Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්ගුත්තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
4. අස්සඛළුඞ්කසුත්තං
4. Assakhaḷuṅkasuttaṃ
‘‘කතමෙ ච, භික්ඛවෙ, අට්ඨ අස්සඛළුඞ්කා අට්ඨ ච අස්සදොසා? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා පච්ඡතො පටික්කමති, පිට්ඨිතො රථං පවත්තෙති. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, පඨමො අස්සදොසො.
‘‘Katame ca, bhikkhave, aṭṭha assakhaḷuṅkā aṭṭha ca assadosā? Idha, bhikkhave, ekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchato paṭikkamati, piṭṭhito rathaṃ pavatteti. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo assadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා පච්ඡා ලඞ්ඝති, කුබ්බරං හනති, තිදණ්ඩං භඤ්ජති. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, දුතියො අස්සදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchā laṅghati, kubbaraṃ hanati, tidaṇḍaṃ bhañjati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo assadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා රථීසාය සත්ථිං උස්සජ්ජිත්වා රථීසංයෙව අජ්ඣොමද්දති. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, තතියො අස්සදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā rathīsāya satthiṃ ussajjitvā rathīsaṃyeva ajjhomaddati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo assadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා උම්මග්ගං ගණ්හති, උබ්බටුමං රථං කරොති. එවරූපොපි , භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, චතුත්ථො අස්සදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā ummaggaṃ gaṇhati, ubbaṭumaṃ rathaṃ karoti. Evarūpopi , bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho assadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා ලඞ්ඝති පුරිමකායං පග්ගණ්හති පුරිමෙ පාදෙ. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, පඤ්චමො අස්සදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā laṅghati purimakāyaṃ paggaṇhati purime pāde. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo assadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා නෙව අභික්කමති නො පටික්කමති තත්ථෙව ඛීලට්ඨායී ඨිතො හොති. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, සත්තමො අස්සදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā neva abhikkamati no paṭikkamati tattheva khīlaṭṭhāyī ṭhito hoti. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo assadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා පුරිමෙ ච පාදෙ සංහරිත්වා පච්ඡිමෙ ච පාදෙ සංහරිත්වා 9 තත්ථෙව චත්තාරො පාදෙ අභිනිසීදති. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො අස්සඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, අට්ඨමො අස්සදොසො. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨ අස්සඛළුඞ්කා අට්ඨ ච අස්සදොසා.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā purime ca pāde saṃharitvā pacchime ca pāde saṃharitvā 10 tattheva cattāro pāde abhinisīdati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco assakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo assadoso. Ime kho, bhikkhave, aṭṭha assakhaḷuṅkā aṭṭha ca assadosā.
11 ‘‘කතමෙ ච, භික්ඛවෙ, අට්ඨ පුරිසඛළුඞ්කා අට්ඨ ච පුරිසදොසා? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො ‘න සරාමී’ති අසතියා නිබ්බෙඨෙති. සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ, අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා පච්ඡතො පටික්කමති, පිට්ඨිතො රථං වත්තෙති; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, පඨමො පුරිසදොසො.
12 ‘‘Katame ca, bhikkhave, aṭṭha purisakhaḷuṅkā aṭṭha ca purisadosā? Idha, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno ‘na sarāmī’ti asatiyā nibbeṭheti. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchato paṭikkamati, piṭṭhito rathaṃ vatteti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo purisadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ , භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො චොදකංයෙව පටිප්ඵරති – ‘කිං නු ඛො තුය්හං බාලස්ස අබ්යත්තස්ස භණිතෙන! ත්වම්පි නාම භණිතබ්බං මඤ්ඤසී’ති! සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ, අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා පච්ඡා ලඞ්ඝති, කුබ්බරං හනති, තිදණ්ඩං භඤ්ජති; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, දුතියො පුරිසදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave , bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno codakaṃyeva paṭippharati – ‘kiṃ nu kho tuyhaṃ bālassa abyattassa bhaṇitena! Tvampi nāma bhaṇitabbaṃ maññasī’ti! Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā pacchā laṅghati, kubbaraṃ hanati, tidaṇḍaṃ bhañjati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo purisadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො චොදකස්සෙව පච්චාරොපෙති – ‘ත්වං ඛොසි ඉත්ථන්නාමං ආපත්තිං ආපන්නො, ත්වං තාව පඨමං පටිකරොහී’ති. සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ, අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා රථීසාය සත්ථිං උස්සජ්ජිත්වා රථීසංයෙව අජ්ඣොමද්දති; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, තතියො පුරිසදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno codakasseva paccāropeti – ‘tvaṃ khosi itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno, tvaṃ tāva paṭhamaṃ paṭikarohī’ti. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā rathīsāya satthiṃ ussajjitvā rathīsaṃyeva ajjhomaddati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo purisadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො අඤ්ඤෙනාඤ්ඤං පටිචරති, බහිද්ධා කථං අපනාමෙති, කොපඤ්ච දොසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරොති. සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ, අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා උම්මග්ගං ගණ්හති, උබ්බටුමං රථං කරොති; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, චතුත්ථො පුරිසදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno aññenāññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā ummaggaṃ gaṇhati, ubbaṭumaṃ rathaṃ karoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho purisadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො සඞ්ඝමජ්ඣෙ බාහුවික්ඛෙපං කරොති. සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ , අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා ලඞ්ඝති, පුරිමකායං පග්ගණ්හති පුරිමෙ පාදෙ; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, පඤ්චමො පුරිසදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno saṅghamajjhe bāhuvikkhepaṃ karoti. Seyyathāpi so, bhikkhave , assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā laṅghati, purimakāyaṃ paggaṇhati purime pāde; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo purisadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො අනාදියිත්වා සඞ්ඝං අනාදියිත්වා චොදකං සාපත්තිකොව යෙන කාමං පක්කමති. සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ, අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා අනාදියිත්වා සාරථිං අනාදියිත්වා පතොදලට්ඨිං දන්තෙහි මුඛාධානං විධංසිත්වා යෙන කාමං පක්කමති; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, ඡට්ඨො පුරිසදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno anādiyitvā saṅghaṃ anādiyitvā codakaṃ sāpattikova yena kāmaṃ pakkamati. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā anādiyitvā sārathiṃ anādiyitvā patodalaṭṭhiṃ dantehi mukhādhānaṃ vidhaṃsitvā yena kāmaṃ pakkamati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, chaṭṭho purisadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො ‘නෙවාහං ආපන්නොම්හි, න පනාහං ආපන්නොම්හී’ති සො තුණ්හීභාවෙන සඞ්ඝං විහෙඨෙති 13. සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ, අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා නෙව අභික්කමති නො පටික්කමති තත්ථෙව ඛීලට්ඨායී ඨිතො හොති; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, සත්තමො පුරිසදොසො.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno ‘nevāhaṃ āpannomhi, na panāhaṃ āpannomhī’ti so tuṇhībhāvena saṅghaṃ viheṭheti 14. Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā neva abhikkamati no paṭikkamati tattheva khīlaṭṭhāyī ṭhito hoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo purisadoso.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. සො භික්ඛු භික්ඛූහි ආපත්තියා චොදියමානො එවමාහ – ‘කිං නු ඛො තුම්හෙ ආයස්මන්තො අතිබාළ්හං මයි බ්යාවටා යාව 15 ඉදානාහං සික්ඛං පච්චක්ඛාය හීනායාවත්තිස්සාමී’ති. සො සික්ඛං පච්චක්ඛාය හීනායාවත්තිත්වා එවමාහ – ‘ඉදානි ඛො තුම්හෙ ආයස්මන්තො අත්තමනා හොථා’ති? සෙය්යථාපි සො, භික්ඛවෙ, අස්සඛළුඞ්කො ‘පෙහී’ති වුත්තො, විද්ධො සමානො චොදිතො සාරථිනා පුරිමෙ ච පාදෙ සංහරිත්වා පච්ඡිමෙ ච පාදෙ සංහරිත්වා තත්ථෙව චත්තාරො පාදෙ අභිනිසීදති; තථූපමාහං, භික්ඛවෙ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්ඛවෙ, ඉධෙකච්චො පුරිසඛළුඞ්කො හොති. අයං, භික්ඛවෙ, අට්ඨමො පුරිසදොසො. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨ පුරිසඛළුඞ්කා අට්ඨ ච පුරිසදොසා’’ති. චතුත්ථං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno evamāha – ‘kiṃ nu kho tumhe āyasmanto atibāḷhaṃ mayi byāvaṭā yāva 16 idānāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’ti. So sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā evamāha – ‘idāni kho tumhe āyasmanto attamanā hothā’ti? Seyyathāpi so, bhikkhave, assakhaḷuṅko ‘pehī’ti vutto, viddho samāno codito sārathinā purime ca pāde saṃharitvā pacchime ca pāde saṃharitvā tattheva cattāro pāde abhinisīdati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco purisakhaḷuṅko hoti. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo purisadoso. Ime kho, bhikkhave, aṭṭha purisakhaḷuṅkā aṭṭha ca purisadosā’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (අට්ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. අස්සඛළුඞ්කසුත්තවණ්ණනා • 4. Assakhaḷuṅkasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 3-4. අස්සාජානීයසුත්තාදිවණ්ණනා • 3-4. Assājānīyasuttādivaṇṇanā