| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
อาสนปฺปฎิพาหนาทิกถา
Āsanappaṭibāhanādikathā
๓๑๖. วิปฺปกตโภชโนติ อนฺตรฆเร วา วิหาเร วา อรเญฺญ วา ยตฺถ กตฺถจิ ภุญฺชมาโน ภิกฺขุ อนิฎฺฐิเต โภชเน น วุฎฺฐาเปตโพฺพฯ อนฺตรฆเร ปจฺฉา อาคเตน ภิกฺขํ คเหตฺวา คนฺตพฺพํฯ สเจ มนุสฺสา วา ภิกฺขู วา ‘‘ปวิสถา’’ติ วทนฺติ, ‘‘มยิ ปวิสเนฺต ภิกฺขู อุฎฺฐหิสฺสนฺตี’’ติ วตฺตพฺพํฯ ‘‘เอถ, ภเนฺต, อาสนํ อตฺถี’’ติ วุเตฺตน ปน ปวิสิตพฺพํฯ สเจ โกจิ กิญฺจิ น วทติ, อาสนสาลํ คนฺตฺวา อติสมีปํ อคนฺตฺวา สภาคฎฺฐาเน ฐาตพฺพํฯ โอกาเส กเต ‘‘ปวิสถา’’ติ วุเตฺตน ปน ปวิสิตพฺพํฯ สเจ ปน ยํ อาสนํ ตสฺส ปาปุณาติ, ตตฺถ อภุญฺชโนฺต ภิกฺขุ นิสิโนฺน โหติ, ตํ อุฎฺฐาเปตุํ วฎฺฎติฯ ยาคุขชฺชกาทีสุ ปน ยํกิญฺจิ ปิวิตฺวา วา ขาทิตฺวา วา ยาว อโญฺญ อาคจฺฉติ, ตาว นิสินฺนํ ริตฺตหตฺถมฺปิ วุฎฺฐาเปตุํ น วฎฺฎติฯ วิปฺปกตโภชโนเยว หิ โส โหติฯ
316.Vippakatabhojanoti antaraghare vā vihāre vā araññe vā yattha katthaci bhuñjamāno bhikkhu aniṭṭhite bhojane na vuṭṭhāpetabbo. Antaraghare pacchā āgatena bhikkhaṃ gahetvā gantabbaṃ. Sace manussā vā bhikkhū vā ‘‘pavisathā’’ti vadanti, ‘‘mayi pavisante bhikkhū uṭṭhahissantī’’ti vattabbaṃ. ‘‘Etha, bhante, āsanaṃ atthī’’ti vuttena pana pavisitabbaṃ. Sace koci kiñci na vadati, āsanasālaṃ gantvā atisamīpaṃ agantvā sabhāgaṭṭhāne ṭhātabbaṃ. Okāse kate ‘‘pavisathā’’ti vuttena pana pavisitabbaṃ. Sace pana yaṃ āsanaṃ tassa pāpuṇāti, tattha abhuñjanto bhikkhu nisinno hoti, taṃ uṭṭhāpetuṃ vaṭṭati. Yāgukhajjakādīsu pana yaṃkiñci pivitvā vā khāditvā vā yāva añño āgacchati, tāva nisinnaṃ rittahatthampi vuṭṭhāpetuṃ na vaṭṭati. Vippakatabhojanoyeva hi so hoti.
สเจ วุฎฺฐาเปตีติ สเจ อาปตฺติํ อติกฺกมิตฺวาปิ วุฎฺฐาเปติเยวฯ ปวาริโต จ โหตีติ ยํ โส วุฎฺฐาเปติ, อยญฺจ ภิกฺขุ ปวาริโต จ โหติ, เตน วตฺตโพฺพ – ‘‘คจฺฉ อุทกํ อาหราหี’’ติฯ วุฑฺฒตรญฺหิ ภิกฺขุํ อาณาเปตุํ อิทเมว เอกํ ฐานนฺติฯ สเจ โส อุทกมฺปิ น อาหรติ, ตโต ยญฺจ นวกตเรน กตฺตพฺพํ, ตํ ทเสฺสโนฺต ‘‘สาธุกํ สิตฺถานี’’ติอาทิมาหฯ
Sace vuṭṭhāpetīti sace āpattiṃ atikkamitvāpi vuṭṭhāpetiyeva. Pavārito ca hotīti yaṃ so vuṭṭhāpeti, ayañca bhikkhu pavārito ca hoti, tena vattabbo – ‘‘gaccha udakaṃ āharāhī’’ti. Vuḍḍhatarañhi bhikkhuṃ āṇāpetuṃ idameva ekaṃ ṭhānanti. Sace so udakampi na āharati, tato yañca navakatarena kattabbaṃ, taṃ dassento ‘‘sādhukaṃ sitthānī’’tiādimāha.
คิลานสฺส ปติรูปํ เสยฺยนฺติ เอตฺถ โย กาสภคนฺทราติสาราทีหิ คิลาโน โหติ, เขฬมลฺลกวจฺจกปาลาทีนิ ฐเปตพฺพานิ โหนฺติฯ กุฎฺฐิ วา โหติ, เสนาสนํ ทูเสติ; เอวรูปสฺส เหฎฺฐาปาสาทปณฺณสาลาทีสุ อญฺญตรํ เอกมนฺตํ เสนาสนํ ทาตพฺพํฯ ยสฺมิํ วสเนฺต เสนาสนํ น ทุสฺสติ, ตสฺส วรเสยฺยาปิ ทาตพฺพาวฯ โยปิ สิเนหปานวิเรจนนตฺถุกมฺมาทีสุ ยํกิญฺจิ เภสชฺชํ กโรติ, สโพฺพ โส คิลาโนเยว, ตสฺสาปิ สลฺลเกฺขตฺวา ปติรูปํ เสนาสนํ ทาตพฺพํ ฯ เลสกเปฺปนาติ อปฺปเกน สีสาพาธาทิมเตฺตนฯ ภิกฺขู คเณตฺวาติ ‘‘เอตฺตกา นาม ภิกฺขู’’ติ วิหาเร ภิกฺขูนํ ปริเจฺฉทํ ญตฺวาฯ
Gilānassa patirūpaṃ seyyanti ettha yo kāsabhagandarātisārādīhi gilāno hoti, kheḷamallakavaccakapālādīni ṭhapetabbāni honti. Kuṭṭhi vā hoti, senāsanaṃ dūseti; evarūpassa heṭṭhāpāsādapaṇṇasālādīsu aññataraṃ ekamantaṃ senāsanaṃ dātabbaṃ. Yasmiṃ vasante senāsanaṃ na dussati, tassa varaseyyāpi dātabbāva. Yopi sinehapānavirecananatthukammādīsu yaṃkiñci bhesajjaṃ karoti, sabbo so gilānoyeva, tassāpi sallakkhetvā patirūpaṃ senāsanaṃ dātabbaṃ . Lesakappenāti appakena sīsābādhādimattena. Bhikkhūgaṇetvāti ‘‘ettakā nāma bhikkhū’’ti vihāre bhikkhūnaṃ paricchedaṃ ñatvā.
อาสนปฺปฎิพาหนาทิกถา นิฎฺฐิตาฯ
Āsanappaṭibāhanādikathā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi / อาสนปฺปฎิพาหนาทิ • Āsanappaṭibāhanādi
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / อาสนปฺปฎิพาหนาทิกถา • Āsanappaṭibāhanādikathā
