| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
8. අසාතරාගකථාවණ්‌ණනා
8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
674. ඉදානි අසාතරාගකථා නාම හොති. තත්‌ථ ‘‘යංකිඤ්‌චි වෙදනං වෙදෙති සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා, සො තං වෙදනං අභිනන්‌දති අභිවදතී’’ති (ම. නි. 1.409) සුත්‌තෙ දිට්‌ඨාභිනන්‌දනවසෙන වුත්‌තං. ‘‘අභිනන්‌දතී’’තිවචනං නිස්‌සාය ‘‘දුක්‌ඛවෙදනායපි රාගස්‌සාදවසෙන අභිනන්‌දනා හොති. තස්‌මා අත්‌ථි අසාතරාගො’’ති යෙසං ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි උත්‌තරාපථකානං; තෙ සන්‌ධාය අත්‌ථි අසාතරාගොති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස. තත්‌ථ අසාතරාගොති අසාතෙ දුක්‌ඛවෙදයිතෙ ‘‘අහො වත මෙ එතදෙව භවෙය්‍යා’’ති රජ්‌ජනා. ආමන්‌තාති ලද්‌ධිවසෙන පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙව.
674. Idāni asātarāgakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yaṃkiñci vedanaṃ vedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, so taṃ vedanaṃ abhinandati abhivadatī’’ti (ma. ni. 1.409) sutte diṭṭhābhinandanavasena vuttaṃ. ‘‘Abhinandatī’’tivacanaṃ nissāya ‘‘dukkhavedanāyapi rāgassādavasena abhinandanā hoti. Tasmā atthi asātarāgo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya atthi asātarāgoti pucchā sakavādissa. Tattha asātarāgoti asāte dukkhavedayite ‘‘aho vata me etadeva bhaveyyā’’ti rajjanā. Āmantāti laddhivasena paṭiññā itarassa. Sesamettha uttānatthameva.
675. සො තං වෙදනං අභිනන්‌දතීති සුත්‌තෙ පන විනිවට්‌ටෙත්‌වා දුක්‌ඛවෙදනමෙව ආරබ්‌භ රාගුප්‌පත්‌ති නාම නත්‌ථි, සමූහග්‌ගහණෙන පන වෙදයිතලක්‌ඛණං ධම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනමෙව වා අත්‌තතො සමනුපස්‌සන්‌තො දිට්‌ඨිමඤ්‌ඤනාසඞ්‌ඛාතාය දිට්‌ඨාභිනන්‌දනාය වෙදනං අභිනන්‌දති, දුක්‌ඛාය වෙදනාය විපරිණාමං අභිනන්‌දති, දුක්‌ඛාය වෙදනාය අභිභූතො තස්‌සා පටිපක්‌ඛං කාමසුඛං පත්‌ථයන්‌තොපි දුක්‌ඛවෙදනං අභිනන්‌දති නාම. එවං දුක්‌ඛවෙදනාය අභිනන්‌දනා හොතීති අධිප්‌පායො. තස්‌මා අසාධකමෙතං අසාතරාගස්‌සාති.
675. So taṃ vedanaṃ abhinandatīti sutte pana vinivaṭṭetvā dukkhavedanameva ārabbha rāguppatti nāma natthi, samūhaggahaṇena pana vedayitalakkhaṇaṃ dhammaṃ dukkhavedanameva vā attato samanupassanto diṭṭhimaññanāsaṅkhātāya diṭṭhābhinandanāya vedanaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya vipariṇāmaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya abhibhūto tassā paṭipakkhaṃ kāmasukhaṃ patthayantopi dukkhavedanaṃ abhinandati nāma. Evaṃ dukkhavedanāya abhinandanā hotīti adhippāyo. Tasmā asādhakametaṃ asātarāgassāti.
අසාතරාගකථාවණ්‌ණනා.
Asātarāgakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (133) 8. අසාතරාගකථා • (133) 8. Asātarāgakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 8. අසාතරාගකථාවණ්‌ණනා • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 8. අසාතරාගකථාවණ්‌ණනා • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
