Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / දීඝනිකාය • Dīghanikāya |
9. ආටානාටියසුත්තං
9. Āṭānāṭiyasuttaṃ
පඨමභාණවාරො
Paṭhamabhāṇavāro
275. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති ගිජ්ඣකූටෙ පබ්බතෙ. අථ ඛො චත්තාරො මහාරාජා 1 මහතියා ච යක්ඛසෙනාය මහතියා ච ගන්ධබ්බසෙනාය මහතියා ච කුම්භණ්ඩසෙනාය මහතියා ච නාගසෙනාය චතුද්දිසං රක්ඛං ඨපෙත්වා චතුද්දිසං ගුම්බං ඨපෙත්වා චතුද්දිසං ඔවරණං ඨපෙත්වා අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණා කෙවලකප්පං ගිජ්ඣකූටං පබ්බතං ඔභාසෙත්වා 2 යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. තෙපි ඛො යක්ඛා අප්පෙකච්චෙ භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු, අප්පෙකච්චෙ භගවතා සද්ධිං සම්මොදිංසු, සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු, අප්පෙකච්චෙ යෙන භගවා තෙනඤ්ජලිං පණාමෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු, අප්පෙකච්චෙ නාමගොත්තං සාවෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු, අප්පෙකච්චෙ තුණ්හීභූතා එකමන්තං නිසීදිංසු.
275. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Atha kho cattāro mahārājā 3 mahatiyā ca yakkhasenāya mahatiyā ca gandhabbasenāya mahatiyā ca kumbhaṇḍasenāya mahatiyā ca nāgasenāya catuddisaṃ rakkhaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ gumbaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ ovaraṇaṃ ṭhapetvā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ gijjhakūṭaṃ pabbataṃ obhāsetvā 4 yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Tepi kho yakkhā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
276. එකමන්තං නිසින්නො ඛො වෙස්සවණො මහාරාජා භගවන්තං එතදවොච – ‘‘සන්ති හි, භන්තෙ, උළාරා යක්ඛා භගවතො අප්පසන්නා. සන්ති හි, භන්තෙ, උළාරා යක්ඛා භගවතො පසන්නා. සන්ති හි , භන්තෙ, මජ්ඣිමා යක්ඛා භගවතො අප්පසන්නා. සන්ති හි, භන්තෙ, මජ්ඣිමා යක්ඛා භගවතො පසන්නා. සන්ති හි, භන්තෙ, නීචා යක්ඛා භගවතො අප්පසන්නා. සන්ති හි, භන්තෙ, නීචා යක්ඛා භගවතො පසන්නා. යෙභුය්යෙන ඛො පන, භන්තෙ, යක්ඛා අප්පසන්නායෙව භගවතො. තං කිස්ස හෙතු? භගවා හි, භන්තෙ, පාණාතිපාතා වෙරමණියා ධම්මං දෙසෙති, අදින්නාදානා වෙරමණියා ධම්මං දෙසෙති, කාමෙසුමිච්ඡාචාරා වෙරමණියා ධම්මං දෙසෙති, මුසාවාදා වෙරමණියා ධම්මං දෙසෙති, සුරාමෙරයමජ්ජප්පමාදට්ඨානා වෙරමණියා ධම්මං දෙසෙති. යෙභුය්යෙන ඛො පන, භන්තෙ, යක්ඛා අප්පටිවිරතායෙව පාණාතිපාතා, අප්පටිවිරතා අදින්නාදානා, අප්පටිවිරතා කාමෙසුමිච්ඡාචාරා, අප්පටිවිරතා මුසාවාදා, අප්පටිවිරතා සුරාමෙරයමජ්ජප්පමාදට්ඨානා . තෙසං තං හොති අප්පියං අමනාපං. සන්ති හි, භන්තෙ, භගවතො සාවකා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්ති අප්පසද්දානි අප්පනිග්ඝොසානි විජනවාතානි මනුස්සරාහස්සෙය්යකානි 5 පටිසල්ලානසාරුප්පානි. තත්ථ සන්ති උළාරා යක්ඛා නිවාසිනො, යෙ ඉමස්මිං භගවතො පාවචනෙ අප්පසන්නා. තෙසං පසාදාය උග්ගණ්හාතු, භන්තෙ, භගවා ආටානාටියං රක්ඛං භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං ගුත්තියා රක්ඛාය අවිහිංසාය ඵාසුවිහාරායා’’ති. අධිවාසෙසි භගවා තුණ්හීභාවෙන.
276. Ekamantaṃ nisinno kho vessavaṇo mahārājā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santi hi, bhante, uḷārā yakkhā bhagavato appasannā. Santi hi, bhante, uḷārā yakkhā bhagavato pasannā. Santi hi , bhante, majjhimā yakkhā bhagavato appasannā. Santi hi, bhante, majjhimā yakkhā bhagavato pasannā. Santi hi, bhante, nīcā yakkhā bhagavato appasannā. Santi hi, bhante, nīcā yakkhā bhagavato pasannā. Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appasannāyeva bhagavato. Taṃ kissa hetu? Bhagavā hi, bhante, pāṇātipātā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, adinnādānā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, kāmesumicchācārā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, musāvādā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, surāmerayamajjappamādaṭṭhānā veramaṇiyā dhammaṃ deseti. Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appaṭiviratāyeva pāṇātipātā, appaṭiviratā adinnādānā, appaṭiviratā kāmesumicchācārā, appaṭiviratā musāvādā, appaṭiviratā surāmerayamajjappamādaṭṭhānā . Tesaṃ taṃ hoti appiyaṃ amanāpaṃ. Santi hi, bhante, bhagavato sāvakā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni 6 paṭisallānasāruppāni. Tattha santi uḷārā yakkhā nivāsino, ye imasmiṃ bhagavato pāvacane appasannā. Tesaṃ pasādāya uggaṇhātu, bhante, bhagavā āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
අථ ඛො වෙස්සවණො මහාරාජා භගවතො අධිවාසනං විදිත්වා තායං වෙලායං ඉමං ආටානාටියං රක්ඛං අභාසි –
Atha kho vessavaṇo mahārājā bhagavato adhivāsanaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ abhāsi –
277. ‘‘විපස්සිස්ස ච 7 නමත්ථු, චක්ඛුමන්තස්ස සිරීමතො.
277. ‘‘Vipassissa ca 8 namatthu, cakkhumantassa sirīmato.
‘‘වෙස්සභුස්ස ච 11 නමත්ථු, න්හාතකස්ස තපස්සිනො;
‘‘Vessabhussa ca 12 namatthu, nhātakassa tapassino;
නමත්ථු කකුසන්ධස්ස, මාරසෙනාපමද්දිනො.
Namatthu kakusandhassa, mārasenāpamaddino.
‘‘කොණාගමනස්ස නමත්ථු, බ්රාහ්මණස්ස වුසීමතො;
‘‘Koṇāgamanassa namatthu, brāhmaṇassa vusīmato;
කස්සපස්ස ච 13 නමත්ථු, විප්පමුත්තස්ස සබ්බධි.
Kassapassa ca 14 namatthu, vippamuttassa sabbadhi.
‘‘අඞ්ගීරසස්ස නමත්ථු, සක්යපුත්තස්ස සිරීමතො;
‘‘Aṅgīrasassa namatthu, sakyaputtassa sirīmato;
‘‘යෙ චාපි නිබ්බුතා ලොකෙ, යථාභූතං විපස්සිසුං;
‘‘Ye cāpi nibbutā loke, yathābhūtaṃ vipassisuṃ;
‘‘හිතං දෙවමනුස්සානං, යං නමස්සන්ති ගොතමං;
‘‘Hitaṃ devamanussānaṃ, yaṃ namassanti gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, මහන්තං වීතසාරදං.
Vijjācaraṇasampannaṃ, mahantaṃ vītasāradaṃ.
278. ‘‘යතො උග්ගච්ඡති සූරියො 19, ආදිච්චො මණ්ඩලී මහා.
278. ‘‘Yato uggacchati sūriyo 20, ādicco maṇḍalī mahā.
යස්ස චුග්ගච්ඡමානස්ස, සංවරීපි නිරුජ්ඣති;
Yassa cuggacchamānassa, saṃvarīpi nirujjhati;
යස්ස චුග්ගතෙ සූරියෙ, ‘දිවසො’ති පවුච්චති.
Yassa cuggate sūriye, ‘divaso’ti pavuccati.
‘‘රහදොපි තත්ථ ගම්භීරො, සමුද්දො සරිතොදකො;
‘‘Rahadopi tattha gambhīro, samuddo saritodako;
එවං තං තත්ථ ජානන්ති, ‘සමුද්දො සරිතොදකො’.
Evaṃ taṃ tattha jānanti, ‘samuddo saritodako’.
‘‘ඉතො ‘සා පුරිමා දිසා’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘‘Ito ‘sā purimā disā’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
රමතී නච්චගීතෙහි, ගන්ධබ්බෙහි පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, gandhabbehi purakkhato.
‘‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්මා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tasmā evaṃ vademase.
‘‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතමං’.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotamaṃ’.
279. ‘‘යෙන පෙතා පවුච්චන්ති, පිසුණා පිට්ඨිමංසිකා.
279. ‘‘Yena petā pavuccanti, pisuṇā piṭṭhimaṃsikā.
‘‘ඉතො ‘සා දක්ඛිණා දිසා’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘‘Ito ‘sā dakkhiṇā disā’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
‘‘කුම්භණ්ඩානං අධිපති, ‘විරූළ්හො’ ඉති නාමසො;
‘‘Kumbhaṇḍānaṃ adhipati, ‘virūḷho’ iti nāmaso;
රමතී නච්චගීතෙහි, කුම්භණ්ඩෙහි පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, kumbhaṇḍehi purakkhato.
‘‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්මා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tasmā evaṃ vademase.
‘‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතමං’.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotamaṃ’.
280. ‘‘යත්ථ චොග්ගච්ඡති සූරියො, ආදිච්චො මණ්ඩලී මහා.
280. ‘‘Yattha coggacchati sūriyo, ādicco maṇḍalī mahā.
යස්ස චොග්ගච්ඡමානස්ස, දිවසොපි නිරුජ්ඣති;
Yassa coggacchamānassa, divasopi nirujjhati;
යස්ස චොග්ගතෙ සූරියෙ, ‘සංවරී’ති පවුච්චති.
Yassa coggate sūriye, ‘saṃvarī’ti pavuccati.
‘‘රහදොපි තත්ථ ගම්භීරො, සමුද්දො සරිතොදකො;
‘‘Rahadopi tattha gambhīro, samuddo saritodako;
එවං තං තත්ථ ජානන්ති, ‘සමුද්දො සරිතොදකො’.
Evaṃ taṃ tattha jānanti, ‘samuddo saritodako’.
‘‘ඉතො ‘සා පච්ඡිමා දිසා’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘‘Ito ‘sā pacchimā disā’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
‘‘නාගානඤ්ච අධිපති, ‘විරූපක්ඛො’ති නාමසො;
‘‘Nāgānañca adhipati, ‘virūpakkho’ti nāmaso;
රමතී නච්චගීතෙහි, නාගෙහෙව පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, nāgeheva purakkhato.
‘‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්මා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tasmā evaṃ vademase.
‘‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතමං’.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotamaṃ’.
මනුස්සා තත්ථ ජායන්ති, අමමා අපරිග්ගහා.
Manussā tattha jāyanti, amamā apariggahā.
‘‘න තෙ බීජං පවපන්ති, නපි නීයන්ති නඞ්ගලා;
‘‘Na te bījaṃ pavapanti, napi nīyanti naṅgalā;
අකට්ඨපාකිමං සාලිං, පරිභුඤ්ජන්ති මානුසා.
Akaṭṭhapākimaṃ sāliṃ, paribhuñjanti mānusā.
‘‘අකණං අථුසං සුද්ධං, සුගන්ධං තණ්ඩුලප්ඵලං;
‘‘Akaṇaṃ athusaṃ suddhaṃ, sugandhaṃ taṇḍulapphalaṃ;
තුණ්ඩිකීරෙ පචිත්වාන, තතො භුඤ්ජන්ති භොජනං.
Tuṇḍikīre pacitvāna, tato bhuñjanti bhojanaṃ.
‘‘ගාවිං එකඛුරං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං;
‘‘Gāviṃ ekakhuraṃ katvā, anuyanti disodisaṃ;
පසුං එකඛුරං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං.
Pasuṃ ekakhuraṃ katvā, anuyanti disodisaṃ.
පුරිසං වාහනං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං.
Purisaṃ vāhanaṃ katvā, anuyanti disodisaṃ.
‘‘කුමාරිං වාහනං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං;
‘‘Kumāriṃ vāhanaṃ katvā, anuyanti disodisaṃ;
කුමාරං වාහනං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං.
Kumāraṃ vāhanaṃ katvā, anuyanti disodisaṃ.
‘‘තෙ යානෙ අභිරුහිත්වා,
‘‘Te yāne abhiruhitvā,
පචාරා තස්ස රාජිනො.
Pacārā tassa rājino.
‘‘හත්ථියානං අස්සයානං, දිබ්බං යානං උපට්ඨිතං;
‘‘Hatthiyānaṃ assayānaṃ, dibbaṃ yānaṃ upaṭṭhitaṃ;
පාසාදා සිවිකා චෙව, මහාරාජස්ස යසස්සිනො.
Pāsādā sivikā ceva, mahārājassa yasassino.
‘‘තස්ස ච නගරා අහු,
‘‘Tassa ca nagarā ahu,
අන්තලික්ඛෙ සුමාපිතා;
Antalikkhe sumāpitā;
ආටානාටා කුසිනාටා පරකුසිනාටා,
Āṭānāṭā kusināṭā parakusināṭā,
ජනොඝමපරෙන ච;
Janoghamaparena ca;
නවනවුතියො අම්බරඅම්බරවතියො,
Navanavutiyo ambaraambaravatiyo,
ආළකමන්දා නාම රාජධානී.
Āḷakamandā nāma rājadhānī.
‘‘කුවෙරස්ස ඛො පන, මාරිස, මහාරාජස්ස විසාණා නාම රාජධානී;
‘‘Kuverassa kho pana, mārisa, mahārājassa visāṇā nāma rājadhānī;
තස්මා කුවෙරො මහාරාජා, ‘වෙස්සවණො’ති පවුච්චති.
Tasmā kuvero mahārājā, ‘vessavaṇo’ti pavuccati.
‘‘පච්චෙසන්තො පකාසෙන්ති, තතොලා තත්තලා තතොතලා;
‘‘Paccesanto pakāsenti, tatolā tattalā tatotalā;
ඔජසි තෙජසි තතොජසී, සූරො රාජා අරිට්ඨො නෙමි.
Ojasi tejasi tatojasī, sūro rājā ariṭṭho nemi.
‘‘රහදොපි තත්ථ ධරණී නාම, යතො මෙඝා පවස්සන්ති;
‘‘Rahadopi tattha dharaṇī nāma, yato meghā pavassanti;
වස්සා යතො පතායන්ති, සභාපි තත්ථ සාලවතී 35 නාම.
Vassā yato patāyanti, sabhāpi tattha sālavatī 36 nāma.
‘‘යත්ථ යක්ඛා පයිරුපාසන්ති, තත්ථ නිච්චඵලා රුක්ඛා;
‘‘Yattha yakkhā payirupāsanti, tattha niccaphalā rukkhā;
නානා දිජගණා යුතා, මයූරකොඤ්චාභිරුදා;
Nānā dijagaṇā yutā, mayūrakoñcābhirudā;
කොකිලාදීහි වග්ගුහි.
Kokilādīhi vagguhi.
‘‘ජීවඤ්ජීවකසද්දෙත්ථ, අථො ඔට්ඨවචිත්තකා;
‘‘Jīvañjīvakasaddettha, atho oṭṭhavacittakā;
‘‘සුකසාළිකසද්දෙත්ථ, දණ්ඩමාණවකානි ච;
‘‘Sukasāḷikasaddettha, daṇḍamāṇavakāni ca;
සොභති සබ්බකාලං සා, කුවෙරනළිනී සදා.
Sobhati sabbakālaṃ sā, kuveranaḷinī sadā.
‘‘ඉතො ‘සා උත්තරා දිසා’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘‘Ito ‘sā uttarā disā’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
‘‘යක්ඛානඤ්ච අධිපති, ‘කුවෙරො’ ඉති නාමසො;
‘‘Yakkhānañca adhipati, ‘kuvero’ iti nāmaso;
රමතී නච්චගීතෙහි, යක්ඛෙහෙව පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, yakkheheva purakkhato.
‘‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
‘‘තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
‘‘Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්මා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tasmā evaṃ vademase.
‘‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතම’’’න්ති.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotama’’’nti.
‘‘අයං ඛො සා, මාරිස, ආටානාටියා රක්ඛා භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං ගුත්තියා රක්ඛාය අවිහිංසාය ඵාසුවිහාරාය.
‘‘Ayaṃ kho sā, mārisa, āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāya.
282. ‘‘යස්ස කස්සචි, මාරිස, භික්ඛුස්ස වා භික්ඛුනියා වා උපාසකස්ස වා උපාසිකාය වා අයං ආටානාටියා රක්ඛා සුග්ගහිතා භවිස්සති සමත්තා පරියාපුතා 39. තං චෙ අමනුස්සො යක්ඛො වා යක්ඛිනී වා යක්ඛපොතකො වා යක්ඛපොතිකා වා යක්ඛමහාමත්තො වා යක්ඛපාරිසජ්ජො වා යක්ඛපචාරො වා, ගන්ධබ්බො වා ගන්ධබ්බී වා ගන්ධබ්බපොතකො වා ගන්ධබ්බපොතිකා වා ගන්ධබ්බමහාමත්තො වා ගන්ධබ්බපාරිසජ්ජො වා ගන්ධබ්බපචාරො වා, කුම්භණ්ඩො වා කුම්භණ්ඩී වා කුම්භණ්ඩපොතකො වා කුම්භණ්ඩපොතිකා වා කුම්භණ්ඩමහාමත්තො වා කුම්භණ්ඩපාරිසජ්ජො වා කුම්භණ්ඩපචාරො වා, නාගො වා නාගී වා නාගපොතකො වා නාගපොතිකා වා නාගමහාමත්තො වා නාගපාරිසජ්ජො වා නාගපචාරො වා, පදුට්ඨචිත්තො භික්ඛුං වා භික්ඛුනිං වා උපාසකං වා උපාසිකං වා ගච්ඡන්තං වා අනුගච්ඡෙය්ය, ඨිතං වා උපතිට්ඨෙය්ය, නිසින්නං වා උපනිසීදෙය්ය, නිපන්නං වා උපනිපජ්ජෙය්ය. න මෙ සො, මාරිස, අමනුස්සො ලභෙය්ය ගාමෙසු වා නිගමෙසු වා සක්කාරං වා ගරුකාරං වා. න මෙ සො, මාරිස, අමනුස්සො ලභෙය්ය ආළකමන්දාය නාම රාජධානියා වත්ථුං වා වාසං වා. න මෙ සො, මාරිස, අමනුස්සො ලභෙය්ය යක්ඛානං සමිතිං ගන්තුං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා අනාවය්හම්පි නං කරෙය්යුං අවිවය්හං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා අත්තාහිපි පරිපුණ්ණාහි පරිභාසාහි පරිභාසෙය්යුං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා රිත්තංපිස්ස පත්තං සීසෙ නික්කුජ්ජෙය්යුං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා සත්තධාපිස්ස මුද්ධං ඵාලෙය්යුං.
282. ‘‘Yassa kassaci, mārisa, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā upāsakassa vā upāsikāya vā ayaṃ āṭānāṭiyā rakkhā suggahitā bhavissati samattā pariyāputā 40. Taṃ ce amanusso yakkho vā yakkhinī vā yakkhapotako vā yakkhapotikā vā yakkhamahāmatto vā yakkhapārisajjo vā yakkhapacāro vā, gandhabbo vā gandhabbī vā gandhabbapotako vā gandhabbapotikā vā gandhabbamahāmatto vā gandhabbapārisajjo vā gandhabbapacāro vā, kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā kumbhaṇḍapotako vā kumbhaṇḍapotikā vā kumbhaṇḍamahāmatto vā kumbhaṇḍapārisajjo vā kumbhaṇḍapacāro vā, nāgo vā nāgī vā nāgapotako vā nāgapotikā vā nāgamahāmatto vā nāgapārisajjo vā nāgapacāro vā, paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā anugaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya. Na me so, mārisa, amanusso labheyya gāmesu vā nigamesu vā sakkāraṃ vā garukāraṃ vā. Na me so, mārisa, amanusso labheyya āḷakamandāya nāma rājadhāniyā vatthuṃ vā vāsaṃ vā. Na me so, mārisa, amanusso labheyya yakkhānaṃ samitiṃ gantuṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā anāvayhampi naṃ kareyyuṃ avivayhaṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā attāhipi paripuṇṇāhi paribhāsāhi paribhāseyyuṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā rittaṃpissa pattaṃ sīse nikkujjeyyuṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā sattadhāpissa muddhaṃ phāleyyuṃ.
‘‘සන්ති හි, මාරිස, අමනුස්සා චණ්ඩා රුද්ධා 41 රභසා, තෙ නෙව මහාරාජානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං පුරිසකානං ආදියන්ති. තෙ ඛො තෙ, මාරිස, අමනුස්සා මහාරාජානං අවරුද්ධා නාම වුච්චන්ති. සෙය්යථාපි, මාරිස, රඤ්ඤො මාගධස්ස විජිතෙ මහාචොරා. තෙ නෙව රඤ්ඤො මාගධස්ස ආදියන්ති, න රඤ්ඤො මාගධස්ස පුරිසකානං ආදියන්ති, න රඤ්ඤො මාගධස්ස පුරිසකානං පුරිසකානං ආදියන්ති. තෙ ඛො තෙ, මාරිස, මහාචොරා රඤ්ඤො මාගධස්ස අවරුද්ධා නාම වුච්චන්ති. එවමෙව ඛො, මාරිස, සන්ති අමනුස්සා චණ්ඩා රුද්ධා රභසා, තෙ නෙව මහාරාජානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං පුරිසකානං ආදියන්ති. තෙ ඛො තෙ, මාරිස, අමනුස්සා මහාරාජානං අවරුද්ධා නාම වුච්චන්ති. යො හි කොචි, මාරිස, අමනුස්සො යක්ඛො වා යක්ඛිනී වා…පෙ.… ගන්ධබ්බො වා ගන්ධබ්බී වා … කුම්භණ්ඩො වා කුම්භණ්ඩී වා… නාගො වා නාගී වා නාගපොතකො වා නාගපොතිකා වා නාගමහාමත්තො වා නාගපාරිසජ්ජො වා නාගපචාරො වා පදුට්ඨචිත්තො භික්ඛුං වා භික්ඛුනිං වා උපාසකං වා උපාසිකං වා ගච්ඡන්තං වා අනුගච්ඡෙය්ය, ඨිතං වා උපතිට්ඨෙය්ය, නිසින්නං වා උපනිසීදෙය්ය, නිපන්නං වා උපනිපජ්ජෙය්ය. ඉමෙසං යක්ඛානං මහායක්ඛානං සෙනාපතීනං මහාසෙනාපතීනං උජ්ඣාපෙතබ්බං වික්කන්දිතබ්බං විරවිතබ්බං – ‘අයං යක්ඛො ගණ්හාති, අයං යක්ඛො ආවිසති, අයං යක්ඛො හෙඨෙති, අයං යක්ඛො විහෙඨෙති, අයං යක්ඛො හිංසති, අයං යක්ඛො විහිංසති, අයං යක්ඛො න මුඤ්චතී’ති.
‘‘Santi hi, mārisa, amanussā caṇḍā ruddhā 42 rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti. Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti. Seyyathāpi, mārisa, rañño māgadhassa vijite mahācorā. Te neva rañño māgadhassa ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti. Te kho te, mārisa, mahācorā rañño māgadhassa avaruddhā nāma vuccanti. Evameva kho, mārisa, santi amanussā caṇḍā ruddhā rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti. Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti. Yo hi koci, mārisa, amanusso yakkho vā yakkhinī vā…pe… gandhabbo vā gandhabbī vā … kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā… nāgo vā nāgī vā nāgapotako vā nāgapotikā vā nāgamahāmatto vā nāgapārisajjo vā nāgapacāro vā paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā anugaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya. Imesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ ujjhāpetabbaṃ vikkanditabbaṃ viravitabbaṃ – ‘ayaṃ yakkho gaṇhāti, ayaṃ yakkho āvisati, ayaṃ yakkho heṭheti, ayaṃ yakkho viheṭheti, ayaṃ yakkho hiṃsati, ayaṃ yakkho vihiṃsati, ayaṃ yakkho na muñcatī’ti.
283. ‘‘කතමෙසං යක්ඛානං මහායක්ඛානං සෙනාපතීනං මහාසෙනාපතීනං?
283. ‘‘Katamesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ?
‘‘ඉන්දො සොමො වරුණො ච, භාරද්වාජො පජාපති;
‘‘Indo somo varuṇo ca, bhāradvājo pajāpati;
චන්දනො කාමසෙට්ඨො ච, කින්නුඝණ්ඩු නිඝණ්ඩු ච.
Candano kāmaseṭṭho ca, kinnughaṇḍu nighaṇḍu ca.
‘‘පනාදො ඔපමඤ්ඤො ච, දෙවසූතො ච මාතලි;
‘‘Panādo opamañño ca, devasūto ca mātali;
‘‘සාතාගිරො හෙමවතො, පුණ්ණකො කරතියො ගුළො;
‘‘Sātāgiro hemavato, puṇṇako karatiyo guḷo;
සිවකො මුචලින්දො ච, වෙස්සාමිත්තො යුගන්ධරො.
Sivako mucalindo ca, vessāmitto yugandharo.
පඤ්චාලචණ්ඩො ආළවකො, පජ්ජුන්නො සුමනො සුමුඛො;
Pañcālacaṇḍo āḷavako, pajjunno sumano sumukho;
‘‘ඉමෙසං යක්ඛානං මහායක්ඛානං සෙනාපතීනං මහාසෙනාපතීනං උජ්ඣාපෙතබ්බං වික්කන්දිතබ්බං විරවිතබ්බං – ‘අයං යක්ඛො ගණ්හාති, අයං යක්ඛො ආවිසති, අයං යක්ඛො හෙඨෙති, අයං යක්ඛො විහෙඨෙති, අයං යක්ඛො හිංසති, අයං යක්ඛො විහිංසති, අයං යක්ඛො න මුඤ්චතී’ති.
‘‘Imesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ ujjhāpetabbaṃ vikkanditabbaṃ viravitabbaṃ – ‘ayaṃ yakkho gaṇhāti, ayaṃ yakkho āvisati, ayaṃ yakkho heṭheti, ayaṃ yakkho viheṭheti, ayaṃ yakkho hiṃsati, ayaṃ yakkho vihiṃsati, ayaṃ yakkho na muñcatī’ti.
‘‘අයං ඛො සා, මාරිස, ආටානාටියා රක්ඛා භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං ගුත්තියා රක්ඛාය අවිහිංසාය ඵාසුවිහාරාය. හන්ද ච දානි මයං, මාරිස, ගච්ඡාම බහුකිච්චා මයං බහුකරණීයා’’ති. ‘‘යස්සදානි තුම්හෙ මහාරාජානො කාලං මඤ්ඤථා’’ති.
‘‘Ayaṃ kho sā, mārisa, āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāya. Handa ca dāni mayaṃ, mārisa, gacchāma bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tumhe mahārājāno kālaṃ maññathā’’ti.
284. අථ ඛො චත්තාරො මහාරාජා උට්ඨායාසනා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. තෙපි ඛො යක්ඛා උට්ඨායාසනා අප්පෙකච්චෙ භගවන්තං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. අප්පෙකච්චෙ භගවතා සද්ධිං සම්මොදිංසු, සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු . අප්පෙකච්චෙ යෙන භගවා තෙනඤ්ජලිං පණාමෙත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. අප්පෙකච්චෙ නාමගොත්තං සාවෙත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. අප්පෙකච්චෙ තුණ්හීභූතා තත්ථෙවන්තරධායිංසූති.
284. Atha kho cattāro mahārājā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsu. Tepi kho yakkhā uṭṭhāyāsanā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsu. Appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā tatthevantaradhāyiṃsu . Appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tatthevantaradhāyiṃsu. Appekacce nāmagottaṃ sāvetvā tatthevantaradhāyiṃsu. Appekacce tuṇhībhūtā tatthevantaradhāyiṃsūti.
පඨමභාණවාරො නිට්ඨිතො.
Paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.
දුතියභාණවාරො
Dutiyabhāṇavāro
285. අථ ඛො භගවා තස්සා රත්තියා අච්චයෙන භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘ඉමං, භික්ඛවෙ, රත්තිං චත්තාරො මහාරාජා මහතියා ච යක්ඛසෙනාය මහතියා ච ගන්ධබ්බසෙනාය මහතියා ච කුම්භණ්ඩසෙනාය මහතියා ච නාගසෙනාය චතුද්දිසං රක්ඛං ඨපෙත්වා චතුද්දිසං ගුම්බං ඨපෙත්වා චතුද්දිසං ඔවරණං ඨපෙත්වා අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණා කෙවලකප්පං ගිජ්ඣකූටං පබ්බතං ඔභාසෙත්වා යෙනාහං තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා මං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. තෙපි ඛො, භික්ඛවෙ, යක්ඛා අප්පෙකච්චෙ මං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. අප්පෙකච්චෙ මයා සද්ධිං සම්මොදිංසු, සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. අප්පෙකච්චෙ යෙනාහං තෙනඤ්ජලිං පණාමෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. අප්පෙකච්චෙ නාමගොත්තං සාවෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. අප්පෙකච්චෙ තුණ්හීභූතා එකමන්තං නිසීදිංසු.
285. Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhū āmantesi – ‘‘imaṃ, bhikkhave, rattiṃ cattāro mahārājā mahatiyā ca yakkhasenāya mahatiyā ca gandhabbasenāya mahatiyā ca kumbhaṇḍasenāya mahatiyā ca nāgasenāya catuddisaṃ rakkhaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ gumbaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ ovaraṇaṃ ṭhapetvā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ gijjhakūṭaṃ pabbataṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Tepi kho, bhikkhave, yakkhā appekacce maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce mayā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce yenāhaṃ tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
286. ‘‘එකමන්තං නිසින්නො ඛො, භික්ඛවෙ, වෙස්සවණො මහාරාජා මං එතදවොච – ‘සන්ති හි, භන්තෙ, උළාරා යක්ඛා භගවතො අප්පසන්නා…පෙ.… සන්ති හි , භන්තෙ නීචා යක්ඛා භගවතො පසන්නා. යෙභුය්යෙන ඛො පන, භන්තෙ, යක්ඛා අප්පසන්නායෙව භගවතො. තං කිස්ස හෙතු? භගවා හි, භන්තෙ, පාණාතිපාතා වෙරමණියා ධම්මං දෙසෙති… සුරාමෙරයමජ්ජප්පමාදට්ඨානා වෙරමණියා ධම්මං දෙසෙති. යෙභුය්යෙන ඛො පන, භන්තෙ, යක්ඛා අප්පටිවිරතායෙව පාණාතිපාතා… අප්පටිවිරතා සුරාමෙරයමජ්ජප්පමාදට්ඨානා. තෙසං තං හොති අප්පියං අමනාපං. සන්ති හි, භන්තෙ, භගවතො සාවකා අරඤ්ඤවනපත්ථානි පන්තානි සෙනාසනානි පටිසෙවන්ති අප්පසද්දානි අප්පනිග්ඝොසානි විජනවාතානි මනුස්සරාහස්සෙය්යකානි පටිසල්ලානසාරුප්පානි. තත්ථ සන්ති උළාරා යක්ඛා නිවාසිනො, යෙ ඉමස්මිං භගවතො පාවචනෙ අප්පසන්නා, තෙසං පසාදාය උග්ගණ්හාතු, භන්තෙ, භගවා ආටානාටියං රක්ඛං භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං ගුත්තියා රක්ඛාය අවිහිංසාය ඵාසුවිහාරායා’ති. අධිවාසෙසිං ඛො අහං, භික්ඛවෙ, තුණ්හීභාවෙන. අථ ඛො, භික්ඛවෙ, වෙස්සවණො මහාරාජා මෙ අධිවාසනං විදිත්වා තායං වෙලායං ඉමං ආටානාටියං රක්ඛං අභාසි –
286. ‘‘Ekamantaṃ nisinno kho, bhikkhave, vessavaṇo mahārājā maṃ etadavoca – ‘santi hi, bhante, uḷārā yakkhā bhagavato appasannā…pe… santi hi , bhante nīcā yakkhā bhagavato pasannā. Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appasannāyeva bhagavato. Taṃ kissa hetu? Bhagavā hi, bhante, pāṇātipātā veramaṇiyā dhammaṃ deseti… surāmerayamajjappamādaṭṭhānā veramaṇiyā dhammaṃ deseti. Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appaṭiviratāyeva pāṇātipātā… appaṭiviratā surāmerayamajjappamādaṭṭhānā. Tesaṃ taṃ hoti appiyaṃ amanāpaṃ. Santi hi, bhante, bhagavato sāvakā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni. Tattha santi uḷārā yakkhā nivāsino, ye imasmiṃ bhagavato pāvacane appasannā, tesaṃ pasādāya uggaṇhātu, bhante, bhagavā āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāyā’ti. Adhivāsesiṃ kho ahaṃ, bhikkhave, tuṇhībhāvena. Atha kho, bhikkhave, vessavaṇo mahārājā me adhivāsanaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ abhāsi –
287. ‘විපස්සිස්ස ච නමත්ථු, චක්ඛුමන්තස්ස සිරීමතො.
287. ‘Vipassissa ca namatthu, cakkhumantassa sirīmato.
සිඛිස්සපි ච නමත්ථු, සබ්බභූතානුකම්පිනො.
Sikhissapi ca namatthu, sabbabhūtānukampino.
‘වෙස්සභුස්ස ච නමත්ථු, න්හාතකස්ස තපස්සිනො;
‘Vessabhussa ca namatthu, nhātakassa tapassino;
නමත්ථු කකුසන්ධස්ස, මාරසෙනාපමද්දිනො.
Namatthu kakusandhassa, mārasenāpamaddino.
‘කොණාගමනස්ස නමත්ථු, බ්රාහ්මණස්ස වුසීමතො;
‘Koṇāgamanassa namatthu, brāhmaṇassa vusīmato;
කස්සපස්ස ච නමත්ථු, විප්පමුත්තස්ස සබ්බධි.
Kassapassa ca namatthu, vippamuttassa sabbadhi.
‘අඞ්ගීරසස්ස නමත්ථු, සක්යපුත්තස්ස සිරීමතො;
‘Aṅgīrasassa namatthu, sakyaputtassa sirīmato;
යො ඉමං ධම්මං දෙසෙසි, සබ්බදුක්ඛාපනූදනං.
Yo imaṃ dhammaṃ desesi, sabbadukkhāpanūdanaṃ.
‘යෙ චාපි නිබ්බුතා ලොකෙ, යථාභූතං විපස්සිසුං;
‘Ye cāpi nibbutā loke, yathābhūtaṃ vipassisuṃ;
තෙ ජනා අපිසුණාථ, මහන්තා වීතසාරදා.
Te janā apisuṇātha, mahantā vītasāradā.
‘හිතං දෙවමනුස්සානං, යං නමස්සන්ති ගොතමං;
‘Hitaṃ devamanussānaṃ, yaṃ namassanti gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, මහන්තං වීතසාරදං.
Vijjācaraṇasampannaṃ, mahantaṃ vītasāradaṃ.
288. ‘යතො උග්ගච්ඡති සූරියො, ආදිච්චො මණ්ඩලී මහා.
288. ‘Yato uggacchati sūriyo, ādicco maṇḍalī mahā.
යස්ස චුග්ගච්ඡමානස්ස, සංවරීපි නිරුජ්ඣති;
Yassa cuggacchamānassa, saṃvarīpi nirujjhati;
යස්ස චුග්ගතෙ සූරියෙ, ‘‘දිවසො’’ති පවුච්චති.
Yassa cuggate sūriye, ‘‘divaso’’ti pavuccati.
‘රහදොපි තත්ථ ගම්භීරො, සමුද්දො සරිතොදකො;
‘Rahadopi tattha gambhīro, samuddo saritodako;
එවං තං තත්ථ ජානන්ති, ‘‘සමුද්දො සරිතොදකො’’.
Evaṃ taṃ tattha jānanti, ‘‘samuddo saritodako’’.
‘ඉතො ‘‘සා පුරිමා දිසා’’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘Ito ‘‘sā purimā disā’’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
‘ගන්ධබ්බානං අධිපති, ‘‘ධතරට්ඨො’’ති නාමසො;
‘Gandhabbānaṃ adhipati, ‘‘dhataraṭṭho’’ti nāmaso;
රමතී නච්චගීතෙහි, ගන්ධබ්බෙහි පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, gandhabbehi purakkhato.
‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
‘තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
‘Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්සා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tassā evaṃ vademase.
‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතමං’’.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotamaṃ’’.
289. ‘යෙන පෙතා පවුච්චන්ති, පිසුණා පිට්ඨිමංසිකා.
289. ‘Yena petā pavuccanti, pisuṇā piṭṭhimaṃsikā.
පාණාතිපාතිනො ලුද්දා, චොරා නෙකතිකා ජනා.
Pāṇātipātino luddā, corā nekatikā janā.
‘ඉතො ‘‘සා දක්ඛිණා දිසා’’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘Ito ‘‘sā dakkhiṇā disā’’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
‘කුම්භණ්ඩානං අධිපති, ‘‘විරූළ්හො’’ ඉති නාමසො;
‘Kumbhaṇḍānaṃ adhipati, ‘‘virūḷho’’ iti nāmaso;
රමතී නච්චගීතෙහි, කුම්භණ්ඩෙහි පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, kumbhaṇḍehi purakkhato.
‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
‘තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
‘Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්මා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tasmā evaṃ vademase.
‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතමං’’.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotamaṃ’’.
290. ‘යත්ථ චොග්ගච්ඡති සූරියො, ආදිච්චො මණ්ඩලී මහා.
290. ‘Yattha coggacchati sūriyo, ādicco maṇḍalī mahā.
යස්ස චොග්ගච්ඡමානස්ස, දිවසොපි නිරුජ්ඣති;
Yassa coggacchamānassa, divasopi nirujjhati;
යස්ස චොග්ගතෙ සූරියෙ, ‘‘සංවරී’’ති පවුච්චති.
Yassa coggate sūriye, ‘‘saṃvarī’’ti pavuccati.
‘රහදොපි තත්ථ ගම්භීරො, සමුද්දො සරිතොදකො;
‘Rahadopi tattha gambhīro, samuddo saritodako;
එවං තං තත්ථ ජානන්ති, සමුද්දො සරිතොදකො.
Evaṃ taṃ tattha jānanti, samuddo saritodako.
‘ඉතො ‘‘සා පච්ඡිමා දිසා’’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘Ito ‘‘sā pacchimā disā’’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
‘නාගානඤ්ච අධිපති, ‘‘විරූපක්ඛො’’ති නාමසො;
‘Nāgānañca adhipati, ‘‘virūpakkho’’ti nāmaso;
රමතී නච්චගීතෙහි, නාගෙහෙව පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, nāgeheva purakkhato.
‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
‘තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
‘Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්මා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tasmā evaṃ vademase.
‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතමං’’.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotamaṃ’’.
291. ‘යෙන උත්තරකුරුව්හො, මහානෙරු සුදස්සනො.
291. ‘Yena uttarakuruvho, mahāneru sudassano.
මනුස්සා තත්ථ ජායන්ති, අමමා අපරිග්ගහා.
Manussā tattha jāyanti, amamā apariggahā.
‘න තෙ බීජං පවපන්ති, නාපි නීයන්ති නඞ්ගලා;
‘Na te bījaṃ pavapanti, nāpi nīyanti naṅgalā;
අකට්ඨපාකිමං සාලිං, පරිභුඤ්ජන්ති මානුසා.
Akaṭṭhapākimaṃ sāliṃ, paribhuñjanti mānusā.
‘අකණං අථුසං සුද්ධං, සුගන්ධං තණ්ඩුලප්ඵලං;
‘Akaṇaṃ athusaṃ suddhaṃ, sugandhaṃ taṇḍulapphalaṃ;
තුණ්ඩිකීරෙ පචිත්වාන, තතො භුඤ්ජන්ති භොජනං.
Tuṇḍikīre pacitvāna, tato bhuñjanti bhojanaṃ.
‘ගාවිං එකඛුරං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං;
‘Gāviṃ ekakhuraṃ katvā, anuyanti disodisaṃ;
පසුං එකඛුරං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං.
Pasuṃ ekakhuraṃ katvā, anuyanti disodisaṃ.
‘ඉත්ථිං වා වාහනං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං;
‘Itthiṃ vā vāhanaṃ katvā, anuyanti disodisaṃ;
පුරිසං වාහනං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං.
Purisaṃ vāhanaṃ katvā, anuyanti disodisaṃ.
‘කුමාරිං වාහනං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං;
‘Kumāriṃ vāhanaṃ katvā, anuyanti disodisaṃ;
කුමාරං වාහනං කත්වා, අනුයන්ති දිසොදිසං.
Kumāraṃ vāhanaṃ katvā, anuyanti disodisaṃ.
‘තෙ යානෙ අභිරුහිත්වා,
‘Te yāne abhiruhitvā,
සබ්බා දිසා අනුපරියායන්ති;
Sabbā disā anupariyāyanti;
පචාරා තස්ස රාජිනො.
Pacārā tassa rājino.
‘හත්ථියානං අස්සයානං,
‘Hatthiyānaṃ assayānaṃ,
දිබ්බං යානං උපට්ඨිතං;
Dibbaṃ yānaṃ upaṭṭhitaṃ;
පාසාදා සිවිකා චෙව,
Pāsādā sivikā ceva,
මහාරාජස්ස යසස්සිනො.
Mahārājassa yasassino.
‘තස්ස ච නගරා අහු,
‘Tassa ca nagarā ahu,
අන්තලික්ඛෙ සුමාපිතා;
Antalikkhe sumāpitā;
ආටානාටා කුසිනාටා පරකුසිනාටා,
Āṭānāṭā kusināṭā parakusināṭā,
නාටසුරියා පරකුසිටනාටා.
Nāṭasuriyā parakusiṭanāṭā.
‘උත්තරෙන කසිවන්තො,
‘Uttarena kasivanto,
ජනොඝමපරෙන ච;
Janoghamaparena ca;
නවනවුතියො අම්බරඅම්බරවතියො,
Navanavutiyo ambaraambaravatiyo,
ආළකමන්දා නාම රාජධානී.
Āḷakamandā nāma rājadhānī.
‘කුවෙරස්ස ඛො පන, මාරිස, මහාරාජස්ස විසාණා නාම රාජධානී;
‘Kuverassa kho pana, mārisa, mahārājassa visāṇā nāma rājadhānī;
තස්මා කුවෙරො මහාරාජා, ‘‘වෙස්සවණො’’ති පවුච්චති.
Tasmā kuvero mahārājā, ‘‘vessavaṇo’’ti pavuccati.
‘පච්චෙසන්තො පකාසෙන්ති, තතොලා තත්තලා තතොතලා;
‘Paccesanto pakāsenti, tatolā tattalā tatotalā;
ඔජසි තෙජසි තතොජසී, සූරො රාජා අරිට්ඨො නෙමි.
Ojasi tejasi tatojasī, sūro rājā ariṭṭho nemi.
‘රහදොපි තත්ථ ධරණී නාම, යතො මෙඝා පවස්සන්ති;
‘Rahadopi tattha dharaṇī nāma, yato meghā pavassanti;
වස්සා යතො පතායන්ති, සභාපි තත්ථ සාලවතී නාම.
Vassā yato patāyanti, sabhāpi tattha sālavatī nāma.
‘යත්ථ යක්ඛා පයිරුපාසන්ති, තත්ථ නිච්චඵලා රුක්ඛා;
‘Yattha yakkhā payirupāsanti, tattha niccaphalā rukkhā;
නානා දිජගණා යුතා, මයූරකොඤ්චාභිරුදා;
Nānā dijagaṇā yutā, mayūrakoñcābhirudā;
කොකිලාදීහි වග්ගුහි.
Kokilādīhi vagguhi.
‘ජීවඤ්ජීවකසද්දෙත්ථ, අථො ඔට්ඨවචිත්තකා;
‘Jīvañjīvakasaddettha, atho oṭṭhavacittakā;
කුක්කුටකා කුළීරකා, වනෙ පොක්ඛරසාතකා.
Kukkuṭakā kuḷīrakā, vane pokkharasātakā.
‘සුකසාළික සද්දෙත්ථ, දණ්ඩමාණවකානි ච;
‘Sukasāḷika saddettha, daṇḍamāṇavakāni ca;
සොභති සබ්බකාලං සා, කුවෙරනළිනී සදා.
Sobhati sabbakālaṃ sā, kuveranaḷinī sadā.
‘ඉතො ‘‘සා උත්තරා දිසා’’, ඉති නං ආචික්ඛතී ජනො;
‘Ito ‘‘sā uttarā disā’’, iti naṃ ācikkhatī jano;
යං දිසං අභිපාලෙති, මහාරාජා යසස්සි සො.
Yaṃ disaṃ abhipāleti, mahārājā yasassi so.
‘යක්ඛානඤ්ච අධිපති, ‘‘කුවෙරො’’ ඉති නාමසො;
‘Yakkhānañca adhipati, ‘‘kuvero’’ iti nāmaso;
රමතී නච්චගීතෙහි, යක්ඛෙහෙව පුරක්ඛතො.
Ramatī naccagītehi, yakkheheva purakkhato.
‘පුත්තාපි තස්ස බහවො, එකනාමාති මෙ සුතං;
‘Puttāpi tassa bahavo, ekanāmāti me sutaṃ;
අසීති දස එකො ච, ඉන්දනාමා මහබ්බලා.
Asīti dasa eko ca, indanāmā mahabbalā.
‘තෙ චාපි බුද්ධං දිස්වාන, බුද්ධං ආදිච්චබන්ධුනං;
‘Te cāpi buddhaṃ disvāna, buddhaṃ ādiccabandhunaṃ;
දූරතොව නමස්සන්ති, මහන්තං වීතසාරදං.
Dūratova namassanti, mahantaṃ vītasāradaṃ.
‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
කුසලෙන සමෙක්ඛසි, අමනුස්සාපි තං වන්දන්ති;
Kusalena samekkhasi, amanussāpi taṃ vandanti;
සුතං නෙතං අභිණ්හසො, තස්මා එවං වදෙමසෙ.
Sutaṃ netaṃ abhiṇhaso, tasmā evaṃ vademase.
‘‘ජිනං වන්දථ ගොතමං, ජිනං වන්දාම ගොතමං;
‘‘Jinaṃ vandatha gotamaṃ, jinaṃ vandāma gotamaṃ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, බුද්ධං වන්දාම ගොතම’’න්ති.
Vijjācaraṇasampannaṃ, buddhaṃ vandāma gotama’’nti.
292. ‘අයං ඛො සා, මාරිස , ආටානාටියා රක්ඛා භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං ගුත්තියා රක්ඛාය අවිහිංසාය ඵාසුවිහාරාය. යස්ස කස්සචි, මාරිස, භික්ඛුස්ස වා භික්ඛුනියා වා උපාසකස්ස වා උපාසිකාය වා අයං ආටානාටියා රක්ඛා සුග්ගහිතා භවිස්සති සමත්තා පරියාපුතා තං චෙ අමනුස්සො යක්ඛො වා යක්ඛිනී වා…පෙ.… ගන්ධබ්බො වා ගන්ධබ්බී වා…පෙ.… කුම්භණ්ඩො වා කුම්භණ්ඩී වා…පෙ.… නාගො වා නාගී වා නාගපොතකො වා නාගපොතිකා වා නාගමහාමත්තො වා නාගපාරිසජ්ජො වා නාගපචාරො වා, පදුට්ඨචිත්තො භික්ඛුං වා භික්ඛුනිං වා උපාසකං වා උපාසිකං වා ගච්ඡන්තං වා අනුගච්ඡෙය්ය, ඨිතං වා උපතිට්ඨෙය්ය, නිසින්නං වා උපනිසීදෙය්ය, නිපන්නං වා උපනිපජ්ජෙය්ය. න මෙ සො, මාරිස, අමනුස්සො ලභෙය්ය ගාමෙසු වා නිගමෙසු වා සක්කාරං වා ගරුකාරං වා. න මෙ සො, මාරිස, අමනුස්සො ලභෙය්ය ආළකමන්දාය නාම රාජධානියා වත්ථුං වා වාසං වා. න මෙ සො, මාරිස, අමනුස්සො ලභෙය්ය යක්ඛානං සමිතිං ගන්තුං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා අනාවය්හම්පි නං කරෙය්යුං අවිවය්හං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා අත්තාහි පරිපුණ්ණාහි පරිභාසාහි පරිභාසෙය්යුං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා රිත්තංපිස්ස පත්තං සීසෙ නික්කුජ්ජෙය්යුං. අපිස්සු නං, මාරිස, අමනුස්සා සත්තධාපිස්ස මුද්ධං ඵාලෙය්යුං. සන්ති හි, මාරිස, අමනුස්සා චණ්ඩා රුද්ධා රභසා, තෙ නෙව මහාරාජානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං පුරිසකානං ආදියන්ති. තෙ ඛො තෙ, මාරිස, අමනුස්සා මහාරාජානං අවරුද්ධා නාම වුච්චන්ති. සෙය්යථාපි, මාරිස, රඤ්ඤො මාගධස්ස විජිතෙ මහාචොරා. තෙ නෙව රඤ්ඤො මාගධස්ස ආදියන්ති, න රඤ්ඤො මාගධස්ස පුරිසකානං ආදියන්ති, න රඤ්ඤො මාගධස්ස පුරිසකානං පුරිසකානං ආදියන්ති. තෙ ඛො තෙ, මාරිස, මහාචොරා රඤ්ඤො මාගධස්ස අවරුද්ධා නාම වුච්චන්ති. එවමෙව ඛො, මාරිස, සන්ති අමනුස්සා චණ්ඩා රුද්ධා රභසා, තෙ නෙව මහාරාජානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං ආදියන්ති, න මහාරාජානං පුරිසකානං පුරිසකානං ආදියන්ති. තෙ ඛො තෙ, මාරිස, අමනුස්සා මහාරාජානං අවරුද්ධා නාම වුච්චන්ති. යො හි කොචි, මාරිස, අමනුස්සො යක්ඛො වා යක්ඛිනී වා…පෙ.… ගන්ධබ්බො වා ගන්ධබ්බී වා…පෙ.… කුම්භණ්ඩො වා කුම්භණ්ඩී වා…පෙ.… නාගො වා නාගී වා…පෙ.… පදුට්ඨචිත්තො භික්ඛුං වා භික්ඛුනිං වා උපාසකං වා උපාසිකං වා ගච්ඡන්තං වා උපගච්ඡෙය්ය, ඨිතං වා උපතිට්ඨෙය්ය, නිසින්නං වා උපනිසීදෙය්ය, නිපන්නං වා උපනිපජ්ජෙය්ය. ඉමෙසං යක්ඛානං මහායක්ඛානං සෙනාපතීනං මහාසෙනාපතීනං උජ්ඣාපෙතබ්බං වික්කන්දිතබ්බං විරවිතබ්බං – ‘අයං යක්ඛො ගණ්හාති, අයං යක්ඛො ආවිසති, අයං යක්ඛො හෙඨෙති, අයං යක්ඛො විහෙඨෙති, අයං යක්ඛො හිංසති, අයං යක්ඛො විහිංසති, අයං යක්ඛො න මුඤ්චතී’ති.
292. ‘Ayaṃ kho sā, mārisa , āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāya. Yassa kassaci, mārisa, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā upāsakassa vā upāsikāya vā ayaṃ āṭānāṭiyā rakkhā suggahitā bhavissati samattā pariyāputā taṃ ce amanusso yakkho vā yakkhinī vā…pe… gandhabbo vā gandhabbī vā…pe… kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā…pe… nāgo vā nāgī vā nāgapotako vā nāgapotikā vā nāgamahāmatto vā nāgapārisajjo vā nāgapacāro vā, paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā anugaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya. Na me so, mārisa, amanusso labheyya gāmesu vā nigamesu vā sakkāraṃ vā garukāraṃ vā. Na me so, mārisa, amanusso labheyya āḷakamandāya nāma rājadhāniyā vatthuṃ vā vāsaṃ vā. Na me so, mārisa, amanusso labheyya yakkhānaṃ samitiṃ gantuṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā anāvayhampi naṃ kareyyuṃ avivayhaṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā attāhi paripuṇṇāhi paribhāsāhi paribhāseyyuṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā rittaṃpissa pattaṃ sīse nikkujjeyyuṃ. Apissu naṃ, mārisa, amanussā sattadhāpissa muddhaṃ phāleyyuṃ. Santi hi, mārisa, amanussā caṇḍā ruddhā rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti. Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti. Seyyathāpi, mārisa, rañño māgadhassa vijite mahācorā. Te neva rañño māgadhassa ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti. Te kho te, mārisa, mahācorā rañño māgadhassa avaruddhā nāma vuccanti. Evameva kho, mārisa, santi amanussā caṇḍā ruddhā rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti. Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti. Yo hi koci, mārisa, amanusso yakkho vā yakkhinī vā…pe… gandhabbo vā gandhabbī vā…pe… kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā…pe… nāgo vā nāgī vā…pe… paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā upagaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya. Imesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ ujjhāpetabbaṃ vikkanditabbaṃ viravitabbaṃ – ‘ayaṃ yakkho gaṇhāti, ayaṃ yakkho āvisati, ayaṃ yakkho heṭheti, ayaṃ yakkho viheṭheti, ayaṃ yakkho hiṃsati, ayaṃ yakkho vihiṃsati, ayaṃ yakkho na muñcatī’ti.
293. ‘කතමෙසං යක්ඛානං මහායක්ඛානං සෙනාපතීනං මහාසෙනාපතීනං?
293. ‘Katamesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ?
‘ඉන්දො සොමො වරුණො ච, භාරද්වාජො පජාපති;
‘Indo somo varuṇo ca, bhāradvājo pajāpati;
චන්දනො කාමසෙට්ඨො ච, කින්නුඝණ්ඩු නිඝණ්ඩු ච.
Candano kāmaseṭṭho ca, kinnughaṇḍu nighaṇḍu ca.
‘පනාදො ඔපමඤ්ඤො ච, දෙවසූතො ච මාතලි;
‘Panādo opamañño ca, devasūto ca mātali;
චිත්තසෙනො ච ගන්ධබ්බො, නළො රාජා ජනෙසභො.
Cittaseno ca gandhabbo, naḷo rājā janesabho.
‘සාතාගිරො හෙවමතො, පුණ්ණකො කරතියො ගුළො;
‘Sātāgiro hevamato, puṇṇako karatiyo guḷo;
සිවකො මුචලින්දො ච, වෙස්සාමිත්තො යුගන්ධරො.
Sivako mucalindo ca, vessāmitto yugandharo.
‘ගොපාලො සුප්පරොධො ච, හිරි නෙත්ති ච මන්දියො;
‘Gopālo supparodho ca, hiri netti ca mandiyo;
පඤ්චාලචණ්ඩො ආළවකො, පජ්ජුන්නො සුමනො සුමුඛො;
Pañcālacaṇḍo āḷavako, pajjunno sumano sumukho;
දධිමුඛො මණි මාණිවරො දීඝො, අථො සෙරීසකො සහ.
Dadhimukho maṇi māṇivaro dīgho, atho serīsako saha.
‘ඉමෙසං යක්ඛානං මහායක්ඛානං සෙනාපතීනං මහාසෙනාපතීනං උජ්ඣාපෙතබ්බං වික්කන්දිතබ්බං විරවිතබ්බං – ‘‘අයං යක්ඛො ගණ්හාති, අයං යක්ඛො ආවිසති, අයං යක්ඛො හෙඨෙති, අයං යක්ඛො විහෙඨෙති, අයං යක්ඛො හිංසති, අයං යක්ඛො විහිංසති, අයං යක්ඛො න මුඤ්චතී’’ති. අයං ඛො, මාරිස, ආටානාටියා රක්ඛා භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං ගුත්තියා රක්ඛාය අවිහිංසාය ඵාසුවිහාරාය. හන්ද ච දානි මයං, මාරිස, ගච්ඡාම, බහුකිච්චා මයං බහුකරණීයා’’’ති. ‘‘‘යස්ස දානි තුම්හෙ මහාරාජානො කාලං මඤ්ඤථා’’’ති.
‘Imesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ ujjhāpetabbaṃ vikkanditabbaṃ viravitabbaṃ – ‘‘ayaṃ yakkho gaṇhāti, ayaṃ yakkho āvisati, ayaṃ yakkho heṭheti, ayaṃ yakkho viheṭheti, ayaṃ yakkho hiṃsati, ayaṃ yakkho vihiṃsati, ayaṃ yakkho na muñcatī’’ti. Ayaṃ kho, mārisa, āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāya. Handa ca dāni mayaṃ, mārisa, gacchāma, bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’’ti. ‘‘‘Yassa dāni tumhe mahārājāno kālaṃ maññathā’’’ti.
294. ‘‘අථ ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරො මහාරාජා උට්ඨායාසනා මං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. තෙපි ඛො, භික්ඛවෙ, යක්ඛා උට්ඨායාසනා අප්පෙකච්චෙ මං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. අප්පෙකච්චෙ මයා සද්ධිං සම්මොදිංසු, සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. අප්පෙකච්චෙ යෙනාහං තෙනඤ්ජලිං පණාමෙත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. අප්පෙකච්චෙ නාමගොත්තං සාවෙත්වා තත්ථෙවන්තරධායිංසු. අප්පෙකච්චෙ තුණ්හීභූතා තත්ථෙවන්තරධායිංසු.
294. ‘‘Atha kho, bhikkhave, cattāro mahārājā uṭṭhāyāsanā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsu. Tepi kho, bhikkhave, yakkhā uṭṭhāyāsanā appekacce maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsu. Appekacce mayā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā tatthevantaradhāyiṃsu. Appekacce yenāhaṃ tenañjaliṃ paṇāmetvā tatthevantaradhāyiṃsu. Appekacce nāmagottaṃ sāvetvā tatthevantaradhāyiṃsu. Appekacce tuṇhībhūtā tatthevantaradhāyiṃsu.
295. ‘‘උග්ගණ්හාථ , භික්ඛවෙ, ආටානාටියං රක්ඛං. පරියාපුණාථ, භික්ඛවෙ, ආටානාටියං රක්ඛං. ධාරෙථ, භික්ඛවෙ, ආටානාටියං රක්ඛං. අත්ථසංහිතා 51, භික්ඛවෙ, ආටානාටියා රක්ඛා භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං ගුත්තියා රක්ඛාය අවිහිංසාය ඵාසුවිහාරායා’’ති. ඉදමවොච භගවා. අත්තමනා තෙ භික්ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
295. ‘‘Uggaṇhātha , bhikkhave, āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ. Pariyāpuṇātha, bhikkhave, āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ. Dhāretha, bhikkhave, āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ. Atthasaṃhitā 52, bhikkhave, āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāyā’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ආටානාටියසුත්තං නිට්ඨිතං නවමං.
Āṭānāṭiyasuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / දීඝ නිකාය (අට්ඨකථා) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 9. ආටානාටියසුත්තවණ්ණනා • 9. Āṭānāṭiyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / දීඝනිකාය (ටීකා) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 9. ආටානාටියසුත්තවණ්ණනා • 9. Āṭānāṭiyasuttavaṇṇanā