပဂမနာတိ ဣမိနာ သဒဓာတုယာ ဂတ္ယတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ဒုရာသဇ္ဇနာတိ ဒုက္ခေန အာသဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အာသဇ္ဇိတုံ န သုကရာတိ အတ္ထော။ သမူပမာတိ သမဥပမာ။ သမူပမာကာရံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ယထာ’’တိအာဒိ။
Tesanti pārājikānaṃ. Kaṇhasappādayo durāsadā viya durāsadā hontīti yojanā. ‘‘Durūpagamanāti iminā sadadhātuyā gatyatthaṃ dasseti. Durāsajjanāti dukkhena āsajjitabbā, āsajjituṃ na sukarāti attho. Samūpamāti samaupamā. Samūpamākāraṃ dassento āha ‘‘yathā’’tiādi.
သာဓာရဏန္တိ အဋ္ဌဟိ ပာရာဇိကေဟိ သာဓာရဏံ။ ဧကေကသ္သ ပာရာဇိကသ္သာတိ သမ္ဗန္ဓော။ အဝိရူဠ္ဟီ ဘဝန္တိ တေတိ ဧတ္ထ ဥပမာနောပမေယ္ယာနံ ပာကဋဘာဝံ ကတ္ဝာ ယောဇနာနယံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ယထာ ဧတေ’’တိအာဒိ။ အဝိရူဠ္ဟိဓမ္မာတိ အဝိရူဠ္ဟီသဘာဝာ။ ပကတိသီလဘာဝေနာတိ ပကတိယာ သီလဝန္တဘာဝေန, ‘‘ပကတိသီလာဘာဝေနာ’’တိပိ ပာဌော, ပကတိသီလသ္သ အဘာဝေန, အဘာဝဟေတူတိ အတ္ထော။ ဧတ္တာဝတာတိ ဧတ္တကေန ‘‘အဋ္ဌေဝ ပာရာဇိကာ’’တိအာဒိဝစနမတ္တေန, ဒသ္သိတံ ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝိဘတ္တိယောတိ ပာရာဇိကာဒိဝသေန ဝိဘဇိတဗ္ဗာတိ ဝိဘတ္တိယောတိ။ တတ္ထာတိ ‘‘တေဝီသတိ သင္ဃာဒိသေသာ’’တိအာဒိပာဌေ ။ သဗ္ဗသင္ဂာဟိကဝစနန္တိ သဗ္ဗေသံ တိဏ္ဏံ သမထာနံ, သဗ္ဗာသံ ဝာ အာပတ္တီနံ သမထာနံ သင္ဂာဟိကဝစနံ။ ‘‘ဒ္ဝီဟိ သမထေဟီ’’တိ သမ္မုခာဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စာတိ ဒ္ဝီဟိ သမထေဟိ။
Sādhāraṇanti aṭṭhahi pārājikehi sādhāraṇaṃ. Ekekassa pārājikassāti sambandho. Avirūḷhī bhavanti teti ettha upamānopameyyānaṃ pākaṭabhāvaṃ katvā yojanānayaṃ dassento āha ‘‘yathā ete’’tiādi. Avirūḷhidhammāti avirūḷhīsabhāvā. Pakatisīlabhāvenāti pakatiyā sīlavantabhāvena, ‘‘pakatisīlābhāvenā’’tipi pāṭho, pakatisīlassa abhāvena, abhāvahetūti attho. Ettāvatāti ettakena ‘‘aṭṭheva pārājikā’’tiādivacanamattena, dassitaṃ hotīti sambandho. Vibhattiyoti pārājikādivasena vibhajitabbāti vibhattiyoti. Tatthāti ‘‘tevīsati saṅghādisesā’’tiādipāṭhe . Sabbasaṅgāhikavacananti sabbesaṃ tiṇṇaṃ samathānaṃ, sabbāsaṃ vā āpattīnaṃ samathānaṃ saṅgāhikavacanaṃ. ‘‘Dvīhi samathehī’’ti sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena cāti dvīhi samathehi.
ဧတန္တိ ‘‘ဒ္ဝေ ဥပောသထာ ဒ္ဝေ ပဝာရဏာ’’တိ ဝစနံ။ ဝိဘဇနာနီတိ ဝိဘဇိတဗ္ဗာနံ ဝိဘဇနကိရိယာယ အဝိနာဘာဝတော ဘာဝဝသေန ဝုတ္တံ, တသ္မာ ဝိဘဇိတဗ္ဗာတိ ဝိဘတ္တိယောတိ ဝစနတ္ထော ကာတဗ္ဗော။ အပရာပိ ဣမာ ဝိဘတ္တိယော ဟောန္တီတိ ယောဇနာ။ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တသ္သ ‘‘ဝိဘတ္တိမတ္တဒသ္သနေနေဝ စေတံ ဝုတ္တံ, န သမထေဟိ ဝူပသမနဝသေနာ’’တိ ဝစနသ္သ အတ္ထနယတော အညံ အတ္ထနယံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘အထဝာ’’တိအာဒိ, ‘‘ဣမာပိ ဝိဘတ္တိယော’’တိ ပဒံ ‘‘နိသ္သာယာ’’တိ ပဒေ အဝုတ္တကမ္မံ ။ နိသ္သာယ အာပဇ္ဇန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တာတိ အာပတ္တိယော။ ဝုတ္တပ္ပကာရေဟေဝာတိ တီဟိ သမထေဟီတိ ဝုတ္တပကာရေဟေဝ။ တံမူလိကာနန္တိ တေ ဧဝ ဥပောသထာဒယော မူလမေတာသန္တိ တံမူလိကာ, တာသံ။ ဣမိနာ ကာရိယူပစာရေန ဝုတ္တနယံ ဒသ္သေတိ။ တာ ဝိဘတ္တိယောတိ ဥပောသထာဒိဝိဘတ္တိယော။
Etanti ‘‘dve uposathā dve pavāraṇā’’ti vacanaṃ. Vibhajanānīti vibhajitabbānaṃ vibhajanakiriyāya avinābhāvato bhāvavasena vuttaṃ, tasmā vibhajitabbāti vibhattiyoti vacanattho kātabbo. Aparāpi imā vibhattiyo hontīti yojanā. Heṭṭhā vuttassa ‘‘vibhattimattadassaneneva cetaṃ vuttaṃ, na samathehi vūpasamanavasenā’’ti vacanassa atthanayato aññaṃ atthanayaṃ dassento āha ‘‘athavā’’tiādi, ‘‘imāpi vibhattiyo’’ti padaṃ ‘‘nissāyā’’ti pade avuttakammaṃ . Nissāya āpajjantīti sambandho. Tāti āpattiyo. Vuttappakārehevāti tīhi samathehīti vuttapakāreheva. Taṃmūlikānanti te eva uposathādayo mūlametāsanti taṃmūlikā, tāsaṃ. Iminā kāriyūpacārena vuttanayaṃ dasseti. Tā vibhattiyoti uposathādivibhattiyo.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ပရိဝာရပာဠိ • Parivārapāḷi / ၄. အသာဓာရဏာဒိ • 4. Asādhāraṇādi
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပရိဝာရ-အဋ္ဌကထာ • Parivāra-aṭṭhakathā / အသာဓာရဏာဒိဝဏ္ဏနာ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / အသာဓာရဏာဒိဝဏ္ဏနာ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အသာဓာရဏာဒိဝဏ္ဏနာ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / သတ္တနဂရေသု ပညတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā