Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
၈. အသာတရာဂကထာဝဏ္ဏနာ
8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
၆၇၄. ဣဒာနိ အသာတရာဂကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ‘‘ယံကိဉ္စိ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ, သော တံ ဝေဒနံ အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတီ’’တိ (မ. နိ. ၁.၄၀၉) သုတ္တေ ဒိဋ္ဌာဘိနန္ဒနဝသေန ဝုတ္တံ။ ‘‘အဘိနန္ဒတီ’’တိဝစနံ နိသ္သာယ ‘‘ဒုက္ခဝေဒနာယပိ ရာဂသ္သာဒဝသေန အဘိနန္ဒနာ ဟောတိ။ တသ္မာ အတ္ထိ အသာတရာဂော’’တိ ယေသံ လဒ္ဓိ, သေယ္ယထာပိ ဥတ္တရာပထကာနံ; တေ သန္ဓာယ အတ္ထိ အသာတရာဂောတိ ပုစ္ဆာ သကဝာဒိသ္သ။ တတ္ထ အသာတရာဂောတိ အသာတေ ဒုက္ခဝေဒယိတေ ‘‘အဟော ဝတ မေ ဧတဒေဝ ဘဝေယ္ယာ’’တိ ရဇ္ဇနာ။ အာမန္တာတိ လဒ္ဓိဝသေန ပဋိညာ ဣတရသ္သ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
674. Idāni asātarāgakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yaṃkiñci vedanaṃ vedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, so taṃ vedanaṃ abhinandati abhivadatī’’ti (ma. ni. 1.409) sutte diṭṭhābhinandanavasena vuttaṃ. ‘‘Abhinandatī’’tivacanaṃ nissāya ‘‘dukkhavedanāyapi rāgassādavasena abhinandanā hoti. Tasmā atthi asātarāgo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya atthi asātarāgoti pucchā sakavādissa. Tattha asātarāgoti asāte dukkhavedayite ‘‘aho vata me etadeva bhaveyyā’’ti rajjanā. Āmantāti laddhivasena paṭiññā itarassa. Sesamettha uttānatthameva.
၆၇၅. သော တံ ဝေဒနံ အဘိနန္ဒတီတိ သုတ္တေ ပန ဝိနိဝဋ္ဋေတ္ဝာ ဒုက္ခဝေဒနမေဝ အာရဗ္ဘ ရာဂုပ္ပတ္တိ နာမ နတ္ထိ, သမူဟဂ္ဂဟဏေန ပန ဝေဒယိတလက္ခဏံ ဓမ္မံ ဒုက္ခဝေဒနမေဝ ဝာ အတ္တတော သမနုပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိမညနာသင္ခာတာယ ဒိဋ္ဌာဘိနန္ဒနာယ ဝေဒနံ အဘိနန္ဒတိ, ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ဝိပရိဏာမံ အဘိနန္ဒတိ, ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ အဘိဘူတော တသ္သာ ပဋိပက္ခံ ကာမသုခံ ပတ္ထယန္တောပိ ဒုက္ခဝေဒနံ အဘိနန္ဒတိ နာမ။ ဧဝံ ဒုက္ခဝေဒနာယ အဘိနန္ဒနာ ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော။ တသ္မာ အသာဓကမေတံ အသာတရာဂသ္သာတိ။
675. So taṃ vedanaṃ abhinandatīti sutte pana vinivaṭṭetvā dukkhavedanameva ārabbha rāguppatti nāma natthi, samūhaggahaṇena pana vedayitalakkhaṇaṃ dhammaṃ dukkhavedanameva vā attato samanupassanto diṭṭhimaññanāsaṅkhātāya diṭṭhābhinandanāya vedanaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya vipariṇāmaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya abhibhūto tassā paṭipakkhaṃ kāmasukhaṃ patthayantopi dukkhavedanaṃ abhinandati nāma. Evaṃ dukkhavedanāya abhinandanā hotīti adhippāyo. Tasmā asādhakametaṃ asātarāgassāti.
အသာတရာဂကထာဝဏ္ဏနာ။
Asātarāgakathāvaṇṇanā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi / (၁၃၃) ၈. အသာတရာဂကထာ • (133) 8. Asātarāgakathā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၈. အသာတရာဂကထာဝဏ္ဏနာ • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၈. အသာတရာဂကထာဝဏ္ဏနာ • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā