| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੬. ਅਸ੍ਸਜਿਸੁਤ੍ਤਂ
6. Assajisuttaṃ
੮੮. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਕਸ੍ਸਪਕਾਰਾਮੇ વਿਹਰਤਿ ਆਬਾਧਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆવੁਸੋ, ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਥ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਮ વਚਨੇਨ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਥ – ‘ਅਸ੍ਸਜਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਬਾਧਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ। ਸੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤੀ’ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ વਦੇਥ – ‘ਸਾਧੁ ਕਿਰ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਯੇਨ ਅਸ੍ਸਜਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਤੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਅਸ੍ਸਜਿਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਅਸ੍ਸਜਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਬਾਧਿਕੋ…ਪੇ॰… ਸਾਧੁ ਕਿਰ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਯੇਨ ਅਸ੍ਸਜਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਤੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ।
88. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā assaji kassapakārāme viharati ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho āyasmā assaji upaṭṭhāke āmantesi – ‘‘etha tumhe, āvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamatha; upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandatha – ‘assaji, bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. So bhagavato pāde sirasā vandatī’ti. Evañca vadetha – ‘sādhu kira, bhante, bhagavā yena assaji bhikkhu tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato assajissa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘assaji, bhante, bhikkhu ābādhiko…pe… sādhu kira, bhante, bhagavā yena assaji bhikkhu tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਮਞ੍ਚਕੇ ਸਮਧੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਜਿਂ 1 ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਲਂ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਮਾ ਤ੍વਂ ਮਞ੍ਚਕੇ ਸਮਧੋਸਿ। ਸਨ੍ਤਿਮਾਨਿ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਨਿਸੀਦਿ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਜਿਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤੇ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਖਮਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯਂ…ਪੇ॰… ਪਟਿਕ੍ਕਮੋਸਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ?
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā assaji tenupasaṅkami. Addasā kho āyasmā assaji bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna mañcake samadhosi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ assajiṃ 2 etadavoca – ‘‘alaṃ, assaji, mā tvaṃ mañcake samadhosi. Santimāni āsanāni paññattāni, tatthāhaṃ nisīdissāmī’’ti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ assajiṃ etadavoca – ‘‘kacci te, assaji, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ…pe… paṭikkamosānaṃ paññāyati no abhikkamo’’ti?
‘‘ਨ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਖਮਨੀਯਂ…ਪੇ॰… ਅਭਿਕ੍ਕਮੋਸਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤੇ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਨ ਕੋਚਿ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ’’ਤਿ? ‘‘ਤਗ੍ਘ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਅਨਪ੍ਪਕੋ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਪਨ ਤਂ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਅਤ੍ਤਾ ਸੀਲਤੋ ਨ ਉਪવਦਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਖੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਸੀਲਤੋ ਉਪવਦਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਨੋ ਚੇ ਕਿਰ ਤਂ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਅਤ੍ਤਾ ਸੀਲਤੋ ਉਪવਦਤਿ, ਅਥ ਕਿਞ੍ਚ ਤੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਕੋ ਚ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ’’ਤਿ? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗੇਲਞ੍ਞੇ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍વਾ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍વਾ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੇ વਿਹਰਾਮਿ, ਸੋਹਂ ਸਮਾਧਿਂ ਨਪ੍ਪਟਿਲਭਾਮਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਸਮਾਧਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਲਭਤੋ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਨੋ ਚਸ੍ਸਾਹਂ ਪਰਿਹਾਯਾਮੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਯੇ ਤੇ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਮਾਧਿਸਾਰਕਾ ਸਮਾਧਿਸਾਮਞ੍ਞਾ ਤੇਸਂ ਤਂ ਸਮਾਧਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਲਭਤਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਨੋ ਚਸ੍ਸੁ ਮਯਂ ਪਰਿਹਾਯਾਮਾ’’’ਤਿ।
‘‘Na me, bhante, khamanīyaṃ…pe… abhikkamosānaṃ paññāyati no paṭikkamo’’ti. ‘‘Kacci te, assaji, na kiñci kukkuccaṃ na koci vippaṭisāro’’ti? ‘‘Taggha me, bhante, anappakaṃ kukkuccaṃ anappako vippaṭisāro’’ti. ‘‘Kacci pana taṃ, assaji, attā sīlato na upavadatī’’ti? ‘‘Na kho maṃ, bhante, attā sīlato upavadatī’’ti. ‘‘No ce kira taṃ, assaji, attā sīlato upavadati, atha kiñca te kukkuccaṃ ko ca vippaṭisāro’’ti? ‘‘Pubbe khvāhaṃ, bhante, gelaññe passambhetvā passambhetvā kāyasaṅkhāre viharāmi, sohaṃ samādhiṃ nappaṭilabhāmi. Tassa mayhaṃ, bhante, taṃ samādhiṃ appaṭilabhato evaṃ hoti – ‘no cassāhaṃ parihāyāmī’’’ti. ‘‘Ye te, assaji, samaṇabrāhmaṇā samādhisārakā samādhisāmaññā tesaṃ taṃ samādhiṃ appaṭilabhataṃ evaṃ hoti – ‘no cassu mayaṃ parihāyāmā’’’ti.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’…ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞਾਣਂ …ਪੇ॰… ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਪਸ੍ਸਂ…ਪੇ॰… ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ। ਸੋ ਸੁਖਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਤਿ 3, ਸਾ ‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਤਿ, ਸਾ ‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਤਿ, ਸਾ ‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਸੋ ਸੁਖਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਤਿ , વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਨਂ વੇਦਯਤਿ; ਦੁਕ੍ਖਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਤਿ, વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਨਂ વੇਦਯਤਿ; ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਤਿ, વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਨਂ વੇਦਯਤਿ। ਸੋ ਕਾਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਮਾਨੋ ‘ਕਾਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦਯਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਜੀવਿਤਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਚੇ વੇਦਨਂ વੇਦਯਮਾਨਾਏ ‘ਜੀવਿਤਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦਯਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਉਦ੍ਧਂ ਜੀવਿਤਪਰਿਯਾਦਾਨਾ ਇਧੇવ ਸਬ੍ਬવੇਦਯਿਤਾਨਿ ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਸੀਤੀਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assaji, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe… viññāṇaṃ …pe… tasmātiha…pe… evaṃ passaṃ…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. So sukhaṃ ce vedanaṃ vedayati 4, sā ‘aniccā’ti pajānāti. ‘Anajjhositā’ti pajānāti. ‘Anabhinanditā’ti pajānāti. Dukkhaṃ ce vedanaṃ vedayati, sā ‘aniccā’ti pajānāti. ‘Anajjhositā’ti pajānāti. ‘Anabhinanditā’ti pajānāti. Adukkhamasukhaṃ ce vedanaṃ vedayati, sā ‘aniccā’ti pajānāti…pe… ‘anabhinanditā’ti pajānāti. So sukhaṃ ce vedanaṃ vedayati , visaṃyutto naṃ vedayati; dukkhaṃ ce vedanaṃ vedayati, visaṃyutto naṃ vedayati; adukkhamasukhaṃ ce vedanaṃ vedayati, visaṃyutto naṃ vedayati. So kāyapariyantikaṃ ce vedanaṃ vedayamāno ‘kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. Jīvitapariyantikaṃ ce vedanaṃ vedayamānāe ‘jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. ‘Kāyassa bhedā uddhaṃ jīvitapariyādānā idheva sabbavedayitāni anabhinanditāni sītībhavissantī’ti pajānāti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਅਸ੍ਸਜਿ, ਤੇਲਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, વਟ੍ਟਿਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪੋ ਝਾਯੇਯ੍ਯ; ਤਸ੍ਸੇવ ਤੇਲਸ੍ਸ ਚ વਟ੍ਟਿਯਾ ਚ ਪਰਿਯਾਦਾਨਾ ਅਨਾਹਾਰੋ ਨਿਬ੍ਬਾਯੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਅਸ੍ਸਜਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦਯਮਾਨੋ ‘ਕਾਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦਯਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਜੀવਿਤਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦਯਮਾਨੋ ‘ਜੀવਿਤਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦਯਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਉਦ੍ਧਂ ਜੀવਿਤਪਰਿਯਾਦਾਨਾ ਇਧੇવ ਸਬ੍ਬવੇਦਯਿਤਾਨਿ ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਸੀਤੀਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ। ਛਟ੍ਠਂ।
‘‘Seyyathāpi , assaji, telañca paṭicca, vaṭṭiñca paṭicca, telappadīpo jhāyeyya; tasseva telassa ca vaṭṭiyā ca pariyādānā anāhāro nibbāyeyya. Evameva kho, assaji, bhikkhu kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vedayamāno ‘kāyapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. Jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vedayamāno ‘jīvitapariyantikaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti. ‘Kāyassa bhedā uddhaṃ jīvitapariyādānā idheva sabbavedayitāni anabhinanditāni sītībhavissantī’ti pajānātī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੬. ਅਸ੍ਸਜਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Assajisuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੬. ਅਸ੍ਸਜਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Assajisuttavaṇṇanā
