Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
အာသဝက္ခယဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ
Āsavakkhayañāṇakathāvaṇṇanā
၁၄. သရသလက္ခဏပဋိဝေဓေနာတိ သဘာဝသင္ခာတသ္သ လက္ခဏသ္သ အသမ္မောဟတော ပဋိဝိဇ္ဈနေန။ နိဗ္ဗတ္တိကန္တိ နိပ္ဖာဒနံ။ ယံ ဌာနံ ပတ္ဝာတိ ယံ နိဗ္ဗာနံ မဂ္ဂသ္သ အာရမ္မဏပစ္စယဋ္ဌေန ဌာနံ ကာရဏဘူတံ အာဂမ္မ။ အပ္ပဝတ္တိန္တိ အပ္ပဝတ္တိဟေတုံ။ ကိလေသဝသေနာတိ ယေသံ အာသဝာနံ ခေပနေန ဣဒံ ဉာဏံ အာသဝက္ခယဉာဏံ ဇာတံ, တေသံ ကိလေသာနံ ဝသေန, တေသံ အာသဝာနံ ဝသေန သဗ္ဗကိလေသာနံ သင္ဂဟဏတော ပရိယာယတော ပကာရန္တရတောတိ အတ္ထော။ ပာဠိယံ အတီတကာလဝသေန ‘‘အဗ္ဘညာသိ’’န္တိ ဝတ္ဝာပိ အဘိသမယကာလေ တသ္သ တသ္သ ဇာနနသ္သ ပစ္စုပ္ပန္နတံ ဥပာဒာယ ‘‘ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပသ္သတော’’တိ ဝတ္တမာနကာလေန နိဒ္ဒေသော ကတော။ ကာမာသဝာဒီနံ ဝိမုစ္စနေနေဝ တဒဝိနာဘာဝတော ဒိဋ္ဌာသဝသ္သာပိ ဝိမုတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
14.Sarasalakkhaṇapaṭivedhenāti sabhāvasaṅkhātassa lakkhaṇassa asammohato paṭivijjhanena. Nibbattikanti nipphādanaṃ. Yaṃ ṭhānaṃ patvāti yaṃ nibbānaṃ maggassa ārammaṇapaccayaṭṭhena ṭhānaṃ kāraṇabhūtaṃ āgamma. Appavattinti appavattihetuṃ. Kilesavasenāti yesaṃ āsavānaṃ khepanena idaṃ ñāṇaṃ āsavakkhayañāṇaṃ jātaṃ, tesaṃ kilesānaṃ vasena, tesaṃ āsavānaṃ vasena sabbakilesānaṃ saṅgahaṇato pariyāyato pakārantaratoti attho. Pāḷiyaṃ atītakālavasena ‘‘abbhaññāsi’’nti vatvāpi abhisamayakāle tassa tassa jānanassa paccuppannataṃ upādāya ‘‘evaṃ jānato evaṃ passato’’ti vattamānakālena niddeso kato. Kāmāsavādīnaṃ vimuccaneneva tadavinābhāvato diṭṭhāsavassāpi vimutti veditabbā.
‘‘ခီဏာ ဇာတီ’’တိ ဇာနနံ ကိလေသက္ခယပစ္စဝေက္ခဏဝသေန, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယန္တိအာဒိဇာနနံ မဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနပစ္စဝေက္ခဏဝသေန ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ခီဏာ ဇာတီတိအာဒီဟိ တသ္သ ဘူမိ’’န္တိ။ တတ္ထ ဘူမိန္တိ ဝိသယံ, တီသု ကာလေသုပိ ဇာတိက္ခယံ ပတိ ဥဇုကမေဝ ဝာယာမာသမ္ဘဝေပိ တံ ပတိ ဝာယာမကရဏသ္သ သာတ္ထကတံ, တသ္သ အနာဂတက္ခန္ဓာနုပ္ပတ္တိဖလတဉ္စ ဒသ္သေတုံ ယာ ပနာတိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ယာ ပန မဂ္ဂသ္သ အဘာဝိတတ္တာတိအာဒိနာ ဟိ မဂ္ဂေနာဝိဟတကိလေသေဟေဝ အာယတိံ ခန္ဓာနံ ဇာတိ ဟေသ္သတိ, တေသဉ္စ ကိလေသာနံ မဂ္ဂေန ဝိနာသေ သတိ ခန္ဓာ န ဇာယိသ္သန္တိ, ကိလေသာနဉ္စ တေကာလိကတာယ ဇာတိယံ ဝုတ္တနယေန ကေနစိ ပစ္စယေန ဝိနာသယောဂေပိ စိတ္တသန္တာနေ ကိလေသဝိရုဒ္ဓအရိယမဂ္ဂက္ခဏုပ္ပာဒနမေဝ တဗ္ဗိနာသော ဝိရုဒ္ဓပစ္စယောပနိပာတေန အာယတိံ အနုပ္ပဇ္ဇနတော ဗီဇသန္တာနေ အဂ္ဂိက္ခန္ဓောပနိပာတေန အာယတိံ ဗီဇတ္တာနုပ္ပတ္တိ ဝိယ, ဣတိ မဂ္ဂက္ခဏုပ္ပတ္တိသင္ခာတကိလေသာဘာဝေန ကိလေသဖလာနံ ခန္ဓာနံ အာယတိံ အနုပ္ပတ္တိယေဝ ဇာတိက္ခယောတိ အယမတ္ထော ဝိဘာဝီယတိ, တေနာဟ ‘‘မဂ္ဂသ္သ ဘာဝိတတ္တာ အနုပ္ပာဒဓမ္မတံ အာပဇ္ဇနေန ခီဏာ’’တိ။ ဧတ္ထ စာယမတ္ထော ကိလေသာဘာဝသင္ခာတသ္သ မဂ္ဂသ္သ ဘာဝိတတ္တာ ဥပ္ပာဒိတတ္တာ ပစ္စယာဘာဝေန အနုပ္ပဇ္ဇန္တီ ခန္ဓာနံ ဇာတိ တေန အာယတိံ အနုပ္ပဇ္ဇနသင္ခာတေန အနုပ္ပာဒဓမ္မတံ အာပဇ္ဇနေန ဝောဟာရတော ခီဏာ မေ ဇာတီတိ။ န ဟိ သင္ခတဓမ္မာနံ ပစ္စယန္တရေန ဝိနာသော သမ္ဘဝတိ, သမ္ဘဝေ စ တသ္သ ပစ္စယန္တရတာဒိပ္ပသင္ဂတော။ တဗ္ဗိရုဒ္ဓက္ခဏုပ္ပာဒနမေဝ တဗ္ဗိနာသုပ္ပာဒနံ။ တန္တိ ခီဏဇာတိံ အဗ္ဘညာသိန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ဣမေ ပကာရာ ဣတ္ထံ, တဗ္ဘာဝော ဣတ္ထတ္တံ, တဒတ္ထာယ။ ဒသ္သေန္တောတိ နိဂမနဝသေန ဒသ္သေန္တောတိ။
‘‘Khīṇā jātī’’ti jānanaṃ kilesakkhayapaccavekkhaṇavasena, vusitaṃ brahmacariyantiādijānanaṃ maggaphalanibbānapaccavekkhaṇavasena hotīti āha ‘‘khīṇā jātītiādīhi tassa bhūmi’’nti. Tattha bhūminti visayaṃ, tīsu kālesupi jātikkhayaṃ pati ujukameva vāyāmāsambhavepi taṃ pati vāyāmakaraṇassa sātthakataṃ, tassa anāgatakkhandhānuppattiphalatañca dassetuṃ yā panātiādi vuttaṃ. Yā pana maggassa abhāvitattātiādinā hi maggenāvihatakileseheva āyatiṃ khandhānaṃ jāti hessati, tesañca kilesānaṃ maggena vināse sati khandhā na jāyissanti, kilesānañca tekālikatāya jātiyaṃ vuttanayena kenaci paccayena vināsayogepi cittasantāne kilesaviruddhaariyamaggakkhaṇuppādanameva tabbināso viruddhapaccayopanipātena āyatiṃ anuppajjanato bījasantāne aggikkhandhopanipātena āyatiṃ bījattānuppatti viya, iti maggakkhaṇuppattisaṅkhātakilesābhāvena kilesaphalānaṃ khandhānaṃ āyatiṃ anuppattiyeva jātikkhayoti ayamattho vibhāvīyati, tenāha ‘‘maggassa bhāvitattā anuppādadhammataṃ āpajjanena khīṇā’’ti. Ettha cāyamattho kilesābhāvasaṅkhātassa maggassa bhāvitattā uppāditattā paccayābhāvena anuppajjantī khandhānaṃ jāti tena āyatiṃ anuppajjanasaṅkhātena anuppādadhammataṃ āpajjanena vohārato khīṇā me jātīti. Na hi saṅkhatadhammānaṃ paccayantarena vināso sambhavati, sambhave ca tassa paccayantaratādippasaṅgato. Tabbiruddhakkhaṇuppādanameva tabbināsuppādanaṃ. Tanti khīṇajātiṃ abbhaññāsinti sambandho. Itthattāyāti ime pakārā itthaṃ, tabbhāvo itthattaṃ, tadatthāya. Dassentoti nigamanavasena dassentoti.
ဝိဇ္ဇာတ္တယကထာဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။
Vijjāttayakathāvaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍံ • Verañjakaṇḍaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / အာသဝက္ခယဉာဏကထာ • Āsavakkhayañāṇakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
အာသဝက္ခယဉာဏကထာ • Āsavakkhayañāṇakathā
၁. သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Sukkavissaṭṭhisikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အာသဝက္ခယဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ • Āsavakkhayañāṇakathāvaṇṇanā