| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೩. ಅಸುಭಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Asubhasuttavaṇṇanā
೧೬೩. ತತಿಯೇ ‘‘ಯಥಾ ಏತಂ, ತಥಾ ಇದ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನಯೇನಾತಿ ಏತೇನ –
163. Tatiye ‘‘yathā etaṃ, tathā ida’’nti iminā nayenāti etena –
‘‘ಯಥಾ ಇದಂ ತಥಾ ಏತಂ, ಯಥಾ ಏತಂ ತಥಾ ಇದಂ।
‘‘Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;
ಅಜ್ಝತ್ತಞ್ಚ ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ, ಕಾಯೇ ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜಯೇ’’ತಿ॥ (ಸು॰ ನಿ॰ ೨೦೫)। –
Ajjhattañca bahiddhā ca, kāye chandaṃ virājaye’’ti. (su. ni. 205); –
ಇಮಂ ದೇಸನಾನಯಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಯಥಾ ಇದಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕಾಸುಭಂ ಆಯುಉಸ್ಮಾವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಅನಪಗಮಾ ಚರತಿ ತಿಟ್ಠತಿ ನಿಸೀದತಿ ಸಯತಿ, ತಥಾ ಏತಂ ಏತರಹಿ ಸುಸಾನೇ ಸಯಿತಂ ಅವಿಞ್ಞಾಣಕಮ್ಪಿ ಪುಬ್ಬೇ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನಪಗಮಾ ಅಹೋಸಿ। ಯಥಾ ಚ ಏತಂ ಏತರಹಿ ಮತಸರೀರಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಪಗಮಾ ನ ಚರತಿ ನ ತಿಟ್ಠತಿ ನ ನಿಸೀದತಿ ನ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ತಥಾ ಇದಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕಮ್ಪಿ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಪಗಮಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಯಥಾ ಚ ಇದಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕಂ ನೇತರಹಿ ಸುಸಾನೇ ಮತಂ ಸೇತಿ ನ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದಿಭಾವಮುಪಗತಂ, ತಥಾ ಏತಂ ಏತರಹಿ ಮತಸರೀರಮ್ಪಿ ಪುಬ್ಬೇ ಅಹೋಸಿ। ಯಥಾ ಪನೇತಂ ಏತರಹಿ ಅವಿಞ್ಞಾಣಕಾಸುಭಂ ಮತಕಸುಸಾನೇ ಸೇತಿ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದಿಭಾವಞ್ಚ ಉಪಗತಂ, ತಥಾ ಇದಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕಮ್ಪಿ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ। ತತ್ಥ ಯಥಾ ಇದಂ ತಥಾ ಏತನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ಮತಸರೀರಸ್ಸ ಸಮಾನಭಾವಂ ಕರೋನ್ತೋ ಬಾಹಿರೇ ದೋಸಂ ಪಜಹತಿ। ಯಥಾ ಏತಂ ತಥಾ ಇದನ್ತಿ ಮತಸರೀರೇನ ಅತ್ತನೋ ಸಮಾನಭಾವಂ ಕರೋನ್ತೋ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕೇ ರಾಗಂ ಪಜಹತಿ। ಯೇನಾಕಾರೇನ ಉಭಯಂ ಸಮಂ ಕರೋತಿ, ತಂ ಸಮ್ಪಜಾನನ್ತೋ ಉಭಯತ್ಥ ಮೋಹಂ ಪಜಹತಿ।
Imaṃ desanānayaṃ saṅgaṇhāti. Tassattho – yathā idaṃ saviññāṇakāsubhaṃ āyuusmāviññāṇānaṃ anapagamā carati tiṭṭhati nisīdati sayati, tathā etaṃ etarahi susāne sayitaṃ aviññāṇakampi pubbe tesaṃ dhammānaṃ anapagamā ahosi. Yathā ca etaṃ etarahi matasarīraṃ tesaṃ dhammānaṃ apagamā na carati na tiṭṭhati na nisīdati na seyyaṃ kappeti, tathā idaṃ saviññāṇakampi tesaṃ dhammānaṃ apagamā bhavissati. Yathā ca idaṃ saviññāṇakaṃ netarahi susāne mataṃ seti na uddhumātakādibhāvamupagataṃ, tathā etaṃ etarahi matasarīrampi pubbe ahosi. Yathā panetaṃ etarahi aviññāṇakāsubhaṃ matakasusāne seti uddhumātakādibhāvañca upagataṃ, tathā idaṃ saviññāṇakampi bhavissatīti. Tattha yathā idaṃ tathā etanti attanā matasarīrassa samānabhāvaṃ karonto bāhire dosaṃ pajahati. Yathā etaṃ tathā idanti matasarīrena attano samānabhāvaṃ karonto ajjhattike rāgaṃ pajahati. Yenākārena ubhayaṃ samaṃ karoti, taṃ sampajānanto ubhayattha mohaṃ pajahati.
ಬಹಿದ್ಧಾ ದಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಸುಸಾನಾದೀಸು ದಿಟ್ಠಾನಂ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದಿದಸನ್ನಂ ಅಸುಭಾನಂ। ‘‘ನವನ್ನಂ ಪಾಟಿಕುಲ್ಯಾನಂ ವಸೇನಾ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ, ನನು ಅನ್ತಿಮಜೀವಿಕಾಭಾವತೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತಸ್ಸ ಅಲಾಭಲಾಭೇಸು ಪರಿತಸ್ಸನಗೇಧಾದಿಸಮುಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಭತ್ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮದಜನನತೋ ಕಿಮಿಕುಲಸಂವದ್ಧನತೋತಿ ಏವಮಾದೀಹಿಪಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಆಹಾರೇಪಟಿಕೂಲತಾ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ – ‘‘ಅನ್ತಮಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜೀವಿಕಾನಂ ಯದಿದಂ ಪಿಣ್ಡೋಲ್ಯಂ ಅತಿಪಾಪೋಯಂ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಯದಿದಂ ಪಿಣ್ಡೋಲ್ಯೋ ವಿಚರತಿ ಪತ್ತಪಾಣೀತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೮೦; ಇತಿವು॰ ೯೧)। ಅಲದ್ಧಾ ಚ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಲದ್ಧಾ ಚ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಗಧಿತೋ ಮುಚ್ಛಿತೋ ಅಜ್ಝೋಪನ್ನೋ ಅನಾದೀನವದಸ್ಸಾವೀ ಅನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತೀತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೩.೧೨೪)। ಭುತ್ತೋ ಚ ಆಹಾರೋ ಕಸ್ಸಚಿ ಕದಾಚಿ ಮರಣಂ ವಾ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ಆವಹತೀ’’ತಿ।
Bahiddhā diṭṭhānanti bahiddhā susānādīsu diṭṭhānaṃ uddhumātakādidasannaṃ asubhānaṃ. ‘‘Navannaṃ pāṭikulyānaṃ vasenā’’ti kasmā vuttaṃ, nanu antimajīvikābhāvato piṇḍapātassa alābhalābhesu paritassanagedhādisamuppattito bhattassa sammadajananato kimikulasaṃvaddhanatoti evamādīhipi ākārehi āhārepaṭikūlatā paccavekkhitabbā. Vuttañhetaṃ – ‘‘antamidaṃ, bhikkhave, jīvikānaṃ yadidaṃ piṇḍolyaṃ atipāpoyaṃ lokasmiṃ yadidaṃ piṇḍolyo vicarati pattapāṇīti (saṃ. ni. 3.80; itivu. 91). Aladdhā ca piṇḍapātaṃ paritassati, laddhā ca piṇḍapātaṃ gadhito mucchito ajjhopanno anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjatīti (a. ni. 3.124). Bhutto ca āhāro kassaci kadāci maraṇaṃ vā maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ āvahatī’’ti.
ಕಟುಕೀಟಕಾದಯೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಕುಲಪ್ಪಭೇದಾ ಕಿಮಿಯೋ ನಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ಜೀವನ್ತೀತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ಅನ್ತಿಮಜೀವಿಕಾಭಾವೋ ತಾವ ಚಿತ್ತಸಂಕಿಲೇಸವಿಸೋಧನತ್ಥಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾಭಿನಿವೇಸನತೋ ಪಗೇವ ಮನಸಿ ಕಾತಬ್ಬೋ ‘‘ಮಾಹಂ ಛವಾಲಾತಸದಿಸೋ ಭವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ತಥಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಸ್ಸ ಅಲಾಭಲಾಭೇಸು ಪರಿತಸ್ಸನಗೇಧಾದಿಸಮುಪ್ಪತ್ತಿನಿವಾರಣಂ ಪಗೇವ ಅನುಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ ಸುಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲಸ್ಸ ಪಟಿಸಙ್ಖಾನವತೋ ತದಭಾವತೋ। ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋ ಅನೇಕನ್ತಿಕೋ ಪರಿಭೋಗೇ ಅನ್ತೋಗಧೋವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಕಿಮಿಕುಲಸಂವದ್ಧನಂ ಪನ ಸಙ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಸಙ್ಗಹಿತಮೇವ ವಾ ‘‘ನವನ್ನಂ ಪಾಟಿಕುಲ್ಯಾನಂ ವಸೇನಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ನಿಯಮಸ್ಸ ಅಕತತ್ತಾ। ಇಮಿನಾ ವಾ ನಯೇನ ಇತರೇಸಮ್ಪೇತ್ಥ ಸಙ್ಗಹೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ ಯಥಾಸಮ್ಭವಮೇತ್ಥ ಪಟಿಕೂಲತಾಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ।
Kaṭukīṭakādayo dvattiṃsakulappabhedā kimiyo naṃ upanissāya jīvantīti? Vuccate – antimajīvikābhāvo tāva cittasaṃkilesavisodhanatthaṃ kammaṭṭhānābhinivesanato pageva manasi kātabbo ‘‘māhaṃ chavālātasadiso bhaveyya’’nti. Tathā piṇḍapātassa alābhalābhesu paritassanagedhādisamuppattinivāraṇaṃ pageva anuṭṭhātabbaṃ suparisuddhasīlassa paṭisaṅkhānavato tadabhāvato. Bhattasammado anekantiko paribhoge antogadhovāti veditabbo. Kimikulasaṃvaddhanaṃ pana saṅgahetabbaṃ, saṅgahitameva vā ‘‘navannaṃ pāṭikulyānaṃ vasenā’’ti ettha niyamassa akatattā. Iminā vā nayena itaresampettha saṅgaho daṭṭhabbo yathāsambhavamettha paṭikūlatāpaccavekkhaṇassa adhippetattā.
ಏವಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೧.೨೯೪-೨೯೫) ದಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಪಟಿಕೂಲತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಗಮನತೋ, ಪರಿಯೇಸನತೋ, ಪರಿಭೋಗತೋ, ಆಸಯತೋ, ನಿಧಾನತೋ, ಅಪರಿಪಕ್ಕತೋ, ಪರಿಪಕ್ಕತೋ, ಫಲತೋ, ನಿಸ್ಸನ್ದತೋ, ಸಮ್ಮಕ್ಖನತೋತಿ। ಏವಂ ದಸನ್ನಂ ವಸೇನ ಪಾಟಿಕುಲ್ಯವಚನೇನಪಿ ಇಧ ‘‘ನವನ್ನ’’ನ್ತಿ ವಚನಂ ನ ವಿರುಜ್ಝತಿ, ಸಮ್ಮಕ್ಖನಸ್ಸ ಪರಿಭೋಗಾದೀಸು ಲಬ್ಭಮಾನಭಾವಾ ವಿಸುಂ ತಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನ ವದನ್ತಿ। ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೧.೩೦೪) ಪನ ಸಮ್ಮಕ್ಖನಂ ಪರಿಭೋಗಾದೀಸು ಲಬ್ಭಮಾನಮ್ಪಿ ನಿಸ್ಸನ್ದವಸೇನ ವಿಸೇಸತೋ ಪಟಿಕೂಲನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಾ ಠಪಿತಾ।
Evañca katvā visuddhimagge (visuddhi. 1.294-295) dasahi ākārehi paṭikūlatā veditabbā. Seyyathidaṃ – gamanato, pariyesanato, paribhogato, āsayato, nidhānato, aparipakkato, paripakkato, phalato, nissandato, sammakkhanatoti. Evaṃ dasannaṃ vasena pāṭikulyavacanenapi idha ‘‘navanna’’nti vacanaṃ na virujjhati, sammakkhanassa paribhogādīsu labbhamānabhāvā visuṃ taṃ aggahetvā na vadanti. Visuddhimagge (visuddhi. 1.304) pana sammakkhanaṃ paribhogādīsu labbhamānampi nissandavasena visesato paṭikūlanti dassetuṃ sabbapacchā ṭhapitā.
ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತಸಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ತೀಸು ಭವೇಸು ಅರುಚ್ಚನವಸೇನ ಪವತ್ತಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ನಿಬ್ಬಿದಾನುಪಸ್ಸನಾ ಹೇಸಾ ಸಞ್ಞಾಸೀಸೇನ ವುತ್ತಾ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Ukkaṇṭhitasaññāya samannāgatoti tīsu bhavesu aruccanavasena pavattāya vipassanāpaññāya samannāgato. Nibbidānupassanā hesā saññāsīsena vuttā. Sesamettha uttānameva.
ಅಸುಭಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Asubhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೩. ಅಸುಭಸುತ್ತಂ • 3. Asubhasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಅಸುಭಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Asubhasuttavaṇṇanā
