Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པརིཝཱར-ཨཊྛཀཐཱ • Parivāra-aṭṭhakathā |
ཨསཱདྷཱརཎཱདིཝཎྞནཱ
Asādhāraṇādivaṇṇanā
༣༣༨. ཨིདཱནི ‘‘སཱདྷཱརཎཾ ཨསཱདྷཱརཎ’’ནྟི ཨིམཾ པུརིམཔཉྷཾ ཝིསྶཛྫེནྟོ ‘‘ཝཱིསཾ དྭེ སཏཱནཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧ། ཏཏྠ བྷིཀྑུནཱིཧི ཨསཱདྷཱརཎེསུ ཚ སངྒྷཱདིསེསཱཏི ཝིསྶཊྛི, ཀཱཡསཾསགྒོ, དུཊྛུལླཾ, ཨཏྟཀཱམ, ཀུཊི, ཝིཧཱརོཏི། དྭེ ཨནིཡཏེཧི ཨཊྛཱཏི དྭཱིཧི ཨནིཡཏེཧི སདྡྷིཾ ཨཊྛ ཨིམེ།
338. Idāni ‘‘sādhāraṇaṃ asādhāraṇa’’nti imaṃ purimapañhaṃ vissajjento ‘‘vīsaṃ dve satānī’’tiādimāha. Tattha bhikkhunīhi asādhāraṇesu cha saṅghādisesāti vissaṭṭhi, kāyasaṃsaggo, duṭṭhullaṃ, attakāma, kuṭi, vihāroti. Dve aniyatehi aṭṭhāti dvīhi aniyatehi saddhiṃ aṭṭha ime.
ནིསྶགྒིཡཱནི དྭཱདསཱཏི –
Nissaggiyāni dvādasāti –
དྷོཝནཉྩ པཊིགྒཧོ, ཀོསེཡྻསུདྡྷདྭེབྷཱགཱ།
Dhovanañca paṭiggaho, koseyyasuddhadvebhāgā;
ཚབྦསྶཱནི ནིསཱིདནཾ, དྭེ ལོམཱ པཋམོ པཏྟོ།
Chabbassāni nisīdanaṃ, dve lomā paṭhamo patto;
ཝསྶིཀཱ ཨཱརཉྙཀེན ཙཱཏི – ཨིམེ དྭཱདས༎
Vassikā āraññakena cāti – ime dvādasa.
དྭེཝཱིསཏི ཁུདྡཀཱཏི –
Dvevīsati khuddakāti –
སཀལོ བྷིཀྑུནཱིཝགྒོ, པརམྤརཉྩ བྷོཛནཾ།
Sakalo bhikkhunīvaggo, paramparañca bhojanaṃ;
ཨནཏིརིཏྟཾ ཨབྷིཧཊཾ, པཎཱིཏཉྩ ཨཙེལཀཾ།
Anatirittaṃ abhihaṭaṃ, paṇītañca acelakaṃ;
ཨཱུནཾ དུཊྛུལླཚཱདནཾ༎
Ūnaṃ duṭṭhullachādanaṃ.
མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཉྩ, ཡཱ ཙ ཨནིཀྑནྟརཱཛཀེ།
Mātugāmena saddhiñca, yā ca anikkhantarājake;
སནྟཾ བྷིཀྑུཾ ཨནཱཔུཙྪཱ, ཝིཀཱལེ གཱམཔྤཝེསནཱ༎
Santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā, vikāle gāmappavesanā.
ནིསཱིདནེ ཙ ཡཱ སིཀྑཱ, ཝསྶིཀཱ ཡཱ ཙ སཱཊིཀཱ།
Nisīdane ca yā sikkhā, vassikā yā ca sāṭikā;
དྭཱཝཱིསཏི ཨིམཱ སིཀྑཱ, ཁུདྡཀེསུ པཀཱསིཏཱཏི༎
Dvāvīsati imā sikkhā, khuddakesu pakāsitāti.
བྷིཀྑཱུཧི ཨསཱདྷཱརཎེསུཔི སངྒྷམྷཱ དས ནིསྶརེཏི ‘‘སངྒྷམྷཱ ནིསྶཱརཱིཡཏཱི’’ཏི ཨེཝཾ ཝིབྷངྒེ ཝུཏྟཱ, མཱཏིཀཱཡཾ པན ‘‘ནིསྶཱརཎཱིཡཾ སངྒྷཱདིསེས’’ནྟི ཨེཝཾ ཨཱགཏཱ དས། ནིསྶགྒིཡཱནི དྭཱདསཱཏི བྷིཀྑུནིཝིབྷངྒེ ཝིབྷཏྟཱནི ནིསྶགྒིཡཱནེཝ། ཁུདྡཀཱཔི ཏཏྠ ཝིབྷཏྟཁུདྡཀཱ ཨེཝ། ཏཐཱ ཙཏྟཱརོ པཱཊིདེསནཱིཡཱ, ཨིཏི སཏཉྩེཝ ཏིཾསཉྩ སིཀྑཱ ཝིབྷངྒེ བྷིཀྑུནཱིནཾ བྷིཀྑཱུཧི ཨསཱདྷཱརཎཱ། སེསཾ ཨིམསྨིཾ སཱདྷཱརཎཱསཱདྷཱརཎཝིསྶཛྫནེ ཨུཏྟཱནམེཝ།
Bhikkhūhi asādhāraṇesupi saṅghamhā dasa nissareti ‘‘saṅghamhā nissārīyatī’’ti evaṃ vibhaṅge vuttā, mātikāyaṃ pana ‘‘nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti evaṃ āgatā dasa. Nissaggiyāni dvādasāti bhikkhunivibhaṅge vibhattāni nissaggiyāneva. Khuddakāpi tattha vibhattakhuddakā eva. Tathā cattāro pāṭidesanīyā, iti satañceva tiṃsañca sikkhā vibhaṅge bhikkhunīnaṃ bhikkhūhi asādhāraṇā. Sesaṃ imasmiṃ sādhāraṇāsādhāraṇavissajjane uttānameva.
ཨིདཱནི ཝིཔཏྟིཡོ ཙ ‘‘ཡེཧི སམཐེཧི སམྨནྟཱི’’ཏི ཨིདཾ པཉྷཾ ཝིསྶཛྫེནྟོ ཨཊྛེཝ པཱརཱཛིཀཱཏིཨཱདིམཱཧ། ཏཏྠ དུརཱསདཱཏི ཨིམིནཱ ཏེསཾ སཔྤཊིབྷཡཏཾ དསྶེཏི། ཀཎྷསཔྤཱདཡོ ཝིཡ ཧི ཨེཏེ དུརཱསདཱ དུརཱུཔགམནཱ དུརཱསཛྫནཱ, ཨཱཔཛྫིཡམཱནཱ མཱུལཙྪེདཱཡ སཾཝཏྟནྟི། ཏཱལཝཏྠུསམཱུཔམཱཏི སབྦཾ ཏཱལཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཏཱལསྶ ཝཏྠུམཏྟཀརཎེན སམཱུཔམཱ། ཡཐཱ ཝཏྠུམཏྟཀཏོ ཏཱལོ ན པུན པཱཀཏིཀོ ཧོཏི, ཨེཝཾ ན པུན པཱཀཏིཀཱ ཧོནྟི།
Idāni vipattiyo ca ‘‘yehi samathehi sammantī’’ti idaṃ pañhaṃ vissajjento aṭṭheva pārājikātiādimāha. Tattha durāsadāti iminā tesaṃ sappaṭibhayataṃ dasseti. Kaṇhasappādayo viya hi ete durāsadā durūpagamanā durāsajjanā, āpajjiyamānā mūlacchedāya saṃvattanti. Tālavatthusamūpamāti sabbaṃ tālaṃ uddharitvā tālassa vatthumattakaraṇena samūpamā. Yathā vatthumattakato tālo na puna pākatiko hoti, evaṃ na puna pākatikā honti.
ཨེཝཾ སཱདྷཱརཎཾ ཨུཔམཾ དསྶེཏྭཱ པུན ཨེཀེཀསྶ ཝུཏྟཾ ཨུཔམཾ དསྶེནྟོ པཎྜུཔལཱསོཏིཨཱདིམཱཧ། ཨཝིརུལ༹ྷཱི བྷཝནྟི ཏེཏི ཡཐཱ ཨེཏེ པཎྜུཔལཱསཱདཡོ པུནཧརིཏཱདིབྷཱཝེན ཨཝིརུལ༹ྷིདྷམྨཱ ཧོནྟི; ཨེཝཾ པཱརཱཛིཀཱཔི པུན པཀཏིསཱིལཱབྷཱཝེན ཨཝིརུལ༹ྷིདྷམྨཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཨེཏྟཱཝཏཱ ‘‘ཝིཔཏྟིཡོ ཙ ཡེཧི སམཐེཧི སམྨནྟཱི’’ཏི ཨེཏྠ ཨིམཱ ཏཱཝ ཨཊྛ པཱརཱཛིཀཝིཔཏྟིཡོ ཀེཧིཙི སམཐེཧི ན སམྨནྟཱིཏི ཨེཝཾ དསྶིཏཾ ཧོཏི། ཡཱ པན ཝིཔཏྟིཡོ སམྨནྟི, ཏཱ དསྶེཏུཾ ཏེཝཱིསཏི སངྒྷཱདིསེསཱཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ། ཏཏྠ ཏཱིཧི སམཐེཧཱིཏི སབྦསངྒཱཧིཀཝཙནམེཏཾ། སངྒྷཱདིསེསཱ ཧི དྭཱིཧི སམཐེཧི སམྨནྟི, ན ཏིཎཝཏྠཱརཀེན། སེསཱ ཏཱིཧིཔི སམྨནྟི།
Evaṃ sādhāraṇaṃ upamaṃ dassetvā puna ekekassa vuttaṃ upamaṃ dassento paṇḍupalāsotiādimāha. Aviruḷhī bhavanti teti yathā ete paṇḍupalāsādayo punaharitādibhāvena aviruḷhidhammā honti; evaṃ pārājikāpi puna pakatisīlābhāvena aviruḷhidhammā hontīti attho. Ettāvatā ‘‘vipattiyo ca yehi samathehi sammantī’’ti ettha imā tāva aṭṭha pārājikavipattiyo kehici samathehi na sammantīti evaṃ dassitaṃ hoti. Yā pana vipattiyo sammanti, tā dassetuṃ tevīsati saṅghādisesātiādi vuttaṃ. Tattha tīhi samathehīti sabbasaṅgāhikavacanametaṃ. Saṅghādisesā hi dvīhi samathehi sammanti, na tiṇavatthārakena. Sesā tīhipi sammanti.
དྭེ ཨུཔོསཐཱ དྭེ པཝཱརཎཱཏི ཨིདཾ བྷིཀྑཱུནཉྩ བྷིཀྑུནཱིནཉྩ ཝསེན ཝུཏྟཾ། ཝིབྷཏྟིམཏྟདསྶནེནེཝ ཙེཏཾ ཝུཏྟཾ, ན སམཐེཧི ཝཱུཔསམནཝསེན། བྷིཀྑུཨུཔོསཐོ, བྷིཀྑུནིཨུཔོསཐོ, བྷིཀྑུཔཝཱརཎཱ, བྷིཀྑུནིཔཝཱརཎཱཏི ཨིམཱཔི ཧི ཙཏསྶོ ཝིབྷཏྟིཡོ ; ཝིབྷཛནཱནཱིཏི ཨཏྠོ། ཙཏྟཱརི ཀམྨཱནཱིཏི ཨདྷམྨེནཝགྒཱདཱིནི ཨུཔོསཐཀམྨཱནི། པཉྩེཝ ཨུདྡེསཱ ཙཏུརོ བྷཝནྟི ཨནཉྙཐཱཏི བྷིཀྑཱུནཾ པཉྩ ཨུདྡེསཱ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཙཏུརོ བྷཝནྟི, ཨཉྙཐཱ ན བྷཝནྟི; ཨིམཱ ཨཔརཱཔི ཝིབྷཏྟིཡོ། ཨཱཔཏྟིཀྑནྡྷཱ ཙ བྷཝནྟི སཏྟ, ཨདྷིཀརཎཱནི ཙཏྟཱརཱིཏི ཨིམཱ པན ཝིབྷཏྟིཡོ སམཐེཧི སམྨནྟི, ཏསྨཱ སཏྟཧི སམཐེཧཱིཏིཨཱདིམཱཧ། ཨཐ ཝཱ ‘‘དྭེ ཨུཔོསཐཱ དྭེ པཝཱརཎཱ ཙཏྟཱརི ཀམྨཱནི པཉྩེཝ ཨུདྡེསཱ ཙཏུརོ བྷཝནྟི, ཨནཉྙཐཱ’’ཏི ཨིམཱཔི ཙཏསྶོ ཝིབྷཏྟིཡོ ནིསྶཱཡ ‘‘ནསྶནྟེཏེ ཝིནསྶནྟེཏེ’’ཏིཨཱདིནཱ ནཡེན ཡཱ ཨཱཔཏྟིཡོ ཨཱཔཛྫནྟི, ཏཱ ཡསྨཱ ཝུཏྟཔྤཀཱརེཧེཝ སམཐེཧི སམྨནྟི, ཏསྨཱ ཏཾམཱུལཀཱནཾ ཨཱཔཏྟཱིནཾ སམཐདསྶནཏྠམྤི ཏཱ ཝིབྷཏྟིཡོ ཝུཏྟཱཏི ཝེདིཏབྦཱ། ཀིཙྩཾ ཨེཀེནཱཏི ཀིཙྩཱདྷིཀརཎཾ ཨེཀེན སམཐེན སམྨཏི།
Dve uposathā dve pavāraṇāti idaṃ bhikkhūnañca bhikkhunīnañca vasena vuttaṃ. Vibhattimattadassaneneva cetaṃ vuttaṃ, na samathehi vūpasamanavasena. Bhikkhuuposatho, bhikkhuniuposatho, bhikkhupavāraṇā, bhikkhunipavāraṇāti imāpi hi catasso vibhattiyo ; vibhajanānīti attho. Cattāri kammānīti adhammenavaggādīni uposathakammāni. Pañceva uddesā caturo bhavanti anaññathāti bhikkhūnaṃ pañca uddesā bhikkhunīnaṃ caturo bhavanti, aññathā na bhavanti; imā aparāpi vibhattiyo. Āpattikkhandhā ca bhavanti satta, adhikaraṇāni cattārīti imā pana vibhattiyo samathehi sammanti, tasmā sattahi samathehītiādimāha. Atha vā ‘‘dve uposathā dve pavāraṇā cattāri kammāni pañceva uddesā caturo bhavanti, anaññathā’’ti imāpi catasso vibhattiyo nissāya ‘‘nassantete vinassantete’’tiādinā nayena yā āpattiyo āpajjanti, tā yasmā vuttappakāreheva samathehi sammanti, tasmā taṃmūlakānaṃ āpattīnaṃ samathadassanatthampi tā vibhattiyo vuttāti veditabbā. Kiccaṃ ekenāti kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / པརིཝཱརཔཱལི༹ • Parivārapāḷi / ༤. ཨསཱདྷཱརཎཱདི • 4. Asādhāraṇādi
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ཨསཱདྷཱརཎཱདིཝཎྞནཱ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ཨསཱདྷཱརཎཱདིཝཎྞནཱ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / སཏྟནགརེསུ པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ཨསཱདྷཱརཎཱདིཝཎྞནཱ • Asādhāraṇādivaṇṇanā