| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၃. အသ္သာဇာနီယသုတ္တံ
3. Assājānīyasuttaṃ
၁၃. ‘‘အဋ္ဌဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ရညော ဘဒ္ဒော အသ္သာဇာနီယော ရာဇာရဟော ဟောတိ ရာဇဘောဂ္ဂော, ရညော အင္ဂန္တေဝ သင္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ အဋ္ဌဟိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ရညော ဘဒ္ဒော အသ္သာဇာနီယော ဥဘတော သုဇာတော ဟောတိ – မာတိတော စ ပိတိတော စ။ ယသ္သံ ဒိသာယံ အညေပိ ဘဒ္ဒာ အသ္သာဇာနီယာ ဇာယန္တိ, တသ္သံ ဒိသာယံ ဇာတော ဟောတိ။ ယံ ခော ပနသ္သ ဘောဇနံ ဒေန္တိ – အလ္လံ ဝာ သုက္ခံ ဝာ – တံ သက္ကစ္စံယေဝ ပရိဘုဉ္ဇတိ အဝိကိရန္တော။ ဇေဂုစ္ဆီ ဟောတိ ဥစ္စာရံ ဝာ ပသ္သာဝံ ဝာ အဘိနိသီဒိတုံ ဝာ အဘိနိပဇ္ဇိတုံ ဝာ။ သောရတော ဟောတိ သုခသံဝာသော, န စ အညေ အသ္သေ ဥဗ္ဗေဇေတာ။ ယာနိ ခော ပနသ္သ ဟောန္တိ 1 သာဌေယ္ယာနိ ကူဋေယ္ယာနိ ဇိမ္ဟေယ္ယာနိ ဝင္ကေယ္ယာနိ, တာနိ ယထာဘူတံ သာရထိသ္သ အာဝိကတ္တာ ဟောတိ။ တေသမသ္သ သာရထိ အဘိနိမ္မဒနာယ ဝာယမတိ။ ဝာဟီ ခော ပန ဟောတိ။ ‘ကာမညေ အသ္သာ ဝဟန္တု ဝာ မာ ဝာ, အဟမေတ္ထ ဝဟိသ္သာမီ’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေတိ။ ဂစ္ဆန္တော ခော ပန ဥဇုမဂ္ဂေနေဝ ဂစ္ဆတိ။ ထာမဝာ ဟောတိ ယာဝ ဇီဝိတမရဏပရိယာဒာနာ ထာမံ ဥပဒံသေတာ။ ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟိ အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ရညော ဘဒ္ဒော အသ္သာဇာနီယော ရာဇာရဟော ဟောတိ ရာဇဘောဂ္ဂော, ရညော အင္ဂန္တေဝ သင္ခံ ဂစ္ဆတိ။
13. ‘‘Aṭṭhahi , bhikkhave, aṅgehi samannāgato rañño bhaddo assājānīyo rājāraho hoti rājabhoggo, rañño aṅganteva saṅkhaṃ gacchati. Katamehi aṭṭhahi? Idha, bhikkhave, rañño bhaddo assājānīyo ubhato sujāto hoti – mātito ca pitito ca. Yassaṃ disāyaṃ aññepi bhaddā assājānīyā jāyanti, tassaṃ disāyaṃ jāto hoti. Yaṃ kho panassa bhojanaṃ denti – allaṃ vā sukkhaṃ vā – taṃ sakkaccaṃyeva paribhuñjati avikiranto. Jegucchī hoti uccāraṃ vā passāvaṃ vā abhinisīdituṃ vā abhinipajjituṃ vā. Sorato hoti sukhasaṃvāso, na ca aññe asse ubbejetā. Yāni kho panassa honti 2 sāṭheyyāni kūṭeyyāni jimheyyāni vaṅkeyyāni, tāni yathābhūtaṃ sārathissa āvikattā hoti. Tesamassa sārathi abhinimmadanāya vāyamati. Vāhī kho pana hoti. ‘Kāmaññe assā vahantu vā mā vā, ahamettha vahissāmī’ti cittaṃ uppādeti. Gacchanto kho pana ujumaggeneva gacchati. Thāmavā hoti yāva jīvitamaraṇapariyādānā thāmaṃ upadaṃsetā. Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi aṅgehi samannāgato rañño bhaddo assājānīyo rājāraho hoti rājabhoggo, rañño aṅganteva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အာဟုနေယ္ယော ဟောတိ။ပေ.။ အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သ။ ကတမေဟိ အဋ္ဌဟိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သီလဝာ ဟောတိ, ပာတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂောစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒသ္သာဝီ, သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ ယံ ခော ပနသ္သ ဘောဇနံ ဒေန္တိ – လူခံ ဝာ ပဏီတံ ဝာ – တံ သက္ကစ္စံယေဝ ပရိဘုဉ္ဇတိ အဝိဟညမာနော။ ဇေဂုစ္ဆီ ဟောတိ ကာယဒုစ္စရိတေန ဝစီဒုစ္စရိတေန မနောဒုစ္စရိတေန; ဇေဂုစ္ဆီ ဟောတိ အနေကဝိဟိတာနံ ပာပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ။ သောရတော ဟောတိ သုခသံဝာသော, န အညေ ဘိက္ခူ ဥဗ္ဗေဇေတာ။ ယာနိ ခော ပနသ္သ ဟောန္တိ သာဌေယ္ယာနိ ကူဋေယ္ယာနိ ဇိမ္ဟေယ္ယာနိ ဝင္ကေယ္ယာနိ, တာနိ ယထာဘူတံ အာဝိကတ္တာ ဟောတိ သတ္ထရိ ဝာ ဝိညူသု ဝာ သဗ္ရဟ္မစာရီသု။ တေသမသ္သ သတ္ထာ ဝာ ဝိညူ ဝာ သဗ္ရဟ္မစာရီ အဘိနိမ္မဒနာယ ဝာယမတိ။ သိက္ခိတာ ခော ပန ဟောတိ။ ‘ကာမညေ ဘိက္ခူ သိက္ခန္တု ဝာ မာ ဝာ, အဟမေတ္ထ သိက္ခိသ္သာမီ’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေတိ။ ဂစ္ဆန္တော ခော ပန ဥဇုမဂ္ဂေနေဝ ဂစ္ဆတိ; တတ္ရာယံ ဥဇုမဂ္ဂော, သေယ္ယထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရတိ – ‘ကာမံ တစော စ န္ဟာရု 3 စ အဋ္ဌိ စ အဝသိသ္သတု, သရီရေ ဥပသုသ္သတု မံသလောဟိတံ; ယံ တံ ပုရိသထာမေန ပုရိသဝီရိယေန ပုရိသပရက္ကမေန ပတ္တဗ္ဗံ, န တံ အပာပုဏိတ္ဝာ ဝီရိယသ္သ သဏ္ဌာနံ ဘဝိသ္သတီ’တိ။ ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အာဟုနေယ္ယော ဟောတိ။ပေ.။ အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သာ’’တိ ။ တတိယံ။
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Katamehi aṭṭhahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu. Yaṃ kho panassa bhojanaṃ denti – lūkhaṃ vā paṇītaṃ vā – taṃ sakkaccaṃyeva paribhuñjati avihaññamāno. Jegucchī hoti kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena; jegucchī hoti anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā. Sorato hoti sukhasaṃvāso, na aññe bhikkhū ubbejetā. Yāni kho panassa honti sāṭheyyāni kūṭeyyāni jimheyyāni vaṅkeyyāni, tāni yathābhūtaṃ āvikattā hoti satthari vā viññūsu vā sabrahmacārīsu. Tesamassa satthā vā viññū vā sabrahmacārī abhinimmadanāya vāyamati. Sikkhitā kho pana hoti. ‘Kāmaññe bhikkhū sikkhantu vā mā vā, ahamettha sikkhissāmī’ti cittaṃ uppādeti. Gacchanto kho pana ujumaggeneva gacchati; tatrāyaṃ ujumaggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi. Āraddhavīriyo viharati – ‘kāmaṃ taco ca nhāru 4 ca aṭṭhi ca avasissatu, sarīre upasussatu maṃsalohitaṃ; yaṃ taṃ purisathāmena purisavīriyena purisaparakkamena pattabbaṃ, na taṃ apāpuṇitvā vīriyassa saṇṭhānaṃ bhavissatī’ti. Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’’ti . Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၃. အသ္သာဇာနီယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Assājānīyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၃-၄. အသ္သာဇာနီယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 3-4. Assājānīyasuttādivaṇṇanā
