| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
आसनप्पटिबाहनादिकथा
Āsanappaṭibāhanādikathā
३१६. विप्पकतभोजनेनाति एत्थ विप्पकतसद्दो अनिट्ठितपरियायोति आह ‘‘अनिट्ठिते भोजने’’ति। पकिरियित्थ, पकिरियिस्सते वा पकतं, न पकतं विप्पकतन्ति विग्गहो कातब्बो, अत्थतो पन ‘‘करियमानो अनिट्ठितो’’ति वुत्तं होति। एत्थाति ठाने। अतिसमीपन्ति भुञ्जमानस्स भिक्खुस्स अतिआसन्नं। तस्साति भुञ्जमानस्स भिक्खुस्स। पिवित्वा वाति यागुं पिवित्वा वा। खादित्वा वाति खज्जकं खादित्वा वा। रित्तहत्थम्पीति तुच्छहत्थम्पि। पिसद्देन आमिसहत्थं पन पगेवाति दस्सेति। हीति सच्चं, यस्मा वा। सोति रित्तहत्थो भिक्खु।
316.Vippakatabhojanenāti ettha vippakatasaddo aniṭṭhitapariyāyoti āha ‘‘aniṭṭhite bhojane’’ti. Pakiriyittha, pakiriyissate vā pakataṃ, na pakataṃ vippakatanti viggaho kātabbo, atthato pana ‘‘kariyamāno aniṭṭhito’’ti vuttaṃ hoti. Etthāti ṭhāne. Atisamīpanti bhuñjamānassa bhikkhussa atiāsannaṃ. Tassāti bhuñjamānassa bhikkhussa. Pivitvā vāti yāguṃ pivitvā vā. Khāditvā vāti khajjakaṃ khāditvā vā. Rittahatthampīti tucchahatthampi. Pisaddena āmisahatthaṃ pana pagevāti dasseti. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Soti rittahattho bhikkhu.
आपत्तिन्ति दुक्कटापत्तिं। यन्ति विप्पकतभोजनं भिक्खुं। सोति पच्छा आगतो भिक्खु। अयञ्च भिक्खूति विप्पकतभोजनो अयञ्च भिक्खु। तेनाति विप्पकतभोजनेन नवकेन वा वुड्ढतरेन वा भिक्खुना। किं नवकेन वुड्ढतरं आणापेतुं वट्टतीति आह ‘‘वुड्ढतरं ही’’तिआदि। हीति सच्चं, यस्मा वा। सोति वुड्ढतरो भिक्खु। ततोति उदकं आहरापेतुं आणत्तितो। यन्ति कम्मं।
Āpattinti dukkaṭāpattiṃ. Yanti vippakatabhojanaṃ bhikkhuṃ. Soti pacchā āgato bhikkhu. Ayañca bhikkhūti vippakatabhojano ayañca bhikkhu. Tenāti vippakatabhojanena navakena vā vuḍḍhatarena vā bhikkhunā. Kiṃ navakena vuḍḍhataraṃ āṇāpetuṃ vaṭṭatīti āha ‘‘vuḍḍhataraṃ hī’’tiādi. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Soti vuḍḍhataro bhikkhu. Tatoti udakaṃ āharāpetuṃ āṇattito. Yanti kammaṃ.
योति भिक्खु। ‘‘एवरूपस्सा’’ति पदेन तस्स नियमनं वेदितब्बं। कासस्स खेळमल्लकं ठपेतब्बं। भगन्दरअतिसारानं वच्चकपालं ठपेतब्बं । अञ्ञेसं अञ्ञानि ठपेतब्बानि होन्ति। तेन वुत्तं ‘‘खेळ…पे॰… होन्ती’’ति। यस्मिंति यस्मिं गिलाने। योपि भेसज्जं करोतीति सम्बन्धो। लेसकप्पेनाति एत्थ लेसकप्पसद्दानं अत्थतो एकत्ता वुत्तं ‘‘अप्पकेन सीसाबाधादिमत्तेना’’ति। भिक्खू गणेत्वाति एत्थ गणं ञत्वाति दस्सेन्तो आह ‘‘परिच्छेदं ञत्वा’’ति। तत्थ ‘‘परिच्छेद’’न्ति इमिना गणसद्दस्स अधिप्पायत्थं दस्सेति। ‘‘ञत्वा’’ति इमिना इधातुया अत्थं दस्सेति।
Yoti bhikkhu. ‘‘Evarūpassā’’ti padena tassa niyamanaṃ veditabbaṃ. Kāsassa kheḷamallakaṃ ṭhapetabbaṃ. Bhagandaraatisārānaṃ vaccakapālaṃ ṭhapetabbaṃ . Aññesaṃ aññāni ṭhapetabbāni honti. Tena vuttaṃ ‘‘kheḷa…pe… hontī’’ti. Yasmiṃti yasmiṃ gilāne. Yopi bhesajjaṃ karotīti sambandho. Lesakappenāti ettha lesakappasaddānaṃ atthato ekattā vuttaṃ ‘‘appakena sīsābādhādimattenā’’ti. Bhikkhū gaṇetvāti ettha gaṇaṃ ñatvāti dassento āha ‘‘paricchedaṃ ñatvā’’ti. Tattha ‘‘pariccheda’’nti iminā gaṇasaddassa adhippāyatthaṃ dasseti. ‘‘Ñatvā’’ti iminā idhātuyā atthaṃ dasseti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / आसनप्पटिबाहनादि • Āsanappaṭibāhanādi
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / आसनप्पटिबाहनादिकथा • Āsanappaṭibāhanādikathā
