| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
३-४. अस्साजानीयसुत्तादिवण्णना
3-4. Assājānīyasuttādivaṇṇanā
१३-१४. ततिये साठेय्यानीति सठत्तानि। सेसपदेसुपि एसेव नयो। तानि पनस्स साठेय्यादीनि कायचित्तुजुकतापटिपक्खभूता लोभसहगतचित्तुप्पादस्स पवत्तिआकारविसेसा। तत्थ यस्स किस्मिञ्चिदेव ठाने ठातुकामस्स सतो यं ठानं मनुस्सानं सप्पटिभयं, पुरतो गन्त्वा तथेव सप्पटिभयट्ठानेव ठस्सामीति न होति, वञ्चनाधिप्पायभावतो ठातुकामट्ठानेयेव निखातत्थम्भो विय चत्तारो पादे निच्चालेत्वा तिट्ठति, अयं सठो नाम, इमस्स साठेय्यस्स पाकटकरणं। तथा यस्स किस्मिञ्चिदेव ठाने निवत्तित्वा खन्धगतं पातेतुकामस्स सतो यं ठानं मनुस्सानं सप्पटिभयं, पुरतो गन्त्वा तथेव पातेस्सामीति न होति, पातेतुकामट्ठानेयेव निवत्तित्वा पातेति, अयं कूटो नाम। यस्स कालेन वामतो, कालेन दक्खिणतो, कालेन उजुमग्गेनेव च गन्तुकामस्स सतो यं ठानं मनुस्सानं सप्पटिभयं, पुरतो गन्त्वा तथेव एवं करिस्सामीति न होति, यदिच्छकं गन्तुकामट्ठानेयेव कालेन वामतो, कालेन दक्खिणतो, कालेन उजुमग्गं गच्छति, तथा लेण्डं वा पस्सावं वा विस्सज्जेतुकामस्स इदं ठानं सुसम्मट्ठं आकिण्णमनुस्सं रमणीयं। इमस्मिं ठाने एवरूपं कातुं न युत्तं, पुरतो गन्त्वा पटिच्छन्नट्ठाने करिस्सामीति न होति, तत्थेव करोति, अयं जिम्हो नाम। यस्स पन किस्मिञ्चि ठाने मग्गा उक्कम्म निवत्तित्वा पटिमग्गं आरोहितुकामस्स सतो यं ठानं मनुस्सानं सप्पटिभयं, पुरतो गन्त्वा तत्थेव एवं करिस्सामीति न होति, पटिमग्गं आरोहितुकामट्ठानेयेव मग्गा उक्कम्म निवत्तित्वा पटिमग्गं आरोहति, अयं वङ्को नाम। इति इमं चतुब्बिधम्पि किरियं सन्धायेतं वुत्तं ‘‘यानि खो पनस्स तानि साठेय्यानि…पे॰… आविकत्ता होती’’ति। चतुत्थे नत्थि वत्तब्बं।
13-14. Tatiye sāṭheyyānīti saṭhattāni. Sesapadesupi eseva nayo. Tāni panassa sāṭheyyādīni kāyacittujukatāpaṭipakkhabhūtā lobhasahagatacittuppādassa pavattiākāravisesā. Tattha yassa kismiñcideva ṭhāne ṭhātukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tatheva sappaṭibhayaṭṭhāneva ṭhassāmīti na hoti, vañcanādhippāyabhāvato ṭhātukāmaṭṭhāneyeva nikhātatthambho viya cattāro pāde niccāletvā tiṭṭhati, ayaṃ saṭho nāma, imassa sāṭheyyassa pākaṭakaraṇaṃ. Tathā yassa kismiñcideva ṭhāne nivattitvā khandhagataṃ pātetukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tatheva pātessāmīti na hoti, pātetukāmaṭṭhāneyeva nivattitvā pāteti, ayaṃ kūṭo nāma. Yassa kālena vāmato, kālena dakkhiṇato, kālena ujumaggeneva ca gantukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tatheva evaṃ karissāmīti na hoti, yadicchakaṃ gantukāmaṭṭhāneyeva kālena vāmato, kālena dakkhiṇato, kālena ujumaggaṃ gacchati, tathā leṇḍaṃ vā passāvaṃ vā vissajjetukāmassa idaṃ ṭhānaṃ susammaṭṭhaṃ ākiṇṇamanussaṃ ramaṇīyaṃ. Imasmiṃ ṭhāne evarūpaṃ kātuṃ na yuttaṃ, purato gantvā paṭicchannaṭṭhāne karissāmīti na hoti, tattheva karoti, ayaṃ jimho nāma. Yassa pana kismiñci ṭhāne maggā ukkamma nivattitvā paṭimaggaṃ ārohitukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tattheva evaṃ karissāmīti na hoti, paṭimaggaṃ ārohitukāmaṭṭhāneyeva maggā ukkamma nivattitvā paṭimaggaṃ ārohati, ayaṃ vaṅko nāma. Iti imaṃ catubbidhampi kiriyaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ ‘‘yāni kho panassa tāni sāṭheyyāni…pe… āvikattā hotī’’ti. Catutthe natthi vattabbaṃ.
अस्साजानीयसुत्तादिवण्णना निट्ठिता।
Assājānīyasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya
३. अस्साजानीयसुत्तं • 3. Assājānīyasuttaṃ
४. अस्सखळुङ्कसुत्तं • 4. Assakhaḷuṅkasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
३. अस्साजानीयसुत्तवण्णना • 3. Assājānīyasuttavaṇṇanā
४. अस्सखळुङ्कसुत्तवण्णना • 4. Assakhaḷuṅkasuttavaṇṇanā
