| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
3. අස්‌සලායනසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Assalāyanasuttavaṇṇanā
401. එවං මෙ සුතන්‌ති අස්‌සලායනසුත්‌තං. තත්‌ථ නානාවෙරජ්‌ජකානන්‌ති අඞ්‌ගමගධාදීහි නානප්‌පකාරෙහි වෙරජ්‌ජෙහි ආගතානං, තෙසු වා රට්‌ඨෙසු ජාතසංවඩ්‌ඪානන්‌තිපි අත්‌ථො. කෙනචිදෙවාති යඤ්‌ඤුපාසනාදිනා අනියමිතකිච්‌චෙන. චාතුවණ්‌ණින්‌ති චතුවණ්‌ණසාධාරණං. මයං පන න්‌හානසුද්‌ධියා භාවනාසුද්‌ධියාපි බ්‍රාහ්‌මණාව සුජ්‌ඣන්‌තීති වදාම, අයුත්‌තම්‌පි සමණො ගොතමො කරොතීති මඤ්‌ඤමානා එවං චින්‌තයිංසු. වුත්‌තසිරොති වාපිතසිරො.
401.Evaṃme sutanti assalāyanasuttaṃ. Tattha nānāverajjakānanti aṅgamagadhādīhi nānappakārehi verajjehi āgatānaṃ, tesu vā raṭṭhesu jātasaṃvaḍḍhānantipi attho. Kenacidevāti yaññupāsanādinā aniyamitakiccena. Cātuvaṇṇinti catuvaṇṇasādhāraṇaṃ. Mayaṃ pana nhānasuddhiyā bhāvanāsuddhiyāpi brāhmaṇāva sujjhantīti vadāma, ayuttampi samaṇo gotamo karotīti maññamānā evaṃ cintayiṃsu. Vuttasiroti vāpitasiro.
ධම්‌මවාදීති සභාවවාදී. දුප්‌පටිමන්‌තියාති අම්‌හාදිසෙහි අධම්‌මවාදීහි දුක්‌ඛෙන පටිමන්‌තිතබ්‌බා හොන්‌ති. ධම්‌මවාදිනො නාම පරාජයො න සක්‌කා කාතුන්‌ති දස්‌සෙති. පරිබ්‌බාජකන්‌ති පබ්‌බජ්‌ජාවිධානං, තයො වෙදෙ උග්‌ගහෙත්‌වා සබ්‌බපච්‌ඡා පබ්‌බජන්‌තා යෙහි මන්‌තෙහි පබ්‌බජන්‌ති, පබ්‌බජිතා ච යෙ මන්‌තෙ පරිහරන්‌ති, යං වා ආචාරං ආචරන්‌ති, තං සබ්‌බං භොතා චරිතං සික්‌ඛිතං. තස්‌මා තුය්‌හං පරාජයො නත්‌ථි, ජයොව භවිස්‌සතීති මඤ්‌ඤන්‌තා එවමාහංසු.
Dhammavādīti sabhāvavādī. Duppaṭimantiyāti amhādisehi adhammavādīhi dukkhena paṭimantitabbā honti. Dhammavādino nāma parājayo na sakkā kātunti dasseti. Paribbājakanti pabbajjāvidhānaṃ, tayo vede uggahetvā sabbapacchā pabbajantā yehi mantehi pabbajanti, pabbajitā ca ye mante pariharanti, yaṃ vā ācāraṃ ācaranti, taṃ sabbaṃ bhotā caritaṃ sikkhitaṃ. Tasmā tuyhaṃ parājayo natthi, jayova bhavissatīti maññantā evamāhaṃsu.
402. දිස්‌සන්‌ති ඛො පනාතිආදි තෙසං ලද්‌ධිභින්‌දනත්‌ථං වුත්‌තං. තත්‌ථ බ්‍රාහ්‌මණියොති බ්‍රාහ්‌මණානං පුත්‌තපටිලාභත්‌ථාය ආවාහවිවාහවසෙන කුලා ආනීතා බ්‍රාහ්‌මණියො දිස්‌සන්‌ති . තා ඛො පනෙතා අපරෙන සමයෙන උතුනියොපි හොන්‌ති, සඤ්‌ජාතපුප්‌ඵාති අත්‌ථො. ගබ්‌භිනියොති සඤ්‌ජාතගබ්‌භා. විජායමානාති පුත්‌තධීතරො ජනයමානා. පායමානාති දාරකෙ ථඤ්‌ඤං පායන්‌තියො. යොනිජාව සමානාති බ්‍රාහ්‌මණීනං පස්‌සාවමග්‌ගෙන ජාතා සමානා. එවමාහංසූති එවං වදන්‌ති. කථං? බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදාති. යදි පන නෙසං සච්‌චවචනං සියා, බ්‍රාහ්‌මණීනං කුච්‌ඡි මහාබ්‍රහ්‌මුනො උරො භවෙය්‍ය, බ්‍රාහ්‌මණීනං පස්‌සාවමග්‌ගො මහාබ්‍රහ්‌මුනො මුඛං භවෙය්‍ය, එත්‌තාවතා ‘‘මයං මහාබ්‍රහ්‌මුනො උරෙ වසිත්‌වා මුඛතො නික්‌ඛන්‌තා’’ති වත්‌තුං මා ලභන්‌තූති අයං මුඛතො ජාතච්‌ඡෙදකවාදො වුත්‌තො.
402.Dissanti kho panātiādi tesaṃ laddhibhindanatthaṃ vuttaṃ. Tattha brāhmaṇiyoti brāhmaṇānaṃ puttapaṭilābhatthāya āvāhavivāhavasena kulā ānītā brāhmaṇiyo dissanti . Tā kho panetā aparena samayena utuniyopi honti, sañjātapupphāti attho. Gabbhiniyoti sañjātagabbhā. Vijāyamānāti puttadhītaro janayamānā. Pāyamānāti dārake thaññaṃ pāyantiyo. Yonijāva samānāti brāhmaṇīnaṃ passāvamaggena jātā samānā. Evamāhaṃsūti evaṃ vadanti. Kathaṃ? Brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo…pe… brahmadāyādāti. Yadi pana nesaṃ saccavacanaṃ siyā, brāhmaṇīnaṃ kucchi mahābrahmuno uro bhaveyya, brāhmaṇīnaṃ passāvamaggo mahābrahmuno mukhaṃ bhaveyya, ettāvatā ‘‘mayaṃ mahābrahmuno ure vasitvā mukhato nikkhantā’’ti vattuṃ mā labhantūti ayaṃ mukhato jātacchedakavādo vutto.
403. අය්‍යො හුත්‌වා දාසො හොති, දාසො හුත්‌වා අය්‍යො හොතීති බ්‍රාහ්‌මණො සභරියො වණිජ්‌ජං පයොජෙන්‌තො යොනකරට්‌ඨං වා කම්‌බොජරට්‌ඨං වා ගන්‌ත්‌වා කාලං කරොති, තස්‌ස ගෙහෙ වයප්‌පත්‌තෙ පුත්‌තෙ අසති බ්‍රාහ්‌මණී දාසෙන වා කම්‌මකරෙන වා සද්‌ධිං සංවාසං කප්‌පෙති. එකස්‌මිං දාරකෙ ජාතෙ සො පුරිසො දාසොව හොති, තස්‌ස ජාතදාරකො පන දායජ්‌ජසාමිකො හොති. මාතිතො සුද්‌ධො පිතිතො අසුද්‌ධො සො වණිජ්‌ජං පයොජෙන්‌තො මජ්‌ඣිමපදෙසං ගන්‌ත්‌වා බ්‍රාහ්‌මණදාරිකං ගහෙත්‌වා තස්‌සා කුච්‌ඡිස්‌මිං පුත්‌තං පටිලභති, සොපි මාතිතොව සුද්‌ධො හොති පිතිතො අසුද්‌ධො. එවං බ්‍රාහ්‌මණසමයස්‌මිඤ්‌ඤෙව ජාතිසම්‌භෙදො හොතීති දස්‌සනත්‌ථමෙතං වුත්‌තං. කිං බලං, කො අස්‌සාසොති යත්‌ථ තුම්‌හෙ දාසා හොන්‌තා සබ්‌බෙව දාසා හොථ, අය්‍යා හොන්‌තා සබ්‌බෙව අය්‍යා හොථ, එත්‌ථ වො කො ථාමො, කො අවස්‌සයො, යං බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණොති වදථාති දීපෙති.
403.Ayyo hutvā dāso hoti, dāso hutvā ayyo hotīti brāhmaṇo sabhariyo vaṇijjaṃ payojento yonakaraṭṭhaṃ vā kambojaraṭṭhaṃ vā gantvā kālaṃ karoti, tassa gehe vayappatte putte asati brāhmaṇī dāsena vā kammakarena vā saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeti. Ekasmiṃ dārake jāte so puriso dāsova hoti, tassa jātadārako pana dāyajjasāmiko hoti. Mātito suddho pitito asuddho so vaṇijjaṃ payojento majjhimapadesaṃ gantvā brāhmaṇadārikaṃ gahetvā tassā kucchismiṃ puttaṃ paṭilabhati, sopi mātitova suddho hoti pitito asuddho. Evaṃ brāhmaṇasamayasmiññeva jātisambhedo hotīti dassanatthametaṃ vuttaṃ. Kiṃbalaṃ, ko assāsoti yattha tumhe dāsā hontā sabbeva dāsā hotha, ayyā hontā sabbeva ayyā hotha, ettha vo ko thāmo, ko avassayo, yaṃ brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇoti vadathāti dīpeti.
404. ඛත්‌තියොව නු ඛොතිආදයො සුත්‌තච්‌ඡෙදකවාදා නාම හොන්‌ති.
404.Khattiyova nu khotiādayo suttacchedakavādā nāma honti.
408. ඉදානි චාතුවණ්‌ණිසුද්‌ධිං දස්‌සෙන්‌තො ඉධ රාජාතිආදිමාහ. සාපානදොණියාති සුනඛානං පිවනදොණියා. අග්‌ගිකරණීයන්‌ති සීතවිනොදනඅන්‌ධකාරවිධමනභත්‌තපචනාදි අග්‌ගිකිච්‌චං. එත්‌ථ අස්‌සලායනාති එත්‌ථ සබ්‌බස්‌මිං අග්‌ගිකිච්‌චං කරොන්‌තෙ.
408. Idāni cātuvaṇṇisuddhiṃ dassento idha rājātiādimāha. Sāpānadoṇiyāti sunakhānaṃ pivanadoṇiyā. Aggikaraṇīyanti sītavinodanaandhakāravidhamanabhattapacanādi aggikiccaṃ. Ettha assalāyanāti ettha sabbasmiṃ aggikiccaṃ karonte.
409. ඉදානි යදෙතං බ්‍රාහ්‌මණා චාතුවණ්‌ණිසුද්‌ධීති වදන්‌ති, එත්‌ථ චාතුවණ්‌ණාති නියමො නත්‌ථි. පඤ්‌චමො හි පාදසිකවණ්‌ණොපි අත්‌ථීති සංඛිත්‌තෙන තෙසං වාදෙ දොසදස්‌සනත්‌ථං ඉධ ඛත්‌තියකුමාරොතිආදිමාහ. තත්‍ර අමුත්‍ර ච පනෙසානන්‌ති අමුස්‌මිඤ්‌ච පන පුරිමනයෙ එතෙසං මාණවකානං කිඤ්‌චි නානාකරණං න පස්‌සාමීති වදති. නානාකරණං පන තෙසම්‌පි අත්‌ථියෙව. ඛත්‌තියකුමාරස්‌ස හි බ්‍රාහ්‌මණකඤ්‌ඤාය උප්‌පන්‌නො ඛත්‌තියපාදසිකො නාම, ඉතරො බ්‍රාහ්‌මණපාදසිකො නාම, එතෙ හීනජාතිමාණවකා.
409. Idāni yadetaṃ brāhmaṇā cātuvaṇṇisuddhīti vadanti, ettha cātuvaṇṇāti niyamo natthi. Pañcamo hi pādasikavaṇṇopi atthīti saṃkhittena tesaṃ vāde dosadassanatthaṃ idha khattiyakumārotiādimāha. Tatra amutra ca panesānanti amusmiñca pana purimanaye etesaṃ māṇavakānaṃ kiñci nānākaraṇaṃ na passāmīti vadati. Nānākaraṇaṃ pana tesampi atthiyeva. Khattiyakumārassa hi brāhmaṇakaññāya uppanno khattiyapādasiko nāma, itaro brāhmaṇapādasiko nāma, ete hīnajātimāṇavakā.
එවං පඤ්‌චමස්‌ස වණ්‌ණස්‌ස අත්‌ථිතාය චාතුවණ්‌ණිසුද්‌ධීති එතෙසං වාදෙ දොසං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි පුන චාතුවණ්‌ණිසුද්‌ධියං ඔවදන්‌තො තං කිං මඤ්‌ඤසීතිආදිමාහ. තත්‌ථ සද්‌ධෙති මතකභත්‌තෙ. ථාලිපාකෙති පණ්‌ණාකාරභත්‌තෙ. යඤ්‌ඤෙති යඤ්‌ඤභත්‌තෙ. පාහුනෙති ආගන්‌තුකානං කතභත්‌තෙ. කිං හීති කිං මහප්‌ඵලං භවිස්‌සති, නො භවිස්‌සතීති දීපෙති.
Evaṃ pañcamassa vaṇṇassa atthitāya cātuvaṇṇisuddhīti etesaṃ vāde dosaṃ dassetvā idāni puna cātuvaṇṇisuddhiyaṃ ovadanto taṃ kiṃ maññasītiādimāha. Tattha saddheti matakabhatte. Thālipāketi paṇṇākārabhatte. Yaññeti yaññabhatte. Pāhuneti āgantukānaṃ katabhatte. Kiṃ hīti kiṃ mahapphalaṃ bhavissati, no bhavissatīti dīpeti.
410. භූතපුබ්‌බන්‌ති අස්‌සලායන පුබ්‌බෙ මයි ජාතියා හීනතරෙ තුම්‌හෙ සෙට්‌ඨතරා සමානාපි මයා ජාතිවාදෙ පඤ්‌හං පුට්‌ඨා සම්‌පාදෙතුං න සක්‌ඛිත්‌ථ, ඉදානි තුම්‌හෙ හීනතරා හුත්‌වා මයා සෙට්‌ඨතරෙන බුද්‌ධානං සකෙ ජාතිවාදපඤ්‌හං පුට්‌ඨා කිං සම්‌පාදෙස්‌සථ? න එත්‌ථ චින්‌තා කාතබ්‌බාති මාණවං උපත්‌ථම්‌භෙන්‌තො ඉමං දෙසනං ආරභි. තත්‌ථ අසිතොති කාළකො. දෙවලොති තස්‌ස නාමං, අයමෙව භගවා තෙන සමයෙන. පටලියොති ගණඞ්‌ගණුපාහනා. පත්‌ථණ්‌ඩිලෙති පණ්‌ණසාලපරිවෙණෙ. කො නු ඛොති කහං නු ඛො. ගාමණ්‌ඩලරූපො වියාති ගාමදාරකරූපො විය. සො ඛ්‌වාහං, භො, හොමීති සො අහං, භො, අසිතදෙවලො හොමීති වදති. තදා කිර මහාසත්‌තො කොණ්‌ඩදමකො හුත්‌වා විචරති. අභිවාදෙතුං උපක්‌කමිංසූති වන්‌දිතුං උපක්‌කමං අකංසු. තතො පට්‌ඨාය ච වස්‌සසතිකතාපසොපි තදහුජාතං බ්‍රාහ්‌මණකුමාරං අවන්‌දන්‌තො කොණ්‌ඩිතො හොති.
410.Bhūtapubbanti assalāyana pubbe mayi jātiyā hīnatare tumhe seṭṭhatarā samānāpi mayā jātivāde pañhaṃ puṭṭhā sampādetuṃ na sakkhittha, idāni tumhe hīnatarā hutvā mayā seṭṭhatarena buddhānaṃ sake jātivādapañhaṃ puṭṭhā kiṃ sampādessatha? Na ettha cintā kātabbāti māṇavaṃ upatthambhento imaṃ desanaṃ ārabhi. Tattha asitoti kāḷako. Devaloti tassa nāmaṃ, ayameva bhagavā tena samayena. Paṭaliyoti gaṇaṅgaṇupāhanā. Patthaṇḍileti paṇṇasālapariveṇe. Ko nu khoti kahaṃ nu kho. Gāmaṇḍalarūpo viyāti gāmadārakarūpo viya. So khvāhaṃ, bho, homīti so ahaṃ, bho, asitadevalo homīti vadati. Tadā kira mahāsatto koṇḍadamako hutvā vicarati. Abhivādetuṃ upakkamiṃsūti vandituṃ upakkamaṃ akaṃsu. Tato paṭṭhāya ca vassasatikatāpasopi tadahujātaṃ brāhmaṇakumāraṃ avandanto koṇḍito hoti.
411. ජනිකා මාතාති යාය තුම්‌හෙ ජනිතා, සා වො ජනිකා මාතා. ජනිකාමාතූති ජනිකාය මාතු. යො ජනකොති යො ජනකො පිතා. ‘‘යො ජනිකො පිතාතෙව’’ වා පාඨො.
411.Janikā mātāti yāya tumhe janitā, sā vo janikā mātā. Janikāmātūti janikāya mātu. Yo janakoti yo janako pitā. ‘‘Yo janiko pitāteva’’ vā pāṭho.
අසිතෙනාති පඤ්‌චාභිඤ්‌ඤෙන අසිතෙන දෙවලෙන ඉසිනා ඉමං ගන්‌ධබ්‌බපඤ්‌හං පුට්‌ඨා න සම්‌පායිස්‌සන්‌ති. යෙසන්‌ති යෙසං සත්‌තන්‌නං ඉසීනං. න පුණ්‌ණො දබ්‌බිගාහොති තෙසං සත්‌තන්‌නං ඉසීනං දබ්‌බිං ගහෙත්‌වා පණ්‌ණං පචිත්‌වා දායකො පුණ්‌ණො නාම එකො අහොසි, සො දබ්‌බිගහණසිප්‌පං ජානාති. ත්‌වං සාචරියකො තෙසං පුණ්‌ණොපි න හොති, තෙන ඤාතං දබ්‌බිගහණසිප්‌පමත්‌තම්‌පි න ජානාසීති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Asitenāti pañcābhiññena asitena devalena isinā imaṃ gandhabbapañhaṃ puṭṭhā na sampāyissanti. Yesanti yesaṃ sattannaṃ isīnaṃ. Na puṇṇo dabbigāhoti tesaṃ sattannaṃ isīnaṃ dabbiṃ gahetvā paṇṇaṃ pacitvā dāyako puṇṇo nāma eko ahosi, so dabbigahaṇasippaṃ jānāti. Tvaṃ sācariyako tesaṃ puṇṇopi na hoti, tena ñātaṃ dabbigahaṇasippamattampi na jānāsīti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
අයං පන අස්‌සලායනො සද්‌ධො අහොසි පසන්‌නො, අත්‌තනො අන්‌තොනිවෙසනෙයෙව චෙතියං කාරෙසි. යාවජ්‌ජදිවසා අස්‌සලායනවංසෙ ජාතා නිවෙසනං කාරෙත්‌වා අන්‌තොනිවෙසනෙ චෙතියං කරොන්‌තෙවාති.
Ayaṃ pana assalāyano saddho ahosi pasanno, attano antonivesaneyeva cetiyaṃ kāresi. Yāvajjadivasā assalāyanavaṃse jātā nivesanaṃ kāretvā antonivesane cetiyaṃ karontevāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
අස්‌සලායනසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Assalāyanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 3. අස්‌සලායනසුත්‌තං • 3. Assalāyanasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 3. අස්‌සලායනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Assalāyanasuttavaṇṇanā
