| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
६. अस्सजिसुत्तवण्णना
6. Assajisuttavaṇṇanā
८८. छट्ठे कस्सपकारामेति कस्सपसेट्ठिना कारिते आरामे। कायसङ्खारेति अस्सासपस्सासे । सो हि ते चतुत्थज्झानेन पस्सम्भित्वा पस्सम्भित्वा विहासि। एवं होतीति इदानि तं समाधिं अप्पटिलभन्तस्स एवं होति। नो चस्साहं परिहायामीति कच्चि नु खो अहं सासनतो न परिहायामि? तस्स किर आबाधदोसेन अप्पितप्पिता समापत्ति परिहायि, तस्मा एवं चिन्तेसि। समाधिसारका समाधिसामञ्ञाति समाधिंयेव सारञ्च सामञ्ञञ्च मञ्ञन्ति। मय्हं पन सासने न एतं सारं, विपस्सनामग्गफलानि सारं। सो त्वं समाधितो परिहायन्तो कस्मा चिन्तेसि ‘‘सासनतो परिहायामी’’ति। एवं थेरं अस्सासेत्वा इदानिस्स तिपरिवट्टं धम्मदेसनं आरभन्तो तं किं मञ्ञसीतिआदिमाह। अथस्स तिपरिवट्टदेसनावसाने अरहत्तं पत्तस्स सततविहारं दस्सेन्तो सो सुखं चे वेदनं वेदयतीतिआदिमाह । तत्थ अनभिनन्दिताति पजानातीति सुखवेदनाय ताव अभिनन्दना होतु, दुक्खवेदनाय कथं होतीति? दुक्खं पत्वा सुखं पत्थेति, यदग्गेन सुखं पत्थेति, तदग्गेन दुक्खं पत्थेतियेव। सुखविपरिणामेन हि दुक्खं आगतमेव होतीति एवं दुक्खे अभिनन्दना वेदितब्बा। सेसं पुब्बे वुत्तनयमेवाति। छट्ठं।
88. Chaṭṭhe kassapakārāmeti kassapaseṭṭhinā kārite ārāme. Kāyasaṅkhāreti assāsapassāse . So hi te catutthajjhānena passambhitvā passambhitvā vihāsi. Evaṃ hotīti idāni taṃ samādhiṃ appaṭilabhantassa evaṃ hoti. No cassāhaṃ parihāyāmīti kacci nu kho ahaṃ sāsanato na parihāyāmi? Tassa kira ābādhadosena appitappitā samāpatti parihāyi, tasmā evaṃ cintesi. Samādhisārakā samādhisāmaññāti samādhiṃyeva sārañca sāmaññañca maññanti. Mayhaṃ pana sāsane na etaṃ sāraṃ, vipassanāmaggaphalāni sāraṃ. So tvaṃ samādhito parihāyanto kasmā cintesi ‘‘sāsanato parihāyāmī’’ti. Evaṃ theraṃ assāsetvā idānissa tiparivaṭṭaṃ dhammadesanaṃ ārabhanto taṃ kiṃ maññasītiādimāha. Athassa tiparivaṭṭadesanāvasāne arahattaṃ pattassa satatavihāraṃ dassento so sukhaṃ ce vedanaṃ vedayatītiādimāha . Tattha anabhinanditāti pajānātīti sukhavedanāya tāva abhinandanā hotu, dukkhavedanāya kathaṃ hotīti? Dukkhaṃ patvā sukhaṃ pattheti, yadaggena sukhaṃ pattheti, tadaggena dukkhaṃ patthetiyeva. Sukhavipariṇāmena hi dukkhaṃ āgatameva hotīti evaṃ dukkhe abhinandanā veditabbā. Sesaṃ pubbe vuttanayamevāti. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ६. अस्सजिसुत्तं • 6. Assajisuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ६. अस्सजिसुत्तवण्णना • 6. Assajisuttavaṇṇanā
