| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៧. មហាវគ្គោ
7. Mahāvaggo
១. អស្សុតវាសុត្តវណ្ណនា
1. Assutavāsuttavaṇṇanā
៦១. ‘‘អស្សុតវា’’តិ សោតទ្វារានុសារេន ឧបធារិតំ, ឧបធារណំ វា សុតំ អស្ស អត្ថីតិ សុតវា, តប្បដិក្ខេបេន ន សុតវាតិ អស្សុតវា។ វា-សទ្ទោ ចាយំ បសំសាយំ, អតិសយស្ស វា ពោធនកោ, តស្មា យស្ស បសំសិតំ, អតិសយេន វា សុតំ អត្ថិ, សោ ‘‘សុតវា’’តិ សំកិលេសវិទ្ធំសនសមត្ថោ បរិយត្តិធម្មបរិចយោ ‘‘តំ សុត្វា តថត្តាយ បដិបត្តិ ច សុតវា’’តិ ឥមិនា បទេន បកាសិតោ។ អថ វា សោតព្ពយុត្តំ សុត្វា កត្តព្ពនិប្ផត្តិំ សុណីតិ សុតវា។ តប្បដិក្ខេបេន ន សុតវាតិ អស្សុតវា។ តេនាហុ បោរាណា ‘‘អាគមាធិគមាភាវា, ញេយ្យោ អស្សុតវា ឥតី’’តិ។ តថា ចាហ ‘‘ខន្ធធាតុ…បេ.… វិនិច្ឆយរហិតោ’’តិ។ តត្ថ វាចុគ្គតករណំ ឧគ្គហោ, តត្ថ បរិបុច្ឆនំ បរិបុច្ឆា, កុសលេហិ សហ ចោទនាបរិហរណវសេន វិនិច្ឆយស្ស ការណំ វិនិច្ឆយោ។ បុថូនន្តិ ពហូនំ។ កិលេសាទីនំ កិលេសាភិសង្ខារានំ វិត្ថារេតព្ពំ បដិសម្ភិទាមគ្គនិទ្ទេសេសុ (មហានិ. ៥១, ៩៤) អាគតនយេន។ អន្ធបុថុជ្ជនោ គហិតោ ‘‘នាលំ និព្ពិន្ទិតុ’’ន្តិអាទិវចនតោ។ អាសន្នបច្ចក្ខវាចី ឥទំ-សទ្ទោតិ អាហ ‘‘ឥមស្មិន្តិ បច្ចុប្បន្នបច្ចក្ខកាយំ ទស្សេតី’’តិ។ ចតូសុ មហាភូតេសុ និយុត្តោតិ ចាតុមហាភូតិកោ។ យថា បន មហាមត្តិកាយ និព្ពត្តំ មត្តិកាមយំ, ឯវមយំ ចតូហិ មហាភូតេហិ និព្ពត្តោ ‘‘ចតុមហាភូតមយោ’’តិ វុត្តំ។ និព្ពិន្ទេយ្យាតិ និព្ពិន្ទនម្បិ អាបជ្ជេយ្យ។ និព្ពិន្ទនា នាម ឧក្កណ្ឋនា អនភិរតិភាវតោតិ វុត្តំ ‘‘ឧក្កណ្ឋេយ្យា’’តិ។ វិរជ្ជេយ្យាតិ វីតរាគោ ភវេយ្យ។ តេនាហ ‘‘ន រជ្ជេយ្យា’’តិ។ វិមុច្ចេយ្យាតិ ឥធ បន អច្ចន្តាយ វិមុច្ចនំ អធិប្បេតន្តិ អាហ ‘‘មុច្ចិតុកាមោ ភវេយ្យា’’តិ។ ចតូហិ ច រូបជនកបច្ចយេហិ អាគតោ ចយោតិ, អាចយោ, វុទ្ធិ។ ចយតោ អបក្កមោតិ អបចយោ, បរិហានិ។ អាទានន្តិ គហណំ, បដិសន្ធិយា និព្ពត្តិ។ ភេទោតិ ខន្ធានំ ភេទោ។ សោ ហិ កឡេវរស្ស និក្ខេបោតិ វុត្តោតិ អាហ ‘‘និក្ខេបនន្តិ ភេទោ’’តិ។
61.‘‘Assutavā’’ti sotadvārānusārena upadhāritaṃ, upadhāraṇaṃ vā sutaṃ assa atthīti sutavā, tappaṭikkhepena na sutavāti assutavā. Vā-saddo cāyaṃ pasaṃsāyaṃ, atisayassa vā bodhanako, tasmā yassa pasaṃsitaṃ, atisayena vā sutaṃ atthi, so ‘‘sutavā’’ti saṃkilesaviddhaṃsanasamattho pariyattidhammaparicayo ‘‘taṃ sutvā tathattāya paṭipatti ca sutavā’’ti iminā padena pakāsito. Atha vā sotabbayuttaṃ sutvā kattabbanipphattiṃ suṇīti sutavā. Tappaṭikkhepena na sutavāti assutavā. Tenāhu porāṇā ‘‘āgamādhigamābhāvā, ñeyyo assutavā itī’’ti. Tathā cāha ‘‘khandhadhātu…pe… vinicchayarahito’’ti. Tattha vācuggatakaraṇaṃ uggaho, tattha paripucchanaṃ paripucchā, kusalehi saha codanāpariharaṇavasena vinicchayassa kāraṇaṃ vinicchayo. Puthūnanti bahūnaṃ. Kilesādīnaṃ kilesābhisaṅkhārānaṃ vitthāretabbaṃ paṭisambhidāmagganiddesesu (mahāni. 51, 94) āgatanayena. Andhaputhujjano gahito ‘‘nālaṃ nibbinditu’’ntiādivacanato. Āsannapaccakkhavācī idaṃ-saddoti āha ‘‘imasminti paccuppannapaccakkhakāyaṃ dassetī’’ti. Catūsu mahābhūtesu niyuttoti cātumahābhūtiko. Yathā pana mahāmattikāya nibbattaṃ mattikāmayaṃ, evamayaṃ catūhi mahābhūtehi nibbatto ‘‘catumahābhūtamayo’’ti vuttaṃ. Nibbindeyyāti nibbindanampi āpajjeyya. Nibbindanā nāma ukkaṇṭhanā anabhiratibhāvatoti vuttaṃ ‘‘ukkaṇṭheyyā’’ti. Virajjeyyāti vītarāgo bhaveyya. Tenāha ‘‘na rajjeyyā’’ti. Vimucceyyāti idha pana accantāya vimuccanaṃ adhippetanti āha ‘‘muccitukāmo bhaveyyā’’ti. Catūhi ca rūpajanakapaccayehi āgato cayoti, ācayo, vuddhi. Cayato apakkamoti apacayo, parihāni. Ādānanti gahaṇaṃ, paṭisandhiyā nibbatti. Bhedoti khandhānaṃ bhedo. So hi kaḷevarassa nikkhepoti vuttoti āha ‘‘nikkhepananti bhedo’’ti.
បញ្ញាយន្តីតិ បការតោ ញាយន្តិ។ រូបំ បរិគ្គហេតុំ បរិគ្គណ្ហនវសេនបិ រូបំ អាលម្ពិតុំ។ អយុត្តរូបំ កត្វា តណ្ហាទីហិ បរិគ្គហេតុំ អរូបំ បរិគ្គណ្ហិតុំ យុត្តរូបំ ករោតិ តេសំ ភិក្ខូនំ សប្បាយភាវតោ។ តេនាហ ‘‘កស្មា’’តិអាទិ។ និក្កឌ្ឍន្តោតិ តតោ គាហតោ នីហរន្តោ។
Paññāyantīti pakārato ñāyanti. Rūpaṃ pariggahetuṃ pariggaṇhanavasenapi rūpaṃ ālambituṃ. Ayuttarūpaṃ katvā taṇhādīhi pariggahetuṃ arūpaṃ pariggaṇhituṃ yuttarūpaṃ karoti tesaṃ bhikkhūnaṃ sappāyabhāvato. Tenāha ‘‘kasmā’’tiādi. Nikkaḍḍhantoti tato gāhato nīharanto.
មនាយតនស្សេវ នាមំ, ន សមាធិបញ្ញត្តីនំ ‘‘ចិត្តំ បញ្ញញ្ច ភាវយំ (សំ. និ. ១.២៣, ១៩២; បេដកោ. ២២; មិ. ប. ១.៩.៩), ចិត្តោ គហបតី’’តិអាទីសុ (ធ. ប. អដ្ឋ. ៧៤) វិយ។ ចិត្តីកាតព្ពភូតំ វត្ថុ ឯតស្សាតិ ចិត្តវត្ថុ, តស្ស ភាវោ ចិត្តវត្ថុតា, តេន ការណេន ចិត្តភាវមាហ។ ចិត្តគោចរតាយាតិ ចិត្តវិចិត្តវិសយតាយ។ សម្បយុត្តធម្មចិត្តតាយាតិ រាគាទិសទ្ធាទិសម្បយុត្តធម្មវសេន ចិត្តសភាវត្តា។ តេន ចិត្តតាយ ចិត្តត្តមាហ។ វិជាននដ្ឋេនាតិ ពុជ្ឈនដ្ឋេន។ អជ្ឈោសិតន្តិ អជ្ឈោសាភូតាយ តណ្ហាយ គហិតំ។ តេនាហ ‘‘តណ្ហាយា’’តិអាទិ។ បរាមសិត្វាតិ ធម្មសភាវំ អនិច្ចតាទិំ អតិក្កមិត្វា បរតោ និច្ចាទិតោ អាមសិត្វា។ អដ្ឋសតន្តិ អដ្ឋាធិកំ សតំ។ នវ មានាតិ សេយ្យស្ស ‘‘សេយ្យោហមស្មី’’តិអាទិនា អាគតា នវវិធមានា។ ព្រហ្មជាលេ អាគតា សស្សតវាទាទយោ ទ្វាសដ្ឋិទិដ្ឋិយោ។ ឯវន្តិ វុត្តាការេន។ យស្មា តណ្ហាមានទិដ្ឋិគ្គាហវសេន បុថុជ្ជនេន ទឡ្ហគ្គាហំ គហិតំ, តស្មា សោ តត្ថ និព្ពិន្ទិតុំ និព្ពិទាញាណំ ឧប្បាទេតុំ ន សមត្ថោ។
Manāyatanassevanāmaṃ, na samādhipaññattīnaṃ ‘‘cittaṃ paññañca bhāvayaṃ (saṃ. ni. 1.23, 192; peṭako. 22; mi. pa. 1.9.9), citto gahapatī’’tiādīsu (dha. pa. aṭṭha. 74) viya. Cittīkātabbabhūtaṃ vatthu etassāti cittavatthu, tassa bhāvo cittavatthutā, tena kāraṇena cittabhāvamāha. Cittagocaratāyāti cittavicittavisayatāya. Sampayuttadhammacittatāyāti rāgādisaddhādisampayuttadhammavasena cittasabhāvattā. Tena cittatāya cittattamāha. Vijānanaṭṭhenāti bujjhanaṭṭhena. Ajjhositanti ajjhosābhūtāya taṇhāya gahitaṃ. Tenāha ‘‘taṇhāyā’’tiādi. Parāmasitvāti dhammasabhāvaṃ aniccatādiṃ atikkamitvā parato niccādito āmasitvā. Aṭṭhasatanti aṭṭhādhikaṃ sataṃ. Nava mānāti seyyassa ‘‘seyyohamasmī’’tiādinā āgatā navavidhamānā. Brahmajāle āgatā sassatavādādayo dvāsaṭṭhidiṭṭhiyo. Evanti vuttākārena. Yasmā taṇhāmānadiṭṭhiggāhavasena puthujjanena daḷhaggāhaṃ gahitaṃ, tasmā so tattha nibbindituṃ nibbidāñāṇaṃ uppādetuṃ na samattho.
ភិក្ខវេតិ ឯត្ថ ឥតិ-សទ្ទោ អាទិអត្ថោ, តេន ‘‘វរ’’ន្តិ ឯវមាទិកំ សង្គណ្ហាតិ។ ឥទំ អនុសន្ធិវចនំ ‘‘កស្មា អាហា’’តិ កថេតុកាមតាយ ការណំ បុច្ឆតិ។ តេនាហ ‘‘បឋមំ ហី’’តិអាទិ។ អស្សុតវតា បុថុជ្ជនេន។ តេនាតិ ភគវតា។ អយុត្តរូបំ កតំ ‘‘និព្ពិន្ទេយ្យា’’តិអាទិនា អាទីនវស្ស វិភាវិតត្តា។ អរូបេ បន តថា អាទីនវស្ស អវិភាវិតត្តា វុត្តំ ‘‘អរូបំ បរិគ្គហេតុំ យុត្តរូប’’ន្តិ, យុត្តរូបំ វិយ កតន្តិ អធិប្បាយោ។ គាហោតិ តណ្ហាមានទិដ្ឋិគ្គាហោ។ ‘‘និក្ខមិត្វា អរូបំ គតោ’’តិ ឥទំ ភគវតា អាទីនវំ ទស្សេត្វា រូបេ គាហោ បដិក្ខិត្តោ, ន អរូបេ, តស្មា ‘‘កាតព្ពោ នុ ខោ សោ តត្ថា’’តិ មិច្ឆាគណ្ហន្តានំ សោ តតោ រូបតោ និក្ខមិត្វា អរូបំ គតោ វិយ ហោតីតិ កត្វា វុត្តំ។ តិដ្ឋមានន្តិ តិដ្ឋន្តំ។ ‘‘អាបជ្ជិត្វា វិយ ហោតី’’តិ សភាវេន បវត្តមានំ ‘‘បឋមវយេ’’តិអាទិនា រូបស្ស ភេទំ វយាទីហិ វិភជិត្វា ទស្សេតិ។
Bhikkhaveti ettha iti-saddo ādiattho, tena ‘‘vara’’nti evamādikaṃ saṅgaṇhāti. Idaṃ anusandhivacanaṃ ‘‘kasmā āhā’’ti kathetukāmatāya kāraṇaṃ pucchati. Tenāha ‘‘paṭhamaṃ hī’’tiādi. Assutavatā puthujjanena. Tenāti bhagavatā. Ayuttarūpaṃ kataṃ ‘‘nibbindeyyā’’tiādinā ādīnavassa vibhāvitattā. Arūpe pana tathā ādīnavassa avibhāvitattā vuttaṃ ‘‘arūpaṃ pariggahetuṃ yuttarūpa’’nti, yuttarūpaṃ viya katanti adhippāyo. Gāhoti taṇhāmānadiṭṭhiggāho. ‘‘Nikkhamitvā arūpaṃ gato’’ti idaṃ bhagavatā ādīnavaṃ dassetvā rūpe gāho paṭikkhitto, na arūpe, tasmā ‘‘kātabbo nu kho so tatthā’’ti micchāgaṇhantānaṃ so tato rūpato nikkhamitvā arūpaṃ gato viya hotīti katvā vuttaṃ. Tiṭṭhamānanti tiṭṭhantaṃ. ‘‘Āpajjitvā viya hotī’’ti sabhāvena pavattamānaṃ ‘‘paṭhamavaye’’tiādinā rūpassa bhedaṃ vayādīhi vibhajitvā dasseti.
បាទស្ស ឧទ្ធរណេតិ យថា ឋបិតស្ស បាទស្ស ឧក្ខិបនេ។ អតិហរណន្តិ យថាឧទ្ធតំ យថាដ្ឋិតដ្ឋានំ អតិក្កមិត្វា ហរណំ។ វីតិហរណន្តិ ឧទ្ធតោ បាទោ យថាដ្ឋិតំ បាទំ យថា ន ឃដ្ដេតិ, ឯវំ ថោកំ បស្សតោ បរិណាមេត្វា ហរណំ។ វោស្សជ្ជនន្តិ តថា បរបាទំ វីតិសារេត្វា ភូមិយំ និក្ខិបនត្ថំ អវោស្សជ្ជនំ។ សន្និក្ខេបនន្តិ វោស្សជ្ជេត្វា ភូមិយំ សមំ និក្ខិបនំ ឋបនំ។ សន្និរុជ្ឈនន្តិ និក្ខិត្តស្ស សព្ពសោ និរុជ្ឈនំ ឧប្បីឡនំ។ តត្ថ តត្ថេវាតិ តស្មិំ តស្មិំ បឋមវយាទិកេ ឯវ។ អវធារណេន តេសំ កោដ្ឋាសន្តរសង្កមនាភាវមាហ។ ឱធីតិ ភាវោ, បព្ពន្តិ សន្ធិ។ បឋមវយាទយោ ឯវ ហេត្ថ ឱធិ បព្ពន្តិ ច អធិប្បេតា។ បដបដាយន្តាតិ ‘‘បដបដា’’ឥតិ ករោន្តា វិយ, តេន នេសំ បវត្តិក្ខណស្ស ឥត្តរតំ ទស្សេតិ។ ឯតន្តិ ឯតំ រូបធម្មានំ យថាវុត្តំ តត្ថ តត្ថេវ ភិជ្ជនំ ឯវំ វុត្តប្បការមេវ។ វដ្ដិប្បទេសន្តិ វដ្ដិយា បុលកំ ពរហំ។ តញ្ហិ វដ្ដិយា បុលកំ អនតិក្កមិត្វាវ សា ទីបជាលា ភិជ្ជតិ។ បវេណិសម្ពន្ធវសេនាតិ សន្តតិវសេន។
Pādassa uddharaṇeti yathā ṭhapitassa pādassa ukkhipane. Atiharaṇanti yathāuddhataṃ yathāṭṭhitaṭṭhānaṃ atikkamitvā haraṇaṃ. Vītiharaṇanti uddhato pādo yathāṭṭhitaṃ pādaṃ yathā na ghaṭṭeti, evaṃ thokaṃ passato pariṇāmetvā haraṇaṃ. Vossajjananti tathā parapādaṃ vītisāretvā bhūmiyaṃ nikkhipanatthaṃ avossajjanaṃ. Sannikkhepananti vossajjetvā bhūmiyaṃ samaṃ nikkhipanaṃ ṭhapanaṃ. Sannirujjhananti nikkhittassa sabbaso nirujjhanaṃ uppīḷanaṃ. Tattha tatthevāti tasmiṃ tasmiṃ paṭhamavayādike eva. Avadhāraṇena tesaṃ koṭṭhāsantarasaṅkamanābhāvamāha. Odhīti bhāvo, pabbanti sandhi. Paṭhamavayādayo eva hettha odhi pabbanti ca adhippetā. Paṭapaṭāyantāti ‘‘paṭapaṭā’’iti karontā viya, tena nesaṃ pavattikkhaṇassa ittarataṃ dasseti. Etanti etaṃ rūpadhammānaṃ yathāvuttaṃ tattha tattheva bhijjanaṃ evaṃ vuttappakārameva. Vaṭṭippadesanti vaṭṭiyā pulakaṃ barahaṃ. Tañhi vaṭṭiyā pulakaṃ anatikkamitvāva sā dīpajālā bhijjati. Paveṇisambandhavasenāti santativasena.
រត្តិន្តិ រត្តិយំ។ ភុម្មត្ថេ ហេតំ ឧបយោគវចនំ។ ឯវំ បន អត្ថោ ន គហេតព្ពោ អនុប្បន្នស្ស និរោធាភាវតោ។ បុរិមបវេណិតោតិ រូបេ វុត្តបវេណិតោ។ អនេកានិ ចិត្តកោដិសតសហស្សានិ ឧប្បជ្ជន្តីតិ វុត្តមត្ថំ ថេរវាទេន ទីបេតុំ ‘‘វុត្តម្បិ ចេត’’ន្តិអាទិ វុត្តំ។ អឌ្ឍចូឡន្តិ ថោកេន ឩនំ ឧបឌ្ឍំ, តស្ស បន ឧបឌ្ឍំ អធិការតោ វាហសតស្សាតិ វិញ្ញាយតិ។ ‘‘អឌ្ឍចុទ្ទស’’ន្តិ កេចិ, ‘‘អឌ្ឍចតុត្ថ’’ន្តិ អបរេ។ ‘‘សាធិកំ ទិយឌ្ឍសតំ វាហា’’តិ ទឡ្ហំ កត្វា វទន្តីតិ វីមំសិតព្ពំ។ ចតុនាឡិកោ តុម្ពោ។ មហារញ្ញតាយ បវទ្ធំ វនំ បវនន្តិ អាហ ‘‘បវនេតិ មហាវនេ’’តិ។ តន្តិ បឋមំ គហិតសាខំ។ អយមត្ថោតិ អយំ ភូមិំ អនោតរិត្វា ឋិតសាខាយ ឯវ គហណសង្ខាតោ អត្ថោ។ ឯតទត្ថមេវ ហិ ភគវា ‘‘អរញ្ញេ’’តិ វត្វាបិ ‘‘បវនេ’’តិ អាហ។
Rattinti rattiyaṃ. Bhummatthe hetaṃ upayogavacanaṃ. Evaṃ pana attho na gahetabbo anuppannassa nirodhābhāvato. Purimapaveṇitoti rūpe vuttapaveṇito. Anekāni cittakoṭisatasahassāni uppajjantīti vuttamatthaṃ theravādena dīpetuṃ ‘‘vuttampi ceta’’ntiādi vuttaṃ. Aḍḍhacūḷanti thokena ūnaṃ upaḍḍhaṃ, tassa pana upaḍḍhaṃ adhikārato vāhasatassāti viññāyati. ‘‘Aḍḍhacuddasa’’nti keci, ‘‘aḍḍhacatuttha’’nti apare. ‘‘Sādhikaṃ diyaḍḍhasataṃ vāhā’’ti daḷhaṃ katvā vadantīti vīmaṃsitabbaṃ. Catunāḷiko tumbo. Mahāraññatāya pavaddhaṃ vanaṃ pavananti āha ‘‘pavaneti mahāvane’’ti. Tanti paṭhamaṃ gahitasākhaṃ. Ayamatthoti ayaṃ bhūmiṃ anotaritvā ṭhitasākhāya eva gahaṇasaṅkhāto attho. Etadatthameva hi bhagavā ‘‘araññe’’ti vatvāpi ‘‘pavane’’ti āha.
អរញ្ញមហាវនំ វិយាតិ អរញ្ញដ្ឋានេ ព្រហារញ្ញេ វិយ។ អារម្មណោលម្ពនន្តិ អារម្មណស្ស អវលម្ពនំ។ ន វត្តព្ពំ អារម្មណបច្ចយេន វិនា អនុប្បជ្ជនតោ។ ឯកជាតិយន្តិ រូបាទិនីលាទិឯកសភាវំ។ ‘‘ទិស្សតិ, ភិក្ខវេ, ឥមស្ស ចាតុមហាភូតិកស្ស កាយស្ស អាចយោបិ អបចយោបី’’តិ វទន្តេន រូបតោ នីហរិត្វា អរូបេ គាហោ បតិដ្ឋាបិតោ នាម, ‘‘វរំ, ភិក្ខវេ, អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ’’តិអាទិំ វទន្តេន អរូបតោ នីហរិត្វា រូបេ គាហោ បតិដ្ឋាបិតោ នាម។
Araññamahāvanaṃ viyāti araññaṭṭhāne brahāraññe viya. Ārammaṇolambananti ārammaṇassa avalambanaṃ. Na vattabbaṃ ārammaṇapaccayena vinā anuppajjanato. Ekajātiyanti rūpādinīlādiekasabhāvaṃ. ‘‘Dissati, bhikkhave, imassa cātumahābhūtikassa kāyassa ācayopi apacayopī’’ti vadantena rūpato nīharitvā arūpe gāho patiṭṭhāpito nāma, ‘‘varaṃ, bhikkhave, assutavā puthujjano’’tiādiṃ vadantena arūpato nīharitvā rūpe gāho patiṭṭhāpito nāma.
នន្តិ គាហំ។ ឧភយតោតិ រូបតោ ច អរូបតោ ច។ ហរិស្សាមីតិ នីហរិស្សាមិ។ បរិវត្តេត្វាតិ មន្តំ ជប្បិត្វា។ កណ្ណេ ធុមេត្វាតិ កណ្ណេ ធមេត្វា។ អស្សាតិ វិសស្ស។ និម្មថេត្វាតិ និម្មទ្ទិត្វា, នីហរិត្វាតិ អធិប្បាយោ។
Nanti gāhaṃ. Ubhayatoti rūpato ca arūpato ca. Harissāmīti nīharissāmi. Parivattetvāti mantaṃ jappitvā. Kaṇṇe dhumetvāti kaṇṇe dhametvā. Assāti visassa. Nimmathetvāti nimmadditvā, nīharitvāti adhippāyo.
មគ្គោតិ លោកុត្តរមគ្គោ។ ‘‘និព្ពិន្ទ’’ន្តិ ឥមិនា ពលវវិបស្សនា កថិតា។
Maggoti lokuttaramaggo. ‘‘Nibbinda’’nti iminā balavavipassanā kathitā.
អស្សុតវាសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Assutavāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. អស្សុតវាសុត្តំ • 1. Assutavāsuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. អស្សុតវាសុត្តវណ្ណនា • 1. Assutavāsuttavaṇṇanā
