| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
69. ஆஸயானுஸயஞாணனித்³தே³ஸவண்ணனா
69. Āsayānusayañāṇaniddesavaṇṇanā
113. ஆஸயானுஸயஞாணனித்³தே³ஸே இத⁴ ததா²க³தோதிஆதி³ பஞ்சதா⁴ ட²பிதோ நித்³தே³ஸோ. தத்த² ஆஸயானுஸயா வுத்தத்தா² ஏவ. சரிதந்தி புப்³பே³ கதங் குஸலாகுஸலங் கம்மங். அதி⁴முத்திந்தி ஸம்பதி குஸலே அகுஸலே வா சித்தவோஸக்³கோ³. ப⁴ப்³பா³ப⁴ப்³பே³தி ப⁴ப்³பே³ ச அப⁴ப்³பே³ ச. அரியாய ஜாதியா ஸம்ப⁴வந்தி ஜாயந்தீதி ப⁴ப்³பா³. வத்தமானஸமீபே வத்தமானவசனங். ப⁴விஸ்ஸந்தி ஜாயிஸ்ஸந்தீதி வா ப⁴ப்³பா³, பா⁴ஜனபூ⁴தாதி அத்தோ². யே அரியமக்³க³படிவேத⁴ஸ்ஸ அனுச்ச²விகா உபனிஸ்ஸயஸம்பன்னா, தே ப⁴ப்³பா³. வுத்தபடிபக்கா² அப⁴ப்³பா³.
113. Āsayānusayañāṇaniddese idha tathāgatotiādi pañcadhā ṭhapito niddeso. Tattha āsayānusayā vuttatthā eva. Caritanti pubbe kataṃ kusalākusalaṃ kammaṃ. Adhimuttinti sampati kusale akusale vā cittavosaggo. Bhabbābhabbeti bhabbe ca abhabbe ca. Ariyāya jātiyā sambhavanti jāyantīti bhabbā. Vattamānasamīpe vattamānavacanaṃ. Bhavissanti jāyissantīti vā bhabbā, bhājanabhūtāti attho. Ye ariyamaggapaṭivedhassa anucchavikā upanissayasampannā, te bhabbā. Vuttapaṭipakkhā abhabbā.
கதமோ ஸத்தானங் ஆஸயோதிஆதி³ நித்³தே³ஸஸ்ஸ படினித்³தே³ஸோ. தத்த² ஸஸ்ஸதோதி நிச்சோ. லோகோதி அத்தா. இத⁴ ஸரீரங்யேவ நஸ்ஸதி, அத்தா பன இத⁴ பரத்த² ச ஸோயேவாதி மஞ்ஞந்தி. ஸோ ஹி ஸயங்யேவ ஆலோகேதீதி கத்வா ‘‘லோகோ’’தி மஞ்ஞந்தி. அஸஸ்ஸதோதி அனிச்சோ. அத்தா ஸரீரேனேவ ஸஹ நஸ்ஸதீதி மஞ்ஞந்தி. அந்தவாதி பரித்தே கஸிணே ஜா²னங் உப்பாதெ³த்வா தங்பரித்தகஸிணாரம்மணங் சித்தங் ஸபரியந்தோ அத்தாதி மஞ்ஞந்தி. அனந்தவாதி ந அந்தவா அப்பமாணே கஸிணே ஜா²னங் உப்பாதெ³த்வா தங்அப்பமாணகஸிணாரம்மணங் சித்தங் அபரியந்தோ அத்தாதி மஞ்ஞந்தி. தங் ஜீவங் தங் ஸரீரந்தி ஜீவோ ச ஸரீரஞ்ச தங்யேவ. ஜீவோதி அத்தா, லிங்க³விபல்லாஸேன நபுங்ஸகவசனங் கதங். ஸரீரந்தி ராஸட்டே²ன க²ந்த⁴பஞ்சகங். அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீரந்தி அஞ்ஞோ ஜீவோ அஞ்ஞங் க²ந்த⁴பஞ்சகங். ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி க²ந்தா⁴ இதே⁴வ வினஸ்ஸந்தி, ஸத்தோ மரணதோ பரங் ஹோதி விஜ்ஜதி ந நஸ்ஸதி. ‘‘ததா²க³தோ’’தி செத்த² ஸத்தாதி⁴வசனந்தி வத³ந்தி. கேசி பன ‘‘ததா²க³தோதி அரஹா’’தி வத³ந்தி. இமே ‘‘ந ஹோதீ’’தி பக்கே² தோ³ஸங் தி³ஸ்வா ஏவங் க³ண்ஹந்தி. ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி க²ந்தா⁴பி இதே⁴வ நஸ்ஸந்தி, ததா²க³தோ ச மரணதோ பரங் ந ஹோதி உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி. இமே ‘‘ஹோதீ’’தி பக்கே² தோ³ஸங் தி³ஸ்வா ஏவங் க³ண்ஹந்தி. ஹோதி ச ந ச ஹோதீதி இமே ஏகேகபக்க²பரிக்³க³ஹே தோ³ஸங் தி³ஸ்வா உப⁴யபக்க²ங் க³ண்ஹந்தி. நேவ ஹோதி ந ந ஹோதீதி இமே உப⁴யபக்க²பரிக்³க³ஹே உப⁴யதோ³ஸாபத்திங் தி³ஸ்வா ‘‘ஹோதீதி ச ந ஹோதி, நேவ ஹோதீதி ச ந ஹோதீ’’தி அமராவிக்கே²பபக்க²ங் க³ண்ஹந்தி.
Katamo sattānaṃ āsayotiādi niddesassa paṭiniddeso. Tattha sassatoti nicco. Lokoti attā. Idha sarīraṃyeva nassati, attā pana idha parattha ca soyevāti maññanti. So hi sayaṃyeva āloketīti katvā ‘‘loko’’ti maññanti. Asassatoti anicco. Attā sarīreneva saha nassatīti maññanti. Antavāti paritte kasiṇe jhānaṃ uppādetvā taṃparittakasiṇārammaṇaṃ cittaṃ sapariyanto attāti maññanti. Anantavāti na antavā appamāṇe kasiṇe jhānaṃ uppādetvā taṃappamāṇakasiṇārammaṇaṃ cittaṃ apariyanto attāti maññanti. Taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti jīvo ca sarīrañca taṃyeva. Jīvoti attā, liṅgavipallāsena napuṃsakavacanaṃ kataṃ. Sarīranti rāsaṭṭhena khandhapañcakaṃ. Aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti añño jīvo aññaṃ khandhapañcakaṃ. Hoti tathāgato paraṃ maraṇāti khandhā idheva vinassanti, satto maraṇato paraṃ hoti vijjati na nassati. ‘‘Tathāgato’’ti cettha sattādhivacananti vadanti. Keci pana ‘‘tathāgatoti arahā’’ti vadanti. Ime ‘‘na hotī’’ti pakkhe dosaṃ disvā evaṃ gaṇhanti. Na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti khandhāpi idheva nassanti, tathāgato ca maraṇato paraṃ na hoti ucchijjati vinassati. Ime ‘‘hotī’’ti pakkhe dosaṃ disvā evaṃ gaṇhanti. Hoti ca na ca hotīti ime ekekapakkhapariggahe dosaṃ disvā ubhayapakkhaṃ gaṇhanti. Neva hoti na na hotīti ime ubhayapakkhapariggahe ubhayadosāpattiṃ disvā ‘‘hotīti ca na hoti, neva hotīti ca na hotī’’ti amarāvikkhepapakkhaṃ gaṇhanti.
அயங் பனெத்த² அட்ட²கதா²னயோ – ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோதி வா’’திஆதீ³ஹி த³ஸஹாகாரேஹி தி³ட்டி²பபே⁴தோ³வ வுத்தோ. தத்த² ஸஸ்ஸதோ லோகோதி ச க²ந்த⁴பஞ்சகங் லோகோதி க³ஹெத்வா ‘‘அயங் லோகோ நிச்சோ து⁴வோ ஸப்³ப³காலிகோ’’தி க³ண்ஹந்தஸ்ஸ ஸஸ்ஸதந்தி க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². அஸஸ்ஸதோதி தமேவ லோகங் ‘‘உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதீ’’தி க³ண்ஹந்தஸ்ஸ உச்சே²த³க்³க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². அந்தவாதி பரித்தகஸிணலாபி⁴னோ ஸுப்பமத்தே வா ஸராவமத்தே வா கஸிணே ஸமாபன்னஸ்ஸ அந்தோஸமாபத்தியங் பவத்திதரூபாரூபத⁴ம்மே ‘‘லோகோ’’தி ச கஸிணபரிச்சே²த³ந்தேன ‘‘அந்தவா’’தி ச க³ண்ஹந்தஸ்ஸ ‘‘அந்தவா லோகோ’’தி க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². ஸா ஸஸ்ஸததி³ட்டி²பி ஹோதி உச்சே²த³தி³ட்டி²பி. விபுலகஸிணலாபி⁴னோ பன தஸ்மிங் கஸிணே ஸமாபன்னஸ்ஸ அந்தோஸமாபத்தியங் பவத்திதரூபாரூபத⁴ம்மே ‘‘லோகோ’’தி ச கஸிணபரிச்சே²த³ந்தேன ‘‘ந அந்தவா’’தி ச க³ண்ஹந்தஸ்ஸ ‘‘அனந்தவா லோகோ’’தி க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². ஸா ஸஸ்ஸததி³ட்டி²பி ஹோதி உச்சே²த³தி³ட்டி²பி. தங் ஜீவங் தங் ஸரீரந்தி பே⁴த³னத⁴ம்மஸ்ஸ ஸரீரஸ்ஸேவ ‘‘ஜீவ’’ந்தி க³ஹிதத்தா ‘‘ஸரீரே உச்சி²ஜ்ஜமானே ஜீவம்பி உச்சி²ஜ்ஜதீ’’தி உச்சே²த³க்³க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². து³தியபதே³ ஸரீரதோ அஞ்ஞஸ்ஸ ஜீவஸ்ஸ க³ஹிதத்தா ‘‘ஸரீரே உச்சி²ஜ்ஜமானேபி ஜீவங் ந உச்சி²ஜ்ஜதீ’’தி ஸஸ்ஸதக்³க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². ஹோதி ததா²க³தோதிஆதீ³ஸு ‘‘ஸத்தோ ததா²க³தோ நாம, ஸோ பரங் மரணா ஹோதீ’’தி க³ண்ஹதோ பட²மா ஸஸ்ஸததி³ட்டி². ‘‘ந ஹோதீ’’தி க³ண்ஹதோ து³தியா உச்சே²த³தி³ட்டி². ‘‘ஹோதி ச ந ச ஹோதீ’’தி க³ண்ஹதோ ததியா ஏகச்சஸஸ்ஸததி³ட்டி². ‘‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதீ’’தி க³ண்ஹதோ சதுத்தா² அமராவிக்கே²பதி³ட்டீ²தி.
Ayaṃ panettha aṭṭhakathānayo – ‘‘sassato lokoti vā’’tiādīhi dasahākārehi diṭṭhipabhedova vutto. Tattha sassato lokoti ca khandhapañcakaṃ lokoti gahetvā ‘‘ayaṃ loko nicco dhuvo sabbakāliko’’ti gaṇhantassa sassatanti gahaṇākārappavattā diṭṭhi. Asassatoti tameva lokaṃ ‘‘ucchijjati vinassatī’’ti gaṇhantassa ucchedaggahaṇākārappavattā diṭṭhi. Antavāti parittakasiṇalābhino suppamatte vā sarāvamatte vā kasiṇe samāpannassa antosamāpattiyaṃ pavattitarūpārūpadhamme ‘‘loko’’ti ca kasiṇaparicchedantena ‘‘antavā’’ti ca gaṇhantassa ‘‘antavā loko’’ti gahaṇākārappavattā diṭṭhi. Sā sassatadiṭṭhipi hoti ucchedadiṭṭhipi. Vipulakasiṇalābhino pana tasmiṃ kasiṇe samāpannassa antosamāpattiyaṃ pavattitarūpārūpadhamme ‘‘loko’’ti ca kasiṇaparicchedantena ‘‘na antavā’’ti ca gaṇhantassa ‘‘anantavā loko’’ti gahaṇākārappavattā diṭṭhi. Sā sassatadiṭṭhipi hoti ucchedadiṭṭhipi. Taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti bhedanadhammassa sarīrasseva ‘‘jīva’’nti gahitattā ‘‘sarīre ucchijjamāne jīvampi ucchijjatī’’ti ucchedaggahaṇākārappavattā diṭṭhi. Dutiyapade sarīrato aññassa jīvassa gahitattā ‘‘sarīre ucchijjamānepi jīvaṃ na ucchijjatī’’ti sassataggahaṇākārappavattā diṭṭhi. Hoti tathāgatotiādīsu ‘‘satto tathāgato nāma, so paraṃ maraṇā hotī’’ti gaṇhato paṭhamā sassatadiṭṭhi. ‘‘Na hotī’’ti gaṇhato dutiyā ucchedadiṭṭhi. ‘‘Hoti ca na ca hotī’’ti gaṇhato tatiyā ekaccasassatadiṭṭhi. ‘‘Neva hoti na na hotī’’ti gaṇhato catutthā amarāvikkhepadiṭṭhīti.
இதீதி வுத்தப்பகாரதி³ட்டி²னிஸ்ஸயனித³ஸ்ஸனங். ப⁴வதி³ட்டி²ஸன்னிஸ்ஸிதா வா ஸத்தா ஹொந்தி விப⁴வதி³ட்டி²ஸன்னிஸ்ஸிதா வாதி ப⁴வோ வுச்சதி ஸஸ்ஸதோ, ஸஸ்ஸதவஸேன உப்பஜ்ஜமானதி³ட்டி² ப⁴வதி³ட்டி², ப⁴வோதி தி³ட்டீ²தி வுத்தங் ஹோதி. விப⁴வோ வுச்சதி உச்சே²தோ³ , உச்சே²த³வஸேன உப்பஜ்ஜமானதி³ட்டி² விப⁴வதி³ட்டி², விப⁴வோதி தி³ட்டீ²தி வுத்தங் ஹோதி. வுத்தப்பகாரா த³ஸவிதா⁴ தி³ட்டி² ப⁴வதி³ட்டி² ச விப⁴வதி³ட்டி² சாதி த்³விதா⁴வ ஹோதி. தாஸு த்³வீஸு ஏகேகங் ஸன்னிஸ்ஸிதா அபஸ்ஸிதா அல்லீனா ஸத்தா ஹொந்தி.
Itīti vuttappakāradiṭṭhinissayanidassanaṃ. Bhavadiṭṭhisannissitā vā sattā honti vibhavadiṭṭhisannissitā vāti bhavo vuccati sassato, sassatavasena uppajjamānadiṭṭhi bhavadiṭṭhi, bhavoti diṭṭhīti vuttaṃ hoti. Vibhavo vuccati ucchedo , ucchedavasena uppajjamānadiṭṭhi vibhavadiṭṭhi, vibhavoti diṭṭhīti vuttaṃ hoti. Vuttappakārā dasavidhā diṭṭhi bhavadiṭṭhi ca vibhavadiṭṭhi cāti dvidhāva hoti. Tāsu dvīsu ekekaṃ sannissitā apassitā allīnā sattā honti.
ஏதே வா பன உபோ⁴ அந்தே அனுபக³ம்மாதி எத்த² ‘‘அக்³கி³தோ வா உத³கதோ வா மிது²பே⁴தா³ வா’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 2.152) விய வா-ஸத்³தோ³ ஸமுச்சயத்தோ². ஏதே வுத்தப்பகாரே ஸஸ்ஸதுச்சே²த³வஸேன த்³வே பக்கே² ச ந உபக³ந்த்வா அனல்லீயித்வா பஹாயாதி அத்தோ². ‘‘அனுலோமிகா வா க²ந்தீ’’தி விகப்பத்தோ²வ. இத³ப்பச்சயதாபடிச்சஸமுப்பன்னேஸூதி இமேஸங் ஜராமரணாதீ³னங் பச்சயா இத³ப்பச்சயா, இத³ப்பச்சயா ஏவ இத³ப்பச்சயதா, இத³ப்பச்சயானங் வா ஸமூஹோ இத³ப்பச்சயதா. லக்க²ணங் பனெத்த² ஸத்³த³ஸத்த²தோ பரியேஸிதப்³ப³ங். தே தே பச்சயே படிச்ச ஸஹ ஸம்மா ச உப்பன்னா படிச்சஸமுப்பன்னா. தஸ்ஸா இத³ப்பச்சயதாய ச தேஸு படிச்சஸமுப்பன்னேஸு ச த⁴ம்மேஸு. அனுலோமிகாதி லோகுத்தரத⁴ம்மானங் அனுலோமதோ அனுலோமிகா. க²ந்தீதி ஞாணங். ஞாணஞ்ஹி க²மனதோ க²ந்தி. படிலத்³தா⁴ ஹோதீதி ஸத்தேஹி அதி⁴க³தா ஹோதி. இத³ப்பச்சயதாய க²ந்தியா உச்சே²த³த்தானுபக³மோ ஹோதி பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மானங் பச்சயஸாமக்³கி³யங் ஆயத்தவுத்தித்தா பச்சயானுபரமத³ஸ்ஸனேன ப²லானுபரமத³ஸ்ஸனதோ. படிச்சஸமுப்பன்னேஸு த⁴ம்மேஸு க²ந்தியா ஸஸ்ஸதத்தானுபக³மோ ஹோதி பச்சயஸாமக்³கி³யங் நவனவானங் பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மானங் உப்பாத³த³ஸ்ஸனதோ. ஏவமேதே உபோ⁴ அந்தே அனுபக³ம்ம படிச்சஸமுப்பாத³படிச்சஸமுப்பன்னத⁴ம்மத³ஸ்ஸனேன ந உச்சே²தோ³ ந ஸஸ்ஸதோதி பவத்தங் ஸம்மாத³ஸ்ஸனங் ‘‘அனுலோமிகா க²ந்தீ’’தி வேதி³தப்³ப³ங். ஏவஞ்ஹி தது³ப⁴யதி³ட்டி²படிபக்க²பூ⁴தா ஸம்மாதி³ட்டி² வுத்தா ஹோதி. யதா²பூ⁴தங் வா ஞாணந்தி யதா²பூ⁴தங் யதா²ஸபா⁴வங் நெய்யங். தத்த² பவத்தஞாணம்பி விஸயவோஹாரேன ‘‘யதா²பூ⁴தஞாண’’ந்தி வுத்தங். தங் பன ஸங்கா²ருபெக்கா²பரியந்தங் விபஸ்ஸனாஞாணங் இதா⁴தி⁴ப்பேதங். ஹெட்டா² பன ‘‘யதா²பூ⁴தஞாணத³ஸ்ஸன’’ந்தி ப⁴யதூபட்டா²னஞாணங் வுத்தங். யதா²பூ⁴தங் வா ஞாணங் ஸத்தேஹி படிலத்³த⁴ங் ஹோதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Ete vā pana ubho ante anupagammāti ettha ‘‘aggito vā udakato vā mithubhedā vā’’tiādīsu (dī. ni. 2.152) viya vā-saddo samuccayattho. Ete vuttappakāre sassatucchedavasena dve pakkhe ca na upagantvā anallīyitvā pahāyāti attho. ‘‘Anulomikā vā khantī’’ti vikappatthova. Idappaccayatāpaṭiccasamuppannesūti imesaṃ jarāmaraṇādīnaṃ paccayā idappaccayā, idappaccayā eva idappaccayatā, idappaccayānaṃ vā samūho idappaccayatā. Lakkhaṇaṃ panettha saddasatthato pariyesitabbaṃ. Te te paccaye paṭicca saha sammā ca uppannā paṭiccasamuppannā. Tassā idappaccayatāya ca tesu paṭiccasamuppannesu ca dhammesu. Anulomikāti lokuttaradhammānaṃ anulomato anulomikā. Khantīti ñāṇaṃ. Ñāṇañhi khamanato khanti. Paṭiladdhā hotīti sattehi adhigatā hoti. Idappaccayatāya khantiyā ucchedattānupagamo hoti paccayuppannadhammānaṃ paccayasāmaggiyaṃ āyattavuttittā paccayānuparamadassanena phalānuparamadassanato. Paṭiccasamuppannesu dhammesu khantiyā sassatattānupagamo hoti paccayasāmaggiyaṃ navanavānaṃ paccayuppannadhammānaṃ uppādadassanato. Evamete ubho ante anupagamma paṭiccasamuppādapaṭiccasamuppannadhammadassanena na ucchedo na sassatoti pavattaṃ sammādassanaṃ ‘‘anulomikā khantī’’ti veditabbaṃ. Evañhi tadubhayadiṭṭhipaṭipakkhabhūtā sammādiṭṭhi vuttā hoti. Yathābhūtaṃ vā ñāṇanti yathābhūtaṃ yathāsabhāvaṃ neyyaṃ. Tattha pavattañāṇampi visayavohārena ‘‘yathābhūtañāṇa’’nti vuttaṃ. Taṃ pana saṅkhārupekkhāpariyantaṃ vipassanāñāṇaṃ idhādhippetaṃ. Heṭṭhā pana ‘‘yathābhūtañāṇadassana’’nti bhayatūpaṭṭhānañāṇaṃ vuttaṃ. Yathābhūtaṃ vā ñāṇaṃ sattehi paṭiladdhaṃ hotīti sambandho.
இதா³னி ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’’திஆதீ³ஹி மிச்சா²தி³ட்டி²பரிபா⁴விதங் ‘‘ஏதே வா பனா’’திஆதீ³ஹி ஸம்மாதி³ட்டி²பரிபா⁴விதங் ஸத்தஸந்தானங் த³ஸ்ஸெத்வா ‘‘காமங் ஸேவந்தஞ்ஞேவா’’திஆதீ³ஹி ஸேஸாகுஸலேஹி ஸேஸகுஸலேஹி ச பரிபா⁴விதங் ஸத்தஸந்தானங் த³ஸ்ஸேதி. தத்த² காமங் ஸேவந்தங்யேவ புக்³க³லங் ததா²க³தோ ஜானாதீதி யோஜனா காதப்³பா³. ஸேவந்தந்தி ச அபி⁴ண்ஹஸமுதா³சாரவஸேன ஸேவமானங். புப்³பே³ ஆஸேவிதவஸேன கிலேஸகாமோ க³ரு அஸ்ஸாதி காமக³ருகோ. ததே²வ காமோ ஆஸயே ஸந்தானே அஸ்ஸாதி காமாஸயோ. ஸந்தானவஸேனேவ காமே அதி⁴முத்தோ லக்³கோ³தி காமாதி⁴முத்தோ. ஸேஸேஸுபி ஏஸேவ நயோ. நெக்க²ம்மாதீ³னி வுத்தத்தா²னேவ. காமாதீ³ஹி ச தீஹி ஸேஸாகுஸலா, நெக்க²ம்மாதீ³ஹி தீஹி ஸேஸகுஸலா க³ஹிதாவ ஹொந்தீதி வேதி³தப்³பா³. ‘‘அயங் ஸத்தானங் ஆஸயோ’’தி திதா⁴ வுத்தங் ஸந்தானமேவ த³ஸ்ஸேதி.
Idāni ‘‘sassato loko’’tiādīhi micchādiṭṭhiparibhāvitaṃ ‘‘ete vā panā’’tiādīhi sammādiṭṭhiparibhāvitaṃ sattasantānaṃ dassetvā ‘‘kāmaṃ sevantaññevā’’tiādīhi sesākusalehi sesakusalehi ca paribhāvitaṃ sattasantānaṃ dasseti. Tattha kāmaṃ sevantaṃyeva puggalaṃ tathāgato jānātīti yojanā kātabbā. Sevantanti ca abhiṇhasamudācāravasena sevamānaṃ. Pubbe āsevitavasena kilesakāmo garu assāti kāmagaruko. Tatheva kāmo āsaye santāne assāti kāmāsayo. Santānavaseneva kāme adhimutto laggoti kāmādhimutto. Sesesupi eseva nayo. Nekkhammādīni vuttatthāneva. Kāmādīhi ca tīhi sesākusalā, nekkhammādīhi tīhi sesakusalā gahitāva hontīti veditabbā. ‘‘Ayaṃ sattānaṃ āsayo’’ti tidhā vuttaṃ santānameva dasseti.
அயங் பனெத்த² அட்ட²கதா²னயோ – ‘‘இதி ப⁴வதி³ட்டி²ஸன்னிஸ்ஸிதா வா’’தி ஏவங் ஸஸ்ஸததி³ட்டி²ங் வா ஸன்னிஸ்ஸிதா. ஸஸ்ஸததி³ட்டி² ஹி எத்த² ப⁴வதி³ட்டீ²தி வுத்தா, உச்சே²த³தி³ட்டி² ச விப⁴வதி³ட்டீ²தி. ஸப்³ப³தி³ட்டீ²னஞ்ஹி ஸஸ்ஸதுச்சே²த³தி³ட்டீ²ஹி ஸங்க³ஹிதத்தா ஸப்³பே³பிமே தி³ட்டி²க³திகா ஸத்தா இமாவ த்³வே தி³ட்டி²யோ ஸன்னிஸ்ஸிதா ஹொந்தி. வுத்தம்பி சேதங் ‘‘த்³வயனிஸ்ஸிதோ க்²வாயங், கச்சான, லோகோ யேபு⁴ய்யேன அத்தி²தஞ்சேவ நத்தி²தஞ்சா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 2.15). எத்த² ஹி அத்தி²தாதி ஸஸ்ஸதங். நத்தி²தாதி உச்சே²தோ³. அயங் தாவ வட்டனிஸ்ஸிதானங் புது²ஜ்ஜனானங் ஸத்தானங் ஆஸயோ. இதா³னி விவட்டனிஸ்ஸிதானங் ஸுத்³த⁴ஸத்தானங் ஆஸயங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஏதே வா பன உபோ⁴ அந்தே அனுபக³ம்மா’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² ‘‘ஏதே வா பனா’’தி ஏதேயேவ. ‘‘உபோ⁴ அந்தே’’தி ஸஸ்ஸதுச்சே²த³ஸங்கா²தே த்³வே அந்தே. ‘‘அனுபக³ம்மா’’தி ந அல்லீயித்வா. ‘‘இத³ப்பச்சயதாபடிச்சஸமுப்பன்னேஸு த⁴ம்மேஸூ’’தி இத³ப்பச்சயதாய சேவ படிச்சஸமுப்பன்னத⁴ம்மேஸு ச. ‘‘அனுலோமிகா க²ந்தீ’’தி விபஸ்ஸனாஞாணங். ‘‘யதா²பூ⁴தங் ஞாண’’ந்தி மக்³க³ஞாணங். இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யா படிச்சஸமுப்பாதே³ சேவ படிச்சஸமுப்பன்னத⁴ம்மேஸு ச ஏதே உபோ⁴ ஸஸ்ஸதுச்சே²த³அந்தே அனுபக³ந்த்வா விபஸ்ஸனா படிலத்³தா⁴, யஞ்ச ததோ உத்தரி மக்³க³ஞாணங், அயங் ஸத்தானங் ஆஸயோ. அயங் வட்டனிஸ்ஸிதானஞ்ச விவட்டனிஸ்ஸிதானஞ்ச ஸப்³பே³ஸம்பி ஸத்தானங் ஆஸயோ இத³ங் வஸனட்டா²னந்தி. அயங் ஆசரியானங் ஸமானட்ட²கதா².
Ayaṃ panettha aṭṭhakathānayo – ‘‘iti bhavadiṭṭhisannissitā vā’’ti evaṃ sassatadiṭṭhiṃ vā sannissitā. Sassatadiṭṭhi hi ettha bhavadiṭṭhīti vuttā, ucchedadiṭṭhi ca vibhavadiṭṭhīti. Sabbadiṭṭhīnañhi sassatucchedadiṭṭhīhi saṅgahitattā sabbepime diṭṭhigatikā sattā imāva dve diṭṭhiyo sannissitā honti. Vuttampi cetaṃ ‘‘dvayanissito khvāyaṃ, kaccāna, loko yebhuyyena atthitañceva natthitañcā’’ti (saṃ. ni. 2.15). Ettha hi atthitāti sassataṃ. Natthitāti ucchedo. Ayaṃ tāva vaṭṭanissitānaṃ puthujjanānaṃ sattānaṃ āsayo. Idāni vivaṭṭanissitānaṃ suddhasattānaṃ āsayaṃ dassetuṃ ‘‘ete vā pana ubho ante anupagammā’’tiādi vuttaṃ. Tattha ‘‘ete vā panā’’ti eteyeva. ‘‘Ubho ante’’ti sassatucchedasaṅkhāte dve ante. ‘‘Anupagammā’’ti na allīyitvā. ‘‘Idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesū’’ti idappaccayatāya ceva paṭiccasamuppannadhammesu ca. ‘‘Anulomikā khantī’’ti vipassanāñāṇaṃ. ‘‘Yathābhūtaṃ ñāṇa’’nti maggañāṇaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – yā paṭiccasamuppāde ceva paṭiccasamuppannadhammesu ca ete ubho sassatucchedaante anupagantvā vipassanā paṭiladdhā, yañca tato uttari maggañāṇaṃ, ayaṃ sattānaṃ āsayo. Ayaṃ vaṭṭanissitānañca vivaṭṭanissitānañca sabbesampi sattānaṃ āsayo idaṃ vasanaṭṭhānanti. Ayaṃ ācariyānaṃ samānaṭṭhakathā.
விதண்ட³வாதீ³ பனாஹ ‘‘மக்³கோ³ நாம வாஸங் வித்³த⁴ங்ஸெந்தோ க³ச்ச²தி, த்வங் மக்³கோ³ வாஸோதி வதே³ஸீ’’தி? ஸோ வத்தப்³போ³ ‘‘த்வங் அரியவாஸபா⁴ணகோ ஹோஸி ந ஹோஸீ’’தி? ஸசே ‘‘ந ஹோமீ’’தி வத³தி, ‘‘த்வங் அபா⁴ணகதாய ந ஜானாஸீ’’தி வத்தப்³போ³. ஸசே ‘‘பா⁴ணகொஸ்மீ’’தி வத³தி, ‘‘ஸுத்தங் ஆஹரா’’தி வத்தப்³போ³. ஸசே ஆஹரதி, இச்சேதங் குஸலங். நோ சே ஆஹரதி, ஸயங் ஆஹரிதப்³ப³ங் ‘‘த³ஸயிமே, பி⁴க்க²வே, அரியாவாஸா, யத³ரியா ஆவஸிங்ஸு வா ஆவஸந்தி வா ஆவஸிஸ்ஸந்தி வா’’தி (அ॰ நி॰ 10.19). ஏதஞ்ஹி ஸுத்தங் மக்³க³ஸ்ஸ வாஸபா⁴வங் தீ³பேதி. தஸ்மா ஸுகதி²தமேவேதந்தி. இமங் பன ப⁴க³வா ஸத்தானங் ஆஸயங் ஜானந்தோ இமேஸஞ்ச தி³ட்டி²க³தானங் இமேஸஞ்ச விபஸ்ஸனாஞாணமக்³க³ஞாணானங் அப்பவத்திக்க²ணேபி ஜானாதி ஏவ. தஸ்மாயேவ ச ‘‘காமங் ஸேவந்தங்யேவ ஜானாதீ’’திஆதி³ வுத்தந்தி.
Vitaṇḍavādī panāha ‘‘maggo nāma vāsaṃ viddhaṃsento gacchati, tvaṃ maggo vāsoti vadesī’’ti? So vattabbo ‘‘tvaṃ ariyavāsabhāṇako hosi na hosī’’ti? Sace ‘‘na homī’’ti vadati, ‘‘tvaṃ abhāṇakatāya na jānāsī’’ti vattabbo. Sace ‘‘bhāṇakosmī’’ti vadati, ‘‘suttaṃ āharā’’ti vattabbo. Sace āharati, iccetaṃ kusalaṃ. No ce āharati, sayaṃ āharitabbaṃ ‘‘dasayime, bhikkhave, ariyāvāsā, yadariyā āvasiṃsu vā āvasanti vā āvasissanti vā’’ti (a. ni. 10.19). Etañhi suttaṃ maggassa vāsabhāvaṃ dīpeti. Tasmā sukathitamevetanti. Imaṃ pana bhagavā sattānaṃ āsayaṃ jānanto imesañca diṭṭhigatānaṃ imesañca vipassanāñāṇamaggañāṇānaṃ appavattikkhaṇepi jānāti eva. Tasmāyeva ca ‘‘kāmaṃ sevantaṃyeva jānātī’’tiādi vuttanti.
அனுஸயனித்³தே³ஸே அனுஸயாதி கேனட்டே²ன அனுஸயா? அனுஸயனட்டே²ன. கோ ஏஸ அனுஸயனட்டோ² நாமாதி? அப்பஹீனட்டோ². ஏதே ஹி அப்பஹீனட்டே²ன தஸ்ஸ தஸ்ஸ ஸந்தானே அனுஸெந்தி நாம. தஸ்மா ‘‘அனுஸயா’’தி வுச்சந்தி. அனுஸெந்தீதி அனுரூபங் காரணங் லபி⁴த்வா உப்பஜ்ஜந்தீதி அத்தோ². அதா²பி ஸியா – அனுஸயனட்டோ² நாம அப்பஹீனாகாரோ, ஸோ ச உப்பஜ்ஜதீதி வத்துங் ந யுஜ்ஜதி, தஸ்மா ந அனுஸயா உப்பஜ்ஜந்தீதி. தத்ரித³ங் படிவசனங் – ந அப்பஹீனாகாரோ, அனுஸயோதி பன அப்பஹீனட்டே²ன தா²மக³தகிலேஸோ வுச்சதி. ஸோ சித்தஸம்பயுத்தோ ஸாரம்மணோ ஸப்பச்சயட்டே²ன ஸஹேதுகோ ஏகந்தாகுஸலோ அதீதோபி ஹோதி அனாக³தோபி பச்சுப்பன்னோபி, தஸ்மா உப்பஜ்ஜதீதி வத்துங் யுஜ்ஜதீதி. தத்ரித³ங் பமாணங் – இதே⁴வ தாவ அபி⁴ஸமயகதா²ய (படி॰ ம॰ 3.21) ‘‘பச்சுப்பன்னே கிலேஸே பஜஹதீ’’தி புச்ச²ங் கத்வா அனுஸயானங் பச்சுப்பன்னபா⁴வஸ்ஸ அத்தி²தாய ‘‘தா²மக³தோ அனுஸயங் பஜஹதீ’’தி வுத்தங். த⁴ம்மஸங்க³ணியங் மோஹஸ்ஸ பத³பா⁴ஜனே ‘‘அவிஜ்ஜானுஸயோ அவிஜ்ஜாபரியுட்டா²னங் அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங், அயங் தஸ்மிங் ஸமயே மோஹோ ஹோதீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 390) அகுஸலசித்தேன ஸத்³தி⁴ங் மோஹஸ்ஸ உப்பன்னபா⁴வோ வுத்தோ . கதா²வத்து²ஸ்மிங் ‘‘அனுஸயா அப்³யாகதா அனுஸயா அஹேதுகா அனுஸயா சித்தவிப்பயுத்தா’’தி ஸப்³பே³ வாதா³ படிஸேதி⁴தா. அனுஸயயமகே ஸத்தன்னங் மஹாவாரானங் அஞ்ஞதரஸ்மிங் உப்பஜ்ஜனவாரே ‘‘யஸ்ஸ காமராகா³னுஸயோ உப்பஜ்ஜதி, தஸ்ஸ படிகா⁴னுஸயோ உப்பஜ்ஜதீ’’திஆதி³ (யம॰ 2.அனுஸயயமக.300) வுத்தங். தஸ்மா ‘‘அனுஸெந்தீதி அனுரூபங் காரணங் லபி⁴த்வா உப்பஜ்ஜந்தீ’’தி யங் வுத்தங், தங் இமினா தந்திப்பமாணேன யுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். யம்பி ‘‘சித்தஸம்பயுத்தோ ஸாரம்மணோ’’திஆதி³ வுத்தங், தம்பி ஸுவுத்தமேவ. அனுஸயோ ஹி நாமேஸ பரினிப்ப²ன்னோ சித்தஸம்பயுத்தோ அகுஸலத⁴ம்மோதி நிட்ட²மெத்த² க³ந்தப்³ப³ங்.
Anusayaniddese anusayāti kenaṭṭhena anusayā? Anusayanaṭṭhena. Ko esa anusayanaṭṭho nāmāti? Appahīnaṭṭho. Ete hi appahīnaṭṭhena tassa tassa santāne anusenti nāma. Tasmā ‘‘anusayā’’ti vuccanti. Anusentīti anurūpaṃ kāraṇaṃ labhitvā uppajjantīti attho. Athāpi siyā – anusayanaṭṭho nāma appahīnākāro, so ca uppajjatīti vattuṃ na yujjati, tasmā na anusayā uppajjantīti. Tatridaṃ paṭivacanaṃ – na appahīnākāro, anusayoti pana appahīnaṭṭhena thāmagatakileso vuccati. So cittasampayutto sārammaṇo sappaccayaṭṭhena sahetuko ekantākusalo atītopi hoti anāgatopi paccuppannopi, tasmā uppajjatīti vattuṃ yujjatīti. Tatridaṃ pamāṇaṃ – idheva tāva abhisamayakathāya (paṭi. ma. 3.21) ‘‘paccuppanne kilese pajahatī’’ti pucchaṃ katvā anusayānaṃ paccuppannabhāvassa atthitāya ‘‘thāmagato anusayaṃ pajahatī’’ti vuttaṃ. Dhammasaṅgaṇiyaṃ mohassa padabhājane ‘‘avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ, ayaṃ tasmiṃ samaye moho hotī’’ti (dha. sa. 390) akusalacittena saddhiṃ mohassa uppannabhāvo vutto . Kathāvatthusmiṃ ‘‘anusayā abyākatā anusayā ahetukā anusayā cittavippayuttā’’ti sabbe vādā paṭisedhitā. Anusayayamake sattannaṃ mahāvārānaṃ aññatarasmiṃ uppajjanavāre ‘‘yassa kāmarāgānusayo uppajjati, tassa paṭighānusayo uppajjatī’’tiādi (yama. 2.anusayayamaka.300) vuttaṃ. Tasmā ‘‘anusentīti anurūpaṃ kāraṇaṃ labhitvā uppajjantī’’ti yaṃ vuttaṃ, taṃ iminā tantippamāṇena yuttanti veditabbaṃ. Yampi ‘‘cittasampayutto sārammaṇo’’tiādi vuttaṃ, tampi suvuttameva. Anusayo hi nāmesa parinipphanno cittasampayutto akusaladhammoti niṭṭhamettha gantabbaṃ.
காமராகா³னுஸயோதிஆதீ³ஸு காமராகோ³ ச ஸோ அப்பஹீனட்டே²ன அனுஸயோ சாதி காமராகா³னுஸயோ. ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. காமராகா³னுஸயோ செத்த² லோப⁴ஸஹக³தசித்தேஸு ஸஹஜாதவஸேன ஆரம்மணவஸேன ச மனாபேஸு அவஸேஸகாமாவசரத⁴ம்மேஸு ஆரம்மணவஸேனேவ உப்பஜ்ஜமானோ லோபோ⁴. படிகா⁴னுஸயோ ச தோ³மனஸ்ஸஸஹக³தசித்தேஸு ஸஹஜாதவஸேன ஆரம்மணவஸேன ச அமனாபேஸு அவஸேஸகாமாவசரத⁴ம்மேஸு ஆரம்மணவஸேனேவ உப்பஜ்ஜமானோ தோ³ஸோ. மானானுஸயோ தி³ட்டி²க³தவிப்பயுத்தலோப⁴ஸஹக³தசித்தேஸு ஸஹஜாதவஸேன ஆரம்மணவஸேன ச து³க்க²வேத³னாவஜ்ஜேஸு அவஸேஸகாமாவசரத⁴ம்மேஸு ரூபாரூபாவசரத⁴ம்மேஸு ச ஆரம்மணவஸேனேவ உப்பஜ்ஜமானோ மானோ. தி³ட்டா²னுஸயோ சதூஸு தி³ட்டி²க³தஸம்பயுத்தேஸு. விசிகிச்சா²னுஸயோ விசிகிச்சா²ஸஹக³தே. அவிஜ்ஜானுஸயோ த்³வாத³ஸஸு அகுஸலசித்தேஸு ஸஹஜாதவஸேன ஆரம்மணவஸேன ச. தயோபி அவஸேஸதேபூ⁴மகத⁴ம்மேஸு ஆரம்மணவஸேனேவ உப்பஜ்ஜமானா தி³ட்டி²விசிகிச்சா²மோஹா. ப⁴வராகா³னுஸயோ சதூஸு தி³ட்டி²க³தவிப்பயுத்தேஸு உப்பஜ்ஜமானோபி ஸஹஜாதவஸேன ந வுத்தோ, ஆரம்மணவஸேனேவ பன ரூபாரூபாவசரத⁴ம்மேஸு உப்பஜ்ஜமானோ லோபோ⁴ வுத்தோ.
Kāmarāgānusayotiādīsu kāmarāgo ca so appahīnaṭṭhena anusayo cāti kāmarāgānusayo. Sesapadesupi eseva nayo. Kāmarāgānusayo cettha lobhasahagatacittesu sahajātavasena ārammaṇavasena ca manāpesu avasesakāmāvacaradhammesu ārammaṇavaseneva uppajjamāno lobho. Paṭighānusayo ca domanassasahagatacittesu sahajātavasena ārammaṇavasena ca amanāpesu avasesakāmāvacaradhammesu ārammaṇavaseneva uppajjamāno doso. Mānānusayo diṭṭhigatavippayuttalobhasahagatacittesu sahajātavasena ārammaṇavasena ca dukkhavedanāvajjesu avasesakāmāvacaradhammesu rūpārūpāvacaradhammesu ca ārammaṇavaseneva uppajjamāno māno. Diṭṭhānusayo catūsu diṭṭhigatasampayuttesu. Vicikicchānusayo vicikicchāsahagate. Avijjānusayo dvādasasu akusalacittesu sahajātavasena ārammaṇavasena ca. Tayopi avasesatebhūmakadhammesu ārammaṇavaseneva uppajjamānā diṭṭhivicikicchāmohā. Bhavarāgānusayo catūsu diṭṭhigatavippayuttesu uppajjamānopi sahajātavasena na vutto, ārammaṇavaseneva pana rūpārūpāvacaradhammesu uppajjamāno lobho vutto.
114. இதா³னி யதா²வுத்தானங் அனுஸயானங் அனுஸயனட்டா²னங் த³ஸ்ஸெந்தோ யங் லோகேதிஆதி³மாஹ. தத்த² யங் லோகே பியரூபந்தி யங் இமஸ்மிங் லோகே பியஜாதிகங் பியஸபா⁴வங். ஸாதரூபந்தி ஸாதஜாதிகங் அஸ்ஸாத³பத³ட்டா²னங் இட்டா²ரம்மணங். எத்த² ஸத்தானங் காமராகா³னுஸயோ அனுஸேதீதி ஏதஸ்மிங் இட்டா²ரம்மணே ஸத்தானங் அப்பஹீனட்டே²ன காமராகா³னுஸயோ அனுஸேதி. ‘‘பியரூபங் ஸாதரூப’’ந்தி ச இத⁴ காமாவசரத⁴ம்மோயேவ அதி⁴ப்பேதோ. யதா² நாம உத³கே நிமுக்³க³ஸ்ஸ ஹெட்டா² ச உபரி ச ஸமந்தா ச உத³கமேவ ஹோதி, ஏவமேவ இட்டா²ரம்மணே ராகு³ப்பத்தி நாம ஸத்தானங் ஆசிண்ணஸமாசிண்ணா. ததா² அனிட்டா²ரம்மணே படிகு⁴ப்பத்தி. இதி இமேஸு த்³வீஸு த⁴ம்மேஸூதி ஏவங் இமேஸு த்³வீஸு இட்டா²னிட்டா²ரம்மணத⁴ம்மேஸு. அவிஜ்ஜானுபதிதாதி காமராக³படிக⁴ஸம்பயுத்தா ஹுத்வா ஆரம்மணகரணவஸேன அவிஜ்ஜா அனுபதிதா அனுக³தா. விச்சே²த³ங் கத்வாபி பாடோ². ததே³கட்டோ²தி தாய அவிஜ்ஜாய ஸஹஜேகட்ட²வஸேன ஏகதோ டி²தோ. மானோ ச தி³ட்டி² ச விசிகிச்சா² சாதி நவவித⁴மானோ, த்³வாஸட்டி²விதா⁴ தி³ட்டி², அட்ட²வத்து²கா விசிகிச்சா², ததே³கட்டோ² மானோ ச ததே³கட்டா² தி³ட்டி² ச ததே³கட்டா² விசிகிச்சா² சாதி யோஜனா. த³ட்ட²ப்³பா³தி பஸ்ஸிதப்³பா³ அவக³ந்தப்³பா³. தயோ ஏகதோ கத்வா ப³ஹுவசனங் கதங். ப⁴வராகா³னுஸயோ பனெத்த² காமராகா³னுஸயேனேவ ஸங்க³ஹிதோதி வேதி³தப்³போ³.
114. Idāni yathāvuttānaṃ anusayānaṃ anusayanaṭṭhānaṃ dassento yaṃ loketiādimāha. Tattha yaṃ loke piyarūpanti yaṃ imasmiṃ loke piyajātikaṃ piyasabhāvaṃ. Sātarūpanti sātajātikaṃ assādapadaṭṭhānaṃ iṭṭhārammaṇaṃ. Ettha sattānaṃ kāmarāgānusayo anusetīti etasmiṃ iṭṭhārammaṇe sattānaṃ appahīnaṭṭhena kāmarāgānusayo anuseti. ‘‘Piyarūpaṃ sātarūpa’’nti ca idha kāmāvacaradhammoyeva adhippeto. Yathā nāma udake nimuggassa heṭṭhā ca upari ca samantā ca udakameva hoti, evameva iṭṭhārammaṇe rāguppatti nāma sattānaṃ āciṇṇasamāciṇṇā. Tathā aniṭṭhārammaṇe paṭighuppatti. Iti imesu dvīsu dhammesūti evaṃ imesu dvīsu iṭṭhāniṭṭhārammaṇadhammesu. Avijjānupatitāti kāmarāgapaṭighasampayuttā hutvā ārammaṇakaraṇavasena avijjā anupatitā anugatā. Vicchedaṃ katvāpi pāṭho. Tadekaṭṭhoti tāya avijjāya sahajekaṭṭhavasena ekato ṭhito. Māno ca diṭṭhi ca vicikicchā cāti navavidhamāno, dvāsaṭṭhividhā diṭṭhi, aṭṭhavatthukā vicikicchā, tadekaṭṭho māno ca tadekaṭṭhā diṭṭhi ca tadekaṭṭhā vicikicchā cāti yojanā. Daṭṭhabbāti passitabbā avagantabbā. Tayo ekato katvā bahuvacanaṃ kataṃ. Bhavarāgānusayo panettha kāmarāgānusayeneva saṅgahitoti veditabbo.
சரிதனித்³தே³ஸே தேரஸ சேதனா புஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ. த்³வாத³ஸ அபுஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ. சதஸ்ஸோ ஆனேஞ்ஜாபி⁴ஸங்கா²ரோ. தத்த² காமாவசரோ பரித்தபூ⁴மகோ. இதரோ மஹாபூ⁴மகோ. தீஸுபி வா ஏதேஸு யோ கோசி அப்பவிபாகோ பரித்தபூ⁴மகோ, மஹாவிபாகோ மஹாபூ⁴மகோதி வேதி³தப்³போ³.
Caritaniddese terasa cetanā puññābhisaṅkhāro. Dvādasa apuññābhisaṅkhāro. Catasso āneñjābhisaṅkhāro. Tattha kāmāvacaro parittabhūmako. Itaro mahābhūmako. Tīsupi vā etesu yo koci appavipāko parittabhūmako, mahāvipāko mahābhūmakoti veditabbo.
115. அதி⁴முத்தினித்³தே³ஸே ஸந்தீதி ஸங்விஜ்ஜந்தி. ஹீனாதி⁴முத்திகாதி லாமகஜ்ஜா²ஸயா. பணீதாதி⁴முத்திகாதி கல்யாணஜ்ஜா²ஸயா. ஸேவந்தீதி நிஸ்ஸயந்தி அல்லீயந்தி. ப⁴ஜந்தீதி உபஸங்கமந்தி. பயிருபாஸந்தீதி புனப்புனங் உபஸங்கமந்தி. ஸசே ஹி ஆசரியுபஜ்ஜா²யா ந ஸீலவந்தோ ஹொந்தி, அந்தேவாஸிகஸத்³தி⁴விஹாரிகா ஸீலவந்தோ, தே அத்தனோ ஆசரியுபஜ்ஜா²யேபி ந உபஸங்கமந்தி, அத்தனோ ஸதி³ஸே ஸாருப்பே பி⁴க்கூ²யேவ உபஸங்கமந்தி. ஸசேபி ஆசரியுபஜ்ஜா²யா ஸாருப்பா பி⁴க்கூ², இதரே அஸாருப்பா, தேபி ந ஆசரியுபஜ்ஜா²யே உபஸங்கமந்தி, அத்தனோ ஸதி³ஸே ஹீனாதி⁴முத்திகேயேவ உபஸங்கமந்தி. ஏவங் உபஸங்கமனங் பன ந கேவலங் ஏதரஹியேவ, அதீதானாக³தேபீதி த³ஸ்ஸேதுங் அதீதம்பி அத்³தா⁴னந்திஆதி³மாஹ. தத்த² அதீதம்பி அத்³தா⁴னந்தி அதீதஸ்மிங் காலே, அச்சந்தஸங்யோக³த்தே² வா உபயோக³வசனங். ஸேஸங் உத்தானத்த²மேவ. இத³ங் பன து³ஸ்ஸீலானங் து³ஸ்ஸீலஸேவனமேவ, ஸீலவந்தானங் ஸீலவந்தஸேவனமேவ, து³ப்பஞ்ஞானங் து³ப்பஞ்ஞஸேவனமேவ, பஞ்ஞவந்தானங் பஞ்ஞவந்தஸேவனமேவ கோ நியமேதீதி? அஜ்ஜா²ஸயதா⁴து நியமேதீதி.
115. Adhimuttiniddese santīti saṃvijjanti. Hīnādhimuttikāti lāmakajjhāsayā. Paṇītādhimuttikāti kalyāṇajjhāsayā. Sevantīti nissayanti allīyanti. Bhajantīti upasaṅkamanti. Payirupāsantīti punappunaṃ upasaṅkamanti. Sace hi ācariyupajjhāyā na sīlavanto honti, antevāsikasaddhivihārikā sīlavanto, te attano ācariyupajjhāyepi na upasaṅkamanti, attano sadise sāruppe bhikkhūyeva upasaṅkamanti. Sacepi ācariyupajjhāyā sāruppā bhikkhū, itare asāruppā, tepi na ācariyupajjhāye upasaṅkamanti, attano sadise hīnādhimuttikeyeva upasaṅkamanti. Evaṃ upasaṅkamanaṃ pana na kevalaṃ etarahiyeva, atītānāgatepīti dassetuṃ atītampi addhānantiādimāha. Tattha atītampi addhānanti atītasmiṃ kāle, accantasaṃyogatthe vā upayogavacanaṃ. Sesaṃ uttānatthameva. Idaṃ pana dussīlānaṃ dussīlasevanameva, sīlavantānaṃ sīlavantasevanameva, duppaññānaṃ duppaññasevanameva, paññavantānaṃ paññavantasevanameva ko niyametīti? Ajjhāsayadhātu niyametīti.
ப⁴ப்³பா³ப⁴ப்³ப³னித்³தே³ஸே ச²ட்³டே³தப்³பே³ பட²மங் நித்³தி³ஸித்வா க³ஹேதப்³பே³ பச்சா² நித்³தி³ஸிதுங் உத்³தே³ஸஸ்ஸ உப்படிபாடியா பட²மங் அப⁴ப்³பா³ நித்³தி³ட்டா². உத்³தே³ஸே பன த்³வந்த³ஸமாஸே அச்சிதஸ்ஸ ச மந்த³க்க²ரஸ்ஸ ச பத³ஸ்ஸ புப்³ப³னிபாதலக்க²ணவஸேன ப⁴ப்³ப³ஸத்³தோ³ புப்³ப³ங் பயுத்தோ. கம்மாவரணேனாதி பஞ்சவிதே⁴ன ஆனந்தரியகம்மேன. ஸமன்னாக³தாதி ஸமங்கீ³பூ⁴தா. கிலேஸாவரணேனாதி நியதமிச்சா²தி³ட்டி²யா. இமானி த்³வே ஸக்³க³மக்³கா³னங் ஆவரணதோ ஆவரணானி. பி⁴க்கு²னீதூ³ஸகாதீ³னி கம்மானிபி கம்மாவரணேனேவ ஸங்க³ஹிதானி. விபாகாவரணேனாதி அஹேதுகபடிஸந்தி⁴யா. யஸ்மா பன து³ஹேதுகானம்பி அரியமக்³க³படிவேதோ⁴ நத்தி², தஸ்மா து³ஹேதுகா படிஸந்தி⁴பி விபாகாவரணமேவாதி வேதி³தப்³பா³, அஸ்ஸத்³தா⁴தி பு³த்³தா⁴தீ³ஸு ஸத்³தா⁴ரஹிதா. அச்ச²ந்தி³காதி கத்துகம்யதாகுஸலச்ச²ந்த³ரஹிதா. உத்தரகுருகா மனுஸ்ஸா அச்ச²ந்தி³கட்டா²னங் பவிட்டா². து³ப்பஞ்ஞாதி ப⁴வங்க³பஞ்ஞாய பரிஹீனா. ப⁴வங்க³பஞ்ஞாய பன பரிபுண்ணாயபி யஸ்ஸ ப⁴வங்க³ங் லோகுத்தரஸ்ஸ பாத³கங் ந ஹோதி, ஸோபி து³ப்பஞ்ஞோயேவ நாம. அப⁴ப்³பா³ நியாமங் ஓக்கமிதுங் குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு ஸம்மத்தந்தி குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு ஸம்மத்தனியாமஸங்கா²தங் அரியமக்³க³ங் ஓக்கமிதுங் அப⁴ப்³பா³. அரியமக்³கோ³ ஹி ஸம்மா ஸபா⁴வோதி ஸம்மத்தங், ஸோயேவ அனந்தரப²லதா³னே, ஸயமேவ வா அசலபா⁴வதோ நியாமோ, தங் ஓக்கமிதுங் பவிஸிதுங் அப⁴ப்³பா³. ந கம்மாவரணேனாதிஆதீ³னி வுத்தவிபரியாயேனேவ வேதி³தப்³பா³னீதி.
Bhabbābhabbaniddese chaḍḍetabbe paṭhamaṃ niddisitvā gahetabbe pacchā niddisituṃ uddesassa uppaṭipāṭiyā paṭhamaṃ abhabbā niddiṭṭhā. Uddese pana dvandasamāse accitassa ca mandakkharassa ca padassa pubbanipātalakkhaṇavasena bhabbasaddo pubbaṃ payutto. Kammāvaraṇenāti pañcavidhena ānantariyakammena. Samannāgatāti samaṅgībhūtā. Kilesāvaraṇenāti niyatamicchādiṭṭhiyā. Imāni dve saggamaggānaṃ āvaraṇato āvaraṇāni. Bhikkhunīdūsakādīni kammānipi kammāvaraṇeneva saṅgahitāni. Vipākāvaraṇenāti ahetukapaṭisandhiyā. Yasmā pana duhetukānampi ariyamaggapaṭivedho natthi, tasmā duhetukā paṭisandhipi vipākāvaraṇamevāti veditabbā, assaddhāti buddhādīsu saddhārahitā. Acchandikāti kattukamyatākusalacchandarahitā. Uttarakurukā manussā acchandikaṭṭhānaṃ paviṭṭhā. Duppaññāti bhavaṅgapaññāya parihīnā. Bhavaṅgapaññāya pana paripuṇṇāyapi yassa bhavaṅgaṃ lokuttarassa pādakaṃ na hoti, sopi duppaññoyeva nāma. Abhabbā niyāmaṃ okkamituṃ kusalesu dhammesu sammattanti kusalesu dhammesu sammattaniyāmasaṅkhātaṃ ariyamaggaṃ okkamituṃ abhabbā. Ariyamaggo hi sammā sabhāvoti sammattaṃ, soyeva anantaraphaladāne, sayameva vā acalabhāvato niyāmo, taṃ okkamituṃ pavisituṃ abhabbā. Na kammāvaraṇenātiādīni vuttavipariyāyeneva veditabbānīti.
ஆஸயானுஸயஞாணனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Āsayānusayañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 69. ஆஸயானுஸயஞாணனித்³தே³ஸோ • 69. Āsayānusayañāṇaniddeso
