| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೮. ಅಸಾತರಾಗಕಥಾವಣ್ಣನಾ
8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
೬೭೪. ಇದಾನಿ ಅಸಾತರಾಗಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವೇದನಂ ವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸೋ ತಂ ವೇದನಂ ಅಭಿನನ್ದತಿ ಅಭಿವದತೀ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೪೦೯) ಸುತ್ತೇ ದಿಟ್ಠಾಭಿನನ್ದನವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಅಭಿನನ್ದತೀ’’ತಿವಚನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ‘‘ದುಕ್ಖವೇದನಾಯಪಿ ರಾಗಸ್ಸಾದವಸೇನ ಅಭಿನನ್ದನಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಅತ್ಥಿ ಅಸಾತರಾಗೋ’’ತಿ ಯೇಸಂ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಉತ್ತರಾಪಥಕಾನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಅತ್ಥಿ ಅಸಾತರಾಗೋತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಅಸಾತರಾಗೋತಿ ಅಸಾತೇ ದುಕ್ಖವೇದಯಿತೇ ‘‘ಅಹೋ ವತ ಮೇ ಏತದೇವ ಭವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ರಜ್ಜನಾ। ಆಮನ್ತಾತಿ ಲದ್ಧಿವಸೇನ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
674. Idāni asātarāgakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yaṃkiñci vedanaṃ vedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, so taṃ vedanaṃ abhinandati abhivadatī’’ti (ma. ni. 1.409) sutte diṭṭhābhinandanavasena vuttaṃ. ‘‘Abhinandatī’’tivacanaṃ nissāya ‘‘dukkhavedanāyapi rāgassādavasena abhinandanā hoti. Tasmā atthi asātarāgo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya atthi asātarāgoti pucchā sakavādissa. Tattha asātarāgoti asāte dukkhavedayite ‘‘aho vata me etadeva bhaveyyā’’ti rajjanā. Āmantāti laddhivasena paṭiññā itarassa. Sesamettha uttānatthameva.
೬೭೫. ಸೋ ತಂ ವೇದನಂ ಅಭಿನನ್ದತೀತಿ ಸುತ್ತೇ ಪನ ವಿನಿವಟ್ಟೇತ್ವಾ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವ ಆರಬ್ಭ ರಾಗುಪ್ಪತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಸಮೂಹಗ್ಗಹಣೇನ ಪನ ವೇದಯಿತಲಕ್ಖಣಂ ಧಮ್ಮಂ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವ ವಾ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಮಞ್ಞನಾಸಙ್ಖಾತಾಯ ದಿಟ್ಠಾಭಿನನ್ದನಾಯ ವೇದನಂ ಅಭಿನನ್ದತಿ, ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ವಿಪರಿಣಾಮಂ ಅಭಿನನ್ದತಿ, ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಅಭಿಭೂತೋ ತಸ್ಸಾ ಪಟಿಪಕ್ಖಂ ಕಾಮಸುಖಂ ಪತ್ಥಯನ್ತೋಪಿ ದುಕ್ಖವೇದನಂ ಅಭಿನನ್ದತಿ ನಾಮ। ಏವಂ ದುಕ್ಖವೇದನಾಯ ಅಭಿನನ್ದನಾ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತಸ್ಮಾ ಅಸಾಧಕಮೇತಂ ಅಸಾತರಾಗಸ್ಸಾತಿ।
675. So taṃ vedanaṃ abhinandatīti sutte pana vinivaṭṭetvā dukkhavedanameva ārabbha rāguppatti nāma natthi, samūhaggahaṇena pana vedayitalakkhaṇaṃ dhammaṃ dukkhavedanameva vā attato samanupassanto diṭṭhimaññanāsaṅkhātāya diṭṭhābhinandanāya vedanaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya vipariṇāmaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya abhibhūto tassā paṭipakkhaṃ kāmasukhaṃ patthayantopi dukkhavedanaṃ abhinandati nāma. Evaṃ dukkhavedanāya abhinandanā hotīti adhippāyo. Tasmā asādhakametaṃ asātarāgassāti.
ಅಸಾತರಾಗಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Asātarāgakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೧೩೩) ೮. ಅಸಾತರಾಗಕಥಾ • (133) 8. Asātarāgakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೮. ಅಸಾತರಾಗಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೮. ಅಸಾತರಾಗಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
