| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៤. អស្សខឡុង្កសុត្តំ
4. Assakhaḷuṅkasuttaṃ
‘‘កតមេ ច, ភិក្ខវេ, អដ្ឋ អស្សខឡុង្កា អដ្ឋ ច អស្សទោសា? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា បច្ឆតោ បដិក្កមតិ, បិដ្ឋិតោ រថំ បវត្តេតិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បឋមោ អស្សទោសោ។
‘‘Katame ca, bhikkhave, aṭṭha assakhaḷuṅkā aṭṭha ca assadosā? Idha, bhikkhave, ekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchato paṭikkamati, piṭṭhito rathaṃ pavatteti. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo assadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា បច្ឆា លង្ឃតិ, កុព្ពរំ ហនតិ, តិទណ្ឌំ ភញ្ជតិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ទុតិយោ អស្សទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchā laṅghati, kubbaraṃ hanati, tidaṇḍaṃ bhañjati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo assadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា រថីសាយ សត្ថិំ ឧស្សជ្ជិត្វា រថីសំយេវ អជ្ឈោមទ្ទតិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, តតិយោ អស្សទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā rathīsāya satthiṃ ussajjitvā rathīsaṃyeva ajjhomaddati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo assadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា ឧម្មគ្គំ គណ្ហតិ, ឧព្ពដុមំ រថំ ករោតិ។ ឯវរូបោបិ , ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ចតុត្ថោ អស្សទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā ummaggaṃ gaṇhati, ubbaṭumaṃ rathaṃ karoti. Evarūpopi , bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho assadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា លង្ឃតិ បុរិមកាយំ បគ្គណ្ហតិ បុរិមេ បាទេ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បញ្ចមោ អស្សទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā laṅghati purimakāyaṃ paggaṇhati purime pāde. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo assadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា នេវ អភិក្កមតិ នោ បដិក្កមតិ តត្ថេវ ខីលដ្ឋាយី ឋិតោ ហោតិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, សត្តមោ អស្សទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā neva abhikkamati no paṭikkamati tattheva khīlaṭṭhāyī ṭhito hoti. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo assadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា បុរិមេ ច បាទេ សំហរិត្វា បច្ឆិមេ ច បាទេ សំហរិត្វា 9 តត្ថេវ ចត្តារោ បាទេ អភិនិសីទតិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ អស្សខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, អដ្ឋមោ អស្សទោសោ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, អដ្ឋ អស្សខឡុង្កា អដ្ឋ ច អស្សទោសា។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā purime ca pāde saṃharitvā pacchime ca pāde saṃharitvā 10 tattheva cattāro pāde abhinisīdati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo assadoso. Ime kho, bhikkhave, aṭṭha assakhaḷuṅkā aṭṭha ca assadosā.
11 ‘‘កតមេ ច, ភិក្ខវេ, អដ្ឋ បុរិសខឡុង្កា អដ្ឋ ច បុរិសទោសា? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ ‘ន សរាមី’តិ អសតិយា និព្ពេឋេតិ។ សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា បច្ឆតោ បដិក្កមតិ, បិដ្ឋិតោ រថំ វត្តេតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បឋមោ បុរិសទោសោ។
12 ‘‘Katame ca, bhikkhave, aṭṭha purisakhaḷuṅkā aṭṭha ca purisadosā? Idha, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno ‘na sarāmī’ti asatiyā nibbeṭheti. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchato paṭikkamati, piṭṭhito rathaṃ vatteti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo purisadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ , ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ ចោទកំយេវ បដិប្ផរតិ – ‘កិំ នុ ខោ តុយ្ហំ ពាលស្ស អព្យត្តស្ស ភណិតេន! ត្វម្បិ នាម ភណិតព្ពំ មញ្ញសី’តិ! សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា បច្ឆា លង្ឃតិ, កុព្ពរំ ហនតិ, តិទណ្ឌំ ភញ្ជតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ទុតិយោ បុរិសទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave , bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno codakaṃyeva paṭippharati – ‘kiṃ nu kho tuyhaṃ bālassa abyattassa bhaṇitena! Tvampi nāma bhaṇitabbaṃ maññasī’ti! Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchā laṅghati, kubbaraṃ hanati, tidaṇḍaṃ bhañjati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo purisadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ ចោទកស្សេវ បច្ចារោបេតិ – ‘ត្វំ ខោសិ ឥត្ថន្នាមំ អាបត្តិំ អាបន្នោ, ត្វំ តាវ បឋមំ បដិករោហី’តិ។ សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា រថីសាយ សត្ថិំ ឧស្សជ្ជិត្វា រថីសំយេវ អជ្ឈោមទ្ទតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, តតិយោ បុរិសទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno codakasseva paccāropeti – ‘tvaṃ khosi itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno, tvaṃ tāva paṭhamaṃ paṭikarohī’ti. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā rathīsāya satthiṃ ussajjitvā rathīsaṃyeva ajjhomaddati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo purisadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ អញ្ញេនាញ្ញំ បដិចរតិ, ពហិទ្ធា កថំ អបនាមេតិ, កោបញ្ច ទោសញ្ច អប្បច្ចយញ្ច បាតុករោតិ។ សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា ឧម្មគ្គំ គណ្ហតិ, ឧព្ពដុមំ រថំ ករោតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ចតុត្ថោ បុរិសទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno aññenāññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā ummaggaṃ gaṇhati, ubbaṭumaṃ rathaṃ karoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho purisadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ សង្ឃមជ្ឈេ ពាហុវិក្ខេបំ ករោតិ។ សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ , អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា លង្ឃតិ, បុរិមកាយំ បគ្គណ្ហតិ បុរិមេ បាទេ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បញ្ចមោ បុរិសទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno saṅghamajjhe bāhuvikkhepaṃ karoti. Seyyathāpi so, bhikkhave , assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā laṅghati, purimakāyaṃ paggaṇhati purime pāde; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo purisadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ អនាទិយិត្វា សង្ឃំ អនាទិយិត្វា ចោទកំ សាបត្តិកោវ យេន កាមំ បក្កមតិ។ សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា អនាទិយិត្វា សារថិំ អនាទិយិត្វា បតោទលដ្ឋិំ ទន្តេហិ មុខាធានំ វិធំសិត្វា យេន កាមំ បក្កមតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ឆដ្ឋោ បុរិសទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno anādiyitvā saṅghaṃ anādiyitvā codakaṃ sāpattikova yena kāmaṃ pakkamati. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā anādiyitvā sārathiṃ anādiyitvā patodalaṭṭhiṃ dantehi mukhādhānaṃ vidhaṃsitvā yena kāmaṃ pakkamati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, chaṭṭho purisadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ ‘នេវាហំ អាបន្នោម្ហិ, ន បនាហំ អាបន្នោម្ហី’តិ សោ តុណ្ហីភាវេន សង្ឃំ វិហេឋេតិ 13។ សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា នេវ អភិក្កមតិ នោ បដិក្កមតិ តត្ថេវ ខីលដ្ឋាយី ឋិតោ ហោតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, សត្តមោ បុរិសទោសោ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno ‘nevāhaṃ āpannomhi, na panāhaṃ āpannomhī’ti so tuṇhībhāvena saṅghaṃ viheṭheti 14. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā neva abhikkamati no paṭikkamati tattheva khīlaṭṭhāyī ṭhito hoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo purisadoso.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ភិក្ខុំ អាបត្តិយា ចោទេន្តិ។ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ អាបត្តិយា ចោទិយមានោ ឯវមាហ – ‘កិំ នុ ខោ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ អតិពាឡ្ហំ មយិ ព្យាវដា យាវ 15 ឥទានាហំ សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’តិ។ សោ សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិត្វា ឯវមាហ – ‘ឥទានិ ខោ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ អត្តមនា ហោថា’តិ? សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, អស្សខឡុង្កោ ‘បេហី’តិ វុត្តោ, វិទ្ធោ សមានោ ចោទិតោ សារថិនា បុរិមេ ច បាទេ សំហរិត្វា បច្ឆិមេ ច បាទេ សំហរិត្វា តត្ថេវ ចត្តារោ បាទេ អភិនិសីទតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, អដ្ឋមោ បុរិសទោសោ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, អដ្ឋ បុរិសខឡុង្កា អដ្ឋ ច បុរិសទោសា’’តិ។ ចតុត្ថំ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno evamāha – ‘kiṃ nu kho tumhe āyasmanto atibāḷhaṃ mayi byāvaṭā yāva 16 idānāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’ti. So sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā evamāha – ‘idāni kho tumhe āyasmanto attamanā hothā’ti? Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā purime ca pāde saṃharitvā pacchime ca pāde saṃharitvā tattheva cattāro pāde abhinisīdati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo purisadoso. Ime kho, bhikkhave, aṭṭha purisakhaḷuṅkā aṭṭha ca purisadosā’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៤. អស្សខឡុង្កសុត្តវណ្ណនា • 4. Assakhaḷuṅkasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៣-៤. អស្សាជានីយសុត្តាទិវណ្ណនា • 3-4. Assājānīyasuttādivaṇṇanā
