| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៣. អសុភសុត្តវណ្ណនា
3. Asubhasuttavaṇṇanā
១៦៣. តតិយេ ‘‘យថា ឯតំ, តថា ឥទ’’ន្តិ ឥមិនា នយេនាតិ ឯតេន –
163. Tatiye ‘‘yathā etaṃ, tathā ida’’nti iminā nayenāti etena –
‘‘យថា ឥទំ តថា ឯតំ, យថា ឯតំ តថា ឥទំ;
‘‘Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;
អជ្ឈត្តញ្ច ពហិទ្ធា ច, កាយេ ឆន្ទំ វិរាជយេ’’តិ។ (សុ. និ. ២០៥); –
Ajjhattañca bahiddhā ca, kāye chandaṃ virājaye’’ti. (su. ni. 205); –
ឥមំ ទេសនានយំ សង្គណ្ហាតិ។ តស្សត្ថោ – យថា ឥទំ សវិញ្ញាណកាសុភំ អាយុឧស្មាវិញ្ញាណានំ អនបគមា ចរតិ តិដ្ឋតិ និសីទតិ សយតិ, តថា ឯតំ ឯតរហិ សុសានេ សយិតំ អវិញ្ញាណកម្បិ បុព្ពេ តេសំ ធម្មានំ អនបគមា អហោសិ។ យថា ច ឯតំ ឯតរហិ មតសរីរំ តេសំ ធម្មានំ អបគមា ន ចរតិ ន តិដ្ឋតិ ន និសីទតិ ន សេយ្យំ កប្បេតិ, តថា ឥទំ សវិញ្ញាណកម្បិ តេសំ ធម្មានំ អបគមា ភវិស្សតិ។ យថា ច ឥទំ សវិញ្ញាណកំ នេតរហិ សុសានេ មតំ សេតិ ន ឧទ្ធុមាតកាទិភាវមុបគតំ, តថា ឯតំ ឯតរហិ មតសរីរម្បិ បុព្ពេ អហោសិ។ យថា បនេតំ ឯតរហិ អវិញ្ញាណកាសុភំ មតកសុសានេ សេតិ ឧទ្ធុមាតកាទិភាវញ្ច ឧបគតំ, តថា ឥទំ សវិញ្ញាណកម្បិ ភវិស្សតីតិ។ តត្ថ យថា ឥទំ តថា ឯតន្តិ អត្តនា មតសរីរស្ស សមានភាវំ ករោន្តោ ពាហិរេ ទោសំ បជហតិ។ យថា ឯតំ តថា ឥទន្តិ មតសរីរេន អត្តនោ សមានភាវំ ករោន្តោ អជ្ឈត្តិកេ រាគំ បជហតិ។ យេនាការេន ឧភយំ សមំ ករោតិ, តំ សម្បជានន្តោ ឧភយត្ថ មោហំ បជហតិ។
Imaṃ desanānayaṃ saṅgaṇhāti. Tassattho – yathā idaṃ saviññāṇakāsubhaṃ āyuusmāviññāṇānaṃ anapagamā carati tiṭṭhati nisīdati sayati, tathā etaṃ etarahi susāne sayitaṃ aviññāṇakampi pubbe tesaṃ dhammānaṃ anapagamā ahosi. Yathā ca etaṃ etarahi matasarīraṃ tesaṃ dhammānaṃ apagamā na carati na tiṭṭhati na nisīdati na seyyaṃ kappeti, tathā idaṃ saviññāṇakampi tesaṃ dhammānaṃ apagamā bhavissati. Yathā ca idaṃ saviññāṇakaṃ netarahi susāne mataṃ seti na uddhumātakādibhāvamupagataṃ, tathā etaṃ etarahi matasarīrampi pubbe ahosi. Yathā panetaṃ etarahi aviññāṇakāsubhaṃ matakasusāne seti uddhumātakādibhāvañca upagataṃ, tathā idaṃ saviññāṇakampi bhavissatīti. Tattha yathā idaṃ tathā etanti attanā matasarīrassa samānabhāvaṃ karonto bāhire dosaṃ pajahati. Yathā etaṃ tathā idanti matasarīrena attano samānabhāvaṃ karonto ajjhattike rāgaṃ pajahati. Yenākārena ubhayaṃ samaṃ karoti, taṃ sampajānanto ubhayattha mohaṃ pajahati.
ពហិទ្ធា ទិដ្ឋានន្តិ ពហិទ្ធា សុសានាទីសុ ទិដ្ឋានំ ឧទ្ធុមាតកាទិទសន្នំ អសុភានំ។ ‘‘នវន្នំ បាដិកុល្យានំ វសេនា’’តិ កស្មា វុត្តំ, ននុ អន្តិមជីវិកាភាវតោ បិណ្ឌបាតស្ស អលាភលាភេសុ បរិតស្សនគេធាទិសមុប្បត្តិតោ ភត្តស្ស សម្មទជននតោ កិមិកុលសំវទ្ធនតោតិ ឯវមាទីហិបិ អាការេហិ អាហារេបដិកូលតា បច្ចវេក្ខិតព្ពា។ វុត្តញ្ហេតំ – ‘‘អន្តមិទំ, ភិក្ខវេ, ជីវិកានំ យទិទំ បិណ្ឌោល្យំ អតិបាបោយំ លោកស្មិំ យទិទំ បិណ្ឌោល្យោ វិចរតិ បត្តបាណីតិ (សំ. និ. ៣.៨០; ឥតិវុ. ៩១)។ អលទ្ធា ច បិណ្ឌបាតំ បរិតស្សតិ, លទ្ធា ច បិណ្ឌបាតំ គធិតោ មុច្ឆិតោ អជ្ឈោបន្នោ អនាទីនវទស្សាវី អនិស្សរណបញ្ញោ បរិភុញ្ជតីតិ (អ. និ. ៣.១២៤)។ ភុត្តោ ច អាហារោ កស្សចិ កទាចិ មរណំ វា មរណមត្តំ វា ទុក្ខំ អាវហតី’’តិ។
Bahiddhā diṭṭhānanti bahiddhā susānādīsu diṭṭhānaṃ uddhumātakādidasannaṃ asubhānaṃ. ‘‘Navannaṃ pāṭikulyānaṃ vasenā’’ti kasmā vuttaṃ, nanu antimajīvikābhāvato piṇḍapātassa alābhalābhesu paritassanagedhādisamuppattito bhattassa sammadajananato kimikulasaṃvaddhanatoti evamādīhipi ākārehi āhārepaṭikūlatā paccavekkhitabbā. Vuttañhetaṃ – ‘‘antamidaṃ, bhikkhave, jīvikānaṃ yadidaṃ piṇḍolyaṃ atipāpoyaṃ lokasmiṃ yadidaṃ piṇḍolyo vicarati pattapāṇīti (saṃ. ni. 3.80; itivu. 91). Aladdhā ca piṇḍapātaṃ paritassati, laddhā ca piṇḍapātaṃ gadhito mucchito ajjhopanno anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjatīti (a. ni. 3.124). Bhutto ca āhāro kassaci kadāci maraṇaṃ vā maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ āvahatī’’ti.
កដុកីដកាទយោ ទ្វត្តិំសកុលប្បភេទា កិមិយោ នំ ឧបនិស្សាយ ជីវន្តីតិ? វុច្ចតេ – អន្តិមជីវិកាភាវោ តាវ ចិត្តសំកិលេសវិសោធនត្ថំ កម្មដ្ឋានាភិនិវេសនតោ បគេវ មនសិ កាតព្ពោ ‘‘មាហំ ឆវាលាតសទិសោ ភវេយ្យ’’ន្តិ។ តថា បិណ្ឌបាតស្ស អលាភលាភេសុ បរិតស្សនគេធាទិសមុប្បត្តិនិវារណំ បគេវ អនុដ្ឋាតព្ពំ សុបរិសុទ្ធសីលស្ស បដិសង្ខានវតោ តទភាវតោ។ ភត្តសម្មទោ អនេកន្តិកោ បរិភោគេ អន្តោគធោវាតិ វេទិតព្ពោ។ កិមិកុលសំវទ្ធនំ បន សង្គហេតព្ពំ, សង្គហិតមេវ វា ‘‘នវន្នំ បាដិកុល្យានំ វសេនា’’តិ ឯត្ថ និយមស្ស អកតត្តា។ ឥមិនា វា នយេន ឥតរេសម្បេត្ថ សង្គហោ ទដ្ឋព្ពោ យថាសម្ភវមេត្ថ បដិកូលតាបច្ចវេក្ខណស្ស អធិប្បេតត្តា។
Kaṭukīṭakādayo dvattiṃsakulappabhedā kimiyo naṃ upanissāya jīvantīti? Vuccate – antimajīvikābhāvo tāva cittasaṃkilesavisodhanatthaṃ kammaṭṭhānābhinivesanato pageva manasi kātabbo ‘‘māhaṃ chavālātasadiso bhaveyya’’nti. Tathā piṇḍapātassa alābhalābhesu paritassanagedhādisamuppattinivāraṇaṃ pageva anuṭṭhātabbaṃ suparisuddhasīlassa paṭisaṅkhānavato tadabhāvato. Bhattasammado anekantiko paribhoge antogadhovāti veditabbo. Kimikulasaṃvaddhanaṃ pana saṅgahetabbaṃ, saṅgahitameva vā ‘‘navannaṃ pāṭikulyānaṃ vasenā’’ti ettha niyamassa akatattā. Iminā vā nayena itaresampettha saṅgaho daṭṭhabbo yathāsambhavamettha paṭikūlatāpaccavekkhaṇassa adhippetattā.
ឯវញ្ច កត្វា វិសុទ្ធិមគ្គេ (វិសុទ្ធិ. ១.២៩៤-២៩៥) ទសហិ អាការេហិ បដិកូលតា វេទិតព្ពា។ សេយ្យថិទំ – គមនតោ, បរិយេសនតោ, បរិភោគតោ, អាសយតោ, និធានតោ, អបរិបក្កតោ, បរិបក្កតោ, ផលតោ, និស្សន្ទតោ, សម្មក្ខនតោតិ។ ឯវំ ទសន្នំ វសេន បាដិកុល្យវចនេនបិ ឥធ ‘‘នវន្ន’’ន្តិ វចនំ ន វិរុជ្ឈតិ, សម្មក្ខនស្ស បរិភោគាទីសុ លព្ភមានភាវា វិសុំ តំ អគ្គហេត្វា ន វទន្តិ។ វិសុទ្ធិមគ្គេ (វិសុទ្ធិ. ១.៣០៤) បន សម្មក្ខនំ បរិភោគាទីសុ លព្ភមានម្បិ និស្សន្ទវសេន វិសេសតោ បដិកូលន្តិ ទស្សេតុំ សព្ពបច្ឆា ឋបិតា។
Evañca katvā visuddhimagge (visuddhi. 1.294-295) dasahi ākārehi paṭikūlatā veditabbā. Seyyathidaṃ – gamanato, pariyesanato, paribhogato, āsayato, nidhānato, aparipakkato, paripakkato, phalato, nissandato, sammakkhanatoti. Evaṃ dasannaṃ vasena pāṭikulyavacanenapi idha ‘‘navanna’’nti vacanaṃ na virujjhati, sammakkhanassa paribhogādīsu labbhamānabhāvā visuṃ taṃ aggahetvā na vadanti. Visuddhimagge (visuddhi. 1.304) pana sammakkhanaṃ paribhogādīsu labbhamānampi nissandavasena visesato paṭikūlanti dassetuṃ sabbapacchā ṭhapitā.
ឧក្កណ្ឋិតសញ្ញាយ សមន្នាគតោតិ តីសុ ភវេសុ អរុច្ចនវសេន បវត្តាយ វិបស្សនាបញ្ញាយ សមន្នាគតោ។ និព្ពិទានុបស្សនា ហេសា សញ្ញាសីសេន វុត្តា។ សេសមេត្ថ ឧត្តានមេវ។
Ukkaṇṭhitasaññāya samannāgatoti tīsu bhavesu aruccanavasena pavattāya vipassanāpaññāya samannāgato. Nibbidānupassanā hesā saññāsīsena vuttā. Sesamettha uttānameva.
អសុភសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Asubhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៣. អសុភសុត្តំ • 3. Asubhasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៣. អសុភសុត្តវណ្ណនា • 3. Asubhasuttavaṇṇanā
