| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೯. ಆಸೀವಿಸವಗ್ಗೋ
19. Āsīvisavaggo
೧. ಆಸೀವಿಸೋಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā
೨೩೮. ಆಸೀವಿಸವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸೀತಿ ಏಕಚಾರಿಕದ್ವಿಚಾರಿಕತಿಚಾರಿಕಚತುಚಾರಿಕಪಞ್ಚಚಾರಿಕೇ ಸಭಾಗವುತ್ತಿನೋ ಕಾರಕೇ ಯುತ್ತಪಯುತ್ತೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ದುಕ್ಖಲಕ್ಖಣಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಿಕೇ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇ ಯೋಗಾವಚರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ। ಇದಞ್ಹಿ ಸುತ್ತಂ ಪುಗ್ಗಲಜ್ಝಾಸಯೇನ ವುತ್ತಂ। ಪುಗ್ಗಲೇಸುಪಿ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂನಂ ದಿಸಾವಾಸಿಕಾನಂ ದುಕ್ಖಲಕ್ಖಣಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಿಕಾನಂ ಉಪಟ್ಠಾನವೇಲಾಯ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಸತ್ಥಾರಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂಆದೀನಂ ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಪಚ್ಚಯಭೂತಮೇವೇತಂ। ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಹಿ ಇಮಸ್ಸ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಮಾತಿಕಾನಿಕ್ಖೇಪೇನೇವ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತಿ, ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ ಮಾತಿಕಾಯ ವಿತ್ಥಾರಭಾಜನೇನ, ನೇಯ್ಯಪುಗ್ಗಲೋ ಇಮಮೇವ ಸುತ್ತಂ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತೋ ಪರಿಪುಚ್ಛನ್ತೋ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕರೋನ್ತೋ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೇ ಸೇವನ್ತೋ ಭಜನ್ತೋ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತಿ। ಪದಪರಮಸ್ಸೇತಂ ಸುತ್ತಂ ಅನಾಗತೇ ವಾಸನಾ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಉಪಕಾರಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಭಗವಾ ಸಿನೇರುಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ವಿಯ ಆಕಾಸಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ್ತೋ ವಿಯ ಚಕ್ಕವಾಳಪಬ್ಬತಂ ಕಮ್ಪೇನ್ತೋ ವಿಯ ಚ ಮಹನ್ತೇನ ಉಸ್ಸಾಹೇನ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇತಿ ಇಮಂ ಆಸೀವಿಸೋಪಮಸುತ್ತಂ ಆರಭಿ।
238. Āsīvisavaggassa paṭhame bhikkhū āmantesīti ekacārikadvicārikaticārikacatucārikapañcacārike sabhāgavuttino kārake yuttapayutte sabbepi dukkhalakkhaṇakammaṭṭhānike parivāretvā nisinne yogāvacare bhikkhū āmantesi. Idañhi suttaṃ puggalajjhāsayena vuttaṃ. Puggalesupi vipañcitaññūnaṃ disāvāsikānaṃ dukkhalakkhaṇakammaṭṭhānikānaṃ upaṭṭhānavelāya āgantvā satthāraṃ parivāretvā nisinnānaṃ vasena vuttaṃ. Evaṃ santepi ugghaṭitaññūādīnaṃ catunnampi puggalānaṃ paccayabhūtamevetaṃ. Ugghaṭitaññū puggalo hi imassa suttassa mātikānikkhepeneva arahattaṃ pāpuṇissati, vipañcitaññū mātikāya vitthārabhājanena, neyyapuggalo imameva suttaṃ sajjhāyanto paripucchanto yoniso manasikaronto kalyāṇamitte sevanto bhajanto payirupāsanto arahattaṃ pāpuṇissati. Padaparamassetaṃ suttaṃ anāgate vāsanā bhavissatīti evaṃ sabbesampi upakārabhāvaṃ ñatvā bhagavā sineruṃ ukkhipanto viya ākāsaṃ vitthārento viya cakkavāḷapabbataṃ kampento viya ca mahantena ussāhena seyyathāpi, bhikkhaveti imaṃ āsīvisopamasuttaṃ ārabhi.
ತತ್ಥ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾತಿ ಕಟ್ಠಮುಖೋ, ಪೂತಿಮುಖೋ, ಅಗ್ಗಿಮುಖೋ, ಸತ್ಥಮುಖೋತಿ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ। ತೇಸು ಕಟ್ಠಮುಖೇನ ದಟ್ಠಸ್ಸ ಸಕಲಸರೀರಂ ಸುಕ್ಖಕಟ್ಠಂ ವಿಯ ಥದ್ಧಂ ಹೋತಿ, ಸನ್ಧಿಪಬ್ಬೇಸು ಅಧಿಮತ್ತಂ ಅಯಸೂಲಸಮಪ್ಪಿತಂ ವಿಯ ತಿಟ್ಠತಿ। ಪೂತಿಮುಖೇನ ದಟ್ಠಸ್ಸ ಪಕ್ಕಪೂತಿಪನಸಂ ವಿಯ ವಿಪುಬ್ಬಕಭಾವಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಗ್ಘರತಿ , ಚಙ್ಗವಾರೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತಉದಕಂ ವಿಯ ಹೋತಿ। ಅಗ್ಗಿಮುಖೇನ ದಟ್ಠಸ್ಸ ಸಕಲಸರೀರಂ ಝಾಯಿತ್ವಾ ಭಸ್ಮಮುಟ್ಠಿ ವಿಯ ಥುಸಮುಟ್ಠಿ ವಿಯ ಚ ವಿಪ್ಪಕಿರೀಯತಿ। ಸತ್ತಮುಖೇನ ದಟ್ಠಸ್ಸ ಸಕಲಸರೀರಂ ಭಿಜ್ಜತಿ, ಅಸನಿಪಾತಟ್ಠಾನಂ ವಿಯ ಮಹಾನಿಖಾದನೇನ ಖತಸನ್ಧಿಮುಖಂ ವಿಯ ಚ ಹೋತಿ। ಏವಂ ವಿಸವಸೇನ ವಿಭತ್ತಾ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾ।
Tattha cattāro āsīvisāti kaṭṭhamukho, pūtimukho, aggimukho, satthamukhoti ime cattāro. Tesu kaṭṭhamukhena daṭṭhassa sakalasarīraṃ sukkhakaṭṭhaṃ viya thaddhaṃ hoti, sandhipabbesu adhimattaṃ ayasūlasamappitaṃ viya tiṭṭhati. Pūtimukhena daṭṭhassa pakkapūtipanasaṃ viya vipubbakabhāvaṃ āpajjitvā paggharati , caṅgavāre pakkhittaudakaṃ viya hoti. Aggimukhena daṭṭhassa sakalasarīraṃ jhāyitvā bhasmamuṭṭhi viya thusamuṭṭhi viya ca vippakirīyati. Sattamukhena daṭṭhassa sakalasarīraṃ bhijjati, asanipātaṭṭhānaṃ viya mahānikhādanena khatasandhimukhaṃ viya ca hoti. Evaṃ visavasena vibhattā cattāro āsīvisā.
ವಿಸವೇಗವಿಕಾರೇನ ಪನೇತೇ ಸೋಳಸ ಹೋನ್ತಿ। ಕಟ್ಠಮುಖೋ ಹಿ ದಟ್ಠವಿಸೋ, ದಿಟ್ಠವಿಸೋ, ಫುಟ್ಠವಿಸೋ, ವಾತವಿಸೋತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧೋ ಹೋತಿ। ತೇನ ಹಿ ದಟ್ಠಮ್ಪಿ ದಿಟ್ಠಮ್ಪಿ ಫುಟ್ಠಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ವಾತೇನ ಪಹಟಮ್ಪಿ ಸರೀರಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇನ ಥದ್ಧಂ ಹೋತಿ। ಸೇಸೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋತಿ। ಏವಂ ವಿಸವೇಗವಿಕಾರವಸೇನ ಸೋಳಸ ಹೋನ್ತಿ।
Visavegavikārena panete soḷasa honti. Kaṭṭhamukho hi daṭṭhaviso, diṭṭhaviso, phuṭṭhaviso, vātavisoti catubbidho hoti. Tena hi daṭṭhampi diṭṭhampi phuṭṭhampi tassa vātena pahaṭampi sarīraṃ vuttappakārena thaddhaṃ hoti. Sesesupi eseva nayoti. Evaṃ visavegavikāravasena soḷasa honti.
ಪುನ ಪುಗ್ಗಲಪಣ್ಣತ್ತಿವಸೇನ ಚತುಸಟ್ಠಿ ಹೋನ್ತಿ। ಕಥಂ? ಕಟ್ಠಮುಖೇಸು ತಾವ ದಟ್ಠವಿಸೋ ಚ ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ, ಘೋರವಿಸೋ ನೋ ಆಗತವಿಸೋ, ಆಗತವಿಸೋ ಚೇವ ಘೋರವಿಸೋ ಚ, ನೇವಾಗತವಿಸೋ ನ ಘೋರವಿಸೋತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧೋ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ವಿಸಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜಲಿತತಿಣುಕ್ಕಾಯ ಅಗ್ಗಿ ವಿಯ ಸೀಘಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಅಕ್ಖೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಖನ್ಧಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸೀಸಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ಮಣಿಸಪ್ಪಾದೀನಂ ವಿಸಂ ವಿಯ, ಮನ್ತಂ ಪನ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಕಣ್ಣವಾತಂ ದತ್ವಾ ದಣ್ಡಕೇನ ಪಹಟಮತ್ತೇ ಓತರಿತ್ವಾ ದಟ್ಠಟ್ಠಾನೇಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಯಂ ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ ನಾಮ। ಯಸ್ಸ ಪನ ವಿಸಂ ಸಣಿಕಂ ಅಭಿರುಹತಿ, ಆರುಳ್ಹಾರುಳ್ಹಟ್ಠಾನೇ ಪನ ಅಯಂ ಸೀತಉದಕಂ ವಿಯ ಹೋತಿ ಉದಕಸಪ್ಪಾದೀನಂ ವಿಸಂ ವಿಯ, ದ್ವಾದಸವಸ್ಸಚ್ಚಯೇನಾಪಿ ಕಣ್ಣಪಿಟ್ಠಿಖನ್ಧಪಿಟ್ಠಿಕಾದೀಸು ಗಣ್ಡಪಿಳಕಾದಿವಸೇನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಮನ್ತಪರಿವತ್ತನಾದೀಸು ಚ ಕಯಿರಮಾನಾಸು ಸೀಘಂ ನ ಓತರತಿ, ಅಯಂ ಘೋರವಿಸೋ ನೋ ಆಗತವಿಸೋ ನಾಮ। ಯಸ್ಸ ಪನ ವಿಸಂ ಸೀಘಂ ಅಭಿರುಹತಿ, ನ ಸೀಘಂ ಓತರತಿ ಅನೇಳಕಸಪ್ಪಾದೀನಂ ವಿಸಂ ವಿಯ, ಅಯಂ ಆಗತವಿಸೋ ಚೇವ ಘೋರವಿಸೋ ಚ। ಯಸ್ಸ ಪನ ವಿಸಂ ಮನ್ದಂ ಹೋತಿ, ಓತಾರಿಯಮಾನಮ್ಪಿ ಸುಖೇನೇವ ಓತರತಿ ನೀಲಸಪ್ಪಧಮ್ಮನಿಸಪ್ಪಾದೀನಂ ವಿಸಂ ವಿಯ, ಅಯಂ ನೇವಾಗತವಿಸೋ ನ ಘೋರವಿಸೋ ನಾಮ। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಕಟ್ಠಮುಖೇ ದಟ್ಠವಿಸಾದಯೋ ಪೂತಿಮುಖಾದೀಸು ಚ ದಟ್ಠವಿಸಾದಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲಪಣ್ಣತ್ತಿವಸೇನ ಚತುಸಟ್ಠಿ।
Puna puggalapaṇṇattivasena catusaṭṭhi honti. Kathaṃ? Kaṭṭhamukhesu tāva daṭṭhaviso ca āgataviso no ghoraviso, ghoraviso no āgataviso, āgataviso ceva ghoraviso ca, nevāgataviso na ghoravisoti catubbidho hoti. Tattha yassa visaṃ sampajjalitatiṇukkāya aggi viya sīghaṃ abhiruhitvā akkhīni gahetvā khandhaṃ gahetvā sīsaṃ gahetvā ṭhitanti vattabbataṃ āpajjati maṇisappādīnaṃ visaṃ viya, mantaṃ pana parivattetvā kaṇṇavātaṃ datvā daṇḍakena pahaṭamatte otaritvā daṭṭhaṭṭhāneyeva tiṭṭhati, ayaṃ āgataviso no ghoraviso nāma. Yassa pana visaṃ saṇikaṃ abhiruhati, āruḷhāruḷhaṭṭhāne pana ayaṃ sītaudakaṃ viya hoti udakasappādīnaṃ visaṃ viya, dvādasavassaccayenāpi kaṇṇapiṭṭhikhandhapiṭṭhikādīsu gaṇḍapiḷakādivasena paññāyati, mantaparivattanādīsu ca kayiramānāsu sīghaṃ na otarati, ayaṃ ghoraviso no āgataviso nāma. Yassa pana visaṃ sīghaṃ abhiruhati, na sīghaṃ otarati aneḷakasappādīnaṃ visaṃ viya, ayaṃ āgataviso ceva ghoraviso ca. Yassa pana visaṃ mandaṃ hoti, otāriyamānampi sukheneva otarati nīlasappadhammanisappādīnaṃ visaṃ viya, ayaṃ nevāgataviso na ghoraviso nāma. Iminā upāyena kaṭṭhamukhe daṭṭhavisādayo pūtimukhādīsu ca daṭṭhavisādayo veditabbāti. Evaṃ puggalapaṇṇattivasena catusaṭṭhi.
ತೇಸು ‘‘ಅಣ್ಡಜಾ ನಾಗಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೩೪೨-೩೪೪) ಯೋನಿವಸೇನ ಏಕೇಕಂ ಚತುಧಾ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ಛಪಣ್ಣಾಸಾಧಿಕಾನಿ ದ್ವೇ ಸತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ತೇ ಜಲಜಾಥಲಜಾತಿ ದ್ವಿಗುಣಿತಾ ದ್ವಾದಸಾಧಿಕಾನಿ ಪಞ್ಚಸತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ ಕಾಮರೂಪಅಕಾಮರೂಪಾನಂ ವಸೇನ ದ್ವಿಗುಣಿತಾ ಚತುವೀಸಾಧಿಕಸಹಸ್ಸಸಙ್ಖಾ ಹೋನ್ತಿ। ಪುನ ಗತಮಗ್ಗಸ್ಸ ಪಟಿಲೋಮತೋ ಸಂಖಿಪ್ಪಮಾನಾ ಕಟ್ಠಮುಖಾದಿವಸೇನ ಚತ್ತಾರೋವ ಹೋನ್ತೀತಿ। ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಭಗವಾ ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾ’’ತಿ ಆಹ। ಕುಲವಸೇನ ಹಿ ಏತೇ ಗಹಿತಾ।
Tesu ‘‘aṇḍajā nāgā’’tiādinā (saṃ. ni. 3.342-344) yonivasena ekekaṃ catudhā vibhajitvā chapaṇṇāsādhikāni dve satāni honti. Te jalajāthalajāti dviguṇitā dvādasādhikāni pañcasatāni honti, te kāmarūpaakāmarūpānaṃ vasena dviguṇitā catuvīsādhikasahassasaṅkhā honti. Puna gatamaggassa paṭilomato saṃkhippamānā kaṭṭhamukhādivasena cattārova hontīti. Te sandhāya bhagavā ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, cattāro āsīvisā’’ti āha. Kulavasena hi ete gahitā.
ತತ್ಥ ಆಸೀವಿಸಾತಿ ಆಸಿತ್ತವಿಸಾತಿಪಿ ಆಸೀವಿಸಾ, ಅಸಿತವಿಸಾತಿಪಿ ಆಸೀವಿಸಾ, ಅಸಿಸದಿಸವಿಸಾತಿಪಿ ಆಸೀವಿಸಾ। ಆಸಿತ್ತವಿಸಾತಿ ಸಕಲಕಾಯೇ ಆಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ವಿಯ ಠಪಿತವಿಸಾ, ಪರಸ್ಸ ಚ ಅತ್ತನೋ ಸರೀರೇ ಚ ಆಸಿಞ್ಚನವಿಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಸಿತವಿಸಾತಿ ಯಂ ಯಂ ಏತೇಹಿ ಅಸಿತಂ ಹೋತಿ ಪರಿಭುತ್ತಂ, ತಂ ತಂ ವಿಸಮೇವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅಸಿತಂ ವಿಸಂ ಹೋತಿ ಏತೇಸನ್ತಿ ಆಸೀವಿಸಾ। ಅಸಿಸದಿಸವಿಸಾತಿ ಅಸಿವಿಯ ತಿಖಿಣಂ ಪರಮಮ್ಮಚ್ಛೇದನಸಮತ್ಥಂ ವಿಸಂ ಏತೇಸನ್ತಿ ಆಸೀವಿಸಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ವಚನತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಉಗ್ಗತೇಜಾತಿ ಉಗ್ಗತತೇಜಾ ಬಲವತೇಜಾ। ಘೋರವಿಸಾತಿ ದುನ್ನಿಮ್ಮದ್ದನವಿಸಾ।
Tattha āsīvisāti āsittavisātipi āsīvisā, asitavisātipi āsīvisā, asisadisavisātipi āsīvisā. Āsittavisāti sakalakāye āsiñcitvā viya ṭhapitavisā, parassa ca attano sarīre ca āsiñcanavisāti attho. Asitavisāti yaṃ yaṃ etehi asitaṃ hoti paribhuttaṃ, taṃ taṃ visameva sampajjati, tasmā asitaṃ visaṃ hoti etesanti āsīvisā. Asisadisavisāti asiviya tikhiṇaṃ paramammacchedanasamatthaṃ visaṃ etesanti āsīvisāti evamettha vacanattho veditabbo. Uggatejāti uggatatejā balavatejā. Ghoravisāti dunnimmaddanavisā.
ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಪಟಿಜಗ್ಗಾಪನತ್ಥಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ। ರಾಜಾನೋ ಹಿ ಆಸೀವಿಸೇ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ – ‘‘ತಥಾರೂಪೇ ಚೋರೇ ವಾ ಏತೇಹಿ ಡಂಸಾಪೇತ್ವಾ ಮಾರೇಸ್ಸಾಮ, ನಗರೂಪರೋಧಕಾಲೇ ಪರಸೇನಾಯ ವಾ ತಂ ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮ, ಪರಬಲಂ ನಿಮ್ಮದ್ದೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಸುಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ವರಸಯನಂ ಆರುಯ್ಹ ಏತೇಹಿ ಅತ್ತಾನಂ ಡಂಸಾಪೇತ್ವಾ ಸತ್ತೂನಂ ವಸಂ ಅನಾಗಚ್ಛನ್ತಾ ಅತ್ತನೋ ರುಚಿಯಾ ಮರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಆಸೀವಿಸೇ ಜಗ್ಗಾಪೇನ್ತಿ। ತೇ ಯಂ ಚೋರಂ ಸಹಸಾವ ಮಾರೇತುಂ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ‘‘ಏವಮೇತೇ ದೀಘರತ್ತಂ ದುಕ್ಖಪ್ಪತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಇಚ್ಛನ್ತಾ ತಂ ಪುರಿಸಂ ಏವಂ ವದನ್ತಿ ಇಮೇ ತೇ ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾತಿ।
Evaṃ vadeyyunti paṭijaggāpanatthaṃ evaṃ vadeyyuṃ. Rājāno hi āsīvise gāhāpetvā – ‘‘tathārūpe core vā etehi ḍaṃsāpetvā māressāma, nagarūparodhakāle parasenāya vā taṃ khipissāma, parabalaṃ nimmaddetuṃ asakkontā subhojanaṃ bhuñjitvā varasayanaṃ āruyha etehi attānaṃ ḍaṃsāpetvā sattūnaṃ vasaṃ anāgacchantā attano ruciyā marissāmā’’ti āsīvise jaggāpenti. Te yaṃ coraṃ sahasāva māretuṃ na icchanti, ‘‘evamete dīgharattaṃ dukkhappatto hutvā marissantī’’ti icchantā taṃ purisaṃ evaṃ vadanti ime te ambho purisa cattāro āsīvisāti.
ತತ್ಥ ಕಾಲೇನ ಕಾಲನ್ತಿ ಕಾಲೇ ಕಾಲೇ। ಸಂವೇಸೇತಬ್ಬಾತಿ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತಬ್ಬಾ। ಅಞ್ಞತರೋ ವಾ ಅಞ್ಞತರೋ ವಾತಿ ಕಟ್ಠಮುಖಾದೀಸು ಯೋ ಕೋಚಿ। ಯಂ ತೇ ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ ಕರಣೀಯಂ, ತಂ ಕರೋಹೀತಿ ಇದಂ ಅತ್ಥಚರಕಸ್ಸ ವಚನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಸ್ಸ ಕಿರ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಏವಂ ಆಸೀವಿಸೇ ಪಟಿಪಾದೇತ್ವಾ ‘ಅಯಂ ವೋ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ’ತಿ ಚತೂಸು ಪೇಳಾಸು ಠಪಿತಾನಂ ಆಸೀವಿಸಾನಂ ಆರೋಚೇನ್ತಿ। ಅಥೇಕೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಆಗಮ್ಮ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ದಕ್ಖಿಣಪಾದಾನುಸಾರೇನ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣಹತ್ಥಂ ಮಣಿಬನ್ಧತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವೇಠೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣಕಣ್ಣಸೋತಮೂಲೇ ಫಣಂ ಕತ್ವಾ ಸುಸೂತಿ ಕರೋನ್ತೋ ನಿಪಜ್ಜಿ। ಅಪರೋ ವಾಮಪಾದಾನುಸಾರೇನ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ತಥೇವ ವಾಮಹತ್ಥಂ ವೇಠೇತ್ವಾ ವಾಮಕಣ್ಣಸೋತಮೂಲೇ ಫಣಂ ಕತ್ವಾ ಸುಸೂತಿ ಕರೋನ್ತೋ ನಿಪಜ್ಜಿ, ತತಿಯೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಭಿಮುಖಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಕುಚ್ಛಿಂ ವೇಠೇತ್ವಾ ಗಲವಾಟಕಮೂಲೇ ಫಣಂ ಕತ್ವಾ ಸುಸೂತಿ ಕರೋನ್ತೋ ನಿಪಜ್ಜಿ, ಚತುತ್ಥೋ ಪಿಟ್ಠಿಭಾಗೇನ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಗೀವಂ ವೇಠೇತ್ವಾ ಉಪರಿಮುದ್ಧನಿ ಫಣಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸುಸೂತಿ ಕರೋನ್ತೋ ನಿಪಜ್ಜಿ।
Tattha kālena kālanti kāle kāle. Saṃvesetabbāti nipajjāpetabbā. Aññataro vā aññataro vāti kaṭṭhamukhādīsu yo koci. Yaṃ te ambho purisa karaṇīyaṃ, taṃ karohīti idaṃ atthacarakassa vacanaṃ veditabbaṃ. Tassa kira purisassa evaṃ āsīvise paṭipādetvā ‘ayaṃ vo upaṭṭhāko’ti catūsu peḷāsu ṭhapitānaṃ āsīvisānaṃ ārocenti. Atheko nikkhamitvā āgamma tassa purisassa dakkhiṇapādānusārena abhiruhitvā dakkhiṇahatthaṃ maṇibandhato paṭṭhāya veṭhetvā dakkhiṇakaṇṇasotamūle phaṇaṃ katvā susūti karonto nipajji. Aparo vāmapādānusārena abhiruhitvā tatheva vāmahatthaṃ veṭhetvā vāmakaṇṇasotamūle phaṇaṃ katvā susūti karonto nipajji, tatiyo nikkhamitvā abhimukhaṃ abhiruhitvā kucchiṃ veṭhetvā galavāṭakamūle phaṇaṃ katvā susūti karonto nipajji, catuttho piṭṭhibhāgena abhiruhitvā gīvaṃ veṭhetvā uparimuddhani phaṇaṃ ṭhapetvā susūti karonto nipajji.
ಏವಂ ಚತೂಸು ಆಸೀವಿಸೇಸು ಸರೀರಟ್ಠಕೇಸುಯೇವ ಜಾತೇಸು ಏಕೋ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅತ್ಥಚರಕಪುರಿಸೋ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ತೇ, ಭೋ ಪುರಿಸ, ಲದ್ಧ’’ನ್ತಿ, ಪುಚ್ಛಿ। ತತೋ ತೇನ ‘‘ಇಮೇ ಮೇ, ಭೋ, ಹತ್ಥೇಸು ಹತ್ಥಕಟಕಂ ವಿಯ ಬಾಹಾಸು ಕೇಯೂರಂ ವಿಯ ಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಿ ಕುಚ್ಛಿವೇಠನಸಾಟಕೋ ವಿಯ ಕಣ್ಣೇಸು ಕಣ್ಣಚೂಳಿಕಾ ವಿಯ ಗಲೇ ಮುತ್ತಾವಲಿಯೋ ವಿಯ ಸೀಸೇ ಸೀಸಪಸಾಧನಂ ವಿಯ ಕೇಚಿ ಅಲಙ್ಕಾರವಿಸೇಸಾ ರಞ್ಞಾ ದಿನ್ನಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸೋ ಆಹ – ‘‘ಭೋ ಅನ್ಧಬಾಲ, ಮಾ ಏವಂ ಮಞ್ಞಿತ್ಥ ‘ರಞ್ಞಾ ಮೇ ತುಟ್ಠೇನೇತಂ ಪಸಾಧನಂ ದಿನ್ನ’ನ್ತಿ। ತ್ವಂ ರಞ್ಞೋ ಆಗುಚಾರೀ ಚೋರೋ, ಇಮೇ ಚ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾ ದುರುಪಟ್ಠಾಹಾ ದುಪ್ಪಟಿಜಗ್ಗಿಯಾ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಉಟ್ಠಾತುಕಾಮೇ ಏಕೋ ನ್ಹಾಯಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ನ್ಹಾಯಿತುಕಾಮೇ ಏಕೋ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೇ ಏಕೋ ನಿಪಜ್ಜಿತುಕಾಮೋ। ತೇಸು ಯಸ್ಸೇವ ಇಚ್ಛಾ ನ ಪೂರತಿ, ಸೋ ತತ್ಥೇವ ಡಂಸಿತ್ವಾ ಮಾರೇತೀ’’ತಿ। ಅತ್ಥಿ ಪನ, ಭೋ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಕೋಚಿ ಸೋತ್ಥಿಮಗ್ಗೋತಿ? ಆಮ, ರಾಜಪುರಿಸಾನಂ ವಿಕ್ಖಿತ್ತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಪಲಾಯನಂ ಸೋತ್ಥಿಭಾವೋತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಯಂ ತೇ ಕರಣೀಯಂ, ತಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ।
Evaṃ catūsu āsīvisesu sarīraṭṭhakesuyeva jātesu eko tassa purisassa atthacarakapuriso taṃ disvā ‘‘kiṃ te, bho purisa, laddha’’nti, pucchi. Tato tena ‘‘ime me, bho, hatthesu hatthakaṭakaṃ viya bāhāsu keyūraṃ viya kucchimhi kucchiveṭhanasāṭako viya kaṇṇesu kaṇṇacūḷikā viya gale muttāvaliyo viya sīse sīsapasādhanaṃ viya keci alaṅkāravisesā raññā dinnā’’ti vutte so āha – ‘‘bho andhabāla, mā evaṃ maññittha ‘raññā me tuṭṭhenetaṃ pasādhanaṃ dinna’nti. Tvaṃ rañño āgucārī coro, ime ca cattāro āsīvisā durupaṭṭhāhā duppaṭijaggiyā, ekasmiṃ uṭṭhātukāme eko nhāyitukāmo hoti, ekasmiṃ nhāyitukāme eko bhuñjitukāmo, ekasmiṃ bhuñjitukāme eko nipajjitukāmo. Tesu yasseva icchā na pūrati, so tattheva ḍaṃsitvā māretī’’ti. Atthi pana, bho, evaṃ sante koci sotthimaggoti? Āma, rājapurisānaṃ vikkhittabhāvaṃ ñatvā palāyanaṃ sotthibhāvoti vatvā ‘‘yaṃ te karaṇīyaṃ, taṃ karohī’’ti vadeyya.
ತಂ ಸುತ್ವಾ ಇತರೋ ಚತುನ್ನಂ ಆಸೀವಿಸಾನಂ ಪಮಾದಕ್ಖಣಂ ರಾಜಪುರಿಸೇಹಿ ಚ ಪವಿವಿತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ, ವಾಮಹತ್ಥೇನ ದಕ್ಖಿಣಹತ್ಥಂ ವೇಠೇತ್ವಾ, ದಕ್ಖಿಣಕಣ್ಣಚೂಳಿಕಾಯ ಫಣಂ ಠಪೇತ್ವಾ, ಸಯಿತಾಸೀವಿಸಸ್ಸ ಸರೀರಂ ಪರಿಮಜ್ಜನ್ತೋ ವಿಯ ಸಣಿಕಂ ತಂ ಅಪನೇತ್ವಾ, ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಸೇಸೇಪಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ಭೀತೋ ಪಲಾಯೇಯ್ಯ। ಅಥ ನಂ ತೇ ಆಸೀವಿಸಾ ‘‘ಅಯಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ರಞ್ಞಾ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ದಿನ್ನೋ’’ತಿ ಅನುಬನ್ಧಮಾನಾ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ। ಇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಭೀತೋ ಚತುನ್ನಂ ಆಸೀವಿಸಾನಂ…ಪೇ॰… ಪಲಾಯೇಥಾತಿ ವುತ್ತಂ।
Taṃ sutvā itaro catunnaṃ āsīvisānaṃ pamādakkhaṇaṃ rājapurisehi ca pavivittaṃ disvā, vāmahatthena dakkhiṇahatthaṃ veṭhetvā, dakkhiṇakaṇṇacūḷikāya phaṇaṃ ṭhapetvā, sayitāsīvisassa sarīraṃ parimajjanto viya saṇikaṃ taṃ apanetvā, eteneva upāyena sesepi apanetvā tesaṃ bhīto palāyeyya. Atha naṃ te āsīvisā ‘‘ayaṃ amhākaṃ raññā upaṭṭhāko dinno’’ti anubandhamānā āgaccheyyuṃ. Idaṃ sandhāya atha kho so, bhikkhave, puriso bhīto catunnaṃ āsīvisānaṃ…pe… palāyethāti vuttaṃ.
ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಪುರಿಸೇ ಏವಂ ಆಗತಮಗ್ಗಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಪಲಾಯನ್ತೇ ರಾಜಾ ‘‘ಪಲಾತೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ ತಂ ಅನುಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಘಾತೇತುಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವಿಚಿನನ್ತೋ ತಸ್ಸೇವ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇ ಪಞ್ಚ ಜನೇ ಲಭಿತ್ವಾ ‘‘ಗಚ್ಛಥ ನಂ ಅನುಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಘಾತೇಥಾ’’ತಿ ಪೇಸೇಯ್ಯ। ಅಥಸ್ಸ ಅತ್ಥಚರಾ ಪುರಿಸಾ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಆರೋಚೇಯ್ಯುಂ। ಸೋ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಭೀತೋ ಪಲಾಯೇಥ। ಇಮಮತ್ಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Tasmiṃ pana purise evaṃ āgatamaggaṃ oloketvā oloketvā palāyante rājā ‘‘palāto so puriso’’ti sutvā ‘‘ko nu kho taṃ anubandhitvā ghātetuṃ sakkhissatī’’ti vicinanto tasseva paccatthike pañca jane labhitvā ‘‘gacchatha naṃ anubandhitvā ghātethā’’ti peseyya. Athassa atthacarā purisā taṃ pavattiṃ ñatvā āroceyyuṃ. So bhiyyosomattāya bhīto palāyetha. Imamatthaṃ sandhāya tamenaṃ evaṃ vadeyyuntiādi vuttaṃ.
ಛಟ್ಠೋ ಅನ್ತರಚರೋ ವಧಕೋತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಆಸೀವಿಸೇಹಿ ಅನುಬದ್ಧೋ ಇತೋ ಚಿತೋ ಚ ತೇ ವಞ್ಚೇನ್ತೋ ಪಲಾಯಿ, ಇದಾನಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇಹಿ ಅನುಬದ್ಧೋ ಸುಟ್ಠುತರಂ ಪಲಾಯತಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಸೋ ಏವಂ ಗಹೇತುಂ, ಉಪಲಾಳನಾಯ ಪನ ಸಕ್ಕಾ, ತಸ್ಮಾ ದಹರಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏಕತೋ ಖಾದಿತ್ವಾ ಚ ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಸನ್ಥವಂ ಅನ್ತರಚರಂ ವಧಕಮಸ್ಸ ಪೇಸೇಥಾ’’ತಿ ಅಮಚ್ಚೇಹಿ ವುತ್ತೇನ ರಞ್ಞಾ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಪೇಸಿತೋ ಅನ್ತರಚರೋ ವಧಕೋ।
Chaṭṭho antaracaro vadhakoti ‘‘paṭhamaṃ āsīvisehi anubaddho ito cito ca te vañcento palāyi, idāni pañcahi paccatthikehi anubaddho suṭṭhutaraṃ palāyati, na sakkā so evaṃ gahetuṃ, upalāḷanāya pana sakkā, tasmā daharakālato paṭṭhāya ekato khāditvā ca pivitvā ca santhavaṃ antaracaraṃ vadhakamassa pesethā’’ti amaccehi vuttena raññā pariyesitvā pesito antaracaro vadhako.
ಸೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ಸುಞ್ಞಂ ಗಾಮನ್ತಿ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಪದಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ ಘಾಯಿತ್ವಾ ವೇಗೇನಾಗಚ್ಛನ್ತೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸೇ ಪಞ್ಚ ವಧಕೇ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇ ಛಟ್ಠಞ್ಚ ಅನ್ತರಚರಂ ವಧಕಂ ‘‘ನಿವತ್ತ ಭೋ, ಮಾ ಪಲಾಯಿ, ಪುತ್ತದಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಾಮೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತೋ ಸುಖಂ ವಸಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ, ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಯೇನ ವಾ ತೇನ ವಾ ಪಲಾಯನ್ತೋ ಪಚ್ಚನ್ತರಟ್ಠೇ ಅಭಿಮುಖಗತಂ ಏಕಂ ಛಕುಟಿಕಂ ಸುಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ। ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾತಿ ಧನಧಞ್ಞಮಞ್ಚಪೀಠಾದೀಹಿ ವಿರಹಿತತ್ತಾ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಪವಿಸೇಯ್ಯ। ತುಚ್ಛಕಂ ಸುಞ್ಞಕನ್ತಿ ಏತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ಪರಿಮಸೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸಚೇ ಪಾನೀಯಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಪಿವಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸಚೇ ಭತ್ತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಭಾಜನಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಹತ್ಥಂ ಅನ್ತೋ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಪರಿಮಸೇಯ್ಯ।
So passeyya suññaṃ gāmanti nivattitvā olokento padaṃ ghāyitvā ghāyitvā vegenāgacchante cattāro āsīvise pañca vadhake paccatthike chaṭṭhañca antaracaraṃ vadhakaṃ ‘‘nivatta bho, mā palāyi, puttadārena saddhiṃ kāme paribhuñjanto sukhaṃ vasissasī’’ti vatvā āgacchantaṃ disvā, bhiyyosomattāya yena vā tena vā palāyanto paccantaraṭṭhe abhimukhagataṃ ekaṃ chakuṭikaṃ suññaṃ gāmaṃ passeyya. Rittakaññeva paviseyyāti dhanadhaññamañcapīṭhādīhi virahitattā rittakaññeva paviseyya. Tucchakaṃ suññakanti etasseva vevacanaṃ. Parimaseyyāti ‘‘sace pānīyaṃ bhavissati, pivissāmi, sace bhattaṃ bhavissati, bhuñjissāmī’’ti bhājanaṃ vivaritvā hatthaṃ anto pavesetvā parimaseyya.
ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ಘರಾನಂ ಏಕಘರೇಪಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಲಭಿತ್ವಾ ಗಾಮಮಜ್ಝೇ ಏಕೋ ಸನ್ದಚ್ಛಾಯೋ ರುಕ್ಖೋ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ವಙ್ಕಫಲಕಂ ಅತ್ಥತಂ ದಿಸ್ವಾ, ‘‘ಇಧ ತಾವ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗನ್ತ್ವಾ, ತತ್ಥ ನಿಸಿನ್ನಂ ಮನ್ದಮನ್ದೇನ ವಾತೇನ ಬೀಜಿಯಮಾನಂ ತತ್ತಕಮತ್ತಮ್ಪಿ ಸುಖಂ ಸನ್ತತೋ ಅಸ್ಸಾದಯಮಾನಂ, ತಮೇನಂ ಪುರಿಸಂ ಕೇಚಿದೇವ ಅತ್ಥಚರಕಾ ಬಹಿ ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಆಗತಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ। ಇದಾನಿ ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸಾತಿ ಅಮ್ಭೋ, ಪುರಿಸ, ಇದಾನಿ। ಚೋರಾ ಗಾಮಘಾತಕಾತಿ ‘‘ಯದೇವೇತ್ಥ ಲಭಿಸ್ಸಾಮ, ತಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮ ವಾ ಘಾತೇಸ್ಸಾಮ ವಾ’’ತಿ ಆಗತಾ ಛ ಗಾಮಘಾತಕಚೋರಾ।
Tamenaṃevaṃ vadeyyunti channaṃ gharānaṃ ekagharepi kiñci alabhitvā gāmamajjhe eko sandacchāyo rukkho atthi, tattha vaṅkaphalakaṃ atthataṃ disvā, ‘‘idha tāva nisīdissāmī’’ti gantvā, tattha nisinnaṃ mandamandena vātena bījiyamānaṃ tattakamattampi sukhaṃ santato assādayamānaṃ, tamenaṃ purisaṃ kecideva atthacarakā bahi pavattiṃ ñatvā āgatā evaṃ vadeyyuṃ. Idāni ambho purisāti ambho, purisa, idāni. Corā gāmaghātakāti ‘‘yadevettha labhissāma, taṃ gaṇhissāma vā ghātessāma vā’’ti āgatā cha gāmaghātakacorā.
ಉದಕಣ್ಣವನ್ತಿ ಗಮ್ಭೀರಂ ಪುಥುಲಂ ಉದಕಂ। ಗಮ್ಭೀರಮ್ಪಿ ಹಿ ಅಪುಥುಲಂ, ಪುಥುಲಂ ವಾ ಅಗಮ್ಭೀರಂ, ನ ಅಣ್ಣವೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಯಮ್ಪನ ಗಮ್ಭೀರಞ್ಚ ಪುಥುಲಞ್ಚ, ತಸ್ಸೇವೇತಂ ನಾಮಂ। ಸಾಸಙ್ಕಂ ಸಪ್ಪಟಿಭಯನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ಆಸೀವಿಸಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಧಕಾನಂ ಛಟ್ಠಸ್ಸ ಅನ್ತರಚರಸ್ಸ ಛನ್ನಞ್ಚ ಗಾಮಘಾತಕಚೋರಾನಂ ವಸೇನ ಸಾಸಙ್ಕಂ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಂ। ಖೇಮಂ ಅಪ್ಪಟಿಭಯನ್ತಿ ತೇಸಂಯೇವ ಆಸೀವಿಸಾದೀನಂ ಅಭಾವೇನ ಖೇಮಞ್ಚ ನಿಬ್ಭಯಞ್ಚ ವಿಚಿತ್ರಉಯ್ಯಾನವರಂ ಬಹ್ವನ್ನಪಾನಂ ದೇವನಗರಸದಿಸಂ। ನ ಚಸ್ಸ ನಾವಾ ಸನ್ತಾರಣೀತಿ ‘‘ಇಮಾಯ ನಾವಾಯ ಓರಿಮತೀರತೋ ಪರತೀರಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಠಪಿತಾ ಚ ಸನ್ತಾರಣೀ ನಾವಾ ನ ಭವೇಯ್ಯ। ಉತ್ತರಸೇತು ವಾತಿ ರುಕ್ಖಸೇತು-ಜಙ್ಘಸೇತು-ಸಕಟಸೇತೂನಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಉತ್ತರಸೇತು ವಾ ನ ಭವೇಯ್ಯ। ತಿಟ್ಠತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತಿ ನ ಖೋ ಏಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ। ಕಸ್ಮಾ ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತಿ ಆಹ? ಏತ್ತಕಾನಂ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾನಂ ಬಾಹಿತತ್ತಾ, ದೇಸನಂ ವಾ ವಿನಿವತ್ತೇನ್ತೋ ಏಕಂ ಖೀಣಾಸವಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದಸ್ಸೇತುಮ್ಪಿ ಏವಮಾಹ।
Udakaṇṇavanti gambhīraṃ puthulaṃ udakaṃ. Gambhīrampi hi aputhulaṃ, puthulaṃ vā agambhīraṃ, na aṇṇavoti vuccati, yampana gambhīrañca puthulañca, tassevetaṃ nāmaṃ. Sāsaṅkaṃ sappaṭibhayanti catunnaṃ āsīvisānaṃ pañcannaṃ vadhakānaṃ chaṭṭhassa antaracarassa channañca gāmaghātakacorānaṃ vasena sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ. Khemaṃ appaṭibhayanti tesaṃyeva āsīvisādīnaṃ abhāvena khemañca nibbhayañca vicitrauyyānavaraṃ bahvannapānaṃ devanagarasadisaṃ. Na cassa nāvā santāraṇīti ‘‘imāya nāvāya orimatīrato paratīraṃ gamissantī’’ti evaṃ ṭhapitā ca santāraṇī nāvā na bhaveyya. Uttarasetu vāti rukkhasetu-jaṅghasetu-sakaṭasetūnaṃ aññataro uttarasetu vā na bhaveyya. Tiṭṭhati brāhmaṇoti na kho esa brāhmaṇo. Kasmā naṃ brāhmaṇoti āha? Ettakānaṃ paccatthikānaṃ bāhitattā, desanaṃ vā vinivattento ekaṃ khīṇāsavabrāhmaṇaṃ dassetumpi evamāha.
ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಏವಂ ಉತ್ತಿಣ್ಣೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾ ‘‘ನ ಲದ್ಧೋ ವತಾಸಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ, ಅಜ್ಜ ತೇ ಮುರುಮುರಾಯ ಜೀವಿತಂ ಖಾದಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯಾಮ’’। ಪಞ್ಚ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾ ‘‘ನ ಲದ್ಧೋ ವತಾಸಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ, ಅಜ್ಜ ತೇ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಗತಾ ಸತಂ ವಾ ಸಹಸ್ಸಂ ವಾ ಲಭೇಯ್ಯಾಮ’’। ಛಟ್ಠೋ ಅನ್ತರಚರೋ ‘‘ನ ಲದ್ಧೋ ವತಾಸಿ ಮಯಾ, ಅಜ್ಜ ತೇ ಫಲಿಕವಣ್ಣೇನ ಅಸಿನಾ ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ, ಸೇನಾಪತಿಟ್ಠಾನಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವೇಯ್ಯಂ’’। ಛ ಚೋರಾ ‘‘ನ ಲದ್ಧೋ ವತಾಸಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ, ಅಜ್ಜ ತೇ ವಿವಿಧಾನಿ ಕಮ್ಮಕಾರಣಾನಿ ಕಾರೇತ್ವಾ ಬಹುಧನಂ ಆಹರಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ, ಉದಕಣ್ಣವಂ ಓತರಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ರಞ್ಞೋ ಆಣಾಯ ಕೋಪಿತತ್ತಾ ಪರತೋ ಗನ್ತುಮ್ಪಿ ಅವಿಸಹನ್ತಾ ತತ್ಥೇವ ಸುಸ್ಸಿತ್ವಾ ಮರೇಯ್ಯುಂ।
Tasmiṃ pana evaṃ uttiṇṇe cattāro āsīvisā ‘‘na laddho vatāsi amhehi, ajja te murumurāya jīvitaṃ khāditvā chaḍḍeyyāma’’. Pañca paccatthikā ‘‘na laddho vatāsi amhehi, ajja te parivāretvā aṅgamaṅgāni chinditvā rañño santikaṃ gatā sataṃ vā sahassaṃ vā labheyyāma’’. Chaṭṭho antaracaro ‘‘na laddho vatāsi mayā, ajja te phalikavaṇṇena asinā sīsaṃ chinditvā, senāpatiṭṭhānaṃ labhitvā sampattiṃ anubhaveyyaṃ’’. Cha corā ‘‘na laddho vatāsi amhehi, ajja te vividhāni kammakāraṇāni kāretvā bahudhanaṃ āharāpessāmā’’ti cintetvā, udakaṇṇavaṃ otarituṃ asakkontā rañño āṇāya kopitattā parato gantumpi avisahantā tattheva sussitvā mareyyuṃ.
ಉಪಮಾ ಖೋ ಮ್ಯಾಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಏವಂ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಓಪಮ್ಮಸಂಸನ್ದನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ – ರಾಜಾ ವಿಯ ಹಿ ಕಮ್ಮಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ, ರಾಜಾಪರಾಧಿಕಪುರಿಸೋ ವಿಯ ವಟ್ಟನಿಸ್ಸಿತೋ ಪುಥುಜ್ಜನೋ। ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾ ವಿಯ ಚತ್ತಾರಿ ಮಹಾಭೂತಾನಿ, ರಞ್ಞೋ ತಸ್ಸ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸೇ ಪಟಿಚ್ಛಾಪಿತಕಾಲೋ ವಿಯ ಕಮ್ಮುನಾ ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಪಟಿಸನ್ಧಿಕ್ಖಣೇಯೇವ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ದಿನ್ನಕಾಲೋ। ‘‘ಇಮೇಸಂ ಆಸೀವಿಸಾನಂ ಪಮಾದಕ್ಖಣೇ ರಾಜಪುರಿಸಾನಞ್ಚ ವಿವಿತ್ತಕ್ಖಣೇ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಯಂ ತೇ ಅಮ್ಭೋ, ಪುರಿಸ, ಕರಣೀಯಂ, ತಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವಚನೇನ ‘‘ಪಲಾಯಸ್ಸೂ’’ತಿ ವುತ್ತಕಾಲೋ ವಿಯ ಸತ್ಥಾರಾ ಇಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮಹಾಭೂತಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮೇಸು ಚತೂಸು ಮಹಾಭೂತೇಸು ನಿಬ್ಬಿನ್ದ ವಿರಜ್ಜ, ಏವಂ ವಟ್ಟತೋ ಪರಿಮುಚ್ಚಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಕಥಿತಕಾಲೋ, ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅತ್ಥಚರಕವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಚತುನ್ನಂ ಆಸೀವಿಸಾನಂ ಪಮಾದಕ್ಖಣೇ ರಾಜಪುರಿಸಾನಞ್ಚ ವಿವಿತ್ತಕ್ಖಣೇ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಯೇನ ವಾ ತೇನ ವಾ ಪಲಾಯನಂ ವಿಯ ಇಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಮಹಾಭೂತಾಸೀವಿಸೇಹಿ ಪರಿಮುಚ್ಚನತ್ಥಾಯ ಞಾಣಪಲಾಯನೇನ ಪಲಾಯನಂ।
Upamā kho myāyanti ettha evaṃ ādito paṭṭhāya opammasaṃsandanaṃ veditabbaṃ – rājā viya hi kammaṃ daṭṭhabbaṃ, rājāparādhikapuriso viya vaṭṭanissito puthujjano. Cattāro āsīvisā viya cattāri mahābhūtāni, rañño tassa cattāro āsīvise paṭicchāpitakālo viya kammunā puthujjanassa paṭisandhikkhaṇeyeva catunnaṃ mahābhūtānaṃ dinnakālo. ‘‘Imesaṃ āsīvisānaṃ pamādakkhaṇe rājapurisānañca vivittakkhaṇe nikkhamitvā yaṃ te ambho, purisa, karaṇīyaṃ, taṃ karohī’’ti vacanena ‘‘palāyassū’’ti vuttakālo viya satthārā imassa bhikkhuno mahābhūtakammaṭṭhānaṃ kathetvā ‘‘imesu catūsu mahābhūtesu nibbinda virajja, evaṃ vaṭṭato parimuccissasī’’ti kathitakālo, tassa purisassa atthacarakavacanaṃ sutvā catunnaṃ āsīvisānaṃ pamādakkhaṇe rājapurisānañca vivittakkhaṇe nikkhamitvā yena vā tena vā palāyanaṃ viya imassa bhikkhuno satthu santike kammaṭṭhānaṃ labhitvā mahābhūtāsīvisehi parimuccanatthāya ñāṇapalāyanena palāyanaṃ.
ಇದಾನಿ ಚತುನ್ನೇತಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ ಪಥವೀಧಾತುಯಾ ಆಪೋಧಾತುಯಾತಿಆದೀಸು ಚತುಮಹಾಭೂತಕಥಾ ಚ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಕಥಾ ಚ ಆಯತನಕಥಾ ಚ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ವಿತ್ಥಾರಿತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಏತ್ಥ ಚ ಕಟ್ಠಮುಖಆಸೀವಿಸೋ ವಿಯ ಪಥವೀಧಾತು ದಟ್ಠಬ್ಬಾ, ಪೂತಿಮುಖಅಗ್ಗಿಮುಖಸತ್ಥಮುಖಾ ವಿಯ ಸೇಸಧಾತುಯೋ। ಯಥೇವ ಹಿ ಕಟ್ಠಮುಖೇನ ದಟ್ಠಸ್ಸ ಸಕಲಕಾಯೋ ಥದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಪಥವೀಧಾತುಪಕೋಪೇನಾಪಿ। ಯಥಾ ಚ ಪೂತಿಮುಖಾದೀಹಿ ದಟ್ಠಸ್ಸ ಪಗ್ಘರತಿ ಚೇವ ಝಾಯತಿ ಚ ಛಿಜ್ಜತಿ ಚ, ಏವಂ ಆಪೋಧಾತುತೇಜೋಧಾತುವಾಯೋಧಾತುಪಕೋಪೇನಾಪೀತಿ। ತೇನಾಹು ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯಾ –
Idāni catunnetaṃ mahābhūtānaṃ adhivacanaṃ pathavīdhātuyā āpodhātuyātiādīsu catumahābhūtakathā ca pañcupādānakkhandhakathā ca āyatanakathā ca visuddhimagge vitthāritanayeneva veditabbā. Ettha ca kaṭṭhamukhaāsīviso viya pathavīdhātu daṭṭhabbā, pūtimukhaaggimukhasatthamukhā viya sesadhātuyo. Yatheva hi kaṭṭhamukhena daṭṭhassa sakalakāyo thaddho hoti, evaṃ pathavīdhātupakopenāpi. Yathā ca pūtimukhādīhi daṭṭhassa paggharati ceva jhāyati ca chijjati ca, evaṃ āpodhātutejodhātuvāyodhātupakopenāpīti. Tenāhu aṭṭhakathācariyā –
‘‘ಪತ್ಥದ್ಧೋ ಭವತೀ ಕಾಯೋ, ದಟ್ಠೋ ಕಟ್ಠಮುಖೇನ ವಾ।
‘‘Patthaddho bhavatī kāyo, daṭṭho kaṭṭhamukhena vā;
ಪಥವೀಧಾತುಪಕೋಪೇನ, ಹೋತಿ ಕಟ್ಠಮುಖೇವ ಸೋ॥
Pathavīdhātupakopena, hoti kaṭṭhamukheva so.
‘‘ಪೂತಿಕೋ ಭವತೀ ಕಾಯೋ, ದಟ್ಠೋ ಪೂತಿಮುಖೇನ ವಾ।
‘‘Pūtiko bhavatī kāyo, daṭṭho pūtimukhena vā;
ಆಪೋಧಾತುಪಕೋಪೇನ, ಹೋತಿ ಪೂತಿಮುಖೇವ ಸೋ॥
Āpodhātupakopena, hoti pūtimukheva so.
‘‘ಸನ್ತತ್ತೋ ಭವತೀ ಕಾಯೋ, ದಟ್ಠೋ ಅಗ್ಗಿಮುಖೇನ ವಾ।
‘‘Santatto bhavatī kāyo, daṭṭho aggimukhena vā;
ತೇಜೋಧಾತುಪಕೋಪೇನ, ಹೋತಿ ಅಗ್ಗಿಮುಖೇವ ಸೋ॥
Tejodhātupakopena, hoti aggimukheva so.
‘‘ಸಞ್ಛಿನ್ನೋ ಭವತೀ ಕಾಯೋ, ದಟ್ಠೋ ಸತ್ಥಮುಖೇನ ವಾ।
‘‘Sañchinno bhavatī kāyo, daṭṭho satthamukhena vā;
ವಾಯೋಧಾತುಪಕೋಪೇನ, ಹೋತಿ ಸತ್ಥಮುಖೇವ ಸೋ’’ತಿ॥ –
Vāyodhātupakopena, hoti satthamukheva so’’ti. –
ಏವಂ ತಾವೇತ್ಥ ವಿಸೇಸತೋ ಸದಿಸಭಾವೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Evaṃ tāvettha visesato sadisabhāvo veditabbo.
ಅವಿಸೇಸತೋ ಪನ ಆಸಯತೋ ವಿಸವೇಗವಿಕಾರತೋ ಅನತ್ಥಗ್ಗಹಣತೋ ದುರುಪಟ್ಠಾನತೋ ದುರಾಸದತೋ ಅಕತಞ್ಞುತತೋ ಅವಿಸೇಸಕಾರಿತೋ ಅನನ್ತದೋಸೂಪದ್ದವತೋತಿ ಇಮೇಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಏತೇಸಂ ಆಸೀವಿಸಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ತತ್ಥ ಆಸಯತೋತಿ ಆಸೀವಿಸಾನಞ್ಹಿ ವಮ್ಮಿಕೋ ಆಸಯೋ, ತತ್ಥೇವ ತೇ ವಸನ್ತಿ। ಮಹಾಭೂತಾನಮ್ಪಿ ಕಾಯವಮ್ಮಿಕೋ ಆಸಯೋ । ಆಸೀವಿಸಾನಞ್ಚ ರುಕ್ಖಸುಸಿರತಿಣಪಣ್ಣಗಹನಸಙ್ಕಾರಟ್ಠಾನಾನಿಪಿ ಆಸಯೋ। ಏತೇಸುಪಿ ಹಿ ತೇ ವಸನ್ತಿ। ಮಹಾಭೂತಾನಮ್ಪಿ ಕಾಯಸುಸಿರಂ ಕಾಯಗಹನಂ ಕಾಯಸಙ್ಕಾರಟ್ಠಾನಂ ಆಸಯೋತಿ। ಏವಂ ತಾವ ಆಸಯತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Avisesato pana āsayato visavegavikārato anatthaggahaṇato durupaṭṭhānato durāsadato akataññutato avisesakārito anantadosūpaddavatoti imehi kāraṇehi etesaṃ āsīvisasadisatā veditabbā. Tattha āsayatoti āsīvisānañhi vammiko āsayo, tattheva te vasanti. Mahābhūtānampi kāyavammiko āsayo . Āsīvisānañca rukkhasusiratiṇapaṇṇagahanasaṅkāraṭṭhānānipi āsayo. Etesupi hi te vasanti. Mahābhūtānampi kāyasusiraṃ kāyagahanaṃ kāyasaṅkāraṭṭhānaṃ āsayoti. Evaṃ tāva āsayato sadisatā veditabbā.
ವಿಸವೇಗವಿಕಾರತೋತಿ ಆಸೀವಿಸಾ ಹಿ ಕುಲವಸೇನ ಕಟ್ಠಮುಖಾದಿಭೇದತೋ ಚತ್ತಾರೋ। ತತ್ಥ ಏಕೇಕೋ ವಿಸವಿಕಾರತೋ ವಿಭಜ್ಜಮಾನೋ ದಟ್ಠವಿಸಾದಿವಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧೋ ಹೋತಿ। ಮಹಾಭೂತಾನಿಪಿ ಪಚ್ಚತ್ತಲಕ್ಖಣವಸೇನ ಪಥವೀಆದಿಭೇದತೋ ಚತ್ತಾರಿ। ಏತ್ಥ ಏಕೇಕಂ ಕಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿವಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಹೋತಿ। ಏವಂ ವಿಸವೇಗವಿಕಾರತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Visavegavikāratoti āsīvisā hi kulavasena kaṭṭhamukhādibhedato cattāro. Tattha ekeko visavikārato vibhajjamāno daṭṭhavisādivasena catubbidho hoti. Mahābhūtānipi paccattalakkhaṇavasena pathavīādibhedato cattāri. Ettha ekekaṃ kammasamuṭṭhānādivasena catubbidhaṃ hoti. Evaṃ visavegavikārato sadisatā veditabbā.
ಅನತ್ಥಗ್ಗಹಣತೋತಿ ಆಸೀವಿಸೇ ಗಣ್ಹನ್ತಾ ಪಞ್ಚ ಅನತ್ಥೇ ಗಣ್ಹನ್ತಿ – ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಅಸುಚಿಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಬ್ಯಾಧಿಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ವಿಸಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಮರಣಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ। ಮಹಾಭೂತಾನಿಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಾ ಪಞ್ಚ ಅನತ್ಥೇ ಗಣ್ಹನ್ತಿ – ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಅಸುಚಿಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಬ್ಯಾಧಿಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಜರಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಮರಣಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ। ತೇನಾಹು ಪೋರಾಣಾ –
Anatthaggahaṇatoti āsīvise gaṇhantā pañca anatthe gaṇhanti – duggandhaṃ gaṇhanti, asuciṃ gaṇhanti, byādhiṃ gaṇhanti, visaṃ gaṇhanti, maraṇaṃ gaṇhanti. Mahābhūtānipi gaṇhantā pañca anatthe gaṇhanti – duggandhaṃ gaṇhanti, asuciṃ gaṇhanti, byādhiṃ gaṇhanti, jaraṃ gaṇhanti, maraṇaṃ gaṇhanti. Tenāhu porāṇā –
‘‘ಯೇಕೇಚಿ ಸಪ್ಪಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಮೀಳ್ಹಲಿತ್ತಂ ಮಹಾವಿಸಂ।
‘‘Yekeci sappaṃ gaṇhanti, mīḷhalittaṃ mahāvisaṃ;
ಪಞ್ಚ ಗಣ್ಹನ್ತುನತ್ಥಾನಿ, ಲೋಕೇ ಸಪ್ಪಾಭಿನನ್ದಿನೋ॥
Pañca gaṇhantunatthāni, loke sappābhinandino.
‘‘ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಅಸುಚಿಂ ಬ್ಯಾಧಿಂ, ವಿಸಂ ಮರಣಪಞ್ಚಮಂ।
‘‘Duggandhaṃ asuciṃ byādhiṃ, visaṃ maraṇapañcamaṃ;
ಅನತ್ಥಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಞ್ಚೇತೇ, ಮೀಳ್ಹಲಿತ್ತೇ ಭುಜಙ್ಗಮೇ॥
Anatthā honti pañcete, mīḷhalitte bhujaṅgame.
‘‘ಏವಮೇವಂ ಅಕುಸಲಾ, ಅನ್ಧಬಾಲಪುಥುಜ್ಜನಾ।
‘‘Evamevaṃ akusalā, andhabālaputhujjanā;
ಪಞ್ಚ ಗಣ್ಹನ್ತುನತ್ಥಾನಿ, ಭವೇ ಜಾತಾಭಿನನ್ದಿನೋ॥
Pañca gaṇhantunatthāni, bhave jātābhinandino.
‘‘ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಅಸುಚಿಂ ಬ್ಯಾಧಿಂ, ಜರಂ ಮರಣಪಞ್ಚಮಂ।
‘‘Duggandhaṃ asuciṃ byādhiṃ, jaraṃ maraṇapañcamaṃ;
ಅನತ್ಥಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಞ್ಚೇತೇ, ಮೀಳ್ಹಲಿತ್ತೇವ ಪನ್ನಗೇ’’ತಿ॥ –
Anatthā honti pañcete, mīḷhalitteva pannage’’ti. –
ಏವಂ ಅನತ್ಥಗ್ಗಹಣತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Evaṃ anatthaggahaṇato sadisatā veditabbā.
ದುರುಪಟ್ಠಾನತೋತಿ ತೇ ಆಸೀವಿಸಾ ದುರುಪಟ್ಠಾನಾ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಉಟ್ಠಾತುಕಾಮೇ ಏಕೋ ನ್ಹಾಯಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ , ತಸ್ಮಿಂ ನ್ಹಾಯಿತುಕಾಮೇ ಅಪರೋ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೇ ಅಞ್ಞೋ ನಿಪಜ್ಜಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ। ತೇಸು ಯಸ್ಸ ಯಸ್ಸೇವ ಅಜ್ಝಾಸಯೋ ನ ಪೂರತಿ, ಸೋ ತತ್ಥೇವ ಡಂಸಿತ್ವಾ ಮಾರೇತಿ। ಇಮೇಹಿ ಪನ ಆಸೀವಿಸೇಹಿ ಭೂತಾನೇವ ದುರುಪಟ್ಠಾನತರಾನಿ। ಪಥವೀಧಾತುಯಾ ಹಿ ಭೇಸಜ್ಜೇ ಕಯಿರಮಾನೇ ಆಪೋಧಾತು ಕುಪ್ಪತಿ, ತಸ್ಸೇವ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ತೇಜೋಧಾತೂತಿ ಏವಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಭೇಸಜ್ಜೇ ಕಯಿರಮಾನೇ ಅಪರಾ ಕುಪ್ಪನ್ತೀತಿ। ಏವಂ ದುರುಪಟ್ಠಾನತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Durupaṭṭhānatoti te āsīvisā durupaṭṭhānā, ekasmiṃ uṭṭhātukāme eko nhāyitukāmo hoti , tasmiṃ nhāyitukāme aparo bhuñjitukāmo, tasmiṃ bhuñjitukāme añño nipajjitukāmo hoti. Tesu yassa yasseva ajjhāsayo na pūrati, so tattheva ḍaṃsitvā māreti. Imehi pana āsīvisehi bhūtāneva durupaṭṭhānatarāni. Pathavīdhātuyā hi bhesajje kayiramāne āpodhātu kuppati, tasseva bhesajjaṃ karontassa tejodhātūti evaṃ ekissā bhesajje kayiramāne aparā kuppantīti. Evaṃ durupaṭṭhānato sadisatā veditabbā.
ದುರಾಸದತೋತಿ ದುರಾಸದಾ ಹಿ ಆಸೀವಿಸಾ, ಗೇಹಸ್ಸ ಪುರಿಮಭಾಗೇ ಆಸೀವಿಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಭಾಗೇನ ಪಲಾಯನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಿಮಭಾಗೇ ದಿಸ್ವಾ ಪುರಿಮಭಾಗೇನ, ಗೇಹಮಜ್ಝೇ ದಿಸ್ವಾ ಗಬ್ಭಂ ಪವಿಸನ್ತಿ, ಗಬ್ಭೇ ದಿಸ್ವಾ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ ಅಭಿರುಹನ್ತಿ। ಮಹಾಭೂತಾನಿ ತತೋಪಿ ದುರಾಸದತರಾನಿ। ತಥಾರೂಪೇನ ಹಿ ಕುಟ್ಠರೋಗೇನ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಕಣ್ಣನಾಸಾದೀನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪತನ್ತಿ, ಸರೀರಂ ಸಮ್ಫುಟತಿ ನೀಲಮಕ್ಖಿಕಾ ಪರಿವಾರೇನ್ತಿ, ಸರೀರಗನ್ಧೋ ದೂರತೋವ ಉಬ್ಬಾಹತಿ। ತಂ ಪುರಿಸಂ ಅಕ್ಕೋಸಮಾನಮ್ಪಿ ಪರಿದೇವಮಾನಮ್ಪಿ ನೇವ ರೋಸವಸೇನ, ನ ಕಾರುಞ್ಞೇನ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ನಾಸಿಕಂ ಪಿದಹಿತ್ವಾ ಖೇಳಂ ಪಾತೇನ್ತಾ ದೂರತೋವ ನಂ ವಿವಜ್ಜೇನ್ತಿ। ಏವಂ ಅಞ್ಞೇಸಮ್ಪಿ ಭಗನ್ದರಕುಚ್ಛಿರೋಗವಾತರೋಗಾದೀನಂ ಬೀಭಚ್ಛಜೇಗುಚ್ಛಭಾವಕರಾನಞ್ಚ ರೋಗಾನಂ ವಸೇನ ಅಯಮೇವತ್ಥೋ ವಿಭಾವೇತಬ್ಬೋತಿ। ಏವಂ ದುರಾಸದತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Durāsadatoti durāsadā hi āsīvisā, gehassa purimabhāge āsīvisaṃ disvā pacchimabhāgena palāyanti, pacchimabhāge disvā purimabhāgena, gehamajjhe disvā gabbhaṃ pavisanti, gabbhe disvā mañcapīṭhaṃ abhiruhanti. Mahābhūtāni tatopi durāsadatarāni. Tathārūpena hi kuṭṭharogena phuṭṭhassa kaṇṇanāsādīni chinditvā patanti, sarīraṃ samphuṭati nīlamakkhikā parivārenti, sarīragandho dūratova ubbāhati. Taṃ purisaṃ akkosamānampi paridevamānampi neva rosavasena, na kāruññena, upasaṅkamituṃ sakkonti, nāsikaṃ pidahitvā kheḷaṃ pātentā dūratova naṃ vivajjenti. Evaṃ aññesampi bhagandarakucchirogavātarogādīnaṃ bībhacchajegucchabhāvakarānañca rogānaṃ vasena ayamevattho vibhāvetabboti. Evaṃ durāsadato sadisatā veditabbā.
ಅಕತಞ್ಞುತತೋತಿ ಆಸೀವಿಸಾ ಹಿ ಅಕತಞ್ಞುನೋ ಹೋನ್ತಿ, ನ್ಹಾಪಿಯಮಾನಾಪಿ ಭೋಜಿಯಮಾನಾಪಿ ಗನ್ಧಮಾಲಾದೀಹಿ ಪೂಜಿಯಮಾನಾಪಿ ಪೇಳಾಯಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪರಿಹರಿಯಮಾನಾಪಿ ಓತಾರಮೇವ ಗವೇಸನ್ತಿ। ಯತ್ಥ ಓತಾರಂ ಲಭನ್ತಿ, ತತ್ಥೇವ ನಂ ಡಂಸಿತ್ವಾ ಮಾರೇನ್ತಿ। ಆಸೀವಿಸೇಹಿಪಿ ಮಹಾಭೂತಾನೇವ ಅಕತಞ್ಞುತರಾನಿ। ಏತೇಸಞ್ಹಿ ಕತಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಸೀತೇನ ವಾ ಉಣ್ಹೇನ ವಾ ನಿಮ್ಮಲೇನ ಜಲೇನ ನ್ಹಾಪಿಯಮಾನಾನಿಪಿ ಗನ್ಧಮಾಲಾದೀಹಿ ಸಕ್ಕರಿಯಮಾನಾನಿಪಿ ಮುದುವತ್ಥಮುದುಸಯನಮುದುಯಾನಾದೀಹಿ ಪರಿಹರಿಯಮಾನಾನಿಪಿ, ವರಭೋಜನಂ ಭೋಜಿಯಮಾನಾನಿಪಿ, ವರಪಾನಂ ಪಾಯಾಪಿಯಮಾನಾನಿಪಿ ಓತಾರಮೇವ ಗವೇಸನ್ತಿ। ಯತ್ಥ ಓತಾರಂ ಲಭನ್ತಿ, ತತ್ಥೇವ ಕುಪ್ಪಿತ್ವಾ ಅನಯಬ್ಯಸನಂ ಪಾಪೇನ್ತೀತಿ। ಏವಂ ಅಕತಞ್ಞುತತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Akataññutatoti āsīvisā hi akataññuno honti, nhāpiyamānāpi bhojiyamānāpi gandhamālādīhi pūjiyamānāpi peḷāyaṃ pakkhipitvā parihariyamānāpi otārameva gavesanti. Yattha otāraṃ labhanti, tattheva naṃ ḍaṃsitvā mārenti. Āsīvisehipi mahābhūtāneva akataññutarāni. Etesañhi kataṃ nāma natthi, sītena vā uṇhena vā nimmalena jalena nhāpiyamānānipi gandhamālādīhi sakkariyamānānipi muduvatthamudusayanamuduyānādīhi parihariyamānānipi, varabhojanaṃ bhojiyamānānipi, varapānaṃ pāyāpiyamānānipi otārameva gavesanti. Yattha otāraṃ labhanti, tattheva kuppitvā anayabyasanaṃ pāpentīti. Evaṃ akataññutato sadisatā veditabbā.
ಅವಿಸೇಸಕಾರಿತೋತಿ ಆಸೀವಿಸಾ ಹಿ ‘‘ಅಯಂ ಖತ್ತಿಯೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ವೇಸ್ಸೋ ವಾ ಸುದ್ದೋ ವಾ ಗಹಟ್ಠೋ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಾ’’ತಿ ವಿಸೇಸಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ಸಮ್ಪತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಮೇವ ಡಂಸಿತ್ವಾ ಮಾರೇನ್ತಿ। ಮಹಾಭೂತಾನಿಪಿ ‘‘ಅಯಂ ಖತ್ತಿಯೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ವೇಸ್ಸೋ ವಾ ಸುದ್ದೋ ವಾ ಗಹಟ್ಠೋ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಾ ದೇವೋ ವಾ ಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ಮಾರೋ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಾ ನಿಗ್ಗುಣೋ ವಾ ಸಗುಣೋ ವಾ’’ತಿ ವಿಸೇಸಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ । ಯದಿ ಹಿ ನೇಸಂ ‘‘ಅಯಂ ಗುಣವಾ’’ತಿ ಲಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಅಗ್ಗಪುಗ್ಗಲೇ ತಥಾಗತೇ ಲಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯುಂ। ಅಥಾಪಿ ನೇಸಂ ‘‘ಅಯಂ ಮಹಾಪಞ್ಞೋ ಅಯಂ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಅಯಂ ಧುತವಾದೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಲಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರಾದೀಸು ಲಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯುಂ। ಅಥಾಪಿ ನೇಸಂ ‘‘ಅಯಂ ನಿಗ್ಗುಣೋ ದಾರುಣೋ ಥದ್ಧೋ’’ತಿ ಭಯಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ನಿಗ್ಗುಣಥದ್ಧದಾರುಣಾನಂ ಅಗ್ಗಸ್ಸ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ಛನ್ನಂ ವಾ ಸತ್ಥಾರಾನಂ ಭಾಯೇಯ್ಯುಂ, ನ ಚ ಲಜ್ಜನ್ತಿ ನ ಚ ಭಾಯನ್ತಿ, ಕುಪ್ಪಿತ್ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅನಯಬ್ಯಸನಂ ಆಪಾದೇನ್ತಿಯೇವ। ಏವಂ ಅವಿಸೇಸಕಾರಿತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Avisesakāritoti āsīvisā hi ‘‘ayaṃ khattiyo vā brāhmaṇo vā vesso vā suddo vā gahaṭṭho vā pabbajito vā’’ti visesaṃ na karonti, sampattasampattameva ḍaṃsitvā mārenti. Mahābhūtānipi ‘‘ayaṃ khattiyo vā brāhmaṇo vā vesso vā suddo vā gahaṭṭho vā pabbajito vā devo vā manusso vā māro vā brahmā vā nigguṇo vā saguṇo vā’’ti visesaṃ na karonti . Yadi hi nesaṃ ‘‘ayaṃ guṇavā’’ti lajjā uppajjeyya, sadevake loke aggapuggale tathāgate lajjaṃ uppādeyyuṃ. Athāpi nesaṃ ‘‘ayaṃ mahāpañño ayaṃ mahiddhiko ayaṃ dhutavādo’’tiādinā nayena lajjā uppajjeyya, dhammasenāpatisāriputtattherādīsu lajjaṃ uppādeyyuṃ. Athāpi nesaṃ ‘‘ayaṃ nigguṇo dāruṇo thaddho’’ti bhayaṃ uppajjeyya, sadevake loke nigguṇathaddhadāruṇānaṃ aggassa devadattassa channaṃ vā satthārānaṃ bhāyeyyuṃ, na ca lajjanti na ca bhāyanti, kuppitvā yaṃkiñci anayabyasanaṃ āpādentiyeva. Evaṃ avisesakārito sadisatā veditabbā.
ಅನನ್ತದೋಸೂಪದ್ದವತೋತಿ ಆಸೀವಿಸೇ ನಿಸ್ಸಾಯ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಾನಞ್ಹಿ ದೋಸೂಪದ್ದವಾನಂ ಪಮಾಣಂ ನತ್ಥಿ। ತಥಾ ಹೇತೇ ಡಂಸಿತ್ವಾ ಕಾಣಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತಿ ಖುಜ್ಜಮ್ಪಿ ಪೀಠಸಪ್ಪಿಮ್ಪಿ ಏಕಪಕ್ಖಲಮ್ಪೀತಿ ಏವಂ ಅಪರಿಮಾಣಂ ವಿಪ್ಪಕಾರಂ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ। ಭೂತಾನಿಪಿ ಕುಪ್ಪಿತಾನಿ ನ ಕಾಣಾದಿಭಾವೇಸು ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಪ್ಪಕಾರಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಏತೇಸಂ ದೋಸೂಪದ್ದವೋತಿ। ಏವಂ ಅನನ್ತದೋಸೂಪದ್ದವತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Anantadosūpaddavatoti āsīvise nissāya uppajjanakānañhi dosūpaddavānaṃ pamāṇaṃ natthi. Tathā hete ḍaṃsitvā kāṇampi karonti khujjampi pīṭhasappimpi ekapakkhalampīti evaṃ aparimāṇaṃ vippakāraṃ dassenti. Bhūtānipi kuppitāni na kāṇādibhāvesu na kiñci vippakāraṃ na karonti, appamāṇo etesaṃ dosūpaddavoti. Evaṃ anantadosūpaddavato sadisatā veditabbā.
ಇದಾನೇತ್ಥ ಚತುಮಹಾಭೂತವಸೇನ ಯಾವ ಅರಹತ್ತಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ತಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ಚತುಧಾತುವವತ್ಥಾನನಿದ್ದೇಸೇ ಕಥಿತಮೇವ।
Idānettha catumahābhūtavasena yāva arahattā kammaṭṭhānaṃ kathetabbaṃ siyā, taṃ visuddhimagge catudhātuvavatthānaniddese kathitameva.
ಪಞ್ಚ ವಧಕಾ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾತಿ ಖೋ ಭಿಕ್ಖವೇ ಪಞ್ಚನ್ನೇತಂ ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ದ್ವೀಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಖನ್ಧಾನಂ ವಧಕಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಖನ್ಧಾ ಹಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಞ್ಚ ವಧೇನ್ತಿ, ತೇಸು ಚ ಸನ್ತೇಸು ವಧೋ ನಾಮ ಪಞ್ಞಾಯತಿ। ಕಥಂ? ರೂಪಂ ತಾವ ರೂಪಮ್ಪಿ ವಧೇತಿ ಅರೂಪಮ್ಪಿ, ತಥಾ ಅರೂಪಂ ಅರೂಪಮ್ಪಿ ವಧೇತಿ ರೂಪಮ್ಪಿ। ಕಥಂ? ಅಯಞ್ಹಿ ಪಥವೀಧಾತು ಭಿಜ್ಜಮಾನಾ ಇತರಾ ತಿಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ ಗಹೇತ್ವಾವ ಭಿಜ್ಜತಿ, ಆಪೋಧಾತುಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ, ಏವಂ ತಾವ ರೂಪಂ ರೂಪಮೇವ ವಧೇತಿ। ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಪನ ಭಿಜ್ಜಮಾನೋ ಚತ್ತಾರೋ ಅರೂಪಕ್ಖನ್ಧೇ ಗಹೇತ್ವಾವ ಭಿಜ್ಜತಿ, ಏವಂ ರೂಪಂ ಅರೂಪಮ್ಪಿ ವಧೇತಿ। ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋಪಿ ಭಿಜ್ಜಮಾನೋ ಸಞ್ಞಾಸಙ್ಖಾರವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೇ ಗಹೇತ್ವಾವ ಭಿಜ್ಜತಿ। ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏವಂ ಅರೂಪಂ ಅರೂಪಮೇವ ವಧೇತಿ। ಚುತಿಕ್ಖಣೇ ಪನ ಚತ್ತಾರೋ ಅರೂಪಕ್ಖನ್ಧಾ ಭಿಜ್ಜಮಾನಾ ವತ್ಥುರೂಪಮ್ಪಿ ಗಹೇತ್ವಾವ ಭಿಜ್ಜನ್ತಿ, ಏವಂ ಅರೂಪಂ ರೂಪಮ್ಪಿ ವಧೇತಿ। ಏವಂ ತಾವ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ವಧೇನ್ತೀತಿ ವಧಕಾ। ಯತ್ಥ ಪನ ಖನ್ಧಾ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಛೇದನಭೇದನವಧಬನ್ಧನಾದಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ನ ಅಞ್ಞತ್ಥಾತಿ। ಏವಂ ಖನ್ಧೇಸು ಸನ್ತೇಸು ವಧೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿಪಿ ವಧಕಾ।
Pañca vadhakā paccatthikāti kho bhikkhave pañcannetaṃ upādānakkhandhānaṃ adhivacananti ettha dvīhi ākārehi khandhānaṃ vadhakapaccatthikasadisatā veditabbā. Khandhā hi aññamaññañca vadhenti, tesu ca santesu vadho nāma paññāyati. Kathaṃ? Rūpaṃ tāva rūpampi vadheti arūpampi, tathā arūpaṃ arūpampi vadheti rūpampi. Kathaṃ? Ayañhi pathavīdhātu bhijjamānā itarā tisso dhātuyo gahetvāva bhijjati, āpodhātuādīsupi eseva nayo, evaṃ tāva rūpaṃ rūpameva vadheti. Rūpakkhandho pana bhijjamāno cattāro arūpakkhandhe gahetvāva bhijjati, evaṃ rūpaṃ arūpampi vadheti. Vedanākkhandhopi bhijjamāno saññāsaṅkhāraviññāṇakkhandhe gahetvāva bhijjati. Saññākkhandhādīsupi eseva nayo. Evaṃ arūpaṃ arūpameva vadheti. Cutikkhaṇe pana cattāro arūpakkhandhā bhijjamānā vatthurūpampi gahetvāva bhijjanti, evaṃ arūpaṃ rūpampi vadheti. Evaṃ tāva aññamaññaṃ vadhentīti vadhakā. Yattha pana khandhā atthi, tattha chedanabhedanavadhabandhanādayo honti, na aññatthāti. Evaṃ khandhesu santesu vadho paññāyatītipi vadhakā.
ಇದಾನಿ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ರೂಪಾರೂಪವಸೇನ ದ್ವೇ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಕತ್ವಾ, ರೂಪವಸೇನ ವಾ ನಾಮವಸೇನ ವಾ ರೂಪಪರಿಗ್ಗಹಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ, ಯಾವ ಅರಹತ್ತಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ ತಮ್ಪಿ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ಕಥಿತಮೇವ।
Idāni pañcakkhandhe rūpārūpavasena dve koṭṭhāse katvā, rūpavasena vā nāmavasena vā rūpapariggahaṃ ādiṃ katvā, yāva arahattā kammaṭṭhānaṃ kathetabbaṃ siyā tampi visuddhimagge kathitameva.
ಛಟ್ಠೋ ಅನ್ತರಚರೋ ವಧಕೋ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾಸಿಕೋತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನನ್ದೀರಾಗಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ದ್ವೀಹಾಕಾರೇಹಿ ನನ್ದೀರಾಗಸ್ಸ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾಸಿಕವಧಕಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ ಪಞ್ಞಾಸಿರಪಾತನತೋ ಚ ಯೋನಿಸಮ್ಪಟಿಪಾದನತೋ ಚ। ಕಥಂ? ಚಕ್ಖುದ್ವಾರಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಇಟ್ಠಾರಮ್ಮಣೇ ಆಪಾಥಗತೇ ತಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಲೋಭೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಪಞ್ಞಾಸೀಸಂ ಪತಿತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಸೋತದ್ವಾರಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏವಂ ತಾವ ಪಞ್ಞಾಸಿರಪಾತನತೋ ಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ನನ್ದೀರಾಗೋ ಪನೇಸ ಅಣ್ಡಜಾದಿಭೇದಾ ಚತಸ್ಸೋ ಯೋನಿಯೋ ಉಪನೇತಿ। ತಸ್ಸ ಯೋನಿಉಪಗಮನಮೂಲಕಾನಿ ಪಞ್ಚವೀಸತಿ ಮಹಾಭಯಾನಿ ದ್ವತ್ತಿಂಸ ಕಮ್ಮಕಾರಣಾನಿ ಚ ಆಗತಾನೇವ ಹೋನ್ತೀತಿ ಏವಂ ಯೋನಿಸಮ್ಪಟಿಪಾದನತೋಪಿಸ್ಸ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾಸಿಕವಧಕಸದಿಸತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Chaṭṭho antaracaro vadhako ukkhittāsikoti kho, bhikkhave, nandīrāgassetaṃ adhivacananti ettha dvīhākārehi nandīrāgassa ukkhittāsikavadhakasadisatā veditabbā paññāsirapātanato ca yonisampaṭipādanato ca. Kathaṃ? Cakkhudvārasmiñhi iṭṭhārammaṇe āpāthagate taṃ ārammaṇaṃ nissāya lobho uppajjati, ettāvatā paññāsīsaṃ patitaṃ nāma hoti, sotadvārādīsupi eseva nayo. Evaṃ tāva paññāsirapātanato sadisatā veditabbā. Nandīrāgo panesa aṇḍajādibhedā catasso yoniyo upaneti. Tassa yoniupagamanamūlakāni pañcavīsati mahābhayāni dvattiṃsa kammakāraṇāni ca āgatāneva hontīti evaṃ yonisampaṭipādanatopissa ukkhittāsikavadhakasadisatā veditabbā.
ಇತಿ ನನ್ದೀರಾಗವಸೇನಾಪಿ ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥಿತಮೇವ ಹೋತಿ। ಕಥಂ? ಅಯಞ್ಹಿ ನನ್ದೀರಾಗೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ತಂ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋತಿ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವೇದನಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಚಿತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ, ತೇಸಂ ವತ್ಥಾರಮ್ಮಣಂ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋತಿ, ಏವಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ವವತ್ಥಪೇತಿ। ಇದಾನಿ ತೇ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ನಾಮರೂಪವಸೇನ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ, ತೇಸಂ ಪಚ್ಚಯಪರಿಯೇಸನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ, ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಏಕೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ ಏವಂ ನನ್ದೀರಾಗವಸೇನ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥಿತಂ ಹೋತಿ।
Iti nandīrāgavasenāpi ekassa bhikkhuno kammaṭṭhānaṃ kathitameva hoti. Kathaṃ? Ayañhi nandīrāgo saṅkhārakkhandho, taṃ saṅkhārakkhandhoti vavatthapetvā taṃsampayuttā vedanā vedanākkhandho, saññā saññākkhandho, cittaṃ viññāṇakkhandho, tesaṃ vatthārammaṇaṃ rūpakkhandhoti, evaṃ pañcakkhandhe vavatthapeti. Idāni te pañcakkhandhe nāmarūpavasena vavatthapetvā, tesaṃ paccayapariyesanato paṭṭhāya vipassanaṃ vaḍḍhetvā, anupubbena eko arahattaṃ pāpuṇātīti evaṃ nandīrāgavasena kammaṭṭhānaṃ kathitaṃ hoti.
ಛನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾಯತನಾನಂ ಸುಞ್ಞಗಾಮೇನ ಸದಿಸತಾ ಪಾಳಿಯಂಯೇವ ಆಗತಾ। ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನನಯೋ – ಯಥಾ ಚ ತೇ ಛ ಚೋರಾ ಛಕುಟಿಕಂ ಸುಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಅಪರಾಪರಂ ವಿಚರನ್ತಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಲಭಿತ್ವಾ ಗಾಮೇನ ಅನತ್ಥಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ಏವಮೇವಂ ಭಿಕ್ಖು ಛಸು ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾಯತನೇಸು ಅಭಿನಿವಿಸಿತ್ವಾ ವಿಚಿನನ್ತೋ ‘‘ಅಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಮಮ’’ನ್ತಿ ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅದಿಸ್ವಾ ತೇಹಿ ಅನತ್ಥಿಕೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ‘‘ವಿಪಸ್ಸನಂ ಪಟ್ಠಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಪಾದಾರೂಪಕಮ್ಮಟ್ಠಾನವಸೇನ ಚಕ್ಖುಪಸಾದಾದಯೋ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ’’ತಿ ವವತ್ಥಪೇತಿ, ಮನಾಯತನಂ ‘‘ಅರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ’’ತಿ। ಇತಿ ಸಬ್ಬಾನಿಪೇತಾನಿ ನಾಮಞ್ಚೇವ ರೂಪಞ್ಚಾತಿ ನಾಮರೂಪವಸೇನ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ, ತೇಸಂ ಪಚ್ಚಯಂ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ , ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ। ಇದಂ ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಯಾವ ಅರಹತ್ತಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥಿತಂ ಹೋತಿ।
Channaṃ ajjhattikāyatanānaṃ suññagāmena sadisatā pāḷiyaṃyeva āgatā. Ayaṃ panettha kammaṭṭhānanayo – yathā ca te cha corā chakuṭikaṃ suññaṃ gāmaṃ pavisitvā aparāparaṃ vicarantā kiñci alabhitvā gāmena anatthikā honti, evamevaṃ bhikkhu chasu ajjhattikāyatanesu abhinivisitvā vicinanto ‘‘aha’’nti vā ‘‘mama’’nti vā gahetabbaṃ kiñci adisvā tehi anatthiko hoti. So ‘‘vipassanaṃ paṭṭhapessāmī’’ti upādārūpakammaṭṭhānavasena cakkhupasādādayo pariggahetvā ‘‘ayaṃ rūpakkhandho’’ti vavatthapeti, manāyatanaṃ ‘‘arūpakkhandho’’ti. Iti sabbānipetāni nāmañceva rūpañcāti nāmarūpavasena vavatthapetvā, tesaṃ paccayaṃ pariyesitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā , saṅkhāre sammasanto anupubbena arahatte patiṭṭhāti. Idaṃ ekassa bhikkhuno yāva arahattā kammaṭṭhānaṃ kathitaṃ hoti.
ಇದಾನಿ ಬಾಹಿರಾನಂ ಗಾಮಘಾತಕಚೋರೇಹಿ ಸದಿಸತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಚೋರಾ ಗಾಮಘಾತಕಾತಿ ಖೋತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಮನಾಪಾಮನಾಪೇಸೂತಿ ಕರಣತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ, ಮನಾಪಾಮನಾಪೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತ್ಥ ಚೋರೇಸು ಗಾಮಂ ಹನನ್ತೇಸು ಪಞ್ಚ ಕಿಚ್ಚಾನಿ ವತ್ತನ್ತಿ – ಚೋರಾ ತಾವ ಗಾಮಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಠಿತಾ ಅಗ್ಗಿಂ ದತ್ವಾ ಕಟಕಟಸದ್ದಂ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿ, ತತೋ ಮನುಸ್ಸಾ ಹತ್ಥಸಾರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ। ತತೋ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಣ್ಡಕಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಹತ್ಥಪರಾಮಾಸಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಕೇಚಿ ಪನೇತ್ಥ ಪಹಾರಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ, ಕೇಚಿ ಪಹಾರಟ್ಠಾನೇ ಪತನ್ತಿ, ಅವಸೇಸೇ ಪನ ಅರೋಗಜನೇ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ನೇತ್ವಾ ರಜ್ಜುಬನ್ಧನಾದೀಹಿ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ದಾಸಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ।
Idāni bāhirānaṃ gāmaghātakacorehi sadisataṃ dassento corā gāmaghātakāti khotiādimāha. Tattha manāpāmanāpesūti karaṇatthe bhummaṃ, manāpāmanāpehīti attho. Tattha coresu gāmaṃ hanantesu pañca kiccāni vattanti – corā tāva gāmaṃ parivāretvā ṭhitā aggiṃ datvā kaṭakaṭasaddaṃ uṭṭhāpenti, tato manussā hatthasāraṃ gahetvā bahi nikkhamanti. Tato tehi saddhiṃ bhaṇḍakassa kāraṇā hatthaparāmāsaṃ karonti. Keci panettha pahāraṃ pāpuṇanti, keci pahāraṭṭhāne patanti, avasese pana arogajane bandhitvā attano vasanaṭṭhānaṃ netvā rajjubandhanādīhi bandhitvā dāsaparibhogena paribhuñjanti.
ತತ್ಥ ಗಾಮಘಾತಕಚೋರಾನಂ ಗಾಮಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿದಾನಂ ವಿಯ ಛಸು ದ್ವಾರೇಸು ಆರಮ್ಮಣೇ ಆಪಾಥಗತೇ ಕಿಲೇಸಪರಿಳಾಹುಪ್ಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಹತ್ಥಸಾರಂ ಆದಾಯ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖಮನಂ ವಿಯ। ತಙ್ಖಣೇ ಕುಸಲಧಮ್ಮಂ ಪಹಾಯ ಅಕುಸಲಸಮಙ್ಗಿತಾ, ಭಣ್ಡಕಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಹತ್ಥಪರಾಮಸನಾಪಜ್ಜನಂ ವಿಯ ದುಕ್ಕಟದುಬ್ಭಾಸಿತಪಾಚಿತ್ತಿಯಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾನಂ ಆಪಜ್ಜನಕಾಲೋ, ಪಹಾರಲದ್ಧಕಾಲೋ ವಿಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪಜ್ಜನಕಾಲೋ, ಪಹಾರಂ ಲದ್ಧಾ ಪನ ಪಹಾರಟ್ಠಾನೇ ಪತಿತಕಾಲೋ ವಿಯ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಸ್ಸಮಣಕಾಲೋ, ಅವಸೇಸಜನಸ್ಸ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ನೇತ್ವಾ ದಾಸಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜನಕಾಲೋ ವಿಯ ತಮೇವ ಆರಮ್ಮಣಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಸ್ಸನ್ತಾನಂಯೇವ ಚೂಳಸೀಲಮಜ್ಝಿಮಸೀಲಮಹಾಸೀಲಾನಿ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಗಿಹಿಭಾವಂ ಆಪಜ್ಜನಕಾಲೋ। ತತ್ರಸ್ಸ ಪುತ್ತದಾರಂ ಪೋಸೇನ್ತಸ್ಸ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ಅಪಾಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಸ್ಸ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕೋ।
Tattha gāmaghātakacorānaṃ gāmaṃ parivāretvā aggidānaṃ viya chasu dvāresu ārammaṇe āpāthagate kilesapariḷāhuppatti veditabbā, hatthasāraṃ ādāya bahi nikkhamanaṃ viya. Taṅkhaṇe kusaladhammaṃ pahāya akusalasamaṅgitā, bhaṇḍakassa kāraṇā hatthaparāmasanāpajjanaṃ viya dukkaṭadubbhāsitapācittiyathullaccayānaṃ āpajjanakālo, pahāraladdhakālo viya saṅghādisesaṃ āpajjanakālo, pahāraṃ laddhā pana pahāraṭṭhāne patitakālo viya pārājikaṃ āpajjitvā assamaṇakālo, avasesajanassa bandhitvā vasanaṭṭhānaṃ netvā dāsaparibhogena paribhuñjanakālo viya tameva ārammaṇaṃ nissāya sabbesaṃ passantānaṃyeva cūḷasīlamajjhimasīlamahāsīlāni bhinditvā sikkhaṃ paccakkhāya gihibhāvaṃ āpajjanakālo. Tatrassa puttadāraṃ posentassa sandiṭṭhiko dukkhakkhandho veditabbo, kālaṃ katvā apāye nibbattassa samparāyiko.
ಇಮಾನಿಪಿ ಬಾಹಿರಾಯತನಾನಿ ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನವಸೇನೇವ ಕಥಿತಾನಿ। ಏತ್ಥ ಹಿ ರೂಪಾದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾರೂಪಾನಿ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ ತಿಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ, ಧಮ್ಮಾಯತನೇ ಆಪೋಧಾತುಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ತಾ ಚತಸ್ಸೋತಿ ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭೂತಾನಿ, ತೇಸಂ ಪರಿಚ್ಛೇದವಸೇನ ಆಕಾಸಧಾತು, ಲಹುತಾದಿವಸೇನ ಲಹುತಾದಯೋತಿ ಏವಮಿದಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಭೂತುಪಾದಾಯರೂಪಂ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ, ತದಾರಮ್ಮಣಾ ವೇದನಾದಯೋ ಚತ್ತಾರೋ ಅರೂಪಕ್ಖನ್ಧಾ। ತತ್ಥ ‘‘ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ರೂಪಂ, ಚತ್ತಾರೋ ಅರೂಪಿನೋ ಖನ್ಧಾ ನಾಮ’’ನ್ತಿ। ನಾಮರೂಪಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಯಾವ ಅರಹತ್ತಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥಿತಂ ಹೋತಿ।
Imānipi bāhirāyatanāni ekassa bhikkhuno kammaṭṭhānavaseneva kathitāni. Ettha hi rūpādīni cattāri upādārūpāni, phoṭṭhabbāyatanaṃ tisso dhātuyo, dhammāyatane āpodhātuyā saddhiṃ tā catassoti imāni cattāri bhūtāni, tesaṃ paricchedavasena ākāsadhātu, lahutādivasena lahutādayoti evamidaṃ sabbampi bhūtupādāyarūpaṃ rūpakkhandho, tadārammaṇā vedanādayo cattāro arūpakkhandhā. Tattha ‘‘rūpakkhandho rūpaṃ, cattāro arūpino khandhā nāma’’nti. Nāmarūpaṃ vavatthapetvā purimanayeneva paṭipajjantassa yāva arahattā kammaṭṭhānaṃ kathitaṃ hoti.
ಓಘಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ದುರುತ್ತರಣಟ್ಠೋ ಓಘಟ್ಠೋ। ಏತೇ ಹಿ ‘‘ಸೀಲಸಂವರಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೇ ನಿಸ್ಸಾಯ ಸಮ್ಮಾ ವಾಯಮನ್ತೇನ ತರಿತಬ್ಬಾ, ಯೇನ ವಾ ತೇನ ವಾ ದುರುತ್ತರಾ। ಇಮಿನಾ ದುರುತ್ತರಣಟ್ಠೇನ ಓಘಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ತೇಪಿ ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನವಸೇನ ಕಥಿತಾ। ಚತ್ತಾರೋಪಿ ಹಿ ಏತೇ ಏಕೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಾತಿ। ಸೇಸಂ ನನ್ದೀರಾಗೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ।
Oghānanti ettha duruttaraṇaṭṭho oghaṭṭho. Ete hi ‘‘sīlasaṃvaraṃ pūretvā arahattaṃ pāpuṇissāmī’’ti ajjhāsayaṃ samuṭṭhāpetvā kalyāṇamitte nissāya sammā vāyamantena taritabbā, yena vā tena vā duruttarā. Iminā duruttaraṇaṭṭhena oghāti vuccanti. Tepi ekassa bhikkhuno kammaṭṭhānavasena kathitā. Cattāropi hi ete eko saṅkhārakkhandho vāti. Sesaṃ nandīrāge vuttanayeneva yojetvā vitthāretabbaṃ.
ಸಕ್ಕಾಯಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ, ಸಕ್ಕಾಯೋಪಿ ಹಿ ಆಸೀವಿಸಾದೀಹಿ ಉದಕಣ್ಣವಸ್ಸ ಓರಿಮತೀರಂ ವಿಯ ಚತುಮಹಾಭೂತಾದೀಹಿ ಸಾಸಙ್ಕೋ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೋ, ಸೋಪಿ ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನವಸೇನೇವ ಕಥಿತೋ। ಸಕ್ಕಾಯೋ ಹಿ ತೇಭೂಮಕಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ, ತೇ ಚ ಸಮಾಸತೋ ನಾಮರೂಪಮೇವಾತಿ। ಏವಮೇತ್ಥ ನಾಮರೂಪವವತ್ಥಾನಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಯಾವ ಅರಹತ್ತಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬನ್ತಿ।
Sakkāyassetaṃ adhivacananti, sakkāyopi hi āsīvisādīhi udakaṇṇavassa orimatīraṃ viya catumahābhūtādīhi sāsaṅko sappaṭibhayo, sopi ekassa bhikkhuno kammaṭṭhānavaseneva kathito. Sakkāyo hi tebhūmakapañcakkhandhā, te ca samāsato nāmarūpamevāti. Evamettha nāmarūpavavatthānaṃ ādiṃ katvā yāva arahattā kammaṭṭhānaṃ vitthāretabbanti.
ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಞ್ಹಿ ಉದಕಣ್ಣವಸ್ಸ ಪಾರಿಮತೀರಂ ವಿಯ ಚತುಮಹಾಭೂತಾದೀಹಿ ಖೇಮಂ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಂ। ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಚಿತ್ತಕಿರಿಯದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತವಾಯಾಮಮೇವ ವೀರಿಯನ್ತಿ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಿಣ್ಣೋ ಪಾರಙ್ಗತೋತಿ ತರಿತ್ವಾ ಪಾರಂ ಗತೋ।
Nibbānassetaṃ adhivacananti nibbānañhi udakaṇṇavassa pārimatīraṃ viya catumahābhūtādīhi khemaṃ appaṭibhayaṃ. Vīriyārambhassetaṃ adhivacananti ettha cittakiriyadassanatthaṃ heṭṭhā vuttavāyāmameva vīriyanti gaṇhitvā dasseti. Tiṇṇo pāraṅgatoti taritvā pāraṃ gato.
ತತ್ಥ ಯಥಾ ಸಾಸಙ್ಕಓರಿಮತೀರೇ ಠಿತೇನ ಉದಕಣ್ಣವಂ ತರಿತುಕಾಮೇನ ಕತಿಪಾಹಂ ವಸಿತ್ವಾ ಸಣಿಕಂ ನಾವಂ ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಉದಕಕೀಳಂ ಕೀಳನ್ತೇನ ವಿಯ ನ ನಾವಾ ಅಭಿರುಹಿತಬ್ಬಾ। ಏವಂ ಕರೋನ್ತೋ ಹಿ ಅನಾರುಳ್ಹೋವ ಬ್ಯಸನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ। ಏವಮೇವ ಕಿಲೇಸಣ್ಣವಂ ತರಿತುಕಾಮೇನ ‘‘ತರುಣೋ ತಾವಮ್ಹಿ, ಮಹಲ್ಲಕಕಾಲೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಮಗ್ಗಕುಲ್ಲಂ ಬನ್ಧಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಪಞ್ಚೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ । ಏವಂ ಕರೋನ್ತೋ ಹಿ ಮಹಲ್ಲಕಕಾಲಂ ಅಪತ್ವಾಪಿ ವಿನಾಸಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಪತ್ವಾಪಿ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಭದ್ದೇಕರತ್ತಾದೀನಿ ಪನ ಅನುಸ್ಸರಿತ್ವಾ ವೇಗೇನೇವ ಅಯಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಕುಲ್ಲೋ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋ।
Tattha yathā sāsaṅkaorimatīre ṭhitena udakaṇṇavaṃ taritukāmena katipāhaṃ vasitvā saṇikaṃ nāvaṃ sajjetvā udakakīḷaṃ kīḷantena viya na nāvā abhiruhitabbā. Evaṃ karonto hi anāruḷhova byasanaṃ pāpuṇāti. Evameva kilesaṇṇavaṃ taritukāmena ‘‘taruṇo tāvamhi, mahallakakāle aṭṭhaṅgikamaggakullaṃ bandhissāmī’’ti papañco na kātabbo . Evaṃ karonto hi mahallakakālaṃ apatvāpi vināsaṃ pāpuṇāti, patvāpi kātuṃ na sakkoti. Bhaddekarattādīni pana anussaritvā vegeneva ayaṃ ariyamaggakullo bandhitabbo.
ಯಥಾ ಚ ಕುಲ್ಲಂ ಬನ್ಧನ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾದಪಾರಿಪೂರಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ। ಕುಣ್ಠಪಾದೋ ಹಿ ಖಞ್ಜಪಾದೋ ವಾ ಪತಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಫಣಹತ್ಥಕಾದಯೋ ತಿಣಪಣ್ಣಾದೀನಿ ಗಹೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ। ಏವಮಿಮಮ್ಪಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗಕುಲ್ಲಂ ಬನ್ಧನ್ತಸ್ಸ ಸೀಲಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಸದ್ಧಾಹತ್ಥಸ್ಸ ಚ ಪಾರಿಪೂರಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ। ನ ಹಿ ದುಸ್ಸೀಲೋ ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಸಾಸನೇ ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಅಸ್ಸದ್ದಹನ್ತೋ ಅರಿಯಮಗ್ಗಕುಲ್ಲಂ ಬನ್ಧಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಯಥಾ ಚ ಪರಿಪುಣ್ಣಹತ್ಥಪಾದೋಪಿ ದುಬ್ಬಲೋ ಬ್ಯಾಧಿಪೀಳಿತೋ ಕುಲ್ಲಂ ಬನ್ಧಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಥಾಮಸಮ್ಪನ್ನೋವ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಏವಂ ಸೀಲವಾ ಸದ್ಧೋಪಿ ಅಲಸೋ ಕುಸೀತೋ ಇಮಂ ಮಗ್ಗಕುಲ್ಲಂ ಬನ್ಧಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ , ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋವ ಸಕ್ಕೋತೀತಿ ಇಮಂ ಬನ್ಧಿತುಕಾಮೇನ ಆರದ್ಧವೀರಿಯೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ। ಯಥಾ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಕುಲ್ಲಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ತೀರೇ ಠತ್ವಾ ಯೋಜನವಿತ್ಥಾರಂ ಉದಕಣ್ಣವಂ ‘‘ಅಯಂ ಮಯಾ ಪಚ್ಚತ್ತಪುರಿಸಕಾರಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ನಿತ್ಥರಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಮಾನಸಂ ಬನ್ಧತಿ, ಏವಂ ಯೋಗಿನಾಪಿ ಚಙ್ಕಮಾ ಓರುಯ್ಹ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮಯಾ ಚತುಮಗ್ಗವಜ್ಝಂ ಕಿಲೇಸಣ್ಣವಂ ತರಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಮಾನಸಂ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ।
Yathā ca kullaṃ bandhantassa hatthapādapāripūri icchitabbā. Kuṇṭhapādo hi khañjapādo vā patiṭṭhātuṃ na sakkoti, phaṇahatthakādayo tiṇapaṇṇādīni gahetuṃ na sakkonti. Evamimampi ariyamaggakullaṃ bandhantassa sīlapādānañceva saddhāhatthassa ca pāripūri icchitabbā. Na hi dussīlo assaddho sāsane appatiṭṭhito paṭipattiṃ assaddahanto ariyamaggakullaṃ bandhituṃ sakkoti. Yathā ca paripuṇṇahatthapādopi dubbalo byādhipīḷito kullaṃ bandhituṃ na sakkoti, thāmasampannova sakkoti, evaṃ sīlavā saddhopi alaso kusīto imaṃ maggakullaṃ bandhituṃ na sakkoti , āraddhavīriyova sakkotīti imaṃ bandhitukāmena āraddhavīriyena bhavitabbaṃ. Yathā so puriso kullaṃ bandhitvā tīre ṭhatvā yojanavitthāraṃ udakaṇṇavaṃ ‘‘ayaṃ mayā paccattapurisakāraṃ nissāya nittharitabbo’’ti mānasaṃ bandhati, evaṃ yogināpi caṅkamā oruyha ‘‘ajja mayā catumaggavajjhaṃ kilesaṇṇavaṃ taritvā arahatte patiṭṭhātabba’’nti mānasaṃ bandhitabbaṃ.
ಯಥಾ ಚ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಕುಲ್ಲಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಉದಕಣ್ಣವಂ ತರನ್ತೋ ಗಾವುತಮತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ಏಕಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋಮ್ಹಿ, ಅಞ್ಞೇ ತಯೋ ಸೇಸಾ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ಅಪರಮ್ಪಿ ಗಾವುತಮತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ದ್ವೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋಮ್ಹಿ, ದ್ವೇ ಸೇಸಾ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ಅಪರಮ್ಪಿ ಗಾವುತಮತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ತಯೋ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋಮ್ಹಿ, ಏಕೋ ಸೇಸೋ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ತಮ್ಪಿ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ಚತ್ತಾರೋಪಿ ಮೇ ಕೋಟ್ಠಸಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ತಞ್ಚ ಕುಲ್ಲಂ ಪಾದೇನ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸೋತಾಭಿಮುಖಂ ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಿತ್ವಾ ತೀರೇ ತಿಟ್ಠತಿ। ಏವಂ ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಅರಿಯಮಗ್ಗಕುಲ್ಲಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕಿಲೇಸಣ್ಣವಂ ತರನ್ತೋ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗೇನ ಪಠಮಮಗ್ಗವಜ್ಝೇ ಕಿಲೇಸೇ ತರಿತ್ವಾ ಮಗ್ಗಾನನ್ತರೇ ಫಲೇ ಠಿತೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ಚತುಮಗ್ಗವಜ್ಝಾನಂ ಮೇ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಏಕೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ ಪಹೀನೋ , ಇತರೇ ತಯೋ ಸೇಸಾ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಪುನ ತಥೇವ ಇನ್ದ್ರಿಯಬಲಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾನಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಸಕದಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ ದುತಿಯಮಗ್ಗವಜ್ಝೇ ಕಿಲೇಸೇ ತರಿತ್ವಾ ಮಗ್ಗಾನನ್ತರೇ ಫಲೇ ಠಿತೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ, ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ಚತುಮಗ್ಗವಜ್ಝಾನಂ ಮೇ ಕಿಲೇಸಾನಂ ದ್ವೇ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ ಪಹೀನಾ , ಇತರೇ ದ್ವೇ ಸೇಸಾ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಪುನ ತಥೇವ ಇನ್ದ್ರಿಯಬಲಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾನಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ ತತಿಯಮಗ್ಗವಜ್ಝೇ ಕಿಲೇಸೇ ತರಿತ್ವಾ ಮಗ್ಗಾನನ್ತರೇ ಫಲೇ ಠಿತೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ಚತುಮಗ್ಗವಜ್ಝಾನಂ ಮೇ ಕಿಲೇಸಾನಂ ತಯೋ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ ಪಹೀನಾ, ಏಕೋ ಸೇಸೋ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಪುನ ತಥೇವ ಇನ್ದ್ರಿಯಬಲಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾನಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಚತುತ್ಥಮಗ್ಗವಜ್ಝೇ ಕಿಲೇಸೇ ತರಿತ್ವಾ ಮಗ್ಗಾನನ್ತರೇ ಫಲೇ ಠಿತೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾ ಮೇ ಪಹೀನಾ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ।
Yathā ca so puriso kullaṃ nissāya udakaṇṇavaṃ taranto gāvutamattaṃ gantvā nivattitvā olokento ‘‘ekakoṭṭhāsaṃ atikkantomhi, aññe tayo sesā’’ti jānāti, aparampi gāvutamattaṃ gantvā nivattitvā olokento ‘‘dve atikkantomhi, dve sesā’’ti jānāti, aparampi gāvutamattaṃ gantvā nivattitvā olokento ‘‘tayo atikkantomhi, eko seso’’ti jānāti, tampi atikkamma nivattitvā olokento ‘‘cattāropi me koṭṭhasā atikkantā’’ti jānāti, tañca kullaṃ pādena akkamitvā sotābhimukhaṃ khipitvā uttaritvā tīre tiṭṭhati. Evaṃ ayampi bhikkhu ariyamaggakullaṃ nissāya kilesaṇṇavaṃ taranto sotāpattimaggena paṭhamamaggavajjhe kilese taritvā maggānantare phale ṭhito paccavekkhaṇañāṇena nivattitvā olokento ‘‘catumaggavajjhānaṃ me kilesānaṃ eko koṭṭhāso pahīno , itare tayo sesā’’ti jānāti. Puna tatheva indriyabalabojjhaṅgāni samodhānetvā saṅkhāre sammasanto sakadāgāmimaggena dutiyamaggavajjhe kilese taritvā maggānantare phale ṭhito paccavekkhaṇañāṇena nivattitvā, olokento ‘‘catumaggavajjhānaṃ me kilesānaṃ dve koṭṭhāsā pahīnā , itare dve sesā’’ti jānāti. Puna tatheva indriyabalabojjhaṅgāni samodhānetvā saṅkhāre sammasanto anāgāmimaggena tatiyamaggavajjhe kilese taritvā maggānantare phale ṭhito paccavekkhaṇañāṇena nivattitvā olokento ‘‘catumaggavajjhānaṃ me kilesānaṃ tayo koṭṭhāsā pahīnā, eko seso’’ti jānāti. Puna tatheva indriyabalabojjhaṅgāni samodhānetvā saṅkhāre sammasanto arahattamaggena catutthamaggavajjhe kilese taritvā maggānantare phale ṭhito paccavekkhaṇañāṇena nivattitvā olokento ‘‘sabbakilesā me pahīnā’’ti jānāti.
ಯಥಾ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ತಂ ಕುಲ್ಲಂ ಸೋತೇ ಪವಾಹೇತ್ವಾ ಉತ್ತರಿತ್ವಾ ಥಲೇ ಠಿತೋ ನಗರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತೋ ‘‘ಏತ್ತಕೇನ ವತಮ್ಹಿ ಅನತ್ಥೇನ ಮುತ್ತೋ’’ತಿ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತೋ ತುಟ್ಠಮಾನಸೋ ನಿಸೀದತಿ, ಏವಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ವಾ ಆಸನೇ ಅಞ್ಞೇಸು ವಾ ರತ್ತಿಟ್ಠಾನದಿವಾಟ್ಠಾನಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನಿಸಿನ್ನೋ ‘‘ಏತ್ತಕೇನ ವತಮ್ಹಿ ಅನತ್ಥೇನ ಮುತ್ತೋ’’ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಾರಮ್ಮಣಂ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪೇತ್ವಾ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತೋ ತುಟ್ಠಮಾನಸೋ ನಿಸೀದತಿ। ಇದಂ ವಾ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ತಿಣ್ಣೋ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಥಲೇ ತಿಟ್ಠತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಹತೋ ಏತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ। ಏವಂ ತಾವೇತ್ಥ ನಾನಾಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾನಿ ಕಥಿತಾನಿ, ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಪನ ಸಬ್ಬಾನಿಪಿ ಏಕಮೇವ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತಬ್ಬಾನಿ। ಏಕಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೇನಾಪಿ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧವಸೇನೇವ ವಿನಿವತ್ತೇತಬ್ಬಾನಿ।
Yathā so puriso taṃ kullaṃ sote pavāhetvā uttaritvā thale ṭhito nagaraṃ pavisitvā uparipāsādavaragato ‘‘ettakena vatamhi anatthena mutto’’ti ekaggacitto tuṭṭhamānaso nisīdati, evaṃ tasmiṃyeva vā āsane aññesu vā rattiṭṭhānadivāṭṭhānādīsu yattha katthaci nisinno ‘‘ettakena vatamhi anatthena mutto’’ti nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā ekaggacitto tuṭṭhamānaso nisīdati. Idaṃ vā sandhāya vuttaṃ tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇoti kho, bhikkhave, arahato etaṃ adhivacananti. Evaṃ tāvettha nānākammaṭṭhānāni kathitāni, samodhānetvā pana sabbānipi ekameva katvā dassetabbāni. Ekaṃ katvā dassentenāpi pañcakkhandhavaseneva vinivattetabbāni.
ಕಥಂ? ಏತ್ಥ ಹಿ ಚತ್ತಾರಿ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಿ ಪಞ್ಚಾಯತನಾನಿ ಬಾಹಿರಾನಿ ಪಞ್ಚಾಯತನಾನಿ ಧಮ್ಮಾಯತನೇ ಪನ್ನರಸ ಸುಖುಮರೂಪಾನಿ ಸಕ್ಕಾಯಸ್ಸ ಏಕದೇಸೋತಿ ಅಯಂ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ, ಮನಾಯತನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಧಮ್ಮಾಯತನೇಕದೇಸೋ ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ ಸಕ್ಕಾಯೇಕದೇಸೋತಿ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಅರೂಪಿನೋ ಖನ್ಧಾ। ತತ್ಥ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ರೂಪಂ, ಚತ್ತಾರೋ ಅರೂಪಿನೋ ಖನ್ಧಾ ನಾಮನ್ತಿ ಇದಂ ನಾಮರೂಪಂ। ತಸ್ಸ ನನ್ದೀರಾಗೋ ಕಾಮೋಘೋ ಭವೋಘೋ ಧಮ್ಮಾಯತನೇಕದೇಸೋ ಸಕ್ಕಾಯೇಕದೇಸೋತಿ ಇಮೇ ಪಚ್ಚಯಾ। ಇತಿ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಂ ನಾಮರೂಪಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ ನಾಮ। ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಂ ನಾಮರೂಪಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ತಿಲಕ್ಖಣಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ ಇದಂ ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಯ್ಯಾನಮುಖಂ।
Kathaṃ? Ettha hi cattāri mahābhūtāni ajjhattikāni pañcāyatanāni bāhirāni pañcāyatanāni dhammāyatane pannarasa sukhumarūpāni sakkāyassa ekadesoti ayaṃ rūpakkhandho, manāyatanaṃ viññāṇakkhandho dhammāyatanekadeso cattāro oghā sakkāyekadesoti ime cattāro arūpino khandhā. Tattha rūpakkhandho rūpaṃ, cattāro arūpino khandhā nāmanti idaṃ nāmarūpaṃ. Tassa nandīrāgo kāmogho bhavogho dhammāyatanekadeso sakkāyekadesoti ime paccayā. Iti sappaccayaṃ nāmarūpaṃ vavatthapeti nāma. Sappaccayaṃ nāmarūpaṃ vavatthapetvā tilakkhaṇaṃ āropetvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā saṅkhāre sammasanto arahattaṃ pāpuṇātīti idaṃ ekassa bhikkhuno niyyānamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾಭೂತಾ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಬಾಹಿರಾನಿ ಏಕಾದಸಾಯತನಾನಿ ಧಮ್ಮಾಯತನೇಕದೇಸೋ ದಿಟ್ಠೋಘೋ ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ ಸಕ್ಕಾಯೇಕದೇಸೋತಿ ಇದಂ ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ, ನನ್ದೀರಾಗೋ ಧಮ್ಮಾಯತನೇಕದೇಸೋ ಕಾಮೋಘೋ ಭವೋಘೋ ಸಕ್ಕಾಯೇಕದೇಸೋತಿ ಇದಂ ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ, ಪಾರಿಮತೀರಸಙ್ಖಾತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ, ಅರಿಯಮಗ್ಗೋ ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ। ತತ್ಥ ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾನಿ ವಟ್ಟಂ, ದ್ವೇ ವಿವಟ್ಟಂ, ದ್ವೇ ಲೋಕಿಯಾನಿ, ದ್ವೇ ಲೋಕುತ್ತರಾನೀತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸೋಳಸಹಾಕಾರೇಹಿ ಸಟ್ಠಿನಯಸಹಸ್ಸೇಹಿ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತಬ್ಬಾನೀತಿ। ದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ ಪಞ್ಚಸತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿಂಸು। ಸುತ್ತಂ ಪನ ದುಕ್ಖಲಕ್ಖಣವಸೇನ ಕಥಿತಂ।
Tattha cattāro mahābhūtā pañcupādānakkhandhā ajjhattikabāhirāni ekādasāyatanāni dhammāyatanekadeso diṭṭhogho avijjogho sakkāyekadesoti idaṃ dukkhasaccaṃ, nandīrāgo dhammāyatanekadeso kāmogho bhavogho sakkāyekadesoti idaṃ samudayasaccaṃ, pārimatīrasaṅkhātaṃ nibbānaṃ nirodhasaccaṃ, ariyamaggo maggasaccaṃ. Tattha dve saccāni vaṭṭaṃ, dve vivaṭṭaṃ, dve lokiyāni, dve lokuttarānīti cattāri saccāni soḷasahākārehi saṭṭhinayasahassehi vibhajitvā dassetabbānīti. Desanāpariyosāne vipañcitaññū pañcasatā bhikkhū arahatte patiṭṭhahiṃsu. Suttaṃ pana dukkhalakkhaṇavasena kathitaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧. ಆಸೀವಿಸೋಪಮಸುತ್ತಂ • 1. Āsīvisopamasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧. ಆಸೀವಿಸೋಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Āsīvisopamasuttavaṇṇanā
