Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya

    १९. आसीविसवग्गो

    19. Āsīvisavaggo

    १. आसीविसोपमसुत्तं

    1. Āsīvisopamasuttaṃ

    २३८. ‘‘सेय्यथापि , भिक्खवे, चत्तारो आसीविसा उग्गतेजा घोरविसा। अथ पुरिसो आगच्छेय्य जीवितुकामो अमरितुकामो सुखकामो दुक्खप्पटिकूलो। तमेनं एवं वदेय्युं – ‘इमे ते, अम्भो पुरिस, चत्तारो आसीविसा उग्गतेजा घोरविसा कालेन कालं वुट्ठापेतब्बा, कालेन कालं न्हापेतब्बा, कालेन कालं भोजेतब्बा, कालेन कालं संवेसेतब्बा 1। यदा च खो ते, अम्भो पुरिस, इमेसं चतुन्‍नं आसीविसानं उग्गतेजानं घोरविसानं अञ्‍ञतरो वा अञ्‍ञतरो वा कुप्पिस्सति, ततो त्वं, अम्भो पुरिस, मरणं वा निगच्छसि, मरणमत्तं वा दुक्खं। यं ते, अम्भो पुरिस, करणीयं तं करोही’’’ति।

    238. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisā. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime te, ambho purisa, cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisā kālena kālaṃ vuṭṭhāpetabbā, kālena kālaṃ nhāpetabbā, kālena kālaṃ bhojetabbā, kālena kālaṃ saṃvesetabbā 2. Yadā ca kho te, ambho purisa, imesaṃ catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ aññataro vā aññataro vā kuppissati, tato tvaṃ, ambho purisa, maraṇaṃ vā nigacchasi, maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘अथ खो सो, भिक्खवे, पुरिसो भीतो चतुन्‍नं आसीविसानं उग्गतेजानं घोरविसानं येन वा तेन वा पलायेथ। तमेनं एवं वदेय्युं – ‘इमे खो, अम्भो पुरिस, पञ्‍च वधका पच्‍चत्थिका पिट्ठितो पिट्ठितो अनुबन्धा, यत्थेव नं पस्सिस्साम तत्थेव जीविता वोरोपेस्सामाति। यं ते, अम्भो पुरिस, करणीयं तं करोही’’’ति।

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ yena vā tena vā palāyetha. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime kho, ambho purisa, pañca vadhakā paccatthikā piṭṭhito piṭṭhito anubandhā, yattheva naṃ passissāma tattheva jīvitā voropessāmāti. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘अथ खो सो, भिक्खवे, पुरिसो भीतो चतुन्‍नं आसीविसानं उग्गतेजानं घोरविसानं, भीतो पञ्‍चन्‍नं वधकानं पच्‍चत्थिकानं येन वा तेन वा पलायेथ। तमेनं एवं वदेय्युं – ‘अयं ते, अम्भो पुरिस, छट्ठो अन्तरचरो वधको उक्खित्तासिको पिट्ठितो पिट्ठितो अनुबन्धो यत्थेव नं पस्सिस्सामि तत्थेव सिरो पातेस्सामीति। यं ते, अम्भो पुरिस, करणीयं तं करोही’’’ति।

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ yena vā tena vā palāyetha. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ayaṃ te, ambho purisa, chaṭṭho antaracaro vadhako ukkhittāsiko piṭṭhito piṭṭhito anubandho yattheva naṃ passissāmi tattheva siro pātessāmīti. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘अथ खो सो, भिक्खवे, पुरिसो भीतो चतुन्‍नं आसीविसानं उग्गतेजानं घोरविसानं, भीतो पञ्‍चन्‍नं वधकानं पच्‍चत्थिकानं, भीतो छट्ठस्स अन्तरचरस्स वधकस्स उक्खित्तासिकस्स येन वा तेन वा पलायेथ। सो पस्सेय्य सुञ्‍ञं गामं। यञ्‍ञदेव घरं पविसेय्य रित्तकञ्‍ञेव पविसेय्य तुच्छकञ्‍ञेव पविसेय्य सुञ्‍ञकञ्‍ञेव पविसेय्य। यञ्‍ञदेव भाजनं परिमसेय्य रित्तकञ्‍ञेव परिमसेय्य तुच्छकञ्‍ञेव परिमसेय्य सुञ्‍ञकञ्‍ञेव परिमसेय्य। तमेनं एवं वदेय्युं – ‘इदानि, अम्भो पुरिस, इमं सुञ्‍ञं गामं चोरा गामघातका पविसन्ति 3। यं ते, अम्भो पुरिस, करणीयं तं करोही’’’ति।

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ, bhīto chaṭṭhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa yena vā tena vā palāyetha. So passeyya suññaṃ gāmaṃ. Yaññadeva gharaṃ paviseyya rittakaññeva paviseyya tucchakaññeva paviseyya suññakaññeva paviseyya. Yaññadeva bhājanaṃ parimaseyya rittakaññeva parimaseyya tucchakaññeva parimaseyya suññakaññeva parimaseyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘idāni, ambho purisa, imaṃ suññaṃ gāmaṃ corā gāmaghātakā pavisanti 4. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.

    ‘‘अथ खो सो, भिक्खवे, पुरिसो भीतो चतुन्‍नं आसीविसानं उग्गतेजानं घोरविसानं, भीतो पञ्‍चन्‍नं वधकानं पच्‍चत्थिकानं, भीतो छट्ठस्स अन्तरचरस्स वधकस्स उक्खित्तासिकस्स, भीतो चोरानं गामघातकानं येन वा तेन वा पलायेथ। सो पस्सेय्य महन्तं उदकण्णवं ओरिमं तीरं सासङ्कं सप्पटिभयं, पारिमं तीरं खेमं अप्पटिभयं। न चस्स नावा सन्तारणी उत्तरसेतु वा अपारा पारं गमनाय। अथ खो, भिक्खवे, तस्स पुरिसस्स एवमस्स – ‘अयं खो महाउदकण्णवो ओरिमं तीरं सासङ्कं सप्पटिभयं, पारिमं तीरं खेमं अप्पटिभयं, नत्थि च 5 नावा सन्तारणी उत्तरसेतु वा अपारा पारं गमनाय। यंनूनाहं तिणकट्ठसाखापलासं संकड्ढित्वा कुल्‍लं बन्धित्वा तं कुल्‍लं निस्साय हत्थेहि च पादेहि च वायममानो सोत्थिना पारं गच्छेय्य’’’न्ति।

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ, bhīto chaṭṭhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa, bhīto corānaṃ gāmaghātakānaṃ yena vā tena vā palāyetha. So passeyya mahantaṃ udakaṇṇavaṃ orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ. Na cassa nāvā santāraṇī uttarasetu vā apārā pāraṃ gamanāya. Atha kho, bhikkhave, tassa purisassa evamassa – ‘ayaṃ kho mahāudakaṇṇavo orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ, natthi ca 6 nāvā santāraṇī uttarasetu vā apārā pāraṃ gamanāya. Yaṃnūnāhaṃ tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ saṃkaḍḍhitvā kullaṃ bandhitvā taṃ kullaṃ nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno sotthinā pāraṃ gaccheyya’’’nti.

    ‘‘अथ खो सो, भिक्खवे, पुरिसो तिणकट्ठसाखापलासं संकड्ढित्वा कुल्‍लं बन्धित्वा तं कुल्‍लं निस्साय हत्थेहि च पादेहि च वायममानो सोत्थिना पारं गच्छेय्य, तिण्णो पारङ्गतो 7 थले तिट्ठति ब्राह्मणो।

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ saṃkaḍḍhitvā kullaṃ bandhitvā taṃ kullaṃ nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno sotthinā pāraṃ gaccheyya, tiṇṇo pāraṅgato 8 thale tiṭṭhati brāhmaṇo.

    ‘‘उपमा खो म्यायं, भिक्खवे, कता अत्थस्स विञ्‍ञापनाय। अयञ्‍चेत्थ 9 अत्थो – चत्तारो आसीविसा उग्गतेजा घोरविसाति खो, भिक्खवे, चतुन्‍नेतं महाभूतानं अधिवचनं – पथवीधातुया, आपोधातुया, तेजोधातुया, वायोधातुया।

    ‘‘Upamā kho myāyaṃ, bhikkhave, katā atthassa viññāpanāya. Ayañcettha 10 attho – cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisāti kho, bhikkhave, catunnetaṃ mahābhūtānaṃ adhivacanaṃ – pathavīdhātuyā, āpodhātuyā, tejodhātuyā, vāyodhātuyā.

    ‘‘पञ्‍च वधका पच्‍चत्थिकाति खो, भिक्खवे, पञ्‍चन्‍नेतं उपादानक्खन्धानं अधिवचनं, सेय्यथिदं – रूपुपादानक्खन्धस्स, वेदनुपादानक्खन्धस्स, सञ्‍ञुपादानक्खन्धस्स, सङ्खारुपादानक्खन्धस्स, विञ्‍ञाणुपादानक्खन्धस्स।

    ‘‘Pañca vadhakā paccatthikāti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ upādānakkhandhānaṃ adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – rūpupādānakkhandhassa, vedanupādānakkhandhassa, saññupādānakkhandhassa, saṅkhārupādānakkhandhassa, viññāṇupādānakkhandhassa.

    ‘‘छट्ठो अन्तरचरो वधको उक्खित्तासिकोति खो, भिक्खवे, नन्दीरागस्सेतं अधिवचनं।

    ‘‘Chaṭṭho antaracaro vadhako ukkhittāsikoti kho, bhikkhave, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘सुञ्‍ञो गामोति खो, भिक्खवे, छन्‍नेतं अज्झत्तिकानं आयतनानं अधिवचनं। चक्खुतो चेपि नं, भिक्खवे, पण्डितो ब्यत्तो मेधावी उपपरिक्खति रित्तकञ्‍ञेव खायति, तुच्छकञ्‍ञेव खायति, सुञ्‍ञकञ्‍ञेव खायति…पे॰… जिव्हातो चेपि नं, भिक्खवे…पे॰… मनतो चेपि नं, भिक्खवे, पण्डितो ब्यत्तो मेधावी उपपरिक्खति रित्तकञ्‍ञेव खायति, तुच्छकञ्‍ञेव खायति, सुञ्‍ञकञ्‍ञेव खायति।

    ‘‘Suñño gāmoti kho, bhikkhave, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. Cakkhuto cepi naṃ, bhikkhave, paṇḍito byatto medhāvī upaparikkhati rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, suññakaññeva khāyati…pe… jivhāto cepi naṃ, bhikkhave…pe… manato cepi naṃ, bhikkhave, paṇḍito byatto medhāvī upaparikkhati rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, suññakaññeva khāyati.

    ‘‘चोरा गामघातकाति खो, भिक्खवे, छन्‍नेतं बाहिरानं आयतनानं अधिवचनं। चक्खु, भिक्खवे, हञ्‍ञति मनापामनापेसु रूपेसु; सोतं, भिक्खवे…पे॰… घानं, भिक्खवे…पे॰… जिव्हा, भिक्खवे, हञ्‍ञति मनापामनापेसु रसेसु; कायो, भिक्खवे…पे॰… मनो, भिक्खवे, हञ्‍ञति मनापामनापेसु धम्मेसु।

    ‘‘Corā gāmaghātakāti kho, bhikkhave, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. Cakkhu, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu rūpesu; sotaṃ, bhikkhave…pe… ghānaṃ, bhikkhave…pe… jivhā, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu rasesu; kāyo, bhikkhave…pe… mano, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu dhammesu.

    ‘‘महा उदकण्णवोति खो, भिक्खवे, चतुन्‍नेतं ओघानं अधिवचनं – कामोघस्स, भवोघस्स, दिट्ठोघस्स, अविज्‍जोघस्स।

    ‘‘Mahā udakaṇṇavoti kho, bhikkhave, catunnetaṃ oghānaṃ adhivacanaṃ – kāmoghassa, bhavoghassa, diṭṭhoghassa, avijjoghassa.

    ‘‘ओरिमं तीरं सासङ्कं सप्पटिभयन्ति खो, भिक्खवे, सक्‍कायस्सेतं अधिवचनं।

    ‘‘Orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayanti kho, bhikkhave, sakkāyassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘पारिमं तीरं खेमं अप्पटिभयन्ति खो, भिक्खवे, निब्बानस्सेतं अधिवचनं।

    ‘‘Pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayanti kho, bhikkhave, nibbānassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘कुल्‍लन्ति खो, भिक्खवे, अरियस्सेतं अट्ठङ्गिकस्स मग्गस्स अधिवचनं, सेय्यथिदं – सम्मादिट्ठि…पे॰… सम्मासमाधि।

    ‘‘Kullanti kho, bhikkhave, ariyassetaṃ aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘तस्स हत्थेहि च पादेहि च वायामोति खो, भिक्खवे, वीरियारम्भस्सेतं अधिवचनं।

    ‘‘Tassa hatthehi ca pādehi ca vāyāmoti kho, bhikkhave, vīriyārambhassetaṃ adhivacanaṃ.

    ‘‘तिण्णो पारङ्गतो थले तिट्ठति ब्राह्मणोति खो, भिक्खवे, अरहतो एतं अधिवचन’’न्ति। पठमं।

    ‘‘Tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇoti kho, bhikkhave, arahato etaṃ adhivacana’’nti. Paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. पवेसेतब्बा (स्या॰ कं॰ पी॰ क॰)
    2. pavesetabbā (syā. kaṃ. pī. ka.)
    3. वधिस्सन्ति (सी॰ पी॰)
    4. vadhissanti (sī. pī.)
    5. न चस्स (सी॰ क॰), नत्थस्स (स्या॰ कं॰)
    6. na cassa (sī. ka.), natthassa (syā. kaṃ.)
    7. पारगतो (सी॰ स्या॰ कं॰)
    8. pāragato (sī. syā. kaṃ.)
    9. अयं चेवेत्थ (सी॰)
    10. ayaṃ cevettha (sī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १. आसीविसोपमसुत्तवण्णना • 1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १. आसीविसोपमसुत्तवण्णना • 1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact