| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
3. අස්‌සලායනසුත්‌තං
3. Assalāyanasuttaṃ
401. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන නානාවෙරජ්‌ජකානං බ්‍රාහ්‌මණානං පඤ්‌චමත්‌තානි බ්‍රාහ්‌මණසතානි සාවත්‌ථියං පටිවසන්‌ති කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අථ ඛො තෙසං බ්‍රාහ්‌මණානං එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො සමණො ගොතමො චාතුවණ්‌ණිං සුද්‌ධිං පඤ්‌ඤපෙති. කො නු ඛො පහොති සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතු’’න්‌ති? තෙන ඛො පන සමයෙන අස්‌සලායනො නාම මාණවො සාවත්‌ථියං පටිවසති දහරො, වුත්‌තසිරො, සොළසවස්‌සුද්‌දෙසිකො ජාතියා, තිණ්‌ණං වෙදානං පාරගූ සනිඝණ්‌ඩුකෙටුභානං සාක්‌ඛරප්‌පභෙදානං ඉතිහාසපඤ්‌චමානං, පදකො, වෙය්‍යාකරණො, ලොකායතමහාපුරිසලක්‌ඛණෙසු අනවයො. අථ ඛො තෙසං බ්‍රාහ්‌මණානං එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො අස්‌සලායනො මාණවො සාවත්‌ථියං පටිවසති දහරො, වුත්‌තසිරො, සොළසවස්‌සුද්‌දෙසිකො ජාතියා, තිණ්‌ණං වෙදානං පාරගූ…පෙ.… අනවයො. සො ඛො පහොති සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතු’’න්‌ති.
401. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena nānāverajjakānaṃ brāhmaṇānaṃ pañcamattāni brāhmaṇasatāni sāvatthiyaṃ paṭivasanti kenacideva karaṇīyena. Atha kho tesaṃ brāhmaṇānaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho samaṇo gotamo cātuvaṇṇiṃ suddhiṃ paññapeti. Ko nu kho pahoti samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’’nti? Tena kho pana samayena assalāyano nāma māṇavo sāvatthiyaṃ paṭivasati daharo, vuttasiro, soḷasavassuddesiko jātiyā, tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ, padako, veyyākaraṇo, lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo. Atha kho tesaṃ brāhmaṇānaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho assalāyano māṇavo sāvatthiyaṃ paṭivasati daharo, vuttasiro, soḷasavassuddesiko jātiyā, tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū…pe… anavayo. So kho pahoti samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’’nti.
අථ ඛො තෙ බ්‍රාහ්‌මණා යෙන අස්‌සලායනො මාණවො තෙනුපඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා අස්‌සලායනං මාණවං එතදවොචුං – ‘‘අයං, භො අස්‌සලායන , සමණො ගොතමො චාතුවණ්‌ණිං සුද්‌ධිං පඤ්‌ඤපෙති. එතු භවං අස්‌සලායනො සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතූ’’ති 1.
Atha kho te brāhmaṇā yena assalāyano māṇavo tenupaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā assalāyanaṃ māṇavaṃ etadavocuṃ – ‘‘ayaṃ, bho assalāyana , samaṇo gotamo cātuvaṇṇiṃ suddhiṃ paññapeti. Etu bhavaṃ assalāyano samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetū’’ti 2.
එවං වුත්‌තෙ, අස්‌සලායනො මාණවො තෙ බ්‍රාහ්‌මණෙ එතදවොච – ‘‘සමණො ඛලු, භො, ගොතමො ධම්‌මවාදී; ධම්‌මවාදිනො ච පන දුප්‌පටිමන්‌තියා භවන්‌ති. නාහං සක්‌කොමි සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතු’’න්‌ති. දුතියම්‌පි ඛො තෙ බ්‍රාහ්‌මණා අස්‌සලායනං මාණවං එතදවොචුං – ‘‘අයං, භො අස්‌සලායන, සමණො ගොතමො චාතුවණ්‌ණිං සුද්‌ධිං පඤ්‌ඤපෙති. එතු භවං අස්‌සලායනො සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතු 3. චරිතං ඛො පන භොතා අස්‌සලායනෙන පරිබ්‌බාජක’’න්‌ති. දුතියම්‌පි ඛො අස්‌සලායනො මාණවො තෙ බ්‍රාහ්‌මණෙ එතදවොච – ‘‘සමණො ඛලු, භො, ගොතමො ධම්‌මවාදී; ධම්‌මවාදිනො ච පන දුප්‌පටිමන්‌තියා භවන්‌ති . නාහං සක්‌කොමි සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතු’’න්‌ති. තතියම්‌පි ඛො තෙ බ්‍රාහ්‌මණා අස්‌සලායනං මාණවං එතදවොචුං – ‘‘අයං, භො අස්‌සලායන, සමණො ගොතමො චාතුවණ්‌ණිං සුද්‌ධිං පඤ්‌ඤපෙති. එතු භවං අස්‌සලායනො සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතු 4. චරිතං ඛො පන භොතා අස්‌සලායනෙන පරිබ්‌බාජකං. මා භවං අස්‌සලායනො අයුද්‌ධපරාජිතං පරාජයී’’ති.
Evaṃ vutte, assalāyano māṇavo te brāhmaṇe etadavoca – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo dhammavādī; dhammavādino ca pana duppaṭimantiyā bhavanti. Nāhaṃ sakkomi samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’’nti. Dutiyampi kho te brāhmaṇā assalāyanaṃ māṇavaṃ etadavocuṃ – ‘‘ayaṃ, bho assalāyana, samaṇo gotamo cātuvaṇṇiṃ suddhiṃ paññapeti. Etu bhavaṃ assalāyano samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu 5. Caritaṃ kho pana bhotā assalāyanena paribbājaka’’nti. Dutiyampi kho assalāyano māṇavo te brāhmaṇe etadavoca – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo dhammavādī; dhammavādino ca pana duppaṭimantiyā bhavanti . Nāhaṃ sakkomi samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’’nti. Tatiyampi kho te brāhmaṇā assalāyanaṃ māṇavaṃ etadavocuṃ – ‘‘ayaṃ, bho assalāyana, samaṇo gotamo cātuvaṇṇiṃ suddhiṃ paññapeti. Etu bhavaṃ assalāyano samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu 6. Caritaṃ kho pana bhotā assalāyanena paribbājakaṃ. Mā bhavaṃ assalāyano ayuddhaparājitaṃ parājayī’’ti.
එවං වුත්‌තෙ, අස්‌සලායනො මාණවො තෙ බ්‍රාහ්‌මණෙ එතදවොච – ‘‘අද්‌ධා ඛො අහං භවන්‌තො න ලභාමි. සමණො ඛලු, භො, ගොතමො ධම්‌මවාදී; ධම්‌මවාදිනො ච පන දුප්‌පටිමන්‌තියා භවන්‌ති. නාහං සක්‌කොමි සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං අස්‌මිං වචනෙ පටිමන්‌තෙතුන්‌ති. අපි චාහං භවන්‌තානං වචනෙන ගමිස්‌සාමී’’ති.
Evaṃ vutte, assalāyano māṇavo te brāhmaṇe etadavoca – ‘‘addhā kho ahaṃ bhavanto na labhāmi. Samaṇo khalu, bho, gotamo dhammavādī; dhammavādino ca pana duppaṭimantiyā bhavanti. Nāhaṃ sakkomi samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetunti. Api cāhaṃ bhavantānaṃ vacanena gamissāmī’’ti.
402. අථ ඛො අස්‌සලායනො මාණවො මහතා බ්‍රාහ්‌මණගණෙන සද්‌ධිං යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො අස්‌සලායනො මාණවො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘බ්‍රාහ්‌මණා, භො ගොතම, එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුක්‌කො වණ්‌ණො, කණ්‌හො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුජ්‌ඣන්‌ති, නො අබ්‍රාහ්‌මණා; බ්‍රාහ්‌මණාව බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා ඔරසා මුඛතො ජාතා බ්‍රහ්‌මජා බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතා බ්‍රහ්‌මදායාදා’ති. ඉධ භවං ගොතමො කිමාහා’’ති? ‘‘දිස්‌සන්‌ති 7 ඛො පන, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණානං බ්‍රාහ්‌මණියො උතුනියොපි ගබ්‌භිනියොපි විජායමානාපි පායමානාපි. තෙ ච බ්‍රාහ්‌මණියොනිජාව සමානා එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුක්‌කො වණ්‌ණො, කණ්‌හො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණාව සුජ්‌ඣන්‌ති, නො අබ්‍රාහ්‌මණා; බ්‍රාහ්‌මණාව බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා ඔරසා මුඛතො ජාතා බ්‍රහ්‌මජා බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතා බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති. ‘‘කිඤ්‌චාපි භවං ගොතමො එවමාහ, අථ ඛ්‌වෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමෙතං මඤ්‌ඤන්‌ති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
402. Atha kho assalāyano māṇavo mahatā brāhmaṇagaṇena saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho assalāyano māṇavo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘brāhmaṇā, bho gotama, evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇho añño vaṇṇo; brāhmaṇova sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’ti. Idha bhavaṃ gotamo kimāhā’’ti? ‘‘Dissanti 8 kho pana, assalāyana, brāhmaṇānaṃ brāhmaṇiyo utuniyopi gabbhiniyopi vijāyamānāpi pāyamānāpi. Te ca brāhmaṇiyonijāva samānā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇho añño vaṇṇo; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’’’ti. ‘‘Kiñcāpi bhavaṃ gotamo evamāha, atha khvettha brāhmaṇā evametaṃ maññanti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
403. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, සුතං තෙ – ‘යොනකම්‌බොජෙසු අඤ්‌ඤෙසු ච පච්‌චන්‌තිමෙසු ජනපදෙසු ද්‌වෙව වණ්‌ණා – අය්‍යො චෙව දාසො ච; අය්‍යො හුත්‌වා දාසො හොති, දාසො හුත්‌වා අය්‍යො හොතී’’’ති ? ‘‘එවං, භො, සුතං තං මෙ – ‘යොනකම්‌බොජෙසු අඤ්‌ඤෙසු ච පච්‌චන්‌තිමෙසු ජනපදෙසු ද්‌වෙව වණ්‌ණා – අය්‍යො චෙව දාසො ච; අය්‍යො හුත්‌වා දාසො හොති, දාසො හුත්‌වා අය්‍යො හොතී’’’ති. ‘‘එත්‌ථ, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණානං කිං බලං, කො අස්‌සාසො යදෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති? ‘‘කිඤ්‌චාපි භවං ගොතමො එවමාහ, අථ ඛ්‌වෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමෙතං මඤ්‌ඤන්‌ති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
403. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, sutaṃ te – ‘yonakambojesu aññesu ca paccantimesu janapadesu dveva vaṇṇā – ayyo ceva dāso ca; ayyo hutvā dāso hoti, dāso hutvā ayyo hotī’’’ti ? ‘‘Evaṃ, bho, sutaṃ taṃ me – ‘yonakambojesu aññesu ca paccantimesu janapadesu dveva vaṇṇā – ayyo ceva dāso ca; ayyo hutvā dāso hoti, dāso hutvā ayyo hotī’’’ti. ‘‘Ettha, assalāyana, brāhmaṇānaṃ kiṃ balaṃ, ko assāso yadettha brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti? ‘‘Kiñcāpi bhavaṃ gotamo evamāha, atha khvettha brāhmaṇā evametaṃ maññanti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
404. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, ඛත්‌තියොව නු ඛො පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී මුසාවාදී පිසුණවාචො ඵරුසවාචො සම්‌ඵප්‌පලාපී අභිජ්‌ඣාලු බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, නො බ්‍රාහ්‌මණො? වෙස්‌සොව නු ඛො…පෙ.… සුද්‌දොව නු ඛො පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී මුසාවාදී පිසුණවාචො ඵරුසවාචො සම්‌ඵප්‌පලාපී අභිජ්‌ඣාලු බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, නො බ්‍රාහ්‌මණො’’ති? ‘‘නො හිදං, භො ගොතම. ඛත්‌තියොපි හි, භො ගොතම, පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී මුසාවාදී පිසුණවාචො ඵරුසවාචො සම්‌ඵප්‌පලාපී අභිජ්‌ඣාලු බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. බ්‍රාහ්‌මණොපි හි, භො ගොතම…පෙ.… වෙස්‌සොපි හි, භො ගොතම…පෙ.… සුද්‌දොපි හි, භො ගොතම…පෙ.… සබ්‌බෙපි හි, භො ගොතම, චත්‌තාරො වණ්‌ණා පාණාතිපාතිනො අදින්‌නාදායිනො කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරිනො මුසාවාදිනො පිසුණවාචා ඵරුසවාචා සම්‌ඵප්‌පලාපිනො අභිජ්‌ඣාලූ බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තා මිච්‌ඡාදිට්‌ඨී කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍යු’’න්‌ති. ‘‘එත්‌ථ, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණානං කිං බලං, කො අස්‌සාසො යදෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති? ‘‘කිඤ්‌චාපි භවං ගොතමො එවමාහ, අථ ඛ්‌වෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමෙතං මඤ්‌ඤන්‌ති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
404. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, khattiyova nu kho pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya, no brāhmaṇo? Vessova nu kho…pe… suddova nu kho pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya, no brāhmaṇo’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama. Khattiyopi hi, bho gotama, pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya. Brāhmaṇopi hi, bho gotama…pe… vessopi hi, bho gotama…pe… suddopi hi, bho gotama…pe… sabbepi hi, bho gotama, cattāro vaṇṇā pāṇātipātino adinnādāyino kāmesumicchācārino musāvādino pisuṇavācā pharusavācā samphappalāpino abhijjhālū byāpannacittā micchādiṭṭhī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyyu’’nti. ‘‘Ettha, assalāyana, brāhmaṇānaṃ kiṃ balaṃ, ko assāso yadettha brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti? ‘‘Kiñcāpi bhavaṃ gotamo evamāha, atha khvettha brāhmaṇā evametaṃ maññanti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
405. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණොව නු ඛො පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො මුසාවාදා පටිවිරතො පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො අනභිජ්‌ඣාලු අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො සම්‌මාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, නො 9 ඛත්‌තියො නො වෙස්‌සො, නො සුද්‌දො’’ති? ‘‘නො හිදං, භො ගොතම! ඛත්‌තියොපි හි, භො ගොතම, පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො මුසාවාදා පටිවිරතො පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො අනභිජ්‌ඣාලු අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො සම්‌මාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. බ්‍රාහ්‌මණොපි හි, භො ගොතම…පෙ.… වෙස්‌සොපි හි, භො ගොතම…පෙ.… සුද්‌දොපි හි, භො ගොතම…පෙ.… සබ්‌බෙපි හි, භො ගොතම, චත්‌තාරො වණ්‌ණා පාණාතිපාතා පටිවිරතා අදින්‌නාදානා පටිවිරතා කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතා මුසාවාදා පටිවිරතා පිසුණාය වාචාය පටිවිරතා ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතා සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතා අනභිජ්‌ඣාලූ අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තා සම්‌මාදිට්‌ඨී කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍යු’’න්‌ති. ‘‘එත්‌ථ, අස්‌සලායන , බ්‍රාහ්‌මණානං කිං බලං, කො අස්‌සාසො යදෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති? ‘‘කිඤ්‌චාපි භවං ගොතමො එවමාහ, අථ ඛ්‌වෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමෙතං මඤ්‌ඤන්‌ති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
405. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, brāhmaṇova nu kho pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato kāmesumicchācārā paṭivirato musāvādā paṭivirato pisuṇāya vācāya paṭivirato pharusāya vācāya paṭivirato samphappalāpā paṭivirato anabhijjhālu abyāpannacitto sammādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya, no 10 khattiyo no vesso, no suddo’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama! Khattiyopi hi, bho gotama, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato kāmesumicchācārā paṭivirato musāvādā paṭivirato pisuṇāya vācāya paṭivirato pharusāya vācāya paṭivirato samphappalāpā paṭivirato anabhijjhālu abyāpannacitto sammādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya. Brāhmaṇopi hi, bho gotama…pe… vessopi hi, bho gotama…pe… suddopi hi, bho gotama…pe… sabbepi hi, bho gotama, cattāro vaṇṇā pāṇātipātā paṭiviratā adinnādānā paṭiviratā kāmesumicchācārā paṭiviratā musāvādā paṭiviratā pisuṇāya vācāya paṭiviratā pharusāya vācāya paṭiviratā samphappalāpā paṭiviratā anabhijjhālū abyāpannacittā sammādiṭṭhī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyyu’’nti. ‘‘Ettha, assalāyana , brāhmaṇānaṃ kiṃ balaṃ, ko assāso yadettha brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti? ‘‘Kiñcāpi bhavaṃ gotamo evamāha, atha khvettha brāhmaṇā evametaṃ maññanti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
406. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණොව නු ඛො පහොති අස්‌මිං පදෙසෙ අවෙරං අබ්‍යාබජ්‌ඣං මෙත්‌තචිත්‌තං භාවෙතුං, නො ඛත්‌තියො, නො වෙස්‌සො නො සුද්‌දො’’ති? ‘‘නො හිදං, භො ගොතම! ඛත්‌තියොපි හි, භො ගොතම, පහොති අස්‌මිං පදෙසෙ අවෙරං අබ්‍යාබජ්‌ඣං මෙත්‌තචිත්‌තං භාවෙතුං; බ්‍රාහ්‌මණොපි හි, භො ගොතම… වෙස්‌සොපි හි , භො ගොතම… සුද්‌දොපි හි, භො ගොතම… සබ්‌බෙපි හි, භො ගොතම, චත්‌තාරො වණ්‌ණා පහොන්‌ති අස්‌මිං පදෙසෙ අවෙරං අබ්‍යාබජ්‌ඣං මෙත්‌තචිත්‌තං භාවෙතු’’න්‌ති. ‘‘එත්‌ථ, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණානං කිං බලං, කො අස්‌සාසො යදෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති? ‘‘කිඤ්‌චාපි භවං ගොතමො එවමාහ, අථ ඛ්‌වෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමෙතං මඤ්‌ඤන්‌ති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
406. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, brāhmaṇova nu kho pahoti asmiṃ padese averaṃ abyābajjhaṃ mettacittaṃ bhāvetuṃ, no khattiyo, no vesso no suddo’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama! Khattiyopi hi, bho gotama, pahoti asmiṃ padese averaṃ abyābajjhaṃ mettacittaṃ bhāvetuṃ; brāhmaṇopi hi, bho gotama… vessopi hi , bho gotama… suddopi hi, bho gotama… sabbepi hi, bho gotama, cattāro vaṇṇā pahonti asmiṃ padese averaṃ abyābajjhaṃ mettacittaṃ bhāvetu’’nti. ‘‘Ettha, assalāyana, brāhmaṇānaṃ kiṃ balaṃ, ko assāso yadettha brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti? ‘‘Kiñcāpi bhavaṃ gotamo evamāha, atha khvettha brāhmaṇā evametaṃ maññanti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
407. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණොව නු ඛො පහොති සොත්‌තිසිනානිං ආදාය නදිං ගන්‌ත්‌වා රජොජල්‌ලං පවාහෙතුං, නො ඛත්‌තියො, නො වෙස්‌සො, නො සුද්‌දො’’ති? ‘‘නො හිදං, භො ගොතම! ඛත්‌තියොපි හි, භො ගොතම, පහොති සොත්‌තිසිනානිං ආදාය නදිං ගන්‌ත්‌වා රජොජල්‌ලං පවාහෙතුං, බ්‍රාහ්‌මණොපි හි, භො ගොතම… වෙස්‌සොපි හි, භො ගොතම… සුද්‌දොපි හි, භො ගොතම… සබ්‌බෙපි හි, භො ගොතම, චත්‌තාරො වණ්‌ණා පහොන්‌ති සොත්‌තිසිනානිං ආදාය නදිං ගන්‌ත්‌වා රජොජල්‌ලං පවාහෙතු’’න්‌ති. ‘‘එත්‌ථ, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණානං කිං බලං, කො අස්‌සාසො යදෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති? ‘‘කිඤ්‌චාපි භවං ගොතමො එවමාහ, අථ ඛ්‌වෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමෙතං මඤ්‌ඤන්‌ති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
407. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, brāhmaṇova nu kho pahoti sottisināniṃ ādāya nadiṃ gantvā rajojallaṃ pavāhetuṃ, no khattiyo, no vesso, no suddo’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama! Khattiyopi hi, bho gotama, pahoti sottisināniṃ ādāya nadiṃ gantvā rajojallaṃ pavāhetuṃ, brāhmaṇopi hi, bho gotama… vessopi hi, bho gotama… suddopi hi, bho gotama… sabbepi hi, bho gotama, cattāro vaṇṇā pahonti sottisināniṃ ādāya nadiṃ gantvā rajojallaṃ pavāhetu’’nti. ‘‘Ettha, assalāyana, brāhmaṇānaṃ kiṃ balaṃ, ko assāso yadettha brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti? ‘‘Kiñcāpi bhavaṃ gotamo evamāha, atha khvettha brāhmaṇā evametaṃ maññanti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
408. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, ඉධ රාජා ඛත්‌තියො මුද්‌ධාවසිත්‌තො නානාජච්‌චානං පුරිසානං පුරිසසතං සන්‌නිපාතෙය්‍ය – ‘ආයන්‌තු භොන්‌තො යෙ තත්‌ථ ඛත්‌තියකුලා බ්‍රාහ්‌මණකුලා රාජඤ්‌ඤකුලා උප්‌පන්‌නා, සාකස්‌ස වා සාලස්‌ස වා 11 සලළස්‌ස වා චන්‌දනස්‌ස වා පදුමකස්‌ස වා උත්‌තරාරණිං ආදාය, අග්‌ගිං අභිනිබ්‌බත්‌තෙන්‌තු, තෙජො පාතුකරොන්‌තු. ආයන්‌තු පන භොන්‌තො යෙ තත්‌ථ චණ්‌ඩාලකුලා නෙසාදකුලා වෙනකුලා 12 රථකාරකුලා පුක්‌කුසකුලා උප්‌පන්‌නා, සාපානදොණියා වා සූකරදොණියා වා රජකදොණියා වා එරණ්‌ඩකට්‌ඨස්‌ස වා උත්‌තරාරණිං ආදාය, අග්‌ගිං අභිනිබ්‌බත්‌තෙන්‌තු, තෙජො පාතුකරොන්‌තූ’ති.
408. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, idha rājā khattiyo muddhāvasitto nānājaccānaṃ purisānaṃ purisasataṃ sannipāteyya – ‘āyantu bhonto ye tattha khattiyakulā brāhmaṇakulā rājaññakulā uppannā, sākassa vā sālassa vā 13 salaḷassa vā candanassa vā padumakassa vā uttarāraṇiṃ ādāya, aggiṃ abhinibbattentu, tejo pātukarontu. Āyantu pana bhonto ye tattha caṇḍālakulā nesādakulā venakulā 14 rathakārakulā pukkusakulā uppannā, sāpānadoṇiyā vā sūkaradoṇiyā vā rajakadoṇiyā vā eraṇḍakaṭṭhassa vā uttarāraṇiṃ ādāya, aggiṃ abhinibbattentu, tejo pātukarontū’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, යො එවං නු ඛො සො 15 ඛත්‌තියකුලා බ්‍රාහ්‌මණකුලා රාජඤ්‌ඤකුලා උප්‌පන්‌නෙහි සාකස්‌ස වා සාලස්‌ස වා සලළස්‌ස වා චන්‌දනස්‌ස වා පදුමකස්‌ස වා උත්‌තරාරණිං ආදාය අග්‌ගි අභිනිබ්‌බත්‌තො, තෙජො පාතුකතො, සො එව නු ඛ්‌වාස්‌ස අග්‌ගි අච්‌චිමා චෙව 16 වණ්‌ණවා 17 ච පභස්‌සරො ච, තෙන ච සක්‌කා අග්‌ගිනා අග්‌ගිකරණීයං කාතුං; යො පන සො චණ්‌ඩාලකුලා නෙසාදකුලා වෙනකුලා රථකාරකුලා පුක්‌කුසකුලා උප්‌පන්‌නෙහි සාපානදොණියා වා සූකරදොණියා වා රජකදොණියා වා එරණ්‌ඩකට්‌ඨස්‌ස වා උත්‌තරාරණිං ආදාය අග්‌ගි අභිනිබ්‌බත්‌තො, තෙජො පාතුකතො ස්‌වාස්‌ස අග්‌ගි න චෙව අච්‌චිමා න ච වණ්‌ණවා න ච පභස්‌සරො, න ච තෙන සක්‌කා අග්‌ගිනා අග්‌ගිකරණීයං කාතු’’න්‌ති? ‘‘නො හිදං, භො ගොතම! යොපි හි සො 18, භො ගොතම, ඛත්‌තියකුලා බ්‍රාහ්‌මණකුලා රාජඤ්‌ඤකුලා උප්‌පන්‌නෙහි සාකස්‌ස වා සාලස්‌ස වා සලළස්‌ස වා චන්‌දනස්‌ස වා පදුමකස්‌ස වා උත්‌තරාරණිං ආදාය අග්‌ගි අභිනිබ්‌බත්‌තො, තෙජො පාතුකතො ස්‌වාස්‌ස 19 අග්‌ගි අච්‌චිමා චෙව වණ්‌ණවා ච පභස්‌සරො ච, තෙන ච සක්‌කා අග්‌ගිනා අග්‌ගිකරණීයං කාතුං; යොපි සො චණ්‌ඩාලකුලා නෙසාදකුලා වෙනකුලා රථකාරකුලා පුක්‌කුසකුලා උප්‌පන්‌නෙහි සාපානදොණියා වා සූකරදොණියා වා රජකදොණියා වා එරණ්‌ඩකට්‌ඨස්‌ස වා උත්‌තරාරණිං ආදාය අග්‌ගි අභිනිබ්‌බත්‌තො, තෙජො පාතුකතො, ස්‌වාස්‌ස අග්‌ගි අච්‌චිමා චෙව වණ්‌ණවා ච පභස්‌සරො ච, තෙන ච සක්‌කා අග්‌ගිනා අග්‌ගිකරණීයං කාතුං. සබ්‌බොපි හි, භො ගොතම, අග්‌ගි අච්‌චිමා චෙව වණ්‌ණවා ච පභස්‌සරො ච, සබ්‌බෙනපි සක්‌කා අග්‌ගිනා අග්‌ගිකරණීයං කාතු’’න්‌ති. ‘‘එත්‌ථ, අස්‌සලායන, බ්‍රාහ්‌මණානං කිං බලං, කො අස්‌සාසො යදෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුක්‌කො වණ්‌ණො, කණ්‌හො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණාව සුජ්‌ඣන්‌ති, නො අබ්‍රාහ්‌මණා; බ්‍රාහ්‌මණාව බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා ඔරසා මුඛතො ජාතා බ්‍රහ්‌මජා බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතා බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති? ‘‘කිඤ්‌චාපි භවං ගොතමො එවමාහ, අථ ඛ්‌වෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා එවමෙතං මඤ්‌ඤන්‌ති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, yo evaṃ nu kho so 20 khattiyakulā brāhmaṇakulā rājaññakulā uppannehi sākassa vā sālassa vā salaḷassa vā candanassa vā padumakassa vā uttarāraṇiṃ ādāya aggi abhinibbatto, tejo pātukato, so eva nu khvāssa aggi accimā ceva 21 vaṇṇavā 22 ca pabhassaro ca, tena ca sakkā agginā aggikaraṇīyaṃ kātuṃ; yo pana so caṇḍālakulā nesādakulā venakulā rathakārakulā pukkusakulā uppannehi sāpānadoṇiyā vā sūkaradoṇiyā vā rajakadoṇiyā vā eraṇḍakaṭṭhassa vā uttarāraṇiṃ ādāya aggi abhinibbatto, tejo pātukato svāssa aggi na ceva accimā na ca vaṇṇavā na ca pabhassaro, na ca tena sakkā agginā aggikaraṇīyaṃ kātu’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama! Yopi hi so 23, bho gotama, khattiyakulā brāhmaṇakulā rājaññakulā uppannehi sākassa vā sālassa vā salaḷassa vā candanassa vā padumakassa vā uttarāraṇiṃ ādāya aggi abhinibbatto, tejo pātukato svāssa 24 aggi accimā ceva vaṇṇavā ca pabhassaro ca, tena ca sakkā agginā aggikaraṇīyaṃ kātuṃ; yopi so caṇḍālakulā nesādakulā venakulā rathakārakulā pukkusakulā uppannehi sāpānadoṇiyā vā sūkaradoṇiyā vā rajakadoṇiyā vā eraṇḍakaṭṭhassa vā uttarāraṇiṃ ādāya aggi abhinibbatto, tejo pātukato, svāssa aggi accimā ceva vaṇṇavā ca pabhassaro ca, tena ca sakkā agginā aggikaraṇīyaṃ kātuṃ. Sabbopi hi, bho gotama, aggi accimā ceva vaṇṇavā ca pabhassaro ca, sabbenapi sakkā agginā aggikaraṇīyaṃ kātu’’nti. ‘‘Ettha, assalāyana, brāhmaṇānaṃ kiṃ balaṃ, ko assāso yadettha brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇho añño vaṇṇo; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’’’ti? ‘‘Kiñcāpi bhavaṃ gotamo evamāha, atha khvettha brāhmaṇā evametaṃ maññanti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
409. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, ඉධ ඛත්‌තියකුමාරො බ්‍රාහ්‌මණකඤ්‌ඤාය සද්‌ධිං සංවාසං කප්‌පෙය්‍ය, තෙසං සංවාසමන්‌වාය පුත්‌තො ජායෙථ; යො සො ඛත්‌තියකුමාරෙන බ්‍රාහ්‌මණකඤ්‌ඤාය පුත්‌තො උප්‌පන්‌නො, සියා සො මාතුපි සදිසො පිතුපි සදිසො, ‘ඛත්‌තියො’තිපි වත්‌තබ්‌බො ‘බ්‍රාහ්‌මණො’තිපි වත්‌තබ්‌බො’’ති? ‘‘යො සො, භො ගොතම, ඛත්‌තියකුමාරෙන බ්‍රාහ්‌මණකඤ්‌ඤාය පුත්‌තො උප්‌පන්‌නො, සියා සො මාතුපි සදිසො පිතුපි සදිසො, ‘ඛත්‌තියො’තිපි වත්‌තබ්‌බො ‘බ්‍රාහ්‌මණො’තිපි වත්‌තබ්‌බො’’ති.
409. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, idha khattiyakumāro brāhmaṇakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha; yo so khattiyakumārena brāhmaṇakaññāya putto uppanno, siyā so mātupi sadiso pitupi sadiso, ‘khattiyo’tipi vattabbo ‘brāhmaṇo’tipi vattabbo’’ti? ‘‘Yo so, bho gotama, khattiyakumārena brāhmaṇakaññāya putto uppanno, siyā so mātupi sadiso pitupi sadiso, ‘khattiyo’tipi vattabbo ‘brāhmaṇo’tipi vattabbo’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, ඉධ බ්‍රාහ්‌මණකුමාරො ඛත්‌තියකඤ්‌ඤාය සද්‌ධිං සංවාසං කප්‌පෙය්‍ය, තෙසං සංවාසමන්‌වාය පුත්‌තො ජායෙථ; යො සො බ්‍රාහ්‌මණකුමාරෙන ඛත්‌තියකඤ්‌ඤාය පුත්‌තො උප්‌පන්‌නො, සියා සො මාතුපි සදිසො පිතුපි සදිසො, ‘ඛත්‌තියො’තිපි වත්‌තබ්‌බො ‘බ්‍රාහ්‌මණො’තිපි වත්‌තබ්‌බො’’ති? ‘‘යො සො, භො ගොතම, බ්‍රාහ්‌මණකුමාරෙන ඛත්‌තියකඤ්‌ඤාය පුත්‌තො උප්‌පන්‌නො, සියා සො මාතුපි සදිසො පිතුපි සදිසො, ‘ඛත්‌තියො’තිපි වත්‌තබ්‌බො ‘බ්‍රාහ්‌මණො’තිපි වත්‌තබ්‌බො’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, idha brāhmaṇakumāro khattiyakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha; yo so brāhmaṇakumārena khattiyakaññāya putto uppanno, siyā so mātupi sadiso pitupi sadiso, ‘khattiyo’tipi vattabbo ‘brāhmaṇo’tipi vattabbo’’ti? ‘‘Yo so, bho gotama, brāhmaṇakumārena khattiyakaññāya putto uppanno, siyā so mātupi sadiso pitupi sadiso, ‘khattiyo’tipi vattabbo ‘brāhmaṇo’tipi vattabbo’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන ඉධ වළවං ගද්‍රභෙන සම්‌පයොජෙය්‍යුං 25, තෙසං සම්‌පයොගමන්‌වාය කිසොරො ජායෙථ; යො සො වළවාය ගද්‍රභෙන කිසොරො උප්‌පන්‌නො, සියා සො මාතුපි සදිසො පිතුපි සදිසො, ‘අස්‌සො’තිපි වත්‌තබ්‌බො ‘ගද්‍රභො’තිපි වත්‌තබ්‌බො’’ති? ‘‘කුණ්‌ඩඤ්‌හි සො 26, භො ගොතම, අස්‌සතරො හොති. ඉදං හිස්‌ස , භො ගොතම, නානාකරණං පස්‌සාමි; අමුත්‍ර ච පනෙසානං න කිඤ්‌චි නානාකරණං පස්‌සාමී’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana idha vaḷavaṃ gadrabhena sampayojeyyuṃ 27, tesaṃ sampayogamanvāya kisoro jāyetha; yo so vaḷavāya gadrabhena kisoro uppanno, siyā so mātupi sadiso pitupi sadiso, ‘asso’tipi vattabbo ‘gadrabho’tipi vattabbo’’ti? ‘‘Kuṇḍañhi so 28, bho gotama, assataro hoti. Idaṃ hissa , bho gotama, nānākaraṇaṃ passāmi; amutra ca panesānaṃ na kiñci nānākaraṇaṃ passāmī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, ඉධාස්‌සු ද්‌වෙ මාණවකා භාතරො සඋදරියා, එකො අජ්‌ඣායකො උපනීතො එකො අනජ්‌ඣායකො අනුපනීතො. කමෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා පඨමං භොජෙය්‍යුං සද්‌ධෙ වා ථාලිපාකෙ වා යඤ්‌ඤෙ වා පාහුනෙ වා’’ති? ‘‘යො සො, භො ගොතම, මාණවකො අජ්‌ඣායකො උපනීතො තමෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා පඨමං භොජෙය්‍යුං සද්‌ධෙ වා ථාලිපාකෙ වා යඤ්‌ඤෙ වා පාහුනෙ වා. කිඤ්‌හි, භො ගොතම, අනජ්‌ඣායකෙ අනුපනීතෙ දින්‌නං මහප්‌ඵලං භවිස්‌සතී’’ති?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, idhāssu dve māṇavakā bhātaro saudariyā, eko ajjhāyako upanīto eko anajjhāyako anupanīto. Kamettha brāhmaṇā paṭhamaṃ bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Yo so, bho gotama, māṇavako ajjhāyako upanīto tamettha brāhmaṇā paṭhamaṃ bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā. Kiñhi, bho gotama, anajjhāyake anupanīte dinnaṃ mahapphalaṃ bhavissatī’’ti?
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, අස්‌සලායන, ඉධාස්‌සු ද්‌වෙ මාණවකා භාතරො සඋදරියා, එකො අජ්‌ඣායකො උපනීතො දුස්‌සීලො පාපධම්‌මො, එකො අනජ්‌ඣායකො අනුපනීතො සීලවා කල්‍යාණධම්‌මො. කමෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා පඨමං භොජෙය්‍යුං සද්‌ධෙ වා ථාලිපාකෙ වා යඤ්‌ඤෙ වා පාහුනෙ වා’’ති? ‘‘යො සො, භො ගොතම, මාණවකො අනජ්‌ඣායකො අනුපනීතො සීලවා කල්‍යාණධම්‌මො තමෙත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණා පඨමං භොජෙය්‍යුං සද්‌ධෙ වා ථාලිපාකෙ වා යඤ්‌ඤෙ වා පාහුනෙ වා. කිඤ්‌හි, භො ගොතම, දුස්‌සීලෙ පාපධම්‌මෙ දින්‌නං මහප්‌ඵලං භවිස්‌සතී’’ති?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, assalāyana, idhāssu dve māṇavakā bhātaro saudariyā, eko ajjhāyako upanīto dussīlo pāpadhammo, eko anajjhāyako anupanīto sīlavā kalyāṇadhammo. Kamettha brāhmaṇā paṭhamaṃ bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Yo so, bho gotama, māṇavako anajjhāyako anupanīto sīlavā kalyāṇadhammo tamettha brāhmaṇā paṭhamaṃ bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā. Kiñhi, bho gotama, dussīle pāpadhamme dinnaṃ mahapphalaṃ bhavissatī’’ti?
‘‘පුබ්‌බෙ ඛො ත්‌වං, අස්‌සලායන, ජාතිං අගමාසි; ජාතිං ගන්‌ත්‌වා මන්‌තෙ අගමාසි; මන්‌තෙ ගන්‌ත්‌වා තපෙ අගමාසි; තපෙ ගන්‌ත්‌වා 29 චාතුවණ්‌ණිං සුද්‌ධිං පච්‌චාගතො, යමහං පඤ්‌ඤපෙමී’’ති. එවං වුත්‌තෙ, අස්‌සලායනො මාණවො තුණ්‌හීභූතො මඞ්‌කුභූතො පත්‌තක්‌ඛන්‌ධො අධොමුඛො පජ්‌ඣායන්‌තො අප්‌පටිභානො නිසීදි.
‘‘Pubbe kho tvaṃ, assalāyana, jātiṃ agamāsi; jātiṃ gantvā mante agamāsi; mante gantvā tape agamāsi; tape gantvā 30 cātuvaṇṇiṃ suddhiṃ paccāgato, yamahaṃ paññapemī’’ti. Evaṃ vutte, assalāyano māṇavo tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno nisīdi.
410. අථ ඛො භගවා අස්‌සලායනං මාණවං තුණ්‌හීභූතං මඞ්‌කුභූතං පත්‌තක්‌ඛන්‌ධං අධොමුඛං පජ්‌ඣායන්‌තං අප්‌පටිභානං විදිත්‌වා අස්‌සලායනං මාණවං එතදවොච – ‘‘භූතපුබ්‌බං, අස්‌සලායන, සත්‌තන්‌නං බ්‍රාහ්‌මණිසීනං අරඤ්‌ඤායතනෙ පණ්‌ණකුටීසු සම්‌මන්‌තානං 31 එවරූපං පාපකං දිට්‌ඨිගතං උප්‌පන්‌නං හොති – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’ති. අස්‌සොසි ඛො , අස්‌සලායන, අසිතො දෙවලො ඉසි – ‘සත්‌තන්‌නං කිර බ්‍රාහ්‌මණිසීනං අරඤ්‌ඤායතනෙ පණ්‌ණකුටීසු සම්‌මන්‌තානං එවරූපං පාපකං දිට්‌ඨිගතං උප්‌පන්‌නං – බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’ති. අථ ඛො, අස්‌සලායන, අසිතො දෙවලො ඉසි කෙසමස්‌සුං කප්‌පෙත්‌වා මඤ්‌ජිට්‌ඨවණ්‌ණානි දුස්‌සානි නිවාසෙත්‌වා පටලියො 32 උපාහනා ආරුහිත්‌වා ජාතරූපමයං දණ්‌ඩං ගහෙත්‌වා සත්‌තන්‌නං බ්‍රාහ්‌මණිසීනං පත්‌ථණ්‌ඩිලෙ පාතුරහොසි. අථ ඛො, අස්‌සලායන, අසිතො දෙවලො ඉසි සත්‌තන්‌නං බ්‍රාහ්‌මණිසීනං පත්‌ථණ්‌ඩිලෙ චඞ්‌කමමානො එවමාහ – ‘හන්‌ද, කො නු ඛො ඉමෙ භවන්‌තො බ්‍රාහ්‌මණිසයො ගතා 33; හන්‌ද, කො නු ඛො ඉමෙ භවන්‌තො බ්‍රාහ්‌මණිසයො ගතා’ති? අථ ඛො, අස්‌සලායන, සත්‌තන්‌නං බ්‍රාහ්‌මණිසීනං එතදහොසි – ‘කො නායං ගාමණ්‌ඩලරූපො විය සත්‌තන්‌නං බ්‍රාහ්‌මණිසීනං පත්‌ථණ්‌ඩිලෙ චඞ්‌කමමානො එවමාහ – ‘හන්‌ද, කො නු ඛො ඉමෙ භවන්‌තො බ්‍රාහ්‌මණිසයො ගතා; හන්‌ද, කො නු ඛො ඉමෙ භවන්‌තො බ්‍රාහ්‌මණිසයො ගතාති? හන්‌ද, නං අභිසපාමා’ති. අථ ඛො, අස්‌සලායන, සත්‌ත බ්‍රාහ්‌මණිසයො අසිතං දෙවලං ඉසිං අභිසපිංසු – ‘භස්‌මා, වසල 34, හොහි; භස්‌මා, වසල, හොහී’ති 35. යථා යථා ඛො, අස්‌සලායන, සත්‌ත බ්‍රාහ්‌මණිසයො අසිතං දෙවලං ඉසිං අභිසපිංසු තථා තථා අසිතො දෙවලො ඉසි අභිරූපතරො චෙව හොති දස්‌සනීයතරො ච පාසාදිකතරො ච. අථ ඛො, අස්‌සලායන, සත්‌තන්‌නං බ්‍රාහ්‌මණිසීනං එතදහොසි – ‘මොඝං වත නො තපො, අඵලං බ්‍රහ්‌මචරියං. මයඤ්‌හි පුබ්‌බෙ යං අභිසපාම – භස්‌මා, වසල, හොහි; භස්‌මා, වසල, හොහීති භස්‌මාව භවති එකච්‌චො. ඉමං පන මයං යථා යථා අභිසපාම තථා තථා අභිරූපතරො චෙව හොති දස්‌සනීයතරො ච පාසාදිකතරො චා’ති. ‘න භවන්‌තානං මොඝං තපො, නාඵලං බ්‍රහ්‌මචරියං. ඉඞ්‌ඝ භවන්‌තො, යො මයි මනොපදොසො තං පජහථා’ති. ‘යො භවති මනොපදොසො තං පජහාම. කො නු භවං හොතී’ති? ‘සුතො නු භවතං – අසිතො දෙවලො ඉසී’ති? ‘එවං, භො’. ‘සො ඛ්‌වාහං, භො, හොමී’ති. අථ ඛො, අස්‌සලායන, සත්‌ත බ්‍රාහ්‌මණිසයො අසිතං දෙවලං ඉසිං අභිවාදෙතුං උපක්‌කමිංසු.
410. Atha kho bhagavā assalāyanaṃ māṇavaṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā assalāyanaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘bhūtapubbaṃ, assalāyana, sattannaṃ brāhmaṇisīnaṃ araññāyatane paṇṇakuṭīsu sammantānaṃ 36 evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’ti. Assosi kho , assalāyana, asito devalo isi – ‘sattannaṃ kira brāhmaṇisīnaṃ araññāyatane paṇṇakuṭīsu sammantānaṃ evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’ti. Atha kho, assalāyana, asito devalo isi kesamassuṃ kappetvā mañjiṭṭhavaṇṇāni dussāni nivāsetvā paṭaliyo 37 upāhanā āruhitvā jātarūpamayaṃ daṇḍaṃ gahetvā sattannaṃ brāhmaṇisīnaṃ patthaṇḍile pāturahosi. Atha kho, assalāyana, asito devalo isi sattannaṃ brāhmaṇisīnaṃ patthaṇḍile caṅkamamāno evamāha – ‘handa, ko nu kho ime bhavanto brāhmaṇisayo gatā 38; handa, ko nu kho ime bhavanto brāhmaṇisayo gatā’ti? Atha kho, assalāyana, sattannaṃ brāhmaṇisīnaṃ etadahosi – ‘ko nāyaṃ gāmaṇḍalarūpo viya sattannaṃ brāhmaṇisīnaṃ patthaṇḍile caṅkamamāno evamāha – ‘handa, ko nu kho ime bhavanto brāhmaṇisayo gatā; handa, ko nu kho ime bhavanto brāhmaṇisayo gatāti? Handa, naṃ abhisapāmā’ti. Atha kho, assalāyana, satta brāhmaṇisayo asitaṃ devalaṃ isiṃ abhisapiṃsu – ‘bhasmā, vasala 39, hohi; bhasmā, vasala, hohī’ti 40. Yathā yathā kho, assalāyana, satta brāhmaṇisayo asitaṃ devalaṃ isiṃ abhisapiṃsu tathā tathā asito devalo isi abhirūpataro ceva hoti dassanīyataro ca pāsādikataro ca. Atha kho, assalāyana, sattannaṃ brāhmaṇisīnaṃ etadahosi – ‘moghaṃ vata no tapo, aphalaṃ brahmacariyaṃ. Mayañhi pubbe yaṃ abhisapāma – bhasmā, vasala, hohi; bhasmā, vasala, hohīti bhasmāva bhavati ekacco. Imaṃ pana mayaṃ yathā yathā abhisapāma tathā tathā abhirūpataro ceva hoti dassanīyataro ca pāsādikataro cā’ti. ‘Na bhavantānaṃ moghaṃ tapo, nāphalaṃ brahmacariyaṃ. Iṅgha bhavanto, yo mayi manopadoso taṃ pajahathā’ti. ‘Yo bhavati manopadoso taṃ pajahāma. Ko nu bhavaṃ hotī’ti? ‘Suto nu bhavataṃ – asito devalo isī’ti? ‘Evaṃ, bho’. ‘So khvāhaṃ, bho, homī’ti. Atha kho, assalāyana, satta brāhmaṇisayo asitaṃ devalaṃ isiṃ abhivādetuṃ upakkamiṃsu.
411. ‘‘අථ ඛො, අස්‌සලායන, අසිතො දෙවලො ඉසි සත්‌ත බ්‍රාහ්‌මණිසයො එතදවොච – ‘සුතං මෙතං, භො, සත්‌තන්‌නං කිර බ්‍රාහ්‌මණිසීනං අරඤ්‌ඤායතනෙ පණ්‌ණකුටීසු සම්‌මන්‌තානං එවරූපං පාපකං දිට්‌ඨිගතං උප්‌පන්‌නං – බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුක්‌කො වණ්‌ණො , කණ්‌හො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණාව සුජ්‌ඣන්‌ති, නො අබ්‍රාහ්‌මණා; බ්‍රාහ්‌මණාව බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා ඔරසා මුඛතො ජාතා බ්‍රහ්‌මජා බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතා බ්‍රහ්‌මදායාදා’ති. ‘එවං, භො’.
411. ‘‘Atha kho, assalāyana, asito devalo isi satta brāhmaṇisayo etadavoca – ‘sutaṃ metaṃ, bho, sattannaṃ kira brāhmaṇisīnaṃ araññāyatane paṇṇakuṭīsu sammantānaṃ evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo; brāhmaṇova sukko vaṇṇo , kaṇho añño vaṇṇo; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’ti. ‘Evaṃ, bho’.
‘‘‘ජානන්‌ති පන භොන්‌තො – යා ජනිකා මාතා 41 බ්‍රාහ්‌මණංයෙව අගමාසි, නො අබ්‍රාහ්‌මණ’න්‌ති? ‘නො හිදං, භො’.
‘‘‘Jānanti pana bhonto – yā janikā mātā 42 brāhmaṇaṃyeva agamāsi, no abrāhmaṇa’nti? ‘No hidaṃ, bho’.
‘‘‘ජානන්‌ති පන භොන්‌තො – යා ජනිකාමාතු 43 මාතා යාව සත්‌තමා මාතුමාතාමහයුගා බ්‍රාහ්‌මණංයෙව අගමාසි, නො අබ්‍රාහ්‌මණ’න්‌ති? ‘නො හිදං, භො’.
‘‘‘Jānanti pana bhonto – yā janikāmātu 44 mātā yāva sattamā mātumātāmahayugā brāhmaṇaṃyeva agamāsi, no abrāhmaṇa’nti? ‘No hidaṃ, bho’.
‘‘‘ජානන්‌ති පන භොන්‌තො – යො ජනකො පිතා 45 බ්‍රාහ්‌මණිංයෙව අගමාසි, නො අබ්‍රාහ්‌මණි’න්‌ති? ‘නො හිදං, භො’.
‘‘‘Jānanti pana bhonto – yo janako pitā 46 brāhmaṇiṃyeva agamāsi, no abrāhmaṇi’nti? ‘No hidaṃ, bho’.
‘‘‘ජානන්‌ති පන භොන්‌තො – යො ජනකපිතු 47 පිතා යාව සත්‌තමා පිතුපිතාමහයුගා බ්‍රාහ්‌මණිංයෙව අගමාසි, නො අබ්‍රාහ්‌මණි’න්‌ති? ‘නො හිදං, භො’.
‘‘‘Jānanti pana bhonto – yo janakapitu 48 pitā yāva sattamā pitupitāmahayugā brāhmaṇiṃyeva agamāsi, no abrāhmaṇi’nti? ‘No hidaṃ, bho’.
‘‘‘ජානන්‌ති පන භොන්‌තො – තග්‌ඝ 53, සො ගන්‌ධබ්‌බො ඛත්‌තියො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා වෙස්‌සො වා සුද්‌දො වා’ති? ‘න මයං, භො, ජානාම – තග්‌ඝ සො ගන්‌ධබ්‌බො ඛත්‌තියො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා වෙස්‌සො වා සුද්‌දො වා’ති. ‘එවං සන්‌තෙ, භො, ජානාථ – කෙ තුම්‌හෙ හොථා’ති? ‘එවං සන්‌තෙ, භො , න මයං ජානාම – කෙ මයං හොමා’ති. තෙ හි නාම, අස්‌සලායන, සත්‌ත බ්‍රාහ්‌මණිසයො අසිතෙන දෙවලෙන ඉසිනා සකෙ ජාතිවාදෙ සමනුයුඤ්‌ජීයමානා සමනුග්‌ගාහීයමානා සමනුභාසීයමානා න සම්‌පායිස්‌සන්‌ති; කිං පන ත්‌වං එතරහි මයා සකස්‌මිං ජාතිවාදෙ සමනුයුඤ්‌ජීයමානො සමනුග්‌ගාහීයමානො සමනුභාසීයමානො සම්‌පායිස්‌සසි, යෙසං ත්‌වං සාචරියකො න පුණ්‌ණො දබ්‌බිගාහො’’ති.
‘‘‘Jānanti pana bhonto – taggha 54, so gandhabbo khattiyo vā brāhmaṇo vā vesso vā suddo vā’ti? ‘Na mayaṃ, bho, jānāma – taggha so gandhabbo khattiyo vā brāhmaṇo vā vesso vā suddo vā’ti. ‘Evaṃ sante, bho, jānātha – ke tumhe hothā’ti? ‘Evaṃ sante, bho , na mayaṃ jānāma – ke mayaṃ homā’ti. Te hi nāma, assalāyana, satta brāhmaṇisayo asitena devalena isinā sake jātivāde samanuyuñjīyamānā samanuggāhīyamānā samanubhāsīyamānā na sampāyissanti; kiṃ pana tvaṃ etarahi mayā sakasmiṃ jātivāde samanuyuñjīyamāno samanuggāhīyamāno samanubhāsīyamāno sampāyissasi, yesaṃ tvaṃ sācariyako na puṇṇo dabbigāho’’ti.
එවං වුත්‌තෙ, අස්‌සලායනො මාණවො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම…පෙ.… උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.
Evaṃ vutte, assalāyano māṇavo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
අස්‌සලායනසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං තතියං.
Assalāyanasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 3. අස්‌සලායනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Assalāyanasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 3. අස්‌සලායනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Assalāyanasuttavaṇṇanā
