Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ਅਸਾਧਾਰਣਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
Asādhāraṇādivaṇṇanā
੩੩੮. ਪੁਰਿਮ ਪਞ੍ਹਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਤਿ ਛੇਦਨਕਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਪਞ੍ਹਾਨਂ ਪੁਰੇ વੁਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘વੀਸਂ ਦ੍વੇ ਸਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਪਾਠੇ। ‘‘ਦ੍વੇਅਨਿਯਤੇਹੀ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਸਮਾਹਾਰਦਿਗੁવਾਕ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਦ੍વੀਹਿ ਅਨਿਯਤੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਹਾਦਿਯੋਗੇ ਕਰਣવਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
338.Purima pañhanti ‘‘kati chedanakānī’’tiādipañhānaṃ pure vuttaṃ pañhaṃ. Tatthāti ‘‘vīsaṃ dve satānī’’tiādipāṭhe. ‘‘Dveaniyatehī’’ti padassa asamāhāradiguvākyaṃ dassento āha ‘‘dvīhi aniyatehī’’ti. ‘‘Saddhi’’nti iminā sahādiyoge karaṇavacananti dasseti.
ਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਧੋવਨਞ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ। ਦ੍વੇ ਲੋਮਾਤਿ ਦ੍વੇ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ।
Gāthāyaṃ ‘‘dhovanañca sikkhāpada’’ntiādinā yojanā kātabbā. Dve lomāti dve eḷakalomasikkhāpadāni.
‘‘ਸਕਲੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਗਾਥਾਯ ਯੋਜਨਾ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾવ।
‘‘Sakalo’’tiādikāya aḍḍhateyyagāthāya yojanā suviññeyyāva.
ਸਙ੍ਘਮ੍ਹਾ ਦਸ ਨਿਸ੍ਸਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਙ੍ਘਮ੍ਹਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰੀਯਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੬੮੦, ੭੩੦) ਏવਂ વੁਤ੍ਤਾ ਦਸਾਤਿ ਯੋਜਨਾਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਘਮ੍ਹਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰੀਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿવਿਭਙ੍ਗੇ। ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ਖੁਦ੍ਦਕਾ, ਤਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਤੀਤਿ ਏવਂ।
Saṅghamhādasa nissareti ettha ‘‘saṅghamhā nissārīyatī’’ti (pāci. 680, 730) evaṃ vuttā dasāti yojanānayaṃ dassento āha ‘‘saṅghamhā nissārīyatī’’tiādi. Tatthāti bhikkhunivibhaṅge. Tathāti yathā khuddakā, tathāti attho. Itīti evaṃ.
ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਂ। ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪਾਦਯੋ ਦੁਰਾਸਦਾ વਿਯ ਦੁਰਾਸਦਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਦੁਰੂਪਗਮਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਦਧਾਤੁਯਾ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਦੁਰਾਸਜ੍ਜਨਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਆਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ, ਆਸਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸੁਕਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਮੂਪਮਾਤਿ ਸਮਉਪਮਾ। ਸਮੂਪਮਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ।
Tesanti pārājikānaṃ. Kaṇhasappādayo durāsadā viya durāsadā hontīti yojanā. ‘‘Durūpagamanāti iminā sadadhātuyā gatyatthaṃ dasseti. Durāsajjanāti dukkhena āsajjitabbā, āsajjituṃ na sukarāti attho. Samūpamāti samaupamā. Samūpamākāraṃ dassento āha ‘‘yathā’’tiādi.
ਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਪਾਰਾਜਿਕੇਹਿ ਸਾਧਾਰਣਂ। ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅવਿਰੂਲ਼੍ਹੀ ਭવਨ੍ਤਿ ਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪਾਕਟਭਾવਂ ਕਤ੍વਾ ਯੋਜਨਾਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਏਤੇ’’ਤਿਆਦਿ। ਅવਿਰੂਲ਼੍ਹਿਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅવਿਰੂਲ਼੍ਹੀਸਭਾવਾ। ਪਕਤਿਸੀਲਭਾવੇਨਾਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਸੀਲવਨ੍ਤਭਾવੇਨ, ‘‘ਪਕਤਿਸੀਲਾਭਾવੇਨਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਪਕਤਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਭਾવੇਨ, ਅਭਾવਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ‘‘ਅਟ੍ਠੇવ ਪਾਰਾਜਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਮਤ੍ਤੇਨ, ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। વਿਭਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿવਸੇਨ વਿਭਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ વਿਭਤ੍ਤਿਯੋਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਤੇવੀਸਤਿ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਾ’’ਤਿਆਦਿਪਾਠੇ । ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕવਚਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮਥਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਾਸਂ વਾ ਆਪਤ੍ਤੀਨਂ ਸਮਥਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕવਚਨਂ। ‘‘ਦ੍વੀਹਿ ਸਮਥੇਹੀ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣੇਨ ਚਾਤਿ ਦ੍વੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ।
Sādhāraṇanti aṭṭhahi pārājikehi sādhāraṇaṃ. Ekekassa pārājikassāti sambandho. Avirūḷhī bhavanti teti ettha upamānopameyyānaṃ pākaṭabhāvaṃ katvā yojanānayaṃ dassento āha ‘‘yathā ete’’tiādi. Avirūḷhidhammāti avirūḷhīsabhāvā. Pakatisīlabhāvenāti pakatiyā sīlavantabhāvena, ‘‘pakatisīlābhāvenā’’tipi pāṭho, pakatisīlassa abhāvena, abhāvahetūti attho. Ettāvatāti ettakena ‘‘aṭṭheva pārājikā’’tiādivacanamattena, dassitaṃ hotīti sambandho. Vibhattiyoti pārājikādivasena vibhajitabbāti vibhattiyoti. Tatthāti ‘‘tevīsati saṅghādisesā’’tiādipāṭhe . Sabbasaṅgāhikavacananti sabbesaṃ tiṇṇaṃ samathānaṃ, sabbāsaṃ vā āpattīnaṃ samathānaṃ saṅgāhikavacanaṃ. ‘‘Dvīhi samathehī’’ti sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena cāti dvīhi samathehi.
ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਦ੍વੇ ਉਪੋਸਥਾ ਦ੍વੇ ਪવਾਰਣਾ’’ਤਿ વਚਨਂ। વਿਭਜਨਾਨੀਤਿ વਿਭਜਿਤਬ੍ਬਾਨਂ વਿਭਜਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅવਿਨਾਭਾવਤੋ ਭਾવવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ વਿਭਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ વਿਭਤ੍ਤਿਯੋਤਿ વਚਨਤ੍ਥੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਅਪਰਾਪਿ ਇਮਾ વਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘વਿਭਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨੇવ ਚੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਸਮਥੇਹਿ વੂਪਸਮਨવਸੇਨਾ’’ਤਿ વਚਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਨਯਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਥਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਥવਾ’’ਤਿਆਦਿ, ‘‘ਇਮਾਪਿ વਿਭਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਪਦਂ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਪਦੇ ਅવੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ । ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਾਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ। વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਹੇવਾਤਿ ਤੀਹਿ ਸਮਥੇਹੀਤਿ વੁਤ੍ਤਪਕਾਰੇਹੇવ। ਤਂਮੂਲਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇ ਏવ ਉਪੋਸਥਾਦਯੋ ਮੂਲਮੇਤਾਸਨ੍ਤਿ ਤਂਮੂਲਿਕਾ, ਤਾਸਂ। ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਿਯੂਪਚਾਰੇਨ વੁਤ੍ਤਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਾ વਿਭਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਉਪੋਸਥਾਦਿવਿਭਤ੍ਤਿਯੋ।
Etanti ‘‘dve uposathā dve pavāraṇā’’ti vacanaṃ. Vibhajanānīti vibhajitabbānaṃ vibhajanakiriyāya avinābhāvato bhāvavasena vuttaṃ, tasmā vibhajitabbāti vibhattiyoti vacanattho kātabbo. Aparāpi imā vibhattiyo hontīti yojanā. Heṭṭhā vuttassa ‘‘vibhattimattadassaneneva cetaṃ vuttaṃ, na samathehi vūpasamanavasenā’’ti vacanassa atthanayato aññaṃ atthanayaṃ dassento āha ‘‘athavā’’tiādi, ‘‘imāpi vibhattiyo’’ti padaṃ ‘‘nissāyā’’ti pade avuttakammaṃ . Nissāya āpajjantīti sambandho. Tāti āpattiyo. Vuttappakārehevāti tīhi samathehīti vuttapakāreheva. Taṃmūlikānanti te eva uposathādayo mūlametāsanti taṃmūlikā, tāsaṃ. Iminā kāriyūpacārena vuttanayaṃ dasseti. Tā vibhattiyoti uposathādivibhattiyo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ੪. ਅਸਾਧਾਰਣਾਦਿ • 4. Asādhāraṇādi
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ਅਸਾਧਾਰਣਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਅਸਾਧਾਰਣਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਅਸਾਧਾਰਣਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਸਤ੍ਤਨਗਰੇਸੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā