| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๓-๔. อสฺสาชานียสุตฺตาทิวณฺณนา
3-4. Assājānīyasuttādivaṇṇanā
๑๓-๑๔. ตติเย สาเฐยฺยานีติ สฐตฺตานิฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ ตานิ ปนสฺส สาเฐยฺยาทีนิ กายจิตฺตุชุกตาปฎิปกฺขภูตา โลภสหคตจิตฺตุปฺปาทสฺส ปวตฺติอาการวิเสสาฯ ตตฺถ ยสฺส กิสฺมิญฺจิเทว ฐาเน ฐาตุกามสฺส สโต ยํ ฐานํ มนุสฺสานํ สปฺปฎิภยํ, ปุรโต คนฺตฺวา ตเถว สปฺปฎิภยฎฺฐาเนว ฐสฺสามีติ น โหติ, วญฺจนาธิปฺปายภาวโต ฐาตุกามฎฺฐาเนเยว นิขาตตฺถโมฺภ วิย จตฺตาโร ปาเท นิจฺจาเลตฺวา ติฎฺฐติ, อยํ สโฐ นาม, อิมสฺส สาเฐยฺยสฺส ปากฎกรณํฯ ตถา ยสฺส กิสฺมิญฺจิเทว ฐาเน นิวตฺติตฺวา ขนฺธคตํ ปาเตตุกามสฺส สโต ยํ ฐานํ มนุสฺสานํ สปฺปฎิภยํ, ปุรโต คนฺตฺวา ตเถว ปาเตสฺสามีติ น โหติ, ปาเตตุกามฎฺฐาเนเยว นิวตฺติตฺวา ปาเตติ, อยํ กูโฎ นามฯ ยสฺส กาเลน วามโต, กาเลน ทกฺขิณโต, กาเลน อุชุมเคฺคเนว จ คนฺตุกามสฺส สโต ยํ ฐานํ มนุสฺสานํ สปฺปฎิภยํ, ปุรโต คนฺตฺวา ตเถว เอวํ กริสฺสามีติ น โหติ, ยทิจฺฉกํ คนฺตุกามฎฺฐาเนเยว กาเลน วามโต, กาเลน ทกฺขิณโต, กาเลน อุชุมคฺคํ คจฺฉติ, ตถา เลณฺฑํ วา ปสฺสาวํ วา วิสฺสเชฺชตุกามสฺส อิทํ ฐานํ สุสมฺมฎฺฐํ อากิณฺณมนุสฺสํ รมณียํฯ อิมสฺมิํ ฐาเน เอวรูปํ กาตุํ น ยุตฺตํ, ปุรโต คนฺตฺวา ปฎิจฺฉนฺนฎฺฐาเน กริสฺสามีติ น โหติ, ตเตฺถว กโรติ, อยํ ชิโมฺห นามฯ ยสฺส ปน กิสฺมิญฺจิ ฐาเน มคฺคา อุกฺกมฺม นิวตฺติตฺวา ปฎิมคฺคํ อาโรหิตุกามสฺส สโต ยํ ฐานํ มนุสฺสานํ สปฺปฎิภยํ, ปุรโต คนฺตฺวา ตเตฺถว เอวํ กริสฺสามีติ น โหติ, ปฎิมคฺคํ อาโรหิตุกามฎฺฐาเนเยว มคฺคา อุกฺกมฺม นิวตฺติตฺวา ปฎิมคฺคํ อาโรหติ, อยํ วโงฺก นามฯ อิติ อิมํ จตุพฺพิธมฺปิ กิริยํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ ‘‘ยานิ โข ปนสฺส ตานิ สาเฐยฺยานิ…เป.… อาวิกตฺตา โหตี’’ติฯ จตุเตฺถ นตฺถิ วตฺตพฺพํฯ
13-14. Tatiye sāṭheyyānīti saṭhattāni. Sesapadesupi eseva nayo. Tāni panassa sāṭheyyādīni kāyacittujukatāpaṭipakkhabhūtā lobhasahagatacittuppādassa pavattiākāravisesā. Tattha yassa kismiñcideva ṭhāne ṭhātukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tatheva sappaṭibhayaṭṭhāneva ṭhassāmīti na hoti, vañcanādhippāyabhāvato ṭhātukāmaṭṭhāneyeva nikhātatthambho viya cattāro pāde niccāletvā tiṭṭhati, ayaṃ saṭho nāma, imassa sāṭheyyassa pākaṭakaraṇaṃ. Tathā yassa kismiñcideva ṭhāne nivattitvā khandhagataṃ pātetukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tatheva pātessāmīti na hoti, pātetukāmaṭṭhāneyeva nivattitvā pāteti, ayaṃ kūṭo nāma. Yassa kālena vāmato, kālena dakkhiṇato, kālena ujumaggeneva ca gantukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tatheva evaṃ karissāmīti na hoti, yadicchakaṃ gantukāmaṭṭhāneyeva kālena vāmato, kālena dakkhiṇato, kālena ujumaggaṃ gacchati, tathā leṇḍaṃ vā passāvaṃ vā vissajjetukāmassa idaṃ ṭhānaṃ susammaṭṭhaṃ ākiṇṇamanussaṃ ramaṇīyaṃ. Imasmiṃ ṭhāne evarūpaṃ kātuṃ na yuttaṃ, purato gantvā paṭicchannaṭṭhāne karissāmīti na hoti, tattheva karoti, ayaṃ jimho nāma. Yassa pana kismiñci ṭhāne maggā ukkamma nivattitvā paṭimaggaṃ ārohitukāmassa sato yaṃ ṭhānaṃ manussānaṃ sappaṭibhayaṃ, purato gantvā tattheva evaṃ karissāmīti na hoti, paṭimaggaṃ ārohitukāmaṭṭhāneyeva maggā ukkamma nivattitvā paṭimaggaṃ ārohati, ayaṃ vaṅko nāma. Iti imaṃ catubbidhampi kiriyaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ ‘‘yāni kho panassa tāni sāṭheyyāni…pe… āvikattā hotī’’ti. Catutthe natthi vattabbaṃ.
อสฺสาชานียสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Assājānīyasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๓. อสฺสาชานียสุตฺตํ • 3. Assājānīyasuttaṃ
๔. อสฺสขฬุงฺกสุตฺตํ • 4. Assakhaḷuṅkasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๓. อสฺสาชานียสุตฺตวณฺณนา • 3. Assājānīyasuttavaṇṇanā
๔. อสฺสขฬุงฺกสุตฺตวณฺณนา • 4. Assakhaḷuṅkasuttavaṇṇanā
