| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi |
အာသနပ္ပဋိဗာဟနာဒိ
Āsanappaṭibāhanādi
၃၁၆. တေန ခော ပန သမယေန အညတရသ္သ အာဇီဝကသာဝကသ္သ မဟာမတ္တသ္သ သင္ဃဘတ္တံ ဟောတိ။ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သက္ယပုတ္တော ပစ္ဆာ အာဂန္တ္ဝာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေသိ။ ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသိ။ အထ ခော သော မဟာမတ္တော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယ္ယတိ ဝိပာစေတိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ ပစ္ဆာ အာဂန္တ္ဝာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေသ္သန္တိ! ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသိ။ နနု နာမ လဗ္ဘာ အညတ္ရာပိ နိသိန္နေန ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ? အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခူ တသ္သ မဟာမတ္တသ္သ ဥဇ္ဈာယန္တသ္သ ခိယ္ယန္တသ္သ ဝိပာစေန္တသ္သ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သက္ယပုတ္တော ပစ္ဆာ အာဂန္တ္ဝာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေသ္သတိ! ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသီ’’တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တ္ဝံ, ဥပနန္ဒ, ပစ္ဆာ အာဂန္တ္ဝာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေသိ, ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ တ္ဝံ, မောဃပုရိသ, ပစ္ဆာ အာဂန္တ္ဝာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေသ္သသိ? ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသိ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဝိပ္ပကတဘောဇနော 1 ဘိက္ခု ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ယော ဝုဋ္ဌာပေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ သစေ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပဝာရိတော စ ဟောတိ, ‘ဂစ္ဆ ဥဒကံ အာဟရာ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ, သာဓုကံ သိတ္ထာနိ ဂိလိတ္ဝာ ဝုဍ္ဎတရသ္သ ဘိက္ခုနော အာသနံ ဒာတဗ္ဗံ။ န တ္ဝေဝာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ကေနစိ ပရိယာယေန ဝုဍ္ဎတရသ္သ ဘိက္ခုနော အာသနံ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗန္တိ ဝဒာမိ။ ယော ပဋိဗာဟေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သာတိ’’။
316. Tena kho pana samayena aññatarassa ājīvakasāvakassa mahāmattassa saṅghabhattaṃ hoti. Āyasmā upanando sakyaputto pacchā āgantvā vippakatabhojanaṃ ānantarikaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpesi. Bhattaggaṃ kolāhalaṃ ahosi. Atha kho so mahāmatto ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā pacchā āgantvā vippakatabhojanaṃ ānantarikaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpessanti! Bhattaggaṃ kolāhalaṃ ahosi. Nanu nāma labbhā aññatrāpi nisinnena yāvadatthaṃ bhuñjitu’’nti? Assosuṃ kho bhikkhū tassa mahāmattassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto pacchā āgantvā vippakatabhojanaṃ ānantarikaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpessati! Bhattaggaṃ kolāhalaṃ ahosī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Saccaṃ kira tvaṃ, upananda, pacchā āgantvā vippakatabhojanaṃ ānantarikaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpesi, bhattaggaṃ kolāhalaṃ ahosī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, pacchā āgantvā vippakatabhojanaṃ ānantarikaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpessasi? Bhattaggaṃ kolāhalaṃ ahosi. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, vippakatabhojano 2 bhikkhu vuṭṭhāpetabbo. Yo vuṭṭhāpeyya, āpatti dukkaṭassa. Sace vuṭṭhāpeti, pavārito ca hoti, ‘gaccha udakaṃ āharā’ti vattabbo. Evañcetaṃ labhetha, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhetha, sādhukaṃ sitthāni gilitvā vuḍḍhatarassa bhikkhuno āsanaṃ dātabbaṃ. Na tvevāhaṃ, bhikkhave, kenaci pariyāyena vuḍḍhatarassa bhikkhuno āsanaṃ paṭibāhitabbanti vadāmi. Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassāti’’.
တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိလာနေ ဘိက္ခူ ဝုဋ္ဌာပေန္တိ။ ဂိလာနာ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, သက္ကောမ ဝုဋ္ဌာတုံ, ဂိလာနာမ္ဟာ’’တိ။ ‘‘မယံ အာယသ္မန္တေ ဝုဋ္ဌာပေသ္သာမာ’’တိ ပရိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ ဌိတကေ မုဉ္စန္တိ။ ဂိလာနာ မုစ္ဆိတာ ပပတန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနော ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ယော ဝုဋ္ဌာပေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သာ’’တိ။
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū gilāne bhikkhū vuṭṭhāpenti. Gilānā evaṃ vadenti – ‘‘na mayaṃ, āvuso, sakkoma vuṭṭhātuṃ, gilānāmhā’’ti. ‘‘Mayaṃ āyasmante vuṭṭhāpessāmā’’ti pariggahetvā vuṭṭhāpetvā ṭhitake muñcanti. Gilānā mucchitā papatanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . ‘‘Na, bhikkhave, gilāno vuṭṭhāpetabbo. Yo vuṭṭhāpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ‘ဂိလာနာ မယမ္ဟာ အဝုဋ္ဌာပနီယာ’တိ ဝရသေယ္ယာယော ပလိဗုဒ္ဓေန္တိ 3။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနသ္သ ပတိရူပံ သေယ္ယံ ဒာတု’’န္တိ။
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ‘gilānā mayamhā avuṭṭhāpanīyā’ti varaseyyāyo palibuddhenti 4. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa patirūpaṃ seyyaṃ dātu’’nti.
တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ လေသကပ္ပေန သေနာသနံ ပဋိဗာဟန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, လေသကပ္ပေန သေနာသနံ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗံ။ ယော ပဋိဗာဟေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သာ’’တိ။
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū lesakappena senāsanaṃ paṭibāhanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, lesakappena senāsanaṃ paṭibāhitabbaṃ. Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
5 တေန ခော ပန သမယေန သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညတရံ ပစ္စန္တိမံ မဟာဝိဟာရံ ပဋိသင္ခရောန္တိ – ‘ဣဓ မယံ ဝသ္သံ ဝသိသ္သာမာ’တိ။ အဒ္ဒသံသု 6 ခော ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဝိဟာရံ 7 ပဋိသင္ခရောန္တေ။ ဒိသ္ဝာန ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဣမေ, အာဝုသော, သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိဟာရံ ပဋိသင္ခရောန္တိ။ ဟန္ဒ နေ ဝုဋ္ဌာပေသ္သာမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အာဂမေထာဝုသော, ယာဝ ပဋိသင္ခရောန္တိ, ပဋိသင္ခတေ ဝုဋ္ဌာပေသ္သာမာ’’တိ။ အထ ခော ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဥဋ္ဌေထာဝုသော, အမ္ဟာကံ ဝိဟာရော ပာပုဏာတီ’’တိ။ ‘‘နနု, အာဝုသော, ပဋိကစ္စေဝ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ? မယဉ္စညံ ပဋိသင္ခရေယ္ယာမာ’’တိ။ ‘‘နနု, အာဝုသော, သင္ဃိကော ဝိဟာရော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော, သင္ဃိကော ဝိဟာရော’’တိ။ ‘‘ဥဋ္ဌေထာဝုသော, အမ္ဟာကံ ဝိဟာရော ပာပုဏာတီ’’တိ။ ‘‘မဟလ္လကော, အာဝုသော, ဝိဟာရော; တုမ္ဟေပိ ဝသထ, မယမ္ပိ ဝသိသ္သာမာ’’တိ။ ‘‘ဥဋ္ဌေထာဝုသော, အမ္ဟာကံ ဝိဟာရော ပာပုဏာတီ’’တိ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဂီဝာယံ ဂဟေတ္ဝာ နိက္ကဍ္ဎန္တိ။ တေ နိက္ကဍ္ဎိယမာနာ ရောဒန္တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိသ္သ တုမ္ဟေ, အာဝုသော, ရောဒထာ’’တိ? ‘‘ဣမေ, အာဝုသော, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ အနတ္တမနာ အမ္ဟေ သင္ဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎန္တီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခူ သင္ဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎိသ္သန္တီ’’တိ! အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, တုမ္ဟေ ဘိက္ခဝေ, ကုပိတာ အနတ္တမနာ သင္ဃိကာ ဝိဟာရာ ဘိက္ခူ နိက္ကဍ္ဎထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝာ’’တိ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ကုပိတေန အနတ္တမနေန ဘိက္ခု သင္ဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ကဍ္ဎေယ္ယ, ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သေနာသနံ ဂာဟေတု’’န္တိ။
8 Tena kho pana samayena sattarasavaggiyā bhikkhū aññataraṃ paccantimaṃ mahāvihāraṃ paṭisaṅkharonti – ‘idha mayaṃ vassaṃ vasissāmā’ti. Addasaṃsu 9 kho chabbaggiyā bhikkhū sattarasavaggiye bhikkhū vihāraṃ 10 paṭisaṅkharonte. Disvāna evamāhaṃsu – ‘‘ime, āvuso, sattarasavaggiyā bhikkhū vihāraṃ paṭisaṅkharonti. Handa ne vuṭṭhāpessāmā’’ti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘āgamethāvuso, yāva paṭisaṅkharonti, paṭisaṅkhate vuṭṭhāpessāmā’’ti. Atha kho chabbaggiyā bhikkhū sattarasavaggiye bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘uṭṭhethāvuso, amhākaṃ vihāro pāpuṇātī’’ti. ‘‘Nanu, āvuso, paṭikacceva ācikkhitabbaṃ? Mayañcaññaṃ paṭisaṅkhareyyāmā’’ti. ‘‘Nanu, āvuso, saṅghiko vihāro’’ti? ‘‘Āmāvuso, saṅghiko vihāro’’ti. ‘‘Uṭṭhethāvuso, amhākaṃ vihāro pāpuṇātī’’ti. ‘‘Mahallako, āvuso, vihāro; tumhepi vasatha, mayampi vasissāmā’’ti. ‘‘Uṭṭhethāvuso, amhākaṃ vihāro pāpuṇātī’’ti kupitā anattamanā gīvāyaṃ gahetvā nikkaḍḍhanti. Te nikkaḍḍhiyamānā rodanti. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘kissa tumhe, āvuso, rodathā’’ti? ‘‘Ime, āvuso, chabbaggiyā bhikkhū kupitā anattamanā amhe saṅghikā vihārā nikkaḍḍhantī’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū kupitā anattamanā bhikkhū saṅghikā vihārā nikkaḍḍhissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, tumhe bhikkhave, kupitā anattamanā saṅghikā vihārā bhikkhū nikkaḍḍhathā’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, kupitena anattamanena bhikkhu saṅghikā vihārā nikkaḍḍhitabbo. Yo nikkaḍḍheyya, yathādhammo kāretabbo. Anujānāmi, bhikkhave, senāsanaṃ gāhetu’’nti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / အာသနပ္ပဋိဗာဟနာဒိကထာ • Āsanappaṭibāhanādikathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / အာသနပ္ပဋိဗာဟနာဒိကထာ • Āsanappaṭibāhanādikathā
