| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
១៩. អាសីវិសវគ្គោ
19. Āsīvisavaggo
១. អាសីវិសោបមសុត្តំ
1. Āsīvisopamasuttaṃ
២៣៨. ‘‘សេយ្យថាបិ , ភិក្ខវេ, ចត្តារោ អាសីវិសា ឧគ្គតេជា ឃោរវិសា។ អថ បុរិសោ អាគច្ឆេយ្យ ជីវិតុកាមោ អមរិតុកាមោ សុខកាមោ ទុក្ខប្បដិកូលោ។ តមេនំ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘ឥមេ តេ, អម្ភោ បុរិស, ចត្តារោ អាសីវិសា ឧគ្គតេជា ឃោរវិសា កាលេន កាលំ វុដ្ឋាបេតព្ពា, កាលេន កាលំ ន្ហាបេតព្ពា, កាលេន កាលំ ភោជេតព្ពា, កាលេន កាលំ សំវេសេតព្ពា 1។ យទា ច ខោ តេ, អម្ភោ បុរិស, ឥមេសំ ចតុន្នំ អាសីវិសានំ ឧគ្គតេជានំ ឃោរវិសានំ អញ្ញតរោ វា អញ្ញតរោ វា កុប្បិស្សតិ, តតោ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, មរណំ វា និគច្ឆសិ, មរណមត្តំ វា ទុក្ខំ។ យំ តេ, អម្ភោ បុរិស, ករណីយំ តំ ករោហី’’’តិ។
238. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisā. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime te, ambho purisa, cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisā kālena kālaṃ vuṭṭhāpetabbā, kālena kālaṃ nhāpetabbā, kālena kālaṃ bhojetabbā, kālena kālaṃ saṃvesetabbā 2. Yadā ca kho te, ambho purisa, imesaṃ catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ aññataro vā aññataro vā kuppissati, tato tvaṃ, ambho purisa, maraṇaṃ vā nigacchasi, maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.
‘‘អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ ភីតោ ចតុន្នំ អាសីវិសានំ ឧគ្គតេជានំ ឃោរវិសានំ យេន វា តេន វា បលាយេថ។ តមេនំ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘ឥមេ ខោ, អម្ភោ បុរិស, បញ្ច វធកា បច្ចត្ថិកា បិដ្ឋិតោ បិដ្ឋិតោ អនុពន្ធា, យត្ថេវ នំ បស្សិស្សាម តត្ថេវ ជីវិតា វោរោបេស្សាមាតិ។ យំ តេ, អម្ភោ បុរិស, ករណីយំ តំ ករោហី’’’តិ។
‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ yena vā tena vā palāyetha. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime kho, ambho purisa, pañca vadhakā paccatthikā piṭṭhito piṭṭhito anubandhā, yattheva naṃ passissāma tattheva jīvitā voropessāmāti. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.
‘‘អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ ភីតោ ចតុន្នំ អាសីវិសានំ ឧគ្គតេជានំ ឃោរវិសានំ, ភីតោ បញ្ចន្នំ វធកានំ បច្ចត្ថិកានំ យេន វា តេន វា បលាយេថ។ តមេនំ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘អយំ តេ, អម្ភោ បុរិស, ឆដ្ឋោ អន្តរចរោ វធកោ ឧក្ខិត្តាសិកោ បិដ្ឋិតោ បិដ្ឋិតោ អនុពន្ធោ យត្ថេវ នំ បស្សិស្សាមិ តត្ថេវ សិរោ បាតេស្សាមីតិ។ យំ តេ, អម្ភោ បុរិស, ករណីយំ តំ ករោហី’’’តិ។
‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ yena vā tena vā palāyetha. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ayaṃ te, ambho purisa, chaṭṭho antaracaro vadhako ukkhittāsiko piṭṭhito piṭṭhito anubandho yattheva naṃ passissāmi tattheva siro pātessāmīti. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.
‘‘អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ ភីតោ ចតុន្នំ អាសីវិសានំ ឧគ្គតេជានំ ឃោរវិសានំ, ភីតោ បញ្ចន្នំ វធកានំ បច្ចត្ថិកានំ, ភីតោ ឆដ្ឋស្ស អន្តរចរស្ស វធកស្ស ឧក្ខិត្តាសិកស្ស យេន វា តេន វា បលាយេថ។ សោ បស្សេយ្យ សុញ្ញំ គាមំ។ យញ្ញទេវ ឃរំ បវិសេយ្យ រិត្តកញ្ញេវ បវិសេយ្យ តុច្ឆកញ្ញេវ បវិសេយ្យ សុញ្ញកញ្ញេវ បវិសេយ្យ។ យញ្ញទេវ ភាជនំ បរិមសេយ្យ រិត្តកញ្ញេវ បរិមសេយ្យ តុច្ឆកញ្ញេវ បរិមសេយ្យ សុញ្ញកញ្ញេវ បរិមសេយ្យ។ តមេនំ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘ឥទានិ, អម្ភោ បុរិស, ឥមំ សុញ្ញំ គាមំ ចោរា គាមឃាតកា បវិសន្តិ 3។ យំ តេ, អម្ភោ បុរិស, ករណីយំ តំ ករោហី’’’តិ។
‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ, bhīto chaṭṭhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa yena vā tena vā palāyetha. So passeyya suññaṃ gāmaṃ. Yaññadeva gharaṃ paviseyya rittakaññeva paviseyya tucchakaññeva paviseyya suññakaññeva paviseyya. Yaññadeva bhājanaṃ parimaseyya rittakaññeva parimaseyya tucchakaññeva parimaseyya suññakaññeva parimaseyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘idāni, ambho purisa, imaṃ suññaṃ gāmaṃ corā gāmaghātakā pavisanti 4. Yaṃ te, ambho purisa, karaṇīyaṃ taṃ karohī’’’ti.
‘‘អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ ភីតោ ចតុន្នំ អាសីវិសានំ ឧគ្គតេជានំ ឃោរវិសានំ, ភីតោ បញ្ចន្នំ វធកានំ បច្ចត្ថិកានំ, ភីតោ ឆដ្ឋស្ស អន្តរចរស្ស វធកស្ស ឧក្ខិត្តាសិកស្ស, ភីតោ ចោរានំ គាមឃាតកានំ យេន វា តេន វា បលាយេថ។ សោ បស្សេយ្យ មហន្តំ ឧទកណ្ណវំ ឱរិមំ តីរំ សាសង្កំ សប្បដិភយំ, បារិមំ តីរំ ខេមំ អប្បដិភយំ។ ន ចស្ស នាវា សន្តារណី ឧត្តរសេតុ វា អបារា បារំ គមនាយ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្ស បុរិសស្ស ឯវមស្ស – ‘អយំ ខោ មហាឧទកណ្ណវោ ឱរិមំ តីរំ សាសង្កំ សប្បដិភយំ, បារិមំ តីរំ ខេមំ អប្បដិភយំ, នត្ថិ ច 5 នាវា សន្តារណី ឧត្តរសេតុ វា អបារា បារំ គមនាយ។ យំនូនាហំ តិណកដ្ឋសាខាបលាសំ សំកឌ្ឍិត្វា កុល្លំ ពន្ធិត្វា តំ កុល្លំ និស្សាយ ហត្ថេហិ ច បាទេហិ ច វាយមមានោ សោត្ថិនា បារំ គច្ឆេយ្យ’’’ន្តិ។
‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ uggatejānaṃ ghoravisānaṃ, bhīto pañcannaṃ vadhakānaṃ paccatthikānaṃ, bhīto chaṭṭhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa, bhīto corānaṃ gāmaghātakānaṃ yena vā tena vā palāyetha. So passeyya mahantaṃ udakaṇṇavaṃ orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ. Na cassa nāvā santāraṇī uttarasetu vā apārā pāraṃ gamanāya. Atha kho, bhikkhave, tassa purisassa evamassa – ‘ayaṃ kho mahāudakaṇṇavo orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ, natthi ca 6 nāvā santāraṇī uttarasetu vā apārā pāraṃ gamanāya. Yaṃnūnāhaṃ tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ saṃkaḍḍhitvā kullaṃ bandhitvā taṃ kullaṃ nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno sotthinā pāraṃ gaccheyya’’’nti.
‘‘អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ តិណកដ្ឋសាខាបលាសំ សំកឌ្ឍិត្វា កុល្លំ ពន្ធិត្វា តំ កុល្លំ និស្សាយ ហត្ថេហិ ច បាទេហិ ច វាយមមានោ សោត្ថិនា បារំ គច្ឆេយ្យ, តិណ្ណោ បារង្គតោ 7 ថលេ តិដ្ឋតិ ព្រាហ្មណោ។
‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ saṃkaḍḍhitvā kullaṃ bandhitvā taṃ kullaṃ nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno sotthinā pāraṃ gaccheyya, tiṇṇo pāraṅgato 8 thale tiṭṭhati brāhmaṇo.
‘‘ឧបមា ខោ ម្យាយំ, ភិក្ខវេ, កតា អត្ថស្ស វិញ្ញាបនាយ។ អយញ្ចេត្ថ 9 អត្ថោ – ចត្តារោ អាសីវិសា ឧគ្គតេជា ឃោរវិសាតិ ខោ, ភិក្ខវេ, ចតុន្នេតំ មហាភូតានំ អធិវចនំ – បថវីធាតុយា, អាបោធាតុយា, តេជោធាតុយា, វាយោធាតុយា។
‘‘Upamā kho myāyaṃ, bhikkhave, katā atthassa viññāpanāya. Ayañcettha 10 attho – cattāro āsīvisā uggatejā ghoravisāti kho, bhikkhave, catunnetaṃ mahābhūtānaṃ adhivacanaṃ – pathavīdhātuyā, āpodhātuyā, tejodhātuyā, vāyodhātuyā.
‘‘បញ្ច វធកា បច្ចត្ថិកាតិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចន្នេតំ ឧបាទានក្ខន្ធានំ អធិវចនំ, សេយ្យថិទំ – រូបុបាទានក្ខន្ធស្ស, វេទនុបាទានក្ខន្ធស្ស, សញ្ញុបាទានក្ខន្ធស្ស, សង្ខារុបាទានក្ខន្ធស្ស, វិញ្ញាណុបាទានក្ខន្ធស្ស។
‘‘Pañca vadhakā paccatthikāti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ upādānakkhandhānaṃ adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – rūpupādānakkhandhassa, vedanupādānakkhandhassa, saññupādānakkhandhassa, saṅkhārupādānakkhandhassa, viññāṇupādānakkhandhassa.
‘‘ឆដ្ឋោ អន្តរចរោ វធកោ ឧក្ខិត្តាសិកោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, នន្ទីរាគស្សេតំ អធិវចនំ។
‘‘Chaṭṭho antaracaro vadhako ukkhittāsikoti kho, bhikkhave, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ.
‘‘សុញ្ញោ គាមោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, ឆន្នេតំ អជ្ឈត្តិកានំ អាយតនានំ អធិវចនំ។ ចក្ខុតោ ចេបិ នំ, ភិក្ខវេ, បណ្ឌិតោ ព្យត្តោ មេធាវី ឧបបរិក្ខតិ រិត្តកញ្ញេវ ខាយតិ, តុច្ឆកញ្ញេវ ខាយតិ, សុញ្ញកញ្ញេវ ខាយតិ…បេ.… ជិវ្ហាតោ ចេបិ នំ, ភិក្ខវេ…បេ.… មនតោ ចេបិ នំ, ភិក្ខវេ, បណ្ឌិតោ ព្យត្តោ មេធាវី ឧបបរិក្ខតិ រិត្តកញ្ញេវ ខាយតិ, តុច្ឆកញ្ញេវ ខាយតិ, សុញ្ញកញ្ញេវ ខាយតិ។
‘‘Suñño gāmoti kho, bhikkhave, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. Cakkhuto cepi naṃ, bhikkhave, paṇḍito byatto medhāvī upaparikkhati rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, suññakaññeva khāyati…pe… jivhāto cepi naṃ, bhikkhave…pe… manato cepi naṃ, bhikkhave, paṇḍito byatto medhāvī upaparikkhati rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, suññakaññeva khāyati.
‘‘ចោរា គាមឃាតកាតិ ខោ, ភិក្ខវេ, ឆន្នេតំ ពាហិរានំ អាយតនានំ អធិវចនំ។ ចក្ខុ, ភិក្ខវេ, ហញ្ញតិ មនាបាមនាបេសុ រូបេសុ; សោតំ, ភិក្ខវេ…បេ.… ឃានំ, ភិក្ខវេ…បេ.… ជិវ្ហា, ភិក្ខវេ, ហញ្ញតិ មនាបាមនាបេសុ រសេសុ; កាយោ, ភិក្ខវេ…បេ.… មនោ, ភិក្ខវេ, ហញ្ញតិ មនាបាមនាបេសុ ធម្មេសុ។
‘‘Corā gāmaghātakāti kho, bhikkhave, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. Cakkhu, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu rūpesu; sotaṃ, bhikkhave…pe… ghānaṃ, bhikkhave…pe… jivhā, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu rasesu; kāyo, bhikkhave…pe… mano, bhikkhave, haññati manāpāmanāpesu dhammesu.
‘‘មហា ឧទកណ្ណវោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, ចតុន្នេតំ ឱឃានំ អធិវចនំ – កាមោឃស្ស, ភវោឃស្ស, ទិដ្ឋោឃស្ស, អវិជ្ជោឃស្ស។
‘‘Mahā udakaṇṇavoti kho, bhikkhave, catunnetaṃ oghānaṃ adhivacanaṃ – kāmoghassa, bhavoghassa, diṭṭhoghassa, avijjoghassa.
‘‘ឱរិមំ តីរំ សាសង្កំ សប្បដិភយន្តិ ខោ, ភិក្ខវេ, សក្កាយស្សេតំ អធិវចនំ។
‘‘Orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayanti kho, bhikkhave, sakkāyassetaṃ adhivacanaṃ.
‘‘បារិមំ តីរំ ខេមំ អប្បដិភយន្តិ ខោ, ភិក្ខវេ, និព្ពានស្សេតំ អធិវចនំ។
‘‘Pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayanti kho, bhikkhave, nibbānassetaṃ adhivacanaṃ.
‘‘កុល្លន្តិ ខោ, ភិក្ខវេ, អរិយស្សេតំ អដ្ឋង្គិកស្ស មគ្គស្ស អធិវចនំ, សេយ្យថិទំ – សម្មាទិដ្ឋិ…បេ.… សម្មាសមាធិ។
‘‘Kullanti kho, bhikkhave, ariyassetaṃ aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘តស្ស ហត្ថេហិ ច បាទេហិ ច វាយាមោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, វីរិយារម្ភស្សេតំ អធិវចនំ។
‘‘Tassa hatthehi ca pādehi ca vāyāmoti kho, bhikkhave, vīriyārambhassetaṃ adhivacanaṃ.
‘‘តិណ្ណោ បារង្គតោ ថលេ តិដ្ឋតិ ព្រាហ្មណោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, អរហតោ ឯតំ អធិវចន’’ន្តិ។ បឋមំ។
‘‘Tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇoti kho, bhikkhave, arahato etaṃ adhivacana’’nti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. អាសីវិសោបមសុត្តវណ្ណនា • 1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. អាសីវិសោបមសុត្តវណ្ណនា • 1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā
