| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
อาสนปฺปฎิพาหนาทิกถา
Āsanappaṭibāhanādikathā
๓๑๖. วิปฺปกตโภชเนนาติ เอตฺถ วิปฺปกตสโทฺท อนิฎฺฐิตปริยาโยติ อาห ‘‘อนิฎฺฐิเต โภชเน’’ติฯ ปกิริยิตฺถ, ปกิริยิสฺสเต วา ปกตํ, น ปกตํ วิปฺปกตนฺติ วิคฺคโห กาตโพฺพ, อตฺถโต ปน ‘‘กริยมาโน อนิฎฺฐิโต’’ติ วุตฺตํ โหติฯ เอตฺถาติ ฐาเนฯ อติสมีปนฺติ ภุญฺชมานสฺส ภิกฺขุสฺส อติอาสนฺนํฯ ตสฺสาติ ภุญฺชมานสฺส ภิกฺขุสฺสฯ ปิวิตฺวา วาติ ยาคุํ ปิวิตฺวา วาฯ ขาทิตฺวา วาติ ขชฺชกํ ขาทิตฺวา วาฯ ริตฺตหตฺถมฺปีติ ตุจฺฉหตฺถมฺปิฯ ปิสเทฺทน อามิสหตฺถํ ปน ปเควาติ ทเสฺสติฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ โสติ ริตฺตหโตฺถ ภิกฺขุฯ
316.Vippakatabhojanenāti ettha vippakatasaddo aniṭṭhitapariyāyoti āha ‘‘aniṭṭhite bhojane’’ti. Pakiriyittha, pakiriyissate vā pakataṃ, na pakataṃ vippakatanti viggaho kātabbo, atthato pana ‘‘kariyamāno aniṭṭhito’’ti vuttaṃ hoti. Etthāti ṭhāne. Atisamīpanti bhuñjamānassa bhikkhussa atiāsannaṃ. Tassāti bhuñjamānassa bhikkhussa. Pivitvā vāti yāguṃ pivitvā vā. Khāditvā vāti khajjakaṃ khāditvā vā. Rittahatthampīti tucchahatthampi. Pisaddena āmisahatthaṃ pana pagevāti dasseti. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Soti rittahattho bhikkhu.
อาปตฺตินฺติ ทุกฺกฎาปตฺติํฯ ยนฺติ วิปฺปกตโภชนํ ภิกฺขุํฯ โสติ ปจฺฉา อาคโต ภิกฺขุฯ อยญฺจ ภิกฺขูติ วิปฺปกตโภชโน อยญฺจ ภิกฺขุฯ เตนาติ วิปฺปกตโภชเนน นวเกน วา วุฑฺฒตเรน วา ภิกฺขุนาฯ กิํ นวเกน วุฑฺฒตรํ อาณาเปตุํ วฎฺฎตีติ อาห ‘‘วุฑฺฒตรํ หี’’ติอาทิฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ โสติ วุฑฺฒตโร ภิกฺขุฯ ตโตติ อุทกํ อาหราเปตุํ อาณตฺติโตฯ ยนฺติ กมฺมํฯ
Āpattinti dukkaṭāpattiṃ. Yanti vippakatabhojanaṃ bhikkhuṃ. Soti pacchā āgato bhikkhu. Ayañca bhikkhūti vippakatabhojano ayañca bhikkhu. Tenāti vippakatabhojanena navakena vā vuḍḍhatarena vā bhikkhunā. Kiṃ navakena vuḍḍhataraṃ āṇāpetuṃ vaṭṭatīti āha ‘‘vuḍḍhataraṃ hī’’tiādi. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Soti vuḍḍhataro bhikkhu. Tatoti udakaṃ āharāpetuṃ āṇattito. Yanti kammaṃ.
โยติ ภิกฺขุฯ ‘‘เอวรูปสฺสา’’ติ ปเทน ตสฺส นิยมนํ เวทิตพฺพํฯ กาสสฺส เขฬมลฺลกํ ฐเปตพฺพํฯ ภคนฺทรอติสารานํ วจฺจกปาลํ ฐเปตพฺพํ ฯ อเญฺญสํ อญฺญานิ ฐเปตพฺพานิ โหนฺติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘เขฬ…เป.… โหนฺตี’’ติฯ ยสฺมิํติ ยสฺมิํ คิลาเนฯ โยปิ เภสชฺชํ กโรตีติ สมฺพโนฺธฯ เลสกเปฺปนาติ เอตฺถ เลสกปฺปสทฺทานํ อตฺถโต เอกตฺตา วุตฺตํ ‘‘อปฺปเกน สีสาพาธาทิมเตฺตนา’’ติฯ ภิกฺขู คเณตฺวาติ เอตฺถ คณํ ญตฺวาติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘ปริเจฺฉทํ ญตฺวา’’ติฯ ตตฺถ ‘‘ปริเจฺฉท’’นฺติ อิมินา คณสทฺทสฺส อธิปฺปายตฺถํ ทเสฺสติฯ ‘‘ญตฺวา’’ติ อิมินา อิธาตุยา อตฺถํ ทเสฺสติฯ
Yoti bhikkhu. ‘‘Evarūpassā’’ti padena tassa niyamanaṃ veditabbaṃ. Kāsassa kheḷamallakaṃ ṭhapetabbaṃ. Bhagandaraatisārānaṃ vaccakapālaṃ ṭhapetabbaṃ . Aññesaṃ aññāni ṭhapetabbāni honti. Tena vuttaṃ ‘‘kheḷa…pe… hontī’’ti. Yasmiṃti yasmiṃ gilāne. Yopi bhesajjaṃ karotīti sambandho. Lesakappenāti ettha lesakappasaddānaṃ atthato ekattā vuttaṃ ‘‘appakena sīsābādhādimattenā’’ti. Bhikkhū gaṇetvāti ettha gaṇaṃ ñatvāti dassento āha ‘‘paricchedaṃ ñatvā’’ti. Tattha ‘‘pariccheda’’nti iminā gaṇasaddassa adhippāyatthaṃ dasseti. ‘‘Ñatvā’’ti iminā idhātuyā atthaṃ dasseti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi / อาสนปฺปฎิพาหนาทิ • Āsanappaṭibāhanādi
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / อาสนปฺปฎิพาหนาทิกถา • Āsanappaṭibāhanādikathā
