| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๘. อสาตราคกถาวณฺณนา
8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
๖๗๔. อิทานิ อสาตราคกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘ยํกิญฺจิ เวทนํ เวเทติ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา, โส ตํ เวทนํ อภินนฺทติ อภิวทตี’’ติ (ม. นิ. ๑.๔๐๙) สุเตฺต ทิฎฺฐาภินนฺทนวเสน วุตฺตํฯ ‘‘อภินนฺทตี’’ติวจนํ นิสฺสาย ‘‘ทุกฺขเวทนายปิ ราคสฺสาทวเสน อภินนฺทนา โหติฯ ตสฺมา อตฺถิ อสาตราโค’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อุตฺตราปถกานํ; เต สนฺธาย อตฺถิ อสาตราโคติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ ตตฺถ อสาตราโคติ อสาเต ทุกฺขเวทยิเต ‘‘อโห วต เม เอตเทว ภเวยฺยา’’ติ รชฺชนาฯ อามนฺตาติ ลทฺธิวเสน ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ
674. Idāni asātarāgakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yaṃkiñci vedanaṃ vedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, so taṃ vedanaṃ abhinandati abhivadatī’’ti (ma. ni. 1.409) sutte diṭṭhābhinandanavasena vuttaṃ. ‘‘Abhinandatī’’tivacanaṃ nissāya ‘‘dukkhavedanāyapi rāgassādavasena abhinandanā hoti. Tasmā atthi asātarāgo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya atthi asātarāgoti pucchā sakavādissa. Tattha asātarāgoti asāte dukkhavedayite ‘‘aho vata me etadeva bhaveyyā’’ti rajjanā. Āmantāti laddhivasena paṭiññā itarassa. Sesamettha uttānatthameva.
๖๗๕. โส ตํ เวทนํ อภินนฺทตีติ สุเตฺต ปน วินิวเฎฺฎตฺวา ทุกฺขเวทนเมว อารพฺภ ราคุปฺปตฺติ นาม นตฺถิ, สมูหคฺคหเณน ปน เวทยิตลกฺขณํ ธมฺมํ ทุกฺขเวทนเมว วา อตฺตโต สมนุปสฺสโนฺต ทิฎฺฐิมญฺญนาสงฺขาตาย ทิฎฺฐาภินนฺทนาย เวทนํ อภินนฺทติ, ทุกฺขาย เวทนาย วิปริณามํ อภินนฺทติ, ทุกฺขาย เวทนาย อภิภูโต ตสฺสา ปฎิปกฺขํ กามสุขํ ปตฺถยโนฺตปิ ทุกฺขเวทนํ อภินนฺทติ นามฯ เอวํ ทุกฺขเวทนาย อภินนฺทนา โหตีติ อธิปฺปาโยฯ ตสฺมา อสาธกเมตํ อสาตราคสฺสาติฯ
675. So taṃ vedanaṃ abhinandatīti sutte pana vinivaṭṭetvā dukkhavedanameva ārabbha rāguppatti nāma natthi, samūhaggahaṇena pana vedayitalakkhaṇaṃ dhammaṃ dukkhavedanameva vā attato samanupassanto diṭṭhimaññanāsaṅkhātāya diṭṭhābhinandanāya vedanaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya vipariṇāmaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya abhibhūto tassā paṭipakkhaṃ kāmasukhaṃ patthayantopi dukkhavedanaṃ abhinandati nāma. Evaṃ dukkhavedanāya abhinandanā hotīti adhippāyo. Tasmā asādhakametaṃ asātarāgassāti.
อสาตราคกถาวณฺณนาฯ
Asātarāgakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๑๓๓) ๘. อสาตราคกถา • (133) 8. Asātarāgakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๘. อสาตราคกถาวณฺณนา • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๘. อสาตราคกถาวณฺณนา • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
