Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๒. ทุติยวโคฺค
2. Dutiyavaggo
๑. อสงฺขตสุตฺตํ
1. Asaṅkhatasuttaṃ
๓๗๗. ‘‘อสงฺขตญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ อสงฺขตคามิญฺจ มคฺคํฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, อสงฺขตํ? โย, ภิกฺขเว, ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโย – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตํฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? สมโถฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺคฯ อิติ โข, ภิกฺขเว, เทสิตํ โว มยา อสงฺขตํ, เทสิโต อสงฺขตคามิมโคฺคฯ ยํ, ภิกฺขเว, สตฺถารา กรณียํ สาวกานํ หิเตสินา อนุกมฺปเกน อนุกมฺปํ อุปาทาย, กตํ โว ตํ มยาฯ เอตานิ, ภิกฺขเว, รุกฺขมูลานิ, เอตานิ สุญฺญาคารานิฯ ฌายถ, ภิกฺขเว, มา ปมาทตฺถ; มา ปจฺฉา วิปฺปฎิสาริโน อหุวตฺถฯ อยํ โว อมฺหากํ อนุสาสนีติฯ
377. ‘‘Asaṅkhatañca vo, bhikkhave, desessāmi asaṅkhatagāmiñca maggaṃ. Taṃ suṇātha. Katamañca, bhikkhave, asaṅkhataṃ? Yo, bhikkhave, rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo – idaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhataṃ. Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Samatho. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo. Iti kho, bhikkhave, desitaṃ vo mayā asaṅkhataṃ, desito asaṅkhatagāmimaggo. Yaṃ, bhikkhave, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni, bhikkhave, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni. Jhāyatha, bhikkhave, mā pamādattha; mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanīti.
‘‘อสงฺขตญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ อสงฺขตคามิญฺจ มคฺคํฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, อสงฺขตํ? โย, ภิกฺขเว, ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโย – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตํฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? วิปสฺสนาฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺคฯ อิติ โข, ภิกฺขเว, เทสิตํ โว มยา อสงฺขตํ…เป.… อยํ โว อมฺหากํ อนุสาสนีติฯ
‘‘Asaṅkhatañca vo, bhikkhave, desessāmi asaṅkhatagāmiñca maggaṃ. Taṃ suṇātha. Katamañca, bhikkhave, asaṅkhataṃ? Yo, bhikkhave, rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo – idaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhataṃ. Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Vipassanā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo. Iti kho, bhikkhave, desitaṃ vo mayā asaṅkhataṃ…pe… ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanīti.
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? สวิตโกฺก สวิจาโร สมาธิฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อวิตโกฺก วิจารมโตฺต สมาธิฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อวิตโกฺก อวิจาโร สมาธิฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Savitakko savicāro samādhi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Avitakko vicāramatto samādhi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Avitakko avicāro samādhi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? สุญฺญโต สมาธิฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อนิมิโตฺต สมาธิฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อปฺปณิหิโต สมาธิฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Suññato samādhi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Animitto samādhi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Appaṇihito samādhi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เวทนาสุ เวทนานุปสฺสี วิหรติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จิเตฺต จิตฺตานุปสฺสี…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ธเมฺมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu vedanāsu vedanānupassī viharati…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu citte cittānupassī…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu dhammesu dhammānupassī viharati…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อุปฺปาทา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ฐิติยา อสโมฺมสาย ภิโยฺยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค …เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วีริยสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จิตฺตสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วีมํสสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo …pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu cittasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu vīmaṃsasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สทฺธินฺทฺริยํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วีริยินฺทฺริยํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สตินฺทฺริยํ ภาเวติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมาธินฺทฺริยํ ภาเวติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺญินฺทฺริยํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu saddhindriyaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu vīriyindriyaṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu satindriyaṃ bhāveti…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu samādhindriyaṃ bhāveti…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu paññindriyaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สทฺธาพลํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วีริยพลํ ภาเวติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สติพลํ ภาเวติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมาธิพลํ ภาเวติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺญาพลํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu saddhābalaṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu vīriyabalaṃ bhāveti…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu satibalaṃ bhāveti…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu samādhibalaṃ bhāveti…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu paññābalaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สติสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ…เป.… อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ธมฺมวิจยสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ…เป.… วีริยสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ…เป.… ปีติสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ…เป.… ปสฺสทฺธิสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ…เป.… สมาธิสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ…เป.… อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.…ฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe….
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาทิฎฺฐิํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค…เป.… กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาสงฺกปฺปํ ภาเวติ …เป.… สมฺมาวาจํ ภาเวติ…เป.… สมฺมากมฺมนฺตํ ภาเวติ…เป.… สมฺมาอาชีวํ ภาเวติ…เป.… สมฺมาวายามํ ภาเวติ…เป.… สมฺมาสติํ ภาเวติ…เป.… อสงฺขตญฺจ โว ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ อสงฺขตคามิญฺจ มคฺคํฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, อสงฺขตํ…เป.…? กตโม จ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาสมาธิํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํ ฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสงฺขตคามิมโคฺคฯ อิติ โข, ภิกฺขเว, เทสิตํ โว มยา อสงฺขตํ, เทสิโต อสงฺขตคามิมโคฺคฯ ยํ, ภิกฺขเว, สตฺถารา กรณียํ สาวกานํ หิเตสินา อนุกมฺปเกน อนุกมฺปํ อุปาทาย, กตํ โว ตํ มยาฯ เอตานิ, ภิกฺขเว, รุกฺขมูลานิ, เอตานิ สุญฺญาคารานิฯ ฌายถ, ภิกฺขเว, มา ปมาทตฺถ; มา ปจฺฉา วิปฺปฎิสาริโน อหุวตฺถฯ อยํ โว อมฺหากํ อนุสาสนี’’ติฯ ปฐมํฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo…pe… katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu sammāsaṅkappaṃ bhāveti …pe… sammāvācaṃ bhāveti…pe… sammākammantaṃ bhāveti…pe… sammāājīvaṃ bhāveti…pe… sammāvāyāmaṃ bhāveti…pe… sammāsatiṃ bhāveti…pe… asaṅkhatañca vo bhikkhave, desessāmi asaṅkhatagāmiñca maggaṃ. Taṃ suṇātha. Katamañca, bhikkhave, asaṅkhataṃ…pe…? Katamo ca, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ . Ayaṃ vuccati, bhikkhave, asaṅkhatagāmimaggo. Iti kho, bhikkhave, desitaṃ vo mayā asaṅkhataṃ, desito asaṅkhatagāmimaggo. Yaṃ, bhikkhave, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni, bhikkhave, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni. Jhāyatha, bhikkhave, mā pamādattha; mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’ti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑-๓๓. อสงฺขตสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-33. Asaṅkhatasuttādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๒๓-๓๓. อสงฺขตสุตฺตาทิวณฺณนา • 23-33. Asaṅkhatasuttādivaṇṇanā