| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៦. អស្សជិសុត្តំ
6. Assajisuttaṃ
៨៨. ឯកំ សមយំ ភគវា រាជគហេ វិហរតិ វេឡុវនេ កលន្ទកនិវាបេ។ តេន ខោ បន សមយេន អាយស្មា អស្សជិ កស្សបការាមេ វិហរតិ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ។ អថ ខោ អាយស្មា អស្សជិ ឧបដ្ឋាកេ អាមន្តេសិ – ‘‘ឯថ តុម្ហេ, អាវុសោ, យេន ភគវា តេនុបសង្កមថ; ឧបសង្កមិត្វា មម វចនេន ភគវតោ បាទេ សិរសា វន្ទថ – ‘អស្សជិ, ភន្តេ, ភិក្ខុ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ។ សោ ភគវតោ បាទេ សិរសា វន្ទតី’តិ។ ឯវញ្ច វទេថ – ‘សាធុ កិរ, ភន្តេ, ភគវា យេន អស្សជិ ភិក្ខុ តេនុបសង្កមតុ អនុកម្បំ ឧបាទាយា’’’តិ។ ‘‘ឯវមាវុសោ’’តិ ខោ តេ ភិក្ខូ អាយស្មតោ អស្សជិស្ស បដិស្សុត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។ ឯកមន្តំ និសិន្នា ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវន្តំ ឯតទវោចុំ – ‘‘អស្សជិ, ភន្តេ, ភិក្ខុ អាពាធិកោ…បេ.… សាធុ កិរ, ភន្តេ, ភគវា យេន អស្សជិ ភិក្ខុ តេនុបសង្កមតុ អនុកម្បំ ឧបាទាយា’’តិ។ អធិវាសេសិ ភគវា តុណ្ហីភាវេន។
88. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā assaji kassapakārāme viharati ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho āyasmā assaji upaṭṭhāke āmantesi – ‘‘etha tumhe, āvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamatha; upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandatha – ‘assaji, bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. So bhagavato pāde sirasā vandatī’ti. Evañca vadetha – ‘sādhu kira, bhante, bhagavā yena assaji bhikkhu tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato assajissa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘assaji, bhante, bhikkhu ābādhiko…pe… sādhu kira, bhante, bhagavā yena assaji bhikkhu tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
អថ ខោ ភគវា សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ យេនាយស្មា អស្សជិ តេនុបសង្កមិ។ អទ្ទសា ខោ អាយស្មា អស្សជិ ភគវន្តំ ទូរតោវ អាគច្ឆន្តំ។ ទិស្វាន មញ្ចកេ សមធោសិ។ អថ ខោ ភគវា អាយស្មន្តំ អស្សជិំ 1 ឯតទវោច – ‘‘អលំ, អស្សជិ, មា ត្វំ មញ្ចកេ សមធោសិ។ សន្តិមានិ អាសនានិ បញ្ញត្តានិ, តត្ថាហំ និសីទិស្សាមី’’តិ។ និសីទិ ភគវា បញ្ញត្តេ អាសនេ។ និសជ្ជ ខោ ភគវា អាយស្មន្តំ អស្សជិំ ឯតទវោច – ‘‘កច្ចិ តេ, អស្សជិ, ខមនីយំ, កច្ចិ យាបនីយំ…បេ.… បដិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ អភិក្កមោ’’តិ?
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā assaji tenupasaṅkami. Addasā kho āyasmā assaji bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna mañcake samadhosi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ assajiṃ 2 etadavoca – ‘‘alaṃ, assaji, mā tvaṃ mañcake samadhosi. Santimāni āsanāni paññattāni, tatthāhaṃ nisīdissāmī’’ti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ assajiṃ etadavoca – ‘‘kacci te, assaji, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ…pe… paṭikkamosānaṃ paññāyati no abhikkamo’’ti?
‘‘ន មេ, ភន្តេ, ខមនីយំ…បេ.… អភិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ បដិក្កមោ’’តិ។ ‘‘កច្ចិ តេ, អស្សជិ, ន កិញ្ចិ កុក្កុច្ចំ ន កោចិ វិប្បដិសារោ’’តិ? ‘‘តគ្ឃ មេ, ភន្តេ, អនប្បកំ កុក្កុច្ចំ អនប្បកោ វិប្បដិសារោ’’តិ។ ‘‘កច្ចិ បន តំ, អស្សជិ, អត្តា សីលតោ ន ឧបវទតី’’តិ? ‘‘ន ខោ មំ, ភន្តេ, អត្តា សីលតោ ឧបវទតី’’តិ។ ‘‘នោ ចេ កិរ តំ, អស្សជិ, អត្តា សីលតោ ឧបវទតិ, អថ កិញ្ច តេ កុក្កុច្ចំ កោ ច វិប្បដិសារោ’’តិ? ‘‘បុព្ពេ ខ្វាហំ, ភន្តេ, គេលញ្ញេ បស្សម្ភេត្វា បស្សម្ភេត្វា កាយសង្ខារេ វិហរាមិ, សោហំ សមាធិំ នប្បដិលភាមិ។ តស្ស មយ្ហំ, ភន្តេ, តំ សមាធិំ អប្បដិលភតោ ឯវំ ហោតិ – ‘នោ ចស្សាហំ បរិហាយាមី’’’តិ។ ‘‘យេ តេ, អស្សជិ, សមណព្រាហ្មណា សមាធិសារកា សមាធិសាមញ្ញា តេសំ តំ សមាធិំ អប្បដិលភតំ ឯវំ ហោតិ – ‘នោ ចស្សុ មយំ បរិហាយាមា’’’តិ។
‘‘Na me, bhante, khamanīyaṃ…pe… abhikkamosānaṃ paññāyati no paṭikkamo’’ti. ‘‘Kacci te, assaji, na kiñci kukkuccaṃ na koci vippaṭisāro’’ti? ‘‘Taggha me, bhante, anappakaṃ kukkuccaṃ anappako vippaṭisāro’’ti. ‘‘Kacci pana taṃ, assaji, attā sīlato na upavadatī’’ti? ‘‘Na kho maṃ, bhante, attā sīlato upavadatī’’ti. ‘‘No ce kira taṃ, assaji, attā sīlato upavadati, atha kiñca te kukkuccaṃ ko ca vippaṭisāro’’ti? ‘‘Pubbe khvāhaṃ, bhante, gelaññe passambhetvā passambhetvā kāyasaṅkhāre viharāmi, sohaṃ samādhiṃ nappaṭilabhāmi. Tassa mayhaṃ, bhante, taṃ samādhiṃ appaṭilabhato evaṃ hoti – ‘no cassāhaṃ parihāyāmī’’’ti. ‘‘Ye te, assaji, samaṇabrāhmaṇā samādhisārakā samādhisāmaññā tesaṃ taṃ samādhiṃ appaṭilabhataṃ evaṃ hoti – ‘no cassu mayaṃ parihāyāmā’’’ti.
‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ, អស្សជិ, រូបំ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ? ‘‘អនិច្ចំ, ភន្តេ’’…បេ.… វិញ្ញាណំ …បេ.… តស្មាតិហ…បេ.… ឯវំ បស្សំ…បេ.… នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាតីតិ។ សោ សុខំ ចេ វេទនំ វេទយតិ 3, សា ‘អនិច្ចា’តិ បជានាតិ។ ‘អនជ្ឈោសិតា’តិ បជានាតិ។ ‘អនភិនន្ទិតា’តិ បជានាតិ។ ទុក្ខំ ចេ វេទនំ វេទយតិ, សា ‘អនិច្ចា’តិ បជានាតិ។ ‘អនជ្ឈោសិតា’តិ បជានាតិ។ ‘អនភិនន្ទិតា’តិ បជានាតិ។ អទុក្ខមសុខំ ចេ វេទនំ វេទយតិ, សា ‘អនិច្ចា’តិ បជានាតិ…បេ.… ‘អនភិនន្ទិតា’តិ បជានាតិ។ សោ សុខំ ចេ វេទនំ វេទយតិ , វិសំយុត្តោ នំ វេទយតិ; ទុក្ខំ ចេ វេទនំ វេទយតិ, វិសំយុត្តោ នំ វេទយតិ; អទុក្ខមសុខំ ចេ វេទនំ វេទយតិ, វិសំយុត្តោ នំ វេទយតិ។ សោ កាយបរិយន្តិកំ ចេ វេទនំ វេទយមានោ ‘កាយបរិយន្តិកំ វេទនំ វេទយាមី’តិ បជានាតិ។ ជីវិតបរិយន្តិកំ ចេ វេទនំ វេទយមានាឯ ‘ជីវិតបរិយន្តិកំ វេទនំ វេទយាមី’តិ បជានាតិ។ ‘កាយស្ស ភេទា ឧទ្ធំ ជីវិតបរិយាទានា ឥធេវ សព្ពវេទយិតានិ អនភិនន្ទិតានិ សីតីភវិស្សន្តី’តិ បជានាតិ។
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assaji, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe… viññāṇaṃ …pe… tasmātiha…pe… evaṃ passaṃ…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. So sukhaṃ ce vedanaṃ vedayati 4, sā ‘aniccā’ti pajānāti. ‘Anajjhositā’ti pajānāti. ‘Anabhinanditā’ti pajānāti. Dukkhaṃ ce vedanaṃ vedayati, sā ‘aniccā’ti pajānāti. ‘Anajjhositā’ti pajānāti. ‘Anabhinanditā’ti pajānāti. Adukkhamasukhaṃ ce vedanaṃ vedayati, sā ‘aniccā’ti pajānāti…pe… ‘anabhinanditā’ti pajānāti. So sukhaṃ ce vedanaṃ vedayati , visaṃyutto naṃ vedayati; dukkhaṃ ce vedanaṃ vedayati, visaṃyutto naṃ vedayati; adukkhamasukhaṃ ce vedanaṃ vedayati, visaṃyutto naṃ vedayati. So kāyapariyantikaṃ ce vedanaṃ vedayamāno ‘kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. Jīvitapariyantikaṃ ce vedanaṃ vedayamānāe ‘jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. ‘Kāyassa bhedā uddhaṃ jīvitapariyādānā idheva sabbavedayitāni anabhinanditāni sītībhavissantī’ti pajānāti.
‘‘សេយ្យថាបិ , អស្សជិ, តេលញ្ច បដិច្ច, វដ្ដិញ្ច បដិច្ច, តេលប្បទីបោ ឈាយេយ្យ; តស្សេវ តេលស្ស ច វដ្ដិយា ច បរិយាទានា អនាហារោ និព្ពាយេយ្យ។ ឯវមេវ ខោ, អស្សជិ, ភិក្ខុ កាយបរិយន្តិកំ វេទនំ វេទយមានោ ‘កាយបរិយន្តិកំ វេទនំ វេទយាមី’តិ បជានាតិ។ ជីវិតបរិយន្តិកំ វេទនំ វេទយមានោ ‘ជីវិតបរិយន្តិកំ វេទនំ វេទយាមី’តិ បជានាតិ។ ‘កាយស្ស ភេទា ឧទ្ធំ ជីវិតបរិយាទានា ឥធេវ សព្ពវេទយិតានិ អនភិនន្ទិតានិ សីតីភវិស្សន្តី’តិ បជានាតី’’តិ។ ឆដ្ឋំ។
‘‘Seyyathāpi , assaji, telañca paṭicca, vaṭṭiñca paṭicca, telappadīpo jhāyeyya; tasseva telassa ca vaṭṭiyā ca pariyādānā anāhāro nibbāyeyya. Evameva kho, assaji, bhikkhu kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vedayamāno ‘kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. Jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vedayamāno ‘jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. ‘Kāyassa bhedā uddhaṃ jīvitapariyādānā idheva sabbavedayitāni anabhinanditāni sītībhavissantī’ti pajānātī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. អស្សជិសុត្តវណ្ណនា • 6. Assajisuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៦. អស្សជិសុត្តវណ្ណនា • 6. Assajisuttavaṇṇanā
