| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) |
9. ஆடானாடியஸுத்தவண்ணனா
9. Āṭānāṭiyasuttavaṇṇanā
பட²மபா⁴ணவாரவண்ணனா
Paṭhamabhāṇavāravaṇṇanā
275. ‘‘சதுத்³தி³ஸங் ரக்க²ங் ட²பெத்வா’’தி இத³ங் த்³வீஸு டா²னேஸு சதூஸு தி³ஸாஸு ட²பிதங் ரக்க²ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி தது³ப⁴யங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அஸுரஸேனாயா’’திஆதி³ வுத்தங். அத்தனோ ஹி அதி⁴காரே, அத்தனோ ரக்கா²ய ச அப்பமஜ்ஜனேன தேஸங் இத³ங் த்³வீஸு டா²னேஸு சதூஸு தி³ஸாஸு ஆரக்க²ட்ட²பனங். யஞ்ஹி தங் அஸுரஸேனாய படிஸேத⁴னத்த²ங் தே³வபுரே சதூஸு தி³ஸாஸு ஸக்கஸ்ஸ தே³வானமிந்த³ஸ்ஸ ஆரக்க²ட்ட²பனங், தங் அத்தனோ அதி⁴காரே அப்பமஜ்ஜனங். யங் பன நேஸங் ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் உபஸங்கமனே சதூஸு தி³ஸாஸு ஆரக்க²ட்ட²பனங், தங் அத்தனோ கதா ரக்கா²ய அப்பமஜ்ஜனங். தேன வுத்தங் ‘‘அஸுரஸேனாய நிவாரணத்த²’’ந்திஆதி³. பாளியங் சதுத்³தி³ஸந்தி பு⁴ம்மத்தே² உபயோக³வசனந்தி பு⁴ம்மவஸேன தத³த்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘சதூஸு தி³ஸாஸூ’’தி ஆஹ. ஆரக்க²ங் ட²பெத்வாதி வெஸ்ஸவணாத³யோ சத்தாரோ மஹாராஜானோ அத்தனா அத்தனா ரக்கி²தப்³ப³தி³ஸாஸு ஆரக்க²ங் ட²பெத்வா கு³த்திங் ஸம்மதே³வ வித³ஹித்வா. ப³லகு³ம்ப³ங் ட²பெத்வாதி யக்க²ஸேனாதி³ஸேனாப³லஸமூஹங் ட²பெத்வா. ஓவரணங் ட²பெத்வாதி படிபக்க²னிஸேத⁴னஸமத்த²ங் ஆவரணங் ட²பெத்வா. இதி தீஹி பதே³ஹி யதா²க்கமங் பச்சேகங் தே³வனக³ரத்³வாரஸ்ஸ அந்தோ, த்³வாரஸமீபே, த்³வாரதோ ப³ஹி, தி³ஸாரக்கா²வஸனோதி திவிதா⁴ய ரக்கா²ய ட²பிதபா⁴வோ வா தீ³பிதோ. தேனாஹ ‘‘ஏவங் ஸக்கஸ்ஸ…பே॰… கத்வா’’தி. ஸத்த பு³த்³தே⁴ ஆரப்³பா⁴தி எத்த² ஸத்தேவ பு³த்³தே⁴ ஆரப்³ப⁴ பரிப³ந்த⁴னகாரணங் மஹாபதா³னடீகாயங் (தீ³॰ நி॰ டீ॰ 2.12) வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். த⁴ம்மஆணந்தி த⁴ம்மமயங் ஆணங், ஸத்து² த⁴ம்மசக்கந்தி அத்தோ². ‘‘பரிஸதோ பா³ஹிரபா⁴வோ, அஸம்போ⁴கோ³’’தி ஏவமாதி³ங் இத³ஞ்சித³ஞ்ச விவஜ்ஜனகரணங் கரிஸ்ஸாமாதி. ஸாவனந்தி சதுன்னம்பி பரிஸானங் திக்க²த்துங் பரிவாரேன அனுஸாவனங், யதா² ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ அஸுரஸேனாய நிவாரணத்த²ங் சதூஸு தி³ஸாஸு ஆரக்க²ங் ட²பாபேதி, ஏவங் மஹாராஜானோபி தாதி³ஸே கிச்சவிஸேஸே அத்தனோ ஆரக்க²ங் ட²பெந்தி. இமேஸம்பி ஹி ததோ ஸாஸங்கங் ஸப்படிப⁴யந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘அத்தனோபீ’’திஆதி³.
275. ‘‘Catuddisaṃ rakkhaṃ ṭhapetvā’’ti idaṃ dvīsu ṭhānesu catūsu disāsu ṭhapitaṃ rakkhaṃ sandhāya vuttanti tadubhayaṃ dassetuṃ ‘‘asurasenāyā’’tiādi vuttaṃ. Attano hi adhikāre, attano rakkhāya ca appamajjanena tesaṃ idaṃ dvīsu ṭhānesu catūsu disāsu ārakkhaṭṭhapanaṃ. Yañhi taṃ asurasenāya paṭisedhanatthaṃ devapure catūsu disāsu sakkassa devānamindassa ārakkhaṭṭhapanaṃ, taṃ attano adhikāre appamajjanaṃ. Yaṃ pana nesaṃ bhagavato santikaṃ upasaṅkamane catūsu disāsu ārakkhaṭṭhapanaṃ, taṃ attano katā rakkhāya appamajjanaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘asurasenāya nivāraṇattha’’ntiādi. Pāḷiyaṃ catuddisanti bhummatthe upayogavacananti bhummavasena tadatthaṃ dassento ‘‘catūsu disāsū’’ti āha. Ārakkhaṃ ṭhapetvāti vessavaṇādayo cattāro mahārājāno attanā attanā rakkhitabbadisāsu ārakkhaṃ ṭhapetvā guttiṃ sammadeva vidahitvā. Balagumbaṃ ṭhapetvāti yakkhasenādisenābalasamūhaṃ ṭhapetvā. Ovaraṇaṃ ṭhapetvāti paṭipakkhanisedhanasamatthaṃ āvaraṇaṃ ṭhapetvā. Iti tīhi padehi yathākkamaṃ paccekaṃ devanagaradvārassa anto, dvārasamīpe, dvārato bahi, disārakkhāvasanoti tividhāya rakkhāya ṭhapitabhāvo vā dīpito. Tenāha ‘‘evaṃ sakkassa…pe… katvā’’ti. Satta buddhe ārabbhāti ettha satteva buddhe ārabbha paribandhanakāraṇaṃ mahāpadānaṭīkāyaṃ (dī. ni. ṭī. 2.12) vuttanayeneva veditabbaṃ. Dhammaāṇanti dhammamayaṃ āṇaṃ, satthu dhammacakkanti attho. ‘‘Parisato bāhirabhāvo, asambhogo’’ti evamādiṃ idañcidañca vivajjanakaraṇaṃ karissāmāti. Sāvananti catunnampi parisānaṃ tikkhattuṃ parivārena anusāvanaṃ, yathā sakko devānamindo asurasenāya nivāraṇatthaṃ catūsu disāsu ārakkhaṃ ṭhapāpeti, evaṃ mahārājānopi tādise kiccavisese attano ārakkhaṃ ṭhapenti. Imesampi hi tato sāsaṅkaṃ sappaṭibhayanti. Tena vuttaṃ ‘‘attanopī’’tiādi.
அபி⁴க்கந்தாதி அதிக்கந்தா, விக³தாதி அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘க²யே தி³ஸ்ஸதீ’’தி. தேனேவ ஹி ‘‘நிக்க²ந்தோ பட²மோ யாமோ’’தி அனந்தரங் வுத்தங். அபி⁴க்கந்ததரோதி அதிவிய கந்ததரோ. தாதி³ஸோ ச ஸுந்த³ரோ ப⁴த்³த³கோ நாம ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஸுந்த³ரே தி³ஸ்ஸதீ’’தி.
Abhikkantāti atikkantā, vigatāti atthoti āha ‘‘khaye dissatī’’ti. Teneva hi ‘‘nikkhanto paṭhamo yāmo’’ti anantaraṃ vuttaṃ. Abhikkantataroti ativiya kantataro. Tādiso ca sundaro bhaddako nāma hotīti āha ‘‘sundare dissatī’’ti.
கோதி தே³வனாக³யக்க²க³ந்த⁴ப்³பா³தீ³ஸு கோ கதமோ. மேதி மம. பாதா³னீதி பாதே³. இத்³தி⁴யாதி இமாய ஏவரூபாய தே³வித்³தி⁴யா. ‘‘யஸஸா’’தி இமினா ஏதி³ஸேன பரிவாரேன, பரிச்சே²தே³ன ச. ஜலந்தி விஜ்ஜோதமானோ. அபி⁴க்கந்தேனாதி அதிவிய கந்தேன கமனீயேன அபி⁴ரூபேன. வண்ணேனாதி ஸரீரவண்ணனிபா⁴ய. ஸப்³பா³ ஓபா⁴ஸயங் தி³ஸாதி த³ஸபி தி³ஸா பபா⁴ஸெந்தோ சந்தோ³ விய, ஸூரியோ விய ச ஏகோபா⁴ஸங் ஏகாலோகங் கரொந்தோதி கா³தா²ய அத்தோ². அபி⁴ரூபேதி உளாரரூபே ஸம்பன்னரூபே. அப்³ப⁴னுமோத³னேதி ஸம்பஹங்ஸனே. இத⁴ பனாதி ‘‘அபி⁴க்கந்தாய ரத்தியா’’தி ஏதஸ்மிங் பதே³. தேனாதி க²யபரியாயத்தா.
Koti devanāgayakkhagandhabbādīsu ko katamo. Meti mama. Pādānīti pāde. Iddhiyāti imāya evarūpāya deviddhiyā. ‘‘Yasasā’’ti iminā edisena parivārena, paricchedena ca. Jalanti vijjotamāno. Abhikkantenāti ativiya kantena kamanīyena abhirūpena. Vaṇṇenāti sarīravaṇṇanibhāya. Sabbā obhāsayaṃ disāti dasapi disā pabhāsento cando viya, sūriyo viya ca ekobhāsaṃ ekālokaṃ karontoti gāthāya attho. Abhirūpeti uḷārarūpe sampannarūpe. Abbhanumodaneti sampahaṃsane. Idha panāti ‘‘abhikkantāya rattiyā’’ti etasmiṃ pade. Tenāti khayapariyāyattā.
ரூபாயதனாதீ³ஸூதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன அக்க²ராதீ³னங் ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. ஸுவண்ணவண்ணோதி ஸுவண்ணச்ச²வீதி அயமெத்த² அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘ச²விய’’ந்தி. ததா² ஹி வுத்தங் ‘‘கஞ்சனஸன்னிப⁴த்தசோ’’தி (தீ³॰ நி॰ 2.35; 3.200, 218; ம॰ நி॰ 2.386) ஸஞ்ஞூள்ஹாதி ஸங்க³ந்தி²தா. வண்ணாதி கு³ணவண்ணனாதி ஆஹ ‘‘து²திய’’ந்தி, தோ²மனாயந்தி அத்தோ². குலவக்³கே³தி க²த்தியாதி³குலகொட்டா²ஸே. தத்த² ‘‘அச்சோ² விப்பஸன்னோ’’திஆதி³னா வண்ணிதப்³ப³ட்டே²ன வண்ணோ, ச²வி. வண்ணனட்டே²ன வண்ணோ, து²தி. அபி⁴த்த²வனட்டே²ன வண்ணோ, து²தி, அஞ்ஞமஞ்ஞங் அஸங்கரதோ வண்ணிதப்³ப³தோ ட²பேதப்³ப³தோ வண்ணோ, க²த்தியாதி³குலவக்³கோ³. வண்ணீயதி ஞாபீயதி ஏதேனாதி வண்ணோ, ஞாபகங் காரணங். வண்ணனதோ தூ²லரஸ்ஸாதி³பா⁴வேன உபட்டா²னதோ வண்ணோ, ஸண்டா²னங். ‘‘மஹந்தங் கு²த்³த³கங், மஜ்ஜி²ம’’ந்தி வண்ணேதப்³ப³தோ பமாணேதப்³ப³தோ வண்ணோ, பமாணங். வண்ணீயதி சக்கு²னா விவரீயதீதி வண்ணோ, ரூபாயதனந்தி ஏவங் தஸ்மிங் தஸ்மிங் அத்தே² வண்ண-ஸத்³த³ஸ்ஸ பவத்தி வேதி³தப்³பா³. ஸோதி வண்ணஸத்³தோ³. ச²வியங் த³ட்ட²ப்³போ³ ரூபாயதனே க³ய்ஹமானஸ்ஸ ச²விமுகே²னேவ க³ஹேதப்³ப³தோ. ‘‘ச²விக³தா பன வண்ணதா⁴து ஏவ ஸுவண்ணவண்ணோதி எத்த² வண்ணக்³க³ஹணேன க³ஹிதா’’தி அபரே.
Rūpāyatanādīsūti ādi-saddena akkharādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Suvaṇṇavaṇṇoti suvaṇṇacchavīti ayamettha atthoti āha ‘‘chaviya’’nti. Tathā hi vuttaṃ ‘‘kañcanasannibhattaco’’ti (dī. ni. 2.35; 3.200, 218; ma. ni. 2.386) saññūḷhāti saṅganthitā. Vaṇṇāti guṇavaṇṇanāti āha ‘‘thutiya’’nti, thomanāyanti attho. Kulavaggeti khattiyādikulakoṭṭhāse. Tattha ‘‘accho vippasanno’’tiādinā vaṇṇitabbaṭṭhena vaṇṇo, chavi. Vaṇṇanaṭṭhena vaṇṇo, thuti. Abhitthavanaṭṭhena vaṇṇo, thuti, aññamaññaṃ asaṅkarato vaṇṇitabbato ṭhapetabbato vaṇṇo, khattiyādikulavaggo. Vaṇṇīyati ñāpīyati etenāti vaṇṇo, ñāpakaṃ kāraṇaṃ. Vaṇṇanato thūlarassādibhāvena upaṭṭhānato vaṇṇo, saṇṭhānaṃ. ‘‘Mahantaṃ khuddakaṃ, majjhima’’nti vaṇṇetabbato pamāṇetabbato vaṇṇo, pamāṇaṃ. Vaṇṇīyati cakkhunā vivarīyatīti vaṇṇo, rūpāyatananti evaṃ tasmiṃ tasmiṃ atthe vaṇṇa-saddassa pavatti veditabbā. Soti vaṇṇasaddo. Chaviyaṃ daṭṭhabbo rūpāyatane gayhamānassa chavimukheneva gahetabbato. ‘‘Chavigatā pana vaṇṇadhātu eva suvaṇṇavaṇṇoti ettha vaṇṇaggahaṇena gahitā’’ti apare.
கேவலபரிபுண்ணந்தி ஏகதே³ஸம்பி அஸேஸெத்வா நிரவஸேஸதோவ பரிபுண்ணந்தி அயமெத்த² அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘அனவஸேஸதா அத்தோ²’’தி. கேவலகப்பாதி கப்ப-ஸத்³தோ³ நிபாதோ பத³பூரணமத்தங், கேவலங் இச்சேவ அத்தோ² . கேவல-ஸத்³தோ³ ப³ஹுலவாசீதி ஆஹ ‘‘யேபு⁴ய்யதா அத்தோ²’’தி. கேசி பன ‘‘ஈஸகங் அஸமத்தா கேவலகப்பா’’தி வத³ந்தி. ஏவங் ஸதி அனவஸேஸத்தோ² ஏவ கேவல-ஸத்³த³த்தோ² ஸியா, அனத்த²ந்தரேன பன கப்ப-ஸத்³தே³ன பத³வட்³ட⁴னங் கதங் கேவலமேவ கேவலகப்பந்தி. அத² வா கப்பனீயதா, பஞ்ஞாபேதப்³ப³தா கேவலகப்பா. அப்³யாமிஸ்ஸதா விஜாதியேன அஸங்கரா ஸுத்³த⁴தா. அனதிரேகதா தங்பரமதா விஸேஸாபா⁴வோ. கேவலகப்பந்தி கேவலங் த³ள்ஹங் கத்வாதி அத்தோ². கேவலங் வுச்சதி நிப்³பா³னங் ஸப்³ப³ஸங்க²தவிவித்தத்தா. தங் ஏதஸ்ஸ அதி⁴க³தங் அத்தீ²தி கேவலீ, ஸச்சி²கதனிரோதோ⁴ கீ²ணாஸவோ.
Kevalaparipuṇṇanti ekadesampi asesetvā niravasesatova paripuṇṇanti ayamettha atthoti āha ‘‘anavasesatā attho’’ti. Kevalakappāti kappa-saddo nipāto padapūraṇamattaṃ, kevalaṃ icceva attho . Kevala-saddo bahulavācīti āha ‘‘yebhuyyatā attho’’ti. Keci pana ‘‘īsakaṃ asamattā kevalakappā’’ti vadanti. Evaṃ sati anavasesattho eva kevala-saddattho siyā, anatthantarena pana kappa-saddena padavaḍḍhanaṃ kataṃ kevalameva kevalakappanti. Atha vā kappanīyatā, paññāpetabbatā kevalakappā. Abyāmissatā vijātiyena asaṅkarā suddhatā. Anatirekatā taṃparamatā visesābhāvo. Kevalakappanti kevalaṃ daḷhaṃ katvāti attho. Kevalaṃ vuccati nibbānaṃ sabbasaṅkhatavivittattā. Taṃ etassa adhigataṃ atthīti kevalī, sacchikatanirodho khīṇāsavo.
கப்ப-ஸத்³தோ³ பனாயங் ஸ-உபஸக்³கோ³, அனுபஸக்³கோ³ சாதி அதி⁴ப்பாயேன ஓகப்பனியபதே³ லப்³ப⁴மானங் கப்பனியஸத்³த³மத்தங் நித³ஸ்ஸேதி, அஞ்ஞதா² கப்ப-ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்து²த்³தா⁴ரே ஓகப்பனியபத³ங் அனித³ஸ்ஸனமேவ ஸியா. ஸமணகப்பேஹீதி வினயக்கமஸித்³தே⁴ஹி ஸமணவோஹாரேஹி. நிச்சகப்பந்தி நிச்சகாலங். பஞ்ஞத்தீதி நாமஞ்ஹேதங் தஸ்ஸ ஆயஸ்மதோ, யதி³த³ங் கப்போதி. கப்பிதகேஸமஸ்ஸூதி கத்தரியா சே²தி³தகேஸமஸ்ஸு. த்³வங்கு³லகப்போதி மஜ்ஜ²ன்ஹிகவேலாய வீதிக்கந்தாய த்³வங்கு³லதாவிகப்போ. லேஸோதி அபதே³ஸோ. அனவஸேஸங் ப²ரிதுங் ஸமத்த²ஸ்ஸ ஓபா⁴ஸஸ்ஸ கேனசி காரணேன ஏகதே³ஸப²ரணம்பி ஸியா, அயங் பன ஸப்³ப³ஸோவ ப²ரீதி த³ஸ்ஸேதுங் ஸமந்தத்தோ² கப்ப-ஸத்³தோ³ க³ஹிதோதி ஆஹ ‘‘அனவஸேஸங் ஸமந்ததோ’’தி.
Kappa-saddo panāyaṃ sa-upasaggo, anupasaggo cāti adhippāyena okappaniyapade labbhamānaṃ kappaniyasaddamattaṃ nidasseti, aññathā kappa-saddassa atthuddhāre okappaniyapadaṃ anidassanameva siyā. Samaṇakappehīti vinayakkamasiddhehi samaṇavohārehi. Niccakappanti niccakālaṃ. Paññattīti nāmañhetaṃ tassa āyasmato, yadidaṃ kappoti. Kappitakesamassūti kattariyā cheditakesamassu. Dvaṅgulakappoti majjhanhikavelāya vītikkantāya dvaṅgulatāvikappo. Lesoti apadeso. Anavasesaṃ pharituṃ samatthassa obhāsassa kenaci kāraṇena ekadesapharaṇampi siyā, ayaṃ pana sabbasova pharīti dassetuṃ samantattho kappa-saddo gahitoti āha ‘‘anavasesaṃ samantato’’ti.
யஸ்மா தே³வதானங் ஸரீரப்பபா⁴ த்³வாத³ஸயோஜனமத்தங் டா²னங், ததோ பி⁴ய்யோபி ப²ரித்வா திட்ட²தி, ததா² வத்தா²ப⁴ரணாதீ³ஹி ஸமுட்டி²தா பபா⁴, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘சந்தி³மா விய, ஸூரியோ விய ச ஏகோபா⁴ஸங் ஏகங் பஜ்ஜோதங் கரித்வா’’தி. கஸ்மா ஏதே மஹாராஜானோ ப⁴க³வதோ ஸந்திகே நிஸீதி³ங்ஸு? நனு யேபு⁴ய்யேன தே³வதா ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் உபக³தா ட²த்வாவ கதே²தப்³ப³ங் கதெ²ந்தா க³ச்ச²ந்தீதி? ஸச்சமேதங், இத⁴ பன நிஸீத³னே காரணங் அத்தி², தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தே³வதான’’ந்திஆதி³ வுத்தங். ‘‘இத³ங் பரித்தங் நாம ஸத்தபு³த்³த⁴படிஸங்யுத்தங் க³ரு, தஸ்மா ந அம்ஹேஹி ட²த்வா க³ஹேதப்³ப³’’ந்தி சிந்தெத்வா பரித்தகா³ரவவஸேன நிஸீதி³ங்ஸு.
Yasmā devatānaṃ sarīrappabhā dvādasayojanamattaṃ ṭhānaṃ, tato bhiyyopi pharitvā tiṭṭhati, tathā vatthābharaṇādīhi samuṭṭhitā pabhā, tasmā vuttaṃ ‘‘candimā viya, sūriyo viya ca ekobhāsaṃ ekaṃ pajjotaṃ karitvā’’ti. Kasmā ete mahārājāno bhagavato santike nisīdiṃsu? Nanu yebhuyyena devatā bhagavato santikaṃ upagatā ṭhatvāva kathetabbaṃ kathentā gacchantīti? Saccametaṃ, idha pana nisīdane kāraṇaṃ atthi, taṃ dassetuṃ ‘‘devatāna’’ntiādi vuttaṃ. ‘‘Idaṃ parittaṃ nāma sattabuddhapaṭisaṃyuttaṃ garu, tasmā na amhehi ṭhatvā gahetabba’’nti cintetvā parittagāravavasena nisīdiṃsu.
276. கஸ்மா பனெத்த² வெஸ்ஸவணோ ஏவ கதே²ஸி, ந இதரேஸு யோ கோசீதி? தத்த² காரணங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கிஞ்சாபீ’’திஆதி³ வுத்தங். விஸ்ஸாஸிகோ அபி⁴ண்ஹங் உபஸங்கமனேன. ப்³யத்தோதி விஸாரதோ³, தஞ்சஸ்ஸ வெய்யத்தியங் ஸுட்டு² ஸிக்கி²தபா⁴வேனாதி ஆஹ ‘‘ஸுஸிக்கி²தோ’’தி. மனுஸ்ஸேஸு விய ஹி தே³வேஸுபி கோசிதே³வ புரிமஜாதிபரிசயேன ஸுஸிக்கி²தோ ஹோதி, தத்ராபி கோசிதே³வ யதா²தி⁴ப்பேதமத்த²ங் வத்துங் ஸமத்தோ² பரிபுண்ணபத³ப்³யஞ்ஜனாய போரியா வாசாய ஸமன்னாக³தோ. ‘‘மஹேஸக்கா²’’தி இமஸ்ஸ அத்த²வசனங் ‘‘ஆனுபா⁴வஸம்பன்னா’’தி, மஹேஸக்கா²தி வா மஹாபரிவாராதி அத்தோ². பாணாதிபாதே ஆதீ³னவத³ஸ்ஸனேனேவ தங் விபரியாயதோ ததோ வேரமணியங் ஆனிஸங்ஸோ பாகடோ ஹோதீதி ‘‘ஆதீ³னவங் த³ஸ்ஸெத்வா’’ இச்சேவ வுத்தங். தேஸு ஸேனாஸனேஸூதி யானி ‘‘அரஞ்ஞவனப்பத்தா²னீ’’திஆதி³னா (ம॰ நி॰ 1.34-45) வுத்தானி பி⁴க்கூ²னங் வஸனட்டா²னபூ⁴தானி அரஞ்ஞாயதனானி, தேஸு பி⁴க்கூ²ஹி ஸயிதப்³ப³தோ, ஆஸிதப்³ப³தோ ச ஸேனாஸனஸஞ்ஞிதேஸு. நிப³த்³த⁴வாஸினோதி ருக்க²பப்³ப³தபடிப³த்³தே⁴ஸு விமானேஸு நிச்சவாஸிதாய நிப³த்³த⁴வாஸினோ. ப³த்³த⁴த்தாதி கா³தா²பா⁴வேன க³ந்தி²தத்தா ஸம்ப³ந்தி⁴தத்தா.
276. Kasmā panettha vessavaṇo eva kathesi, na itaresu yo kocīti? Tattha kāraṇaṃ dassetuṃ ‘‘kiñcāpī’’tiādi vuttaṃ. Vissāsiko abhiṇhaṃ upasaṅkamanena. Byattoti visārado, tañcassa veyyattiyaṃ suṭṭhu sikkhitabhāvenāti āha ‘‘susikkhito’’ti. Manussesu viya hi devesupi kocideva purimajātiparicayena susikkhito hoti, tatrāpi kocideva yathādhippetamatthaṃ vattuṃ samattho paripuṇṇapadabyañjanāya poriyā vācāya samannāgato. ‘‘Mahesakkhā’’ti imassa atthavacanaṃ ‘‘ānubhāvasampannā’’ti, mahesakkhāti vā mahāparivārāti attho. Pāṇātipāte ādīnavadassaneneva taṃ vipariyāyato tato veramaṇiyaṃ ānisaṃso pākaṭo hotīti ‘‘ādīnavaṃ dassetvā’’ icceva vuttaṃ. Tesu senāsanesūti yāni ‘‘araññavanappatthānī’’tiādinā (ma. ni. 1.34-45) vuttāni bhikkhūnaṃ vasanaṭṭhānabhūtāni araññāyatanāni, tesu bhikkhūhi sayitabbato, āsitabbato ca senāsanasaññitesu. Nibaddhavāsinoti rukkhapabbatapaṭibaddhesu vimānesu niccavāsitāya nibaddhavāsino. Baddhattāti gāthābhāvena ganthitattā sambandhitattā.
‘‘உக்³க³ண்ஹாது ப⁴ந்தே ப⁴க³வா’’தி அத்தனா வுச்சமானங் பரித்தங் ப⁴க³வந்தங் உக்³க³ண்ஹாபேதுகாமோ வெஸ்ஸவணோ அவோசாதி அதி⁴ப்பாயேன சோத³கோ ‘‘கிங் பன ப⁴க³வதோ அப்பச்சக்க²த⁴ம்மோ நாம அத்தீ²’’தி சோதே³ஸி. ஆசரியோ ஸப்³ப³த்த² அப்படிஹதஞாணசாரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ந கிஞ்சி அப்பச்சக்க²ந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘நத்தீ²’’தி வத்வா ‘‘உக்³க³ண்ஹாது ப⁴ந்தே ப⁴க³வா’’தி வத³தோ வெஸ்ஸவணஸ்ஸ அதி⁴ப்பாயங் விவரந்தோ ‘‘ஓகாஸகரணத்த²’’ந்திஆதி³மாஹ. யதா² ஹி பஞ்சஸிகோ² க³ந்த⁴ப்³ப³தே³வபுத்தோ தே³வானங் தாவதிங்ஸானங், ப்³ரஹ்முனோ ச ஸனங்குமாரஸ்ஸ ஸம்முகா² அத்தனோ யதா²ஸுதங் த⁴ம்மங் ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் உபக³ந்த்வா பவேதே³தி, ஏவமயம்பி மஹாராஜா இதரேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஆடானாடனக³ரே கா³தா²வஸேன ப³ந்தி⁴தங் பரித்தங் ப⁴க³வதோ பவேதே³துங் ஓகாஸங் காரெந்தோ ‘‘உக்³க³ண்ஹாது ப⁴ந்தே ப⁴க³வா’’தி ஆஹ, ந நங் தஸ்ஸ பரியாபுணனே நியோஜெந்தோ. தஸ்மா உக்³க³ண்ஹாதூதி யதி²த³ங் பரித்தங் மயா பவேதி³தமத்தமேவ ஹுத்வா சதுன்னங் பரிஸானங் சிரகாலங் ஹிதாவஹங் ஹோதி, ஏவங் உத்³த⁴ங் ஆரக்கா²ய க³ண்ஹாது, ஸம்படிச்ச²தூதி அத்தோ². ஸத்து² கதி²தேதி ஸத்து² ஆரோசிதே, சதுன்னங் பரிஸானங் ஸத்து² கத²னே வாதி அத்தோ². ஸுக²விஹாராயாதி யக்கா²தீ³ஹி அவிஹிங்ஸாய லத்³த⁴ப்³ப³ஸுக²விஹாராய.
‘‘Uggaṇhātu bhante bhagavā’’ti attanā vuccamānaṃ parittaṃ bhagavantaṃ uggaṇhāpetukāmo vessavaṇo avocāti adhippāyena codako ‘‘kiṃ pana bhagavato appaccakkhadhammo nāma atthī’’ti codesi. Ācariyo sabbattha appaṭihatañāṇacārassa bhagavato na kiñci appaccakkhanti dassento ‘‘natthī’’ti vatvā ‘‘uggaṇhātu bhante bhagavā’’ti vadato vessavaṇassa adhippāyaṃ vivaranto ‘‘okāsakaraṇattha’’ntiādimāha. Yathā hi pañcasikho gandhabbadevaputto devānaṃ tāvatiṃsānaṃ, brahmuno ca sanaṅkumārassa sammukhā attano yathāsutaṃ dhammaṃ bhagavato santikaṃ upagantvā pavedeti, evamayampi mahārājā itarehi saddhiṃ āṭānāṭanagare gāthāvasena bandhitaṃ parittaṃ bhagavato pavedetuṃ okāsaṃ kārento ‘‘uggaṇhātu bhante bhagavā’’ti āha, na naṃ tassa pariyāpuṇane niyojento. Tasmā uggaṇhātūti yathidaṃ parittaṃ mayā paveditamattameva hutvā catunnaṃ parisānaṃ cirakālaṃ hitāvahaṃ hoti, evaṃ uddhaṃ ārakkhāya gaṇhātu, sampaṭicchatūti attho. Satthu kathiteti satthu ārocite, catunnaṃ parisānaṃ satthu kathane vāti attho. Sukhavihārāyāti yakkhādīhi avihiṃsāya laddhabbasukhavihārāya.
277. ஸத்தபி பு³த்³தா⁴ சக்கு²மந்தோ பஞ்சஹி சக்கூ²ஹி சக்கு²மபா⁴வே விஸேஸாபா⁴வதோ. தஸ்மாதி யஸ்மா சக்கு²மபா⁴வோ விய ஸப்³ப³பூ⁴தானுகம்பிதாத³யோ ஸப்³பே³பி விஸேஸா ஸத்தன்னம்பி பு³த்³தா⁴னங் ஸாதா⁴ரணா, தஸ்மா, கு³ணனேமித்தகானேவ வா யஸ்மா பு³த்³தா⁴னங் நாமானி நாம, ந லிங்கி³காவத்தி²கயாதி³ச்ச²கானி, தஸ்மா பு³த்³தா⁴னங் கு³ணவிஸேஸதீ³பனானி ‘‘சக்கு²மந்தஸ்ஸா’’திஆதி³னா (தீ³॰ நி॰ 3.277) வுத்தானி ஏதானி ஏகேகஸ்ஸ ஸத்த ஸத்த நாமானி ஹொந்தி. தேஸங் நாமானங் ஸாதா⁴ரணபா⁴வங் அத்த²வஸேன யோஜேதப்³பா³தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸப்³பே³பீ’’திஆதி³ வுத்தங். ஸப்³ப³பூ⁴தானுகம்பினோதி அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணமஹாகருணாய ஸப்³ப³ஸத்தானங் அனுகம்பிகா. ந்ஹாதகிலேஸத்தாதி அட்ட²ங்கி³கேன அரியமக்³க³ஜலேன ஸபரஸந்தானேஸு நிரவஸேஸதோ தோ⁴தகிலேஸமலத்தா. மாரஸேனாபமத்³தி³னோதி ஸபரிவாரே பஞ்சபி மாரே பமத்³தி³தவந்தோ. வுஸிதவந்தோதி மக்³க³ப்³ரஹ்மசரியவாஸங், த³ஸவித⁴ங் அரியவாஸஞ்ச வுஸிதவந்தோ. வுஸிதவந்ததாய ஏவ பா³ஹிதபாபதா வுத்தா ஹோதீதி ‘‘ப்³ராஹ்மணஸ்ஸா’’தி பத³ங் அனாமட்ட²ங். விமுத்தாதி அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணானங் பஞ்சன்னம்பி விமுத்தீனங் வஸேன நிரவஸேஸதோ முத்தா. அங்க³தோதி ஸரீரங்க³தோ, ஞாணங்க³தோ ச, த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ண- (தீ³॰ நி॰ 2.33; 3.200; ம॰ நி॰ 2.385) அஸீதிஅனுப்³யஞ்ஜனேஹி நிக்க²மனப்பபா⁴, ப்³யாமப்பபா⁴, கேதுமாலாஉண்ஹீஸப்பபா⁴ ச ஸரீரங்க³தோ நிக்க²மனகரஸ்மியோ, யமகமஹாபாடிஹாரியாதீ³ஸு உப்பஜ்ஜனகப்பபா⁴ ஞாணங்க³தோ நிக்க²மனகரஸ்மியோ. ந ஏதானேவ ‘‘சக்கு²மா’’திஆதி³னா (தீ³॰ நி॰ 3.277) வுத்தானி ஸத்த நாமானி, அத² கோ² அஞ்ஞானிபி ப³ஹூனி அபரிமிதானி நாமானி. கத²ந்தி ஆஹ ‘‘அஸங்க்²யெய்யானி நாமானி ஸகு³ணேன மஹேஸினோதி வுத்த’’ந்தி (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 1313; உதா³॰ அட்ட²॰ 53; படி॰ அட்ட²॰ 76). கேன வுத்தங்? த⁴ம்மஸேனாபதினா.
277.Sattapibuddhā cakkhumanto pañcahi cakkhūhi cakkhumabhāve visesābhāvato. Tasmāti yasmā cakkhumabhāvo viya sabbabhūtānukampitādayo sabbepi visesā sattannampi buddhānaṃ sādhāraṇā, tasmā, guṇanemittakāneva vā yasmā buddhānaṃ nāmāni nāma, na liṅgikāvatthikayādicchakāni, tasmā buddhānaṃ guṇavisesadīpanāni ‘‘cakkhumantassā’’tiādinā (dī. ni. 3.277) vuttāni etāni ekekassa satta satta nāmāni honti. Tesaṃ nāmānaṃ sādhāraṇabhāvaṃ atthavasena yojetabbāti dassetuṃ ‘‘sabbepī’’tiādi vuttaṃ. Sabbabhūtānukampinoti anaññasādhāraṇamahākaruṇāya sabbasattānaṃ anukampikā. Nhātakilesattāti aṭṭhaṅgikena ariyamaggajalena saparasantānesu niravasesato dhotakilesamalattā. Mārasenāpamaddinoti saparivāre pañcapi māre pamadditavanto. Vusitavantoti maggabrahmacariyavāsaṃ, dasavidhaṃ ariyavāsañca vusitavanto. Vusitavantatāya eva bāhitapāpatā vuttā hotīti ‘‘brāhmaṇassā’’ti padaṃ anāmaṭṭhaṃ. Vimuttāti anaññasādhāraṇānaṃ pañcannampi vimuttīnaṃ vasena niravasesato muttā. Aṅgatoti sarīraṅgato, ñāṇaṅgato ca, dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇa- (dī. ni. 2.33; 3.200; ma. ni. 2.385) asītianubyañjanehi nikkhamanappabhā, byāmappabhā, ketumālāuṇhīsappabhā ca sarīraṅgato nikkhamanakarasmiyo, yamakamahāpāṭihāriyādīsu uppajjanakappabhā ñāṇaṅgato nikkhamanakarasmiyo. Na etāneva ‘‘cakkhumā’’tiādinā (dī. ni. 3.277) vuttāni satta nāmāni, atha kho aññānipi bahūni aparimitāni nāmāni. Kathanti āha ‘‘asaṅkhyeyyāni nāmāni saguṇena mahesinoti vutta’’nti (dha. sa. aṭṭha. 1313; udā. aṭṭha. 53; paṭi. aṭṭha. 76). Kena vuttaṃ? Dhammasenāpatinā.
யதி³ ஏவங் கஸ்மா வெஸ்ஸவணோ ஏதானேவ க³ண்ஹீதி ஆஹ ‘‘அத்தனோ பாகடனாமவஸேனா’’தி. கீ²ணாஸவா ஜனாதி அதி⁴ப்பேதா. தே ஹி கம்மகிலேஸேஹி ஜாதாபி ஏவங் ந புன ஜாயிஸ்ஸந்தீதி இமினா அத்தே²ன ஜனா. யதா²ஹ ‘‘யோ ச காலக⁴ஸோ பூ⁴தோ’’தி (ஜா॰ 1.2.190) தே³ஸனாஸீஸமத்தந்தி நித³ஸ்ஸனமத்தந்தி அத்தோ², அவயவேன வா ஸமுதா³யுபலக்க²ணமேதங். ஸதி ச பிஸுணவாசப்பஹானே ப²ருஸவாசா பஹீனாவ ஹோதி, பகே³வ ச முஸாவாதோ³தி ‘‘அபிஸுணா’’ இச்சேவ வுத்தா. மஹத்தாதி மஹா அத்தா ஸபா⁴வோ ஏதேஸந்தி மஹத்தா. தேனாஹ ‘‘மஹந்தபா⁴வங் பத்தா’’தி. மஹந்தாதி வா மஹா அந்தா, பரினிப்³பா³னபரியோஸானாதி வுத்தங் ஹோதி. மஹந்தேஹி வா ஸீலாதீ³ஹி ஸமன்னாக³தா. அயங் தாவ அட்ட²கதா²யங் ஆக³தனயேன அத்தோ². இதரேஸங் பன மதேன பு³த்³தா⁴தீ³ஹி அரியேஹி மஹனீயதோ பூஜனீயதோ மஹங் நாம நிப்³பா³னங், மஹமந்தோ ஏதேஸந்தி மஹந்தா, நிப்³பா³னதி³ட்டா²தி அத்தோ². நிஸ்ஸாரதா³தி ஸாரஜ்ஜரஹிதா, நிப்³ப⁴யாதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘விக³தலோமஹங்ஸா’’தி.
Yadi evaṃ kasmā vessavaṇo etāneva gaṇhīti āha ‘‘attano pākaṭanāmavasenā’’ti. Khīṇāsavājanāti adhippetā. Te hi kammakilesehi jātāpi evaṃ na puna jāyissantīti iminā atthena janā. Yathāha ‘‘yo ca kālaghaso bhūto’’ti (jā. 1.2.190) desanāsīsamattanti nidassanamattanti attho, avayavena vā samudāyupalakkhaṇametaṃ. Sati ca pisuṇavācappahāne pharusavācā pahīnāva hoti, pageva ca musāvādoti ‘‘apisuṇā’’ icceva vuttā. Mahattāti mahā attā sabhāvo etesanti mahattā. Tenāha ‘‘mahantabhāvaṃ pattā’’ti. Mahantāti vā mahā antā, parinibbānapariyosānāti vuttaṃ hoti. Mahantehi vā sīlādīhi samannāgatā. Ayaṃ tāva aṭṭhakathāyaṃ āgatanayena attho. Itaresaṃ pana matena buddhādīhi ariyehi mahanīyato pūjanīyato mahaṃ nāma nibbānaṃ, mahamanto etesanti mahantā, nibbānadiṭṭhāti attho. Nissāradāti sārajjarahitā, nibbhayāti attho. Tenāha ‘‘vigatalomahaṃsā’’ti.
ஹிதந்தி ஹிதசித்தங், ஸத்தானங் ஹிதேஸீதி அத்தோ². யதா²பூ⁴தங் விபஸ்ஸிஸுந்தி பஞ்சுபாதா³னக்க²ந்தே⁴ஸு ஸமுத³யாதி³தோ யாதா²வதோ விவிதே⁴னாகாரேன பஸ்ஸிங்ஸு. ‘‘யே சாபீ’’தி புப்³பே³ பச்சத்தப³ஹுவசனேன அனியமதோ வுத்தே தேஸம்பீதி அத்த²ங் ஸம்பதா³னப³ஹுவசனவஸேன நியமெத்வா ‘‘நமத்தூ²’’தி ச பத³ங் ஆனெத்வா யோஜேதி யங் தங்-ஸத்³தா³னங் அப்³யபி⁴சாரிதஸம்ப³ந்த⁴பா⁴வதோ. விபஸ்ஸிங்ஸு நமஸ்ஸந்தீதி வா யோஜனா. பட²மகா³தா²யாதி ‘‘யே சாபி நிப்³பு³தா லோகே’’தி ஏவங் வுத்தகா³தா²ய. து³தியகா³தா²யாதி தத³ந்தரகா³தா²ய. தத்த² தே³ஸனாமுக²மத்தந்தி இதரேஸம்பி பு³த்³தா⁴னங் நாமக்³க³ஹணே பத்தே இமஸ்ஸேவ ப⁴க³வதோ நாமக்³க³ஹணங் ததா² தே³ஸனாய முக²மத்தங், தஸ்மா தேபி அத்த²தோ க³ஹிதா ஏவாதி அதி⁴ப்பாயோ. தேனாஹ ‘‘அயம்பி ஹீ’’திஆதி³. தத்த² அயந்தி அயங் கா³தா². புரிமயோஜனாயங் தஸ்ஸாதி விஸேஸிதப்³ப³தாய அபா⁴வதோ ‘‘யந்தி நிபாதமத்த’’ந்தி வுத்தங், இத⁴ பன ‘‘தஸ்ஸ நமத்தூ²’’தி ஏவங் ஸம்ப³ந்த⁴ஸ்ஸ ச இச்சி²தத்தா ‘‘ய’’ந்தி நாமபத³ங் உபயோகே³கவசனந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யங் நமஸ்ஸந்தி கோ³தம’’ந்தி ஆஹ.
Hitanti hitacittaṃ, sattānaṃ hitesīti attho. Yathābhūtaṃ vipassisunti pañcupādānakkhandhesu samudayādito yāthāvato vividhenākārena passiṃsu. ‘‘Ye cāpī’’ti pubbe paccattabahuvacanena aniyamato vutte tesampīti atthaṃ sampadānabahuvacanavasena niyametvā ‘‘namatthū’’ti ca padaṃ ānetvā yojeti yaṃ taṃ-saddānaṃ abyabhicāritasambandhabhāvato. Vipassiṃsu namassantīti vā yojanā. Paṭhamagāthāyāti ‘‘ye cāpi nibbutā loke’’ti evaṃ vuttagāthāya. Dutiyagāthāyāti tadantaragāthāya. Tattha desanāmukhamattanti itaresampi buddhānaṃ nāmaggahaṇe patte imasseva bhagavato nāmaggahaṇaṃ tathā desanāya mukhamattaṃ, tasmā tepi atthato gahitā evāti adhippāyo. Tenāha ‘‘ayampi hī’’tiādi. Tattha ayanti ayaṃ gāthā. Purimayojanāyaṃ tassāti visesitabbatāya abhāvato ‘‘yanti nipātamatta’’nti vuttaṃ, idha pana ‘‘tassa namatthū’’ti evaṃ sambandhassa ca icchitattā ‘‘ya’’nti nāmapadaṃ upayogekavacananti dassento ‘‘yaṃ namassanti gotama’’nti āha.
278. ‘‘யதோ உக்³க³ச்ச²தி ஸூரியோ’’திஆதி³கங் கஸ்மா ஆரத்³த⁴ங்? யங் யே யக்கா²த³யோ ஸத்து² த⁴ம்மஆணங், அத்தனோ ச ராஜாணங் நாதி³யந்தி, தேஸங் ‘‘இத³ஞ்சித³ஞ்ச நிக்³க³ஹங் கரிஸ்ஸாமா’’தி ஸாவனங் காதுகாமா தத்த² தத்த² த்³விஸஹஸ்ஸபரித்ததீ³பபரிவாரேஸு சதூஸு மஹாதீ³பேஸு அத்தனோ ஆணாய வத்தானங் அத்தனோ புத்தானங், அட்ட²வீஸதியா யக்க²ஸேனாபதிஆதீ³னஞ்ச ஸத்த²ரி பஸாத³கா³ரவப³ஹுமானஞ்ச பவேதெ³த்வா நிக்³க³ஹாரஹானங் ஸந்தஜ்ஜனத்த²ங் ஆரத்³த⁴ங். தத்த² ‘‘யதோ உக்³க³ச்ச²தீ’’திஆதீ³ஸு ‘‘யதோ டா²னதோ உதே³தீ’’தி வுச்சதி, குதோ பன டா²னதோ உதே³தீதி வுச்சதி? புப்³ப³விதே³ஹவாஸீனங் தாவ மஜ்ஜ²ன்ஹிகட்டா²னே டி²தோ ஜம்பு³தீ³பவாஸீனங் உதே³தீதி வுச்சதி, உத்தரகுருகானங் பன ஒக்³க³ச்ச²தீதி இமினா நயேன ஸேஸதீ³பேஸுபி ஸூரியஸ்ஸ உக்³க³ச்ச²னொக்³க³ச்ச²னபரியாயோ வேதி³தப்³போ³. அயஞ்ச அத்தோ² ஹெட்டா² அக்³க³ஞ்ஞஸுத்தவண்ணனாயங் (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.121) பகாஸிதோ ஏவ. அதி³தியா புத்தோதி லோகஸமுதா³சாரவஸேன வுத்தங். லோகியா ஹி தே³வே அதி³தியா புத்தா, அஸுரே அதிதி²யா புத்தாதி வத³ந்தி. ஆதி³ப்பனதோ பன ஆதி³ச்சோ, ஏகப்பஹாரேனேவ தீஸு தீ³பேஸு ஆலோகவித³ங்ஸனேன ஸமுஜ்ஜலனதோதி அத்தோ². மண்ட³லீதி எத்த² ஈ-காரோ பு⁴ஸத்தோ²தி ஆஹ ‘‘மஹந்தங் மண்ட³லங் அஸ்ஸாதி மண்ட³லீ’’தி. மஹந்தங் ஹிஸ்ஸ விமானமண்ட³லங் பஞ்ஞாஸயோஜனாயாமவித்தா²ரதோ. ‘‘ஸங்வரீபி நிருஜ்ஜ²தீ’’தி இமினாவ தி³வஸோபி ஜாயதீதி அயம்பி அத்தோ² வுத்தோதி வேதி³தப்³போ³. ரத்தி அந்தரதா⁴யதீதி ஸினேருபச்சா²யாலக்க²ணஸ்ஸ அந்த⁴காரஸ்ஸ விக³ச்ச²னதோ.
278. ‘‘Yato uggacchati sūriyo’’tiādikaṃ kasmā āraddhaṃ? Yaṃ ye yakkhādayo satthu dhammaāṇaṃ, attano ca rājāṇaṃ nādiyanti, tesaṃ ‘‘idañcidañca niggahaṃ karissāmā’’ti sāvanaṃ kātukāmā tattha tattha dvisahassaparittadīpaparivāresu catūsu mahādīpesu attano āṇāya vattānaṃ attano puttānaṃ, aṭṭhavīsatiyā yakkhasenāpatiādīnañca satthari pasādagāravabahumānañca pavedetvā niggahārahānaṃ santajjanatthaṃ āraddhaṃ. Tattha ‘‘yato uggacchatī’’tiādīsu ‘‘yato ṭhānato udetī’’ti vuccati, kuto pana ṭhānato udetīti vuccati? Pubbavidehavāsīnaṃ tāva majjhanhikaṭṭhāne ṭhito jambudīpavāsīnaṃ udetīti vuccati, uttarakurukānaṃ pana oggacchatīti iminā nayena sesadīpesupi sūriyassa uggacchanoggacchanapariyāyo veditabbo. Ayañca attho heṭṭhā aggaññasuttavaṇṇanāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 3.121) pakāsito eva. Aditiyā puttoti lokasamudācāravasena vuttaṃ. Lokiyā hi deve aditiyā puttā, asure atithiyā puttāti vadanti. Ādippanato pana ādicco, ekappahāreneva tīsu dīpesu ālokavidaṃsanena samujjalanatoti attho. Maṇḍalīti ettha ī-kāro bhusatthoti āha ‘‘mahantaṃ maṇḍalaṃ assāti maṇḍalī’’ti. Mahantaṃ hissa vimānamaṇḍalaṃ paññāsayojanāyāmavitthārato. ‘‘Saṃvarīpinirujjhatī’’ti imināva divasopi jāyatīti ayampi attho vuttoti veditabbo. Ratti antaradhāyatīti sinerupacchāyālakkhaṇassa andhakārassa vigacchanato.
உத³கரஹதோ³தி ஜலதி⁴. ‘‘தஸ்மிங் டா²னே’’தி இத³ங் புரத்தி²மஸமுத்³த³ஸ்ஸ உபரிபா⁴கே³ன ஸூரியஸ்ஸ க³மனங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ததா² ஹி ஜம்பு³தீ³பே டி²தானங் புரத்தி²மஸமுத்³த³தோ ஸூரியோ உக்³க³ச்ச²ந்தோ விய உபட்டா²தி. தேனாஹ ‘‘யதோ உக்³க³ச்ச²தி ஸூரியோ’’தி. ஸமுத்³த³னட்டே²ன அத்தனி பதிதஸ்ஸ ஸம்மதே³வ, ஸப்³ப³ஸோ ச உந்த³னட்டே²ன கிலேத³னட்டே²ன ஸமுத்³தோ³. ஸமுத்³தோ³ ஹி கிலேத³னட்டோ² ரஹதோ³. ஸாரிதோத³கோதி அனேகானி யோஜனஸஹஸ்ஸானி வித்தி²ண்ணோத³கோ, ஸரிதா நதி³யோ உத³கே ஏதஸ்ஸாதி வா ஸரிதோத³கோ.
Udakarahadoti jaladhi. ‘‘Tasmiṃ ṭhāne’’ti idaṃ puratthimasamuddassa uparibhāgena sūriyassa gamanaṃ sandhāya vuttaṃ. Tathā hi jambudīpe ṭhitānaṃ puratthimasamuddato sūriyo uggacchanto viya upaṭṭhāti. Tenāha ‘‘yato uggacchati sūriyo’’ti. Samuddanaṭṭhena attani patitassa sammadeva, sabbaso ca undanaṭṭhena kiledanaṭṭhena samuddo. Samuddo hi kiledanaṭṭho rahado. Sāritodakoti anekāni yojanasahassāni vitthiṇṇodako, saritā nadiyo udake etassāti vā saritodako.
ஸினேருபப்³ப³தராஜா சக்கவாளஸ்ஸ வேமஜ்ஜே² டி²தோ, தங் பதா⁴னங் கத்வா வத்தப்³ப³ந்தி அதி⁴ப்பாயேன ‘‘இதோதி ஸினேருதோ’’தி வத்வா ததா² பன தி³ஸாவவத்தா²னங் அனவட்டி²தந்தி ‘‘தேஸங் நிஸின்னட்டா²னதோ வா’’தி வுத்தங். தேஸந்தி சதுன்னங் மஹாராஜானங். நிஸின்னட்டா²னங் ஆடானாடனக³ரங். தத்த² ஹி நிஸின்னா தே இமங் பரித்தங் ப³ந்தி⁴ங்ஸு. தேஸங் நிஸின்னட்டா²னதோதி வா ஸத்து² ஸந்திகே தேஸங் நிஸின்னட்டா²னதோ. உப⁴யதா²பி ஸூரியஸ்ஸ உத³யட்டா²னா புரத்தி²மா தி³ஸா நாம ஹோதி. புரிமபக்க²ங்யேவெத்த² வண்ணெந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘இதோ ஸா புரிமா தி³ஸா’’தி. ஸூரியோ, பன சந்த³னக்க²த்தாத³யோ ச ஸினேருங் த³க்கி²ணதோ, சக்கவாளபப்³ப³தஞ்ச வாமதோ கத்வா பரிவத்தெந்தி. யத்த² ச நேஸங் உக்³க³மனங் பஞ்ஞாயதி, ஸா புரத்தி²மா தி³ஸா. யத்த² ஓக்கமனங் பஞ்ஞாயதி, ஸா பச்சி²மா தி³ஸா. த³க்கி²ணபஸ்ஸே உத்தரா தி³ஸா, வாமபஸ்ஸே த³க்கி²ணா தி³ஸாதி சதுமஹாதீ³பவாஸீனங் பச்சேகங் ஸினேரு உத்தராதி³ஸாயமேவ, தஸ்மா அனவட்டி²தா தி³ஸாவவத்தா²தி ஆஹ ‘‘இதி நங் ஆசிக்க²தி ஜனோ’’தி. யங் தி³ஸந்தி யங் புரத்தி²மதி³ஸங் யஸஸ்ஸீதி மஹாபரிவாரோ. கோடிஸதஸஹஸ்ஸபரிமாணா ஹி தே³வதா அபி⁴ண்ஹங் பரிவாரெந்தி. சந்த³னநாக³ருக்கா²தீ³ஸு ஓஸதி⁴திணவனப்பதிஸுக³ந்தா⁴னங் அப்³ப³னதோ, தேஹி தி³த்தபா⁴வூபக³மனதோ ‘‘க³ந்த⁴ப்³பா³’’தி லத்³த⁴னாமானங் சாதுமஹாராஜிகதே³வானங் அதி⁴பதி பா⁴வதோ. மே ஸுதந்தி எத்த² மேதி நிபாதமத்தங். ஸுதந்தி விஸ்ஸுதந்தி அத்தோ². அயஞ்ஹெத்த² யோஜனா – தஸ்ஸ த⁴தரட்ட²மஹாராஜஸ்ஸ புத்தாபி ப³ஹவோ. கித்தகா? அஸீதி, த³ஸ ஏகோ ச. ஏகனாமா. கத²ங்? இந்த³னாமா. ‘‘மஹப்ப²லா’’தி ச ஸுதங் விஸ்ஸுதமேதங் லோகேதி.
Sinerupabbatarājā cakkavāḷassa vemajjhe ṭhito, taṃ padhānaṃ katvā vattabbanti adhippāyena ‘‘itoti sineruto’’ti vatvā tathā pana disāvavatthānaṃ anavaṭṭhitanti ‘‘tesaṃ nisinnaṭṭhānato vā’’ti vuttaṃ. Tesanti catunnaṃ mahārājānaṃ. Nisinnaṭṭhānaṃ āṭānāṭanagaraṃ. Tattha hi nisinnā te imaṃ parittaṃ bandhiṃsu. Tesaṃ nisinnaṭṭhānatoti vā satthu santike tesaṃ nisinnaṭṭhānato. Ubhayathāpi sūriyassa udayaṭṭhānā puratthimā disā nāma hoti. Purimapakkhaṃyevettha vaṇṇenti. Tena vuttaṃ ‘‘ito sā purimā disā’’ti. Sūriyo, pana candanakkhattādayo ca sineruṃ dakkhiṇato, cakkavāḷapabbatañca vāmato katvā parivattenti. Yattha ca nesaṃ uggamanaṃ paññāyati, sā puratthimā disā. Yattha okkamanaṃ paññāyati, sā pacchimā disā. Dakkhiṇapasse uttarā disā, vāmapasse dakkhiṇā disāti catumahādīpavāsīnaṃ paccekaṃ sineru uttarādisāyameva, tasmā anavaṭṭhitā disāvavatthāti āha ‘‘iti naṃ ācikkhati jano’’ti. Yaṃ disanti yaṃ puratthimadisaṃ yasassīti mahāparivāro. Koṭisatasahassaparimāṇā hi devatā abhiṇhaṃ parivārenti. Candananāgarukkhādīsu osadhitiṇavanappatisugandhānaṃ abbanato, tehi dittabhāvūpagamanato ‘‘gandhabbā’’ti laddhanāmānaṃ cātumahārājikadevānaṃ adhipati bhāvato. Me sutanti ettha meti nipātamattaṃ. Sutanti vissutanti attho. Ayañhettha yojanā – tassa dhataraṭṭhamahārājassa puttāpi bahavo. Kittakā? Asīti, dasa eko ca. Ekanāmā. Kathaṃ? Indanāmā. ‘‘Mahapphalā’’ti ca sutaṃ vissutametaṃ loketi.
ஆதி³ச்சோ கோ³தமகொ³த்தோ, ப⁴க³வாபி கோ³தமகொ³த்தோ, ஆதி³ச்சேன ஸமானகொ³த்ததாய ஆதி³ச்சோ ப³ந்து⁴ ஏதஸ்ஸாதிபி ஆதி³ச்சப³ந்து⁴, ஆதி³ச்சஸ்ஸ வா ப³ந்தூ⁴தி ஆதி³ச்சப³ந்து⁴, தங் ஆதி³ச்சப³ந்து⁴னங். அனவஜ்ஜேனாதி அவஜ்ஜபடிபக்கே²ன ப்³ரஹ்மவிஹாரேன. ஸமெக்க²ஸி ஓதி⁴ஸோ, அனோதி⁴ஸோ ச ப²ரணேன ஓலோகேஸிஆஸயானுஸயசரியாதி⁴முத்திஆதி³விபா⁴கா³வபோ³த⁴வஸேன. வத்வா வந்த³ந்தீதி ‘‘லோகஸ்ஸ அனுகம்பகோ’’தி கித்தெத்வா வந்த³ந்தி. ஸுதங் நேதந்தி ஸுதங் நனூதி ஏதஸ்மிங் அத்தே² நு-ஸத்³தோ³. அட்ட²கதா²யங் பன நோகாரோயந்தி அதி⁴ப்பாயேன அம்ஹேஹீதி அத்தோ² வுத்தோ. ஏதந்தி ஏதங் ததா² பரிகித்தெத்வா அமனுஸ்ஸானங் தே³வதானங் வந்த³னங். வத³ந்தி த⁴தரட்ட²மஹாராஜஸ்ஸ புத்தா.
Ādicco gotamagotto, bhagavāpi gotamagotto, ādiccena samānagottatāya ādicco bandhu etassātipi ādiccabandhu, ādiccassa vā bandhūti ādiccabandhu, taṃ ādiccabandhunaṃ.Anavajjenāti avajjapaṭipakkhena brahmavihārena. Samekkhasi odhiso, anodhiso ca pharaṇena olokesiāsayānusayacariyādhimuttiādivibhāgāvabodhavasena. Vatvā vandantīti ‘‘lokassa anukampako’’ti kittetvā vandanti. Sutaṃ netanti sutaṃ nanūti etasmiṃ atthe nu-saddo. Aṭṭhakathāyaṃ pana nokāroyanti adhippāyena amhehīti attho vutto. Etanti etaṃ tathā parikittetvā amanussānaṃ devatānaṃ vandanaṃ. Vadanti dhataraṭṭhamahārājassa puttā.
279. யேன பேதா பவுச்சந்தீதி எத்த² வசனஸேஸேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³, ந யதா²ருதவஸேனேவாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யேன தி³ஸாபா⁴கே³ன நீஹரீயந்தூதி வுச்சந்தீ’’தி ஆஹ. ட³ய்ஹந்து வாதி பேதே ஸந்தா⁴ய வத³தி. சி²ஜ்ஜந்து வா ஹத்த²பாதா³தி³கே பிஸுணா பிட்டி²மங்ஸிகா. ஹஞ்ஞந்து பாணாதிபாதினோதிஆதி³கா. பவுச்சந்தீதி வா ஸமுச்சந்தி, ‘‘அலங் தேஸ’’ந்தி ஸமாசினீயந்தீதி அத்தோ². ஏவஞ்ஹி வசனஸேஸேன வினா ஏவ அத்தோ² ஸித்³தோ⁴ ஹோதி. ரஹஸ்ஸங்க³ந்தி பீ³ஜங் ஸந்தா⁴ய வத³தி.
279.Yenapetā pavuccantīti ettha vacanasesena attho veditabbo, na yathārutavasenevāti dassento ‘‘yena disābhāgena nīharīyantūti vuccantī’’ti āha. Ḍayhantu vāti pete sandhāya vadati. Chijjantu vā hatthapādādike pisuṇā piṭṭhimaṃsikā. Haññantu pāṇātipātinotiādikā. Pavuccantīti vā samuccanti, ‘‘alaṃ tesa’’nti samācinīyantīti attho. Evañhi vacanasesena vinā eva attho siddho hoti. Rahassaṅganti bījaṃ sandhāya vadati.
280. யஸ்மிங் தி³ஸாபா⁴கே³ ஸூரியோ அத்த²ங் க³ச்ச²தீதி எத்த² ‘‘யதோ டா²னதோ உதே³தீ’’தி எத்த² வுத்தனயானுஸாரேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
280.Yasmiṃ disābhāge sūriyo atthaṃ gacchatīti ettha ‘‘yato ṭhānato udetī’’ti ettha vuttanayānusārena attho veditabbo.
281. யேன தி³ஸாபா⁴கே³ன உத்தரகுரு ரம்மோ அவட்டி²தோ, இதோ ஸா உத்தரா தி³ஸாதி யோஜனா . மஹானேரூதி மஹந்தோ, மஹனீயோ ச நேருஸங்கா²தோ பப்³ப³தோ. தேனாஹ ‘‘மஹாஸினேரு பப்³ப³தராஜா’’தி. ரஜதமயங். ததா² ஹி தஸ்ஸ பபா⁴ய அஜ்ஜொ²த்த²தங் தஸ்ஸங் தி³ஸாயங் ஸமுத்³தோ³த³கங் கீ²ரங் விய பஞ்ஞாயதி. மணிமயந்தி இந்த³னீலமயங். ததா² ஹி த³க்கி²ணதி³ஸாய ஸமுத்³தோ³த³கங் யேபு⁴ய்யேன நீலவண்ணங் ஹுத்வா பஞ்ஞாயதி, ததா² ஆகாஸங். மனுஸ்ஸா ஜாயந்தி. கத²ங் ஜாயந்தி? அமமா அபரிக்³க³ஹாதி யோஜனா. மமத்தவிரஹிதாதி ‘‘இத³ங் மம இத³ங் மமா’’தி மமங்காரவிரஹிதாதி அதி⁴ப்பாயோ. யதி³ தேஸங் ‘‘அயங் மய்ஹங் ப⁴ரியா’’தி பரிக்³க³ஹோ நத்தி², ‘‘அயங் மே மாதா, அயங் ப⁴கி³னீ’’தி ஏவரூபா இத⁴ விய மரியாதா³பி ந ஸியா மாதுஆதி³பா⁴வஸ்ஸ அஜானநதோதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘மாதரங் வா’’திஆதி³. ச²ந்த³ராகோ³ நுப்பஜ்ஜதீதி எத்த² ‘‘த⁴ம்மதாஸித்³த⁴ஸ்ஸ ஸீலஸ்ஸ ஆனுபா⁴வேன புத்தே தி³ட்ட²மத்தே ஏவ மாது த²னதோ த²ஞ்ஞங் பக்³க⁴ரதி, தேன ஸஞ்ஞாணேன நேஸங் மாதரி புத்தஸ்ஸ மாதுஸஞ்ஞா, மாது ச புத்தே புத்தஸஞ்ஞா பச்சுபட்டி²தா’’தி கேசி.
281. Yena disābhāgena uttarakuru rammo avaṭṭhito, ito sā uttarā disāti yojanā . Mahānerūti mahanto, mahanīyo ca nerusaṅkhāto pabbato. Tenāha ‘‘mahāsineru pabbatarājā’’ti. Rajatamayaṃ. Tathā hi tassa pabhāya ajjhotthataṃ tassaṃ disāyaṃ samuddodakaṃ khīraṃ viya paññāyati. Maṇimayanti indanīlamayaṃ. Tathā hi dakkhiṇadisāya samuddodakaṃ yebhuyyena nīlavaṇṇaṃ hutvā paññāyati, tathā ākāsaṃ. Manussā jāyanti. Kathaṃ jāyanti? Amamā apariggahāti yojanā. Mamattavirahitāti ‘‘idaṃ mama idaṃ mamā’’ti mamaṅkāravirahitāti adhippāyo. Yadi tesaṃ ‘‘ayaṃ mayhaṃ bhariyā’’ti pariggaho natthi, ‘‘ayaṃ me mātā, ayaṃ bhaginī’’ti evarūpā idha viya mariyādāpi na siyā mātuādibhāvassa ajānanatoti codanaṃ sandhāyāha ‘‘mātaraṃ vā’’tiādi. Chandarāgo nuppajjatīti ettha ‘‘dhammatāsiddhassa sīlassa ānubhāvena putte diṭṭhamatte eva mātu thanato thaññaṃ paggharati, tena saññāṇena nesaṃ mātari puttassa mātusaññā, mātu ca putte puttasaññā paccupaṭṭhitā’’ti keci.
நங்க³லாதி லிங்க³விபல்லாஸேன வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘நங்க³லானிபீ’’தி. அகட்டே²தி அகஸிதே அகதகஸிகம்மே.
Naṅgalāti liṅgavipallāsena vuttanti āha ‘‘naṅgalānipī’’ti. Akaṭṭheti akasite akatakasikamme.
தண்டு³லாவ தஸ்ஸ ப²லந்தி ஸத்தானங் புஞ்ஞானுபா⁴வஹேதுகா து²ஸாதி³அபா⁴வேன தண்டு³லா ஏவ தஸ்ஸ ஸாலிஸ்ஸ ப²லங். துண்டி³கிரந்தி பசனபா⁴ஜனஸ்ஸ நாமந்தி வுத்தங் ‘‘உக்க²லிய’’ந்தி. ஆகிரித்வாதி தண்டு³லானி பக்கி²பித்வா. நித்³தூ⁴மங்கா³ரேனாதி தூ⁴மங்கா³ரரஹிதேன கேவலேன அக்³கி³னா. ஜோதிகபாஸாணதோ அக்³கி³ம்ஹி உட்ட²ஹந்தே குதோ தூ⁴மங்கா³ரானங் ஸம்ப⁴வோ. போ⁴ஜனந்தி ஓத³னமேவாதி⁴ப்பேதந்தி ‘‘போ⁴ஜனமேவா’’தி அவதா⁴ரணங் கத்வா தேன நிவத்தேதப்³ப³ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அஞ்ஞோ ஸூபோ வா ப்³யஞ்ஜனங் வா ந ஹோதீ’’தி ஆஹ. யதி³ ஏவங் ரஸவிஸேஸயுத்தோ தேஸங் ஆஹாரோ ந ஹோதீதி? நோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘பு⁴ஞ்ஜந்தானங்…பே॰… ரஸோ ஹோதீ’’தி ஆஹ. மச்ச²ரியசித்தங் நாம ந ஹோதீதி த⁴ம்மதாஸித்³த⁴ஸ்ஸ ஸீலஸ்ஸ ஆனுபா⁴வேன. ததா² ஹி தே கத்த²சிபி அமமா பரிக்³க³ஹாவ ஹுத்வா வஸந்தி.
Taṇḍulāva tassa phalanti sattānaṃ puññānubhāvahetukā thusādiabhāvena taṇḍulā eva tassa sālissa phalaṃ. Tuṇḍikiranti pacanabhājanassa nāmanti vuttaṃ ‘‘ukkhaliya’’nti. Ākiritvāti taṇḍulāni pakkhipitvā. Niddhūmaṅgārenāti dhūmaṅgārarahitena kevalena agginā. Jotikapāsāṇato aggimhi uṭṭhahante kuto dhūmaṅgārānaṃ sambhavo. Bhojananti odanamevādhippetanti ‘‘bhojanamevā’’ti avadhāraṇaṃ katvā tena nivattetabbaṃ dassento ‘‘añño sūpo vā byañjanaṃ vā na hotī’’ti āha. Yadi evaṃ rasavisesayutto tesaṃ āhāro na hotīti? Noti dassento ‘‘bhuñjantānaṃ…pe… raso hotī’’ti āha. Macchariyacittaṃ nāma na hotīti dhammatāsiddhassa sīlassa ānubhāvena. Tathā hi te katthacipi amamā pariggahāva hutvā vasanti.
அபிச தத்த² உத்தரகுருகானங் புஞ்ஞானுபா⁴வஸித்³தோ⁴ அயம்பி விஸேஸோ வேதி³தப்³போ³ – தத்த² கிர தேஸு தேஸு பதே³ஸேஸு க⁴னசிதபத்தஸஞ்ச²ன்னஸாகா²பஸாகா² கூடாகா³ரூபமா மனோரமா ருக்கா² தேஸங் மனுஸ்ஸானங் நிவேஸனகிச்சங் ஸாதெ⁴ந்தி, யத்த² ஸுக²ங் நிவஸந்தி, அஞ்ஞேபி தத்த² ருக்கா² ஸுஜாதா ஸப்³ப³தா³பி புப்பி²தக்³கா³ திட்ட²ந்தி, ஜலாஸயாபி விகஸிதகமலகுவலயபுண்ட³ரீகஸோக³ந்தி⁴காதி³புப்ப²ஸஞ்ச²ன்னா ஸப்³ப³காலங் பரமஸுக³ந்த⁴ங் ஸமந்ததோ பவாயந்தா திட்ட²ந்தி. ஸரீரம்பி தேஸங் அதிதீ³க⁴தாதி³தோ³ஸரஹிதங் ஆரோஹபரிணாஹஸம்பன்னங் ஜராய அனபி⁴பூ⁴தத்தா வலிபலிதாதி³தோ³ஸரஹிதங் யாவதாயுகங் அபரிக்கீ²ணஜவப³லபரக்கமஸோப⁴மேவ ஹுத்வா திட்ட²தி. அனுட்டா²னப²லூபஜீவிதாய ந ச நேஸங் கஸிவாணிஜ்ஜாதி³வஸேன, ஆஹாரபரியெட்டி²வஸேன து³க்க²ங் அத்தி², ததோ ஏவ ந தா³ஸதா³ஸிகம்மகராதி³பரிக்³க³ஹோ அத்தி², ந ச தத்த² ஸீதுண்ஹட³ங்ஸமகஸவாதாதபஸரீஸபவாளாதி³பரிஸ்ஸயோ அத்தி². யதா² நாமெத்த² கி³ம்ஹானங் பச்சி²மே மாஸே பச்சூஸவேலாயங் ஸமஸீதுண்ஹஉது ஹோதி, ஏவமேவ ஸப்³ப³காலங் ஸமஸீதுண்ஹோவ உது ஹோதி, ந ச தேஸங் கோசி உபகா⁴தோ, விஹேஸா வா உப்பஜ்ஜதி. அகட்ட²பாகிமமேவ ஸாலிங் அகணங் அது²ஸங் ஸுக³ந்த⁴ங் தண்டு³லப²லங் பரிபு⁴ஞ்ஜந்தானங் நேஸங் குட்ட²ங், க³ண்டோ³, கிலாஸோ, ஸோஸோ, காஸோ, ஸாஸோ, அபமாரோ, ஜரோதி ஏவமாதி³கோ ந கோசி ரோகோ³ உப்பஜ்ஜதி. ந தே கு²ஜ்ஜா வா வாமனகா வா காணா வா குணீ வா க²ஞ்ஜா வா பக்க²ஹதா வா விகலங்கா³ வா விகலிந்த்³ரியா வா ஹொந்தி. இத்தி²யோபி தத்த² நாதிதீ³கா⁴ நாதிரஸ்ஸா நாதிகிஸா நாதிதூ²லா நாதிகாளா நாச்சோதா³தா ஸோப⁴க்³க³ப்பத்தரூபா ஹொந்தி. ததா² ஹி தீ³க⁴ங்கு³லீ தம்ப³னகீ² லம்ப³த்த²னா தனுமஜ்ஜா² புண்ணசந்த³முகீ² விஸாலக்கீ² முது³க³த்தா ஸங்ஹிதூரூ ஓதா³தத³ந்தா க³ம்பீ⁴ரனாபீ⁴ தனுஜங்கா⁴ தீ³க⁴னீலவேல்லிதகேஸீ புது²லஸுஸோணீ நாதிலோமானாலோமா ஸுப⁴கா³ உதுஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸா ஸண்ஹா ஸகி²லஸம்பா⁴ஸா நானாப⁴ரணவிபூ⁴ஸிதா விசரந்தி. ஸப்³ப³தா³ ஹி ஸோளஸவஸ்ஸுத்³தே³ஸிகா விய ஹொந்தி. புரிஸா ச பஞ்சவீஸதிவஸ்ஸுத்³தே³ஸிகா விய, ந புத்ததா³ரேஸு ரஜ்ஜந்தி. அயங் தத்த² த⁴ம்மதா.
Apica tattha uttarakurukānaṃ puññānubhāvasiddho ayampi viseso veditabbo – tattha kira tesu tesu padesesu ghanacitapattasañchannasākhāpasākhā kūṭāgārūpamā manoramā rukkhā tesaṃ manussānaṃ nivesanakiccaṃ sādhenti, yattha sukhaṃ nivasanti, aññepi tattha rukkhā sujātā sabbadāpi pupphitaggā tiṭṭhanti, jalāsayāpi vikasitakamalakuvalayapuṇḍarīkasogandhikādipupphasañchannā sabbakālaṃ paramasugandhaṃ samantato pavāyantā tiṭṭhanti. Sarīrampi tesaṃ atidīghatādidosarahitaṃ ārohapariṇāhasampannaṃ jarāya anabhibhūtattā valipalitādidosarahitaṃ yāvatāyukaṃ aparikkhīṇajavabalaparakkamasobhameva hutvā tiṭṭhati. Anuṭṭhānaphalūpajīvitāya na ca nesaṃ kasivāṇijjādivasena, āhārapariyeṭṭhivasena dukkhaṃ atthi, tato eva na dāsadāsikammakarādipariggaho atthi, na ca tattha sītuṇhaḍaṃsamakasavātātapasarīsapavāḷādiparissayo atthi. Yathā nāmettha gimhānaṃ pacchime māse paccūsavelāyaṃ samasītuṇhautu hoti, evameva sabbakālaṃ samasītuṇhova utu hoti, na ca tesaṃ koci upaghāto, vihesā vā uppajjati. Akaṭṭhapākimameva sāliṃ akaṇaṃ athusaṃ sugandhaṃ taṇḍulaphalaṃ paribhuñjantānaṃ nesaṃ kuṭṭhaṃ, gaṇḍo, kilāso, soso, kāso, sāso, apamāro, jaroti evamādiko na koci rogo uppajjati. Na te khujjā vā vāmanakā vā kāṇā vā kuṇī vā khañjā vā pakkhahatā vā vikalaṅgā vā vikalindriyā vā honti. Itthiyopi tattha nātidīghā nātirassā nātikisā nātithūlā nātikāḷā nāccodātā sobhaggappattarūpā honti. Tathā hi dīghaṅgulī tambanakhī lambatthanā tanumajjhā puṇṇacandamukhī visālakkhī mudugattā saṃhitūrū odātadantā gambhīranābhī tanujaṅghā dīghanīlavellitakesī puthulasusoṇī nātilomānālomā subhagā utusukhasamphassā saṇhā sakhilasambhāsā nānābharaṇavibhūsitā vicaranti. Sabbadā hi soḷasavassuddesikā viya honti. Purisā ca pañcavīsativassuddesikā viya, na puttadāresu rajjanti. Ayaṃ tattha dhammatā.
ஸத்தாஹிகமேவ ச தத்த² இத்தி²புரிஸா காமரதியா விஹரந்தி, ததோ வீதராகா³ யதா²ஸகங் க³ச்ச²ந்தி. ந தத்த² இத⁴ விய க³ப்³போ⁴க்கந்திமூலகங், க³ப்³ப⁴பரிஹரணமூலகங் , விஜாயனமூலகங் வா து³க்க²ங் ஹோதி. ரத்தகஞ்சுகதோ கஞ்சனபடிமா விய தா³ரகா மாதுகுச்சி²தோ அமக்கி²தா ஏவ ஸெம்ஹாதி³னா ஸுகே²னேவ நிக்க²மந்தி, அயங் தத்த² த⁴ம்மதா.
Sattāhikameva ca tattha itthipurisā kāmaratiyā viharanti, tato vītarāgā yathāsakaṃ gacchanti. Na tattha idha viya gabbhokkantimūlakaṃ, gabbhapariharaṇamūlakaṃ , vijāyanamūlakaṃ vā dukkhaṃ hoti. Rattakañcukato kañcanapaṭimā viya dārakā mātukucchito amakkhitā eva semhādinā sukheneva nikkhamanti, ayaṃ tattha dhammatā.
மாதா பன புத்தங் வா தீ⁴தரங் வா விஜாயித்வா தேஸங் விசரணப்பதே³ஸே ட²பெத்வா அனபெக்கா² யதா²ருசி க³ச்ச²தி. தேஸங் தத்த² ஸயிதானங் யே பஸ்ஸந்தி புரிஸா, இத்தி²யோ வா, தே அத்தனோ அங்கு³லியோ உபனாமெந்தி, தேஸங் கம்மப³லேன ததோ கீ²ரங் பவத்ததி, தேன தா³ரகா யாபெந்தி. ஏவங் பன வட்³ட⁴ந்தா கதிபயதி³வஸேஹேவ லத்³த⁴ப³லா ஹுத்வா தா³ரிகா இத்தி²யோ உபக³ச்ச²ந்தி, தா³ரகா புரிஸே. கப்பருக்க²தோ ஏவ ச தேஸங் தத்த² தத்த² வத்தா²ப⁴ரணானி நிப்பஜ்ஜந்தி. நானாவிராக³வண்ணவிசித்தானி ஹி ஸுகு²மானி முது³ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸானி வத்தா²னி தத்த² தத்த² கப்பருக்கே²ஸு ஓலம்ப³ந்தானி இட்ட²ந்தி. நானாவித⁴ரங்ஸிஜாலஸமுஜ்ஜலவிவித⁴வண்ணரதனவினத்³தா⁴னி அனேகவித⁴மாலாகம்மலதாகம்மபி⁴த்திகம்மவிசித்தானி ஸீஸூபக³கீ³வூபக³ஹத்தூ²பக³கடூபக³பாதூ³பகா³னி ஸோவண்ணமயானி ஆப⁴ரணானி ச கப்பருக்க²தோ ஓலம்ப³ந்தி. ததா² வீணாமுதி³ங்க³பணவஸம்மதாளஸங்க²வங்ஸவேதாளபரிவானிவல்லகீபபு⁴திகா தூரியப⁴ண்டா³பி ததோ ததோ ஓலம்ப³ந்தி. தத்த² ச ப³ஹூ ப²லருக்கா² கும்ப⁴மத்தானி ப²லானி ப²லந்தி மது⁴ரரஸானி, யானி பரிபு⁴ஞ்ஜித்வா தே ஸத்தாஹம்பி கு²ப்பிபாஸாஹி ந பா³தீ⁴யந்தி. நஜ்ஜோபி தத்த² ஸுவிஸுத்³த⁴ஜலா ஸுபதித்தா² ரமணீயா அகத்³த³மா வாலுகதலா நாதிஸீதா நாச்சுண்ஹா ஸுரபி⁴க³ந்தீ⁴ஹி ஜலஜபுப்பே²ஹி ஸஞ்ச²ன்னா ஸப்³ப³காலங் ஸுரபி⁴ங் வாயந்தியோ ஸந்த³ந்தி. ந தத்த² கண்டகதிணகக்க²ளக³ச்ச²லதா ஹொந்தி, அகண்டகா புப்ப²ப²லஸம்பன்னா ஏவ ஹொந்தி. சந்த³னநாக³ருக்கா² ஸயமேவ ரஸங் பக்³க⁴ரந்தி . ந்ஹாயிதுகாமா ச நதீ³தித்தே² ஏகஜ்ஜ²ங் வத்தா²ப⁴ரணானி ட²பெத்வா நதி³ங் ஓதரித்வா ந்ஹத்வா உத்திண்ணுத்திண்ணா உபரிட்டி²மங் வத்தா²ப⁴ரணங் க³ண்ஹந்தி, ந தேஸங் ஏவங் ஹோதி ‘‘இத³ங் மம, இத³ங் பரஸ்ஸா’’தி, ததோ ஏவ ந தேஸங் கோசி விக்³க³ஹோ வா விவாதோ³ வா. ஸத்தாஹிகா ஏவ ச நேஸங் காமரதிகீளா ஹோதி, ததோ வீதராகா³ விய விசரந்தி. யத்த² ச ருக்கே² ஸயிதுகாமா ஹொந்தி, தத்தே²வ ஸயனங் உபலப⁴ந்தி. மதே ச ஸத்தே தி³ஸ்வா ந ரோத³ந்தி, ந ஸோசந்தி, தஞ்ச மண்ட³யித்வா நிக்கி²பந்தி. தாவதே³வ ச நேஸங் ததா²ரூபா ஸகுணா உபக³ந்த்வா மதங் தீ³பந்தரங் நெந்தி. தஸ்மா ஸுஸானங் வா அஸுசிட்டா²னங் வா தத்த² நத்தி². ந ச ததோ மதா நிரயங் வா திரச்சா²னயோனிங் வா பெத்திவிஸயங் வா உபபஜ்ஜந்தி. ‘‘த⁴ம்மதாஸித்³த⁴ஸ்ஸ பஞ்சஸீலஸ்ஸ ஆனுபா⁴வேன தே தே³வலோகே நிப்³ப³த்தந்தீ’’தி வத³ந்தி. வஸ்ஸஸஹஸ்ஸமேவ ச நேஸங் ஸப்³ப³காலங் ஆயுப்பமாணங். ஸப்³ப³மேதங் தேஸங் பஞ்சஸீலங் விய த⁴ம்மதாஸித்³த⁴ங் ஏவாதி வேதி³தப்³ப³ங். தத்தா²தி தஸ்மிங் உத்தரகுருதீ³பே.
Mātā pana puttaṃ vā dhītaraṃ vā vijāyitvā tesaṃ vicaraṇappadese ṭhapetvā anapekkhā yathāruci gacchati. Tesaṃ tattha sayitānaṃ ye passanti purisā, itthiyo vā, te attano aṅguliyo upanāmenti, tesaṃ kammabalena tato khīraṃ pavattati, tena dārakā yāpenti. Evaṃ pana vaḍḍhantā katipayadivaseheva laddhabalā hutvā dārikā itthiyo upagacchanti, dārakā purise. Kapparukkhato eva ca tesaṃ tattha tattha vatthābharaṇāni nippajjanti. Nānāvirāgavaṇṇavicittāni hi sukhumāni mudusukhasamphassāni vatthāni tattha tattha kapparukkhesu olambantāni iṭṭhanti. Nānāvidharaṃsijālasamujjalavividhavaṇṇaratanavinaddhāni anekavidhamālākammalatākammabhittikammavicittāni sīsūpagagīvūpagahatthūpagakaṭūpagapādūpagāni sovaṇṇamayāni ābharaṇāni ca kapparukkhato olambanti. Tathā vīṇāmudiṅgapaṇavasammatāḷasaṅkhavaṃsavetāḷaparivānivallakīpabhutikā tūriyabhaṇḍāpi tato tato olambanti. Tattha ca bahū phalarukkhā kumbhamattāni phalāni phalanti madhurarasāni, yāni paribhuñjitvā te sattāhampi khuppipāsāhi na bādhīyanti. Najjopi tattha suvisuddhajalā supatitthā ramaṇīyā akaddamā vālukatalā nātisītā nāccuṇhā surabhigandhīhi jalajapupphehi sañchannā sabbakālaṃ surabhiṃ vāyantiyo sandanti. Na tattha kaṇṭakatiṇakakkhaḷagacchalatā honti, akaṇṭakā pupphaphalasampannā eva honti. Candananāgarukkhā sayameva rasaṃ paggharanti . Nhāyitukāmā ca nadītitthe ekajjhaṃ vatthābharaṇāni ṭhapetvā nadiṃ otaritvā nhatvā uttiṇṇuttiṇṇā upariṭṭhimaṃ vatthābharaṇaṃ gaṇhanti, na tesaṃ evaṃ hoti ‘‘idaṃ mama, idaṃ parassā’’ti, tato eva na tesaṃ koci viggaho vā vivādo vā. Sattāhikā eva ca nesaṃ kāmaratikīḷā hoti, tato vītarāgā viya vicaranti. Yattha ca rukkhe sayitukāmā honti, tattheva sayanaṃ upalabhanti. Mate ca satte disvā na rodanti, na socanti, tañca maṇḍayitvā nikkhipanti. Tāvadeva ca nesaṃ tathārūpā sakuṇā upagantvā mataṃ dīpantaraṃ nenti. Tasmā susānaṃ vā asuciṭṭhānaṃ vā tattha natthi. Na ca tato matā nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā pettivisayaṃ vā upapajjanti. ‘‘Dhammatāsiddhassa pañcasīlassa ānubhāvena te devaloke nibbattantī’’ti vadanti. Vassasahassameva ca nesaṃ sabbakālaṃ āyuppamāṇaṃ. Sabbametaṃ tesaṃ pañcasīlaṃ viya dhammatāsiddhaṃ evāti veditabbaṃ. Tatthāti tasmiṃ uttarakurudīpe.
ஏககு²ரங் கத்வாதி அனேகஸப²ம்பி ஏகஸப²ங் விய கத்வா, அஸ்ஸங் விய கத்வாதி அத்தோ². ‘‘கா³வி’’ந்தி வத்வா புன ‘‘பஸு’’ந்தி வுத்தத்தா கா³விதோ இதரோ ஸப்³போ³ சதுப்பதோ³ இத⁴ ‘‘பஸூ’’தி அதி⁴ப்பேதோதி ஆஹ ‘‘ட²பெத்வா கா³வி’’ந்தி.
Ekakhuraṃ katvāti anekasaphampi ekasaphaṃ viya katvā, assaṃ viya katvāti attho. ‘‘Gāvi’’nti vatvā puna ‘‘pasu’’nti vuttattā gāvito itaro sabbo catuppado idha ‘‘pasū’’ti adhippetoti āha ‘‘ṭhapetvā gāvi’’nti.
தஸ்ஸாதி க³ப்³பி⁴னித்தி²யா. பிட்டி² ஓனமிதுங் ஸஹதீதி குச்சி²யா க³ருபா⁴ரதாய தேஸங் ஆருள்ஹகாலே பிட்டி² ஓனமதி, தேஸங் நிஸஜ்ஜங் ஸஹதி பல்லங்கே நிஸின்னா விய ஹொந்தி. ஸம்மாதி³ட்டி²கேதி கம்மபத²ஸம்மாதி³ட்டி²யா ஸம்மாதி³ட்டி²கே. எத்தா²தி ஜம்பு³தீ³பே. எத்த² ஹி ஜனபத³வோஹாரோ, ந உத்தரகுரும்ஹி. ததா² ஹி ‘‘பச்சந்திமமிலக்கு²வாஸிகே’’தி ச வுத்தங்.
Tassāti gabbhinitthiyā. Piṭṭhi onamituṃ sahatīti kucchiyā garubhāratāya tesaṃ āruḷhakāle piṭṭhi onamati, tesaṃ nisajjaṃ sahati pallaṅke nisinnā viya honti. Sammādiṭṭhiketi kammapathasammādiṭṭhiyā sammādiṭṭhike. Etthāti jambudīpe. Ettha hi janapadavohāro, na uttarakurumhi. Tathā hi ‘‘paccantimamilakkhuvāsike’’ti ca vuttaṃ.
தஸ்ஸ ரஞ்ஞோதி வெஸ்ஸவணமஹாராஜஸ்ஸ. இதி ஸோ அத்தானமேவ பரங் விய கத்வா வத³தி. ஏஸேவ நயோ பரதோபி. ப³ஹுவித⁴ங் நானாரதனவிசித்தங் நானாஸண்டா²னங் ரதா²தி³ தி³ப்³ப³யானங் உபட்டி²தமேவ ஹோதி ஸுத³ந்தவாஹனயுத்தங், ந நேஸங் யானானங் உபட்டா²பனே உஸ்ஸுக்கங் ஆபஜ்ஜிதப்³ப³ங் அத்தி². ஏதானீதி ஹத்தி²யானாதீ³னி. நேஸந்தி வெஸ்ஸவணபரிசாரிகானங். கப்பிதானி ஹுத்வா உட்டி²தானி ஆருஹிதுங் உபகப்பனயானானி. நிபன்னாபி நிஸின்னாபி விசரந்தி சந்தி³மஸூரியா விய யதா²ஸகங் விமானேஸு.
Tassa raññoti vessavaṇamahārājassa. Iti so attānameva paraṃ viya katvā vadati. Eseva nayo paratopi. Bahuvidhaṃ nānāratanavicittaṃ nānāsaṇṭhānaṃ rathādi dibbayānaṃ upaṭṭhitameva hoti sudantavāhanayuttaṃ, na nesaṃ yānānaṃ upaṭṭhāpane ussukkaṃ āpajjitabbaṃ atthi. Etānīti hatthiyānādīni. Nesanti vessavaṇaparicārikānaṃ. Kappitāni hutvā uṭṭhitāni āruhituṃ upakappanayānāni. Nipannāpi nisinnāpi vicaranti candimasūriyā viya yathāsakaṃ vimānesu.
நக³ரா அஹூதி லிங்க³விபல்லாஸேன வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘நக³ரானி ப⁴விங்ஸூதி அத்தோ²’’தி. ஆடானாடா நாமாதி இத்தி²லிங்க³வஸேன லத்³த⁴னாமங் நக³ரங் ஆஸி.
Nagarāahūti liṅgavipallāsena vuttanti āha ‘‘nagarāni bhaviṃsūti attho’’ti. Āṭānāṭā nāmāti itthiliṅgavasena laddhanāmaṃ nagaraṃ āsi.
தஸ்மிங் ட²த்வாதி தஸ்மிங் பதே³ஸே பரகுஸிடனாடானாமகே நக³ரே ட²த்வா. ததோ உஜுங் உத்தரதி³ஸாயங். ஏதஸ்ஸாதி கஸிவந்தனக³ரஸ்ஸ. அபரபா⁴கே³ அபரகொட்டா²ஸே, பரதோ இச்சேவ அத்தோ².
Tasmiṃ ṭhatvāti tasmiṃ padese parakusiṭanāṭānāmake nagare ṭhatvā. Tato ujuṃ uttaradisāyaṃ. Etassāti kasivantanagarassa. Aparabhāge aparakoṭṭhāse, parato icceva attho.
குவேரோதி தஸ்ஸ புரிமஜாதிஸமுதா³க³தங் நாமந்தி தேனேவ பஸங்கே³ன யேனாயங் ஸம்பத்தி அதி⁴க³தா, தத³ஸ்ஸ புப்³ப³கம்மங் ஆசிக்கி²துங் ‘‘அயங் கிரா’’திஆதி³ வுத்தங். உச்சு²வப்பந்தி உச்சு²ஸஸ்ஸங். அவஸேஸஸாலாஹீதி அவஸேஸயந்தஸாலாஹி, நிஸ்ஸக்கவசனஞ்சேதங். தத்தே²வாதி புஞ்ஞத்த²ங் தி³ன்னஸாலாயமேவ.
Kuveroti tassa purimajātisamudāgataṃ nāmanti teneva pasaṅgena yenāyaṃ sampatti adhigatā, tadassa pubbakammaṃ ācikkhituṃ ‘‘ayaṃ kirā’’tiādi vuttaṃ. Ucchuvappanti ucchusassaṃ. Avasesasālāhīti avasesayantasālāhi, nissakkavacanañcetaṃ. Tatthevāti puññatthaṃ dinnasālāyameva.
படிஏஸந்தோதி பதி பதி அத்தே² ஏஸந்தோ வீமங்ஸந்தோ. ந கேவலங் தே வீமங்ஸந்தி ஏவ, அத² கோ² தமத்த²ங் பதிட்டா²பெந்தீதி ஆஹ ‘‘விஸுங் விஸுங் அத்தே² உபபரிக்க²மானா அனுஸாஸமானா’’தி. யக்க²ரட்டி²காதி யக்க²ரட்டா²தி⁴பதினோ. யக்கா² ச வெஸ்ஸவணஸ்ஸ ரஞ்ஞோ நிவேஸனத்³வாரே நியுத்தா சாதி யக்க²தோ³வாரிகா, தேஸங் யக்க²தோ³வாரிகானங்.
Paṭiesantoti pati pati atthe esanto vīmaṃsanto. Na kevalaṃ te vīmaṃsanti eva, atha kho tamatthaṃ patiṭṭhāpentīti āha ‘‘visuṃ visuṃ atthe upaparikkhamānā anusāsamānā’’ti. Yakkharaṭṭhikāti yakkharaṭṭhādhipatino. Yakkhā ca vessavaṇassa rañño nivesanadvāre niyuttā cāti yakkhadovārikā, tesaṃ yakkhadovārikānaṃ.
யஸ்மா த⁴ரணீபோரக்க²ணிதோ புராணோத³கங் ப⁴ஸ்ஸயந்தங் ஹெட்டா² வுட்டி² ஹுத்வா நிக்க²மதி, தஸ்மா தங் ததோ க³ஹெத்வா மேகே⁴ஹி பவுட்ட²ங் விய ஹோதீதி வுத்தங் ‘‘யதோ பொக்க²ரணிதோ உத³கங் க³ஹெத்வா மேகா⁴ பவஸ்ஸந்தீ’’தி. யதோதி யதோ த⁴ரணீபொக்க²ரணிதோ. ஸபா⁴தி யக்கா²னங் உபட்டா²னஸபா⁴.
Yasmā dharaṇīporakkhaṇito purāṇodakaṃ bhassayantaṃ heṭṭhā vuṭṭhi hutvā nikkhamati, tasmā taṃ tato gahetvā meghehi pavuṭṭhaṃ viya hotīti vuttaṃ ‘‘yato pokkharaṇito udakaṃ gahetvā meghā pavassantī’’ti. Yatoti yato dharaṇīpokkharaṇito. Sabhāti yakkhānaṃ upaṭṭhānasabhā.
தஸ்மிங் டா²னேதி தஸ்ஸா பொக்க²ரணியா தீரே யக்கா²னங் வஸனவனே. ஸதா³ ப²லிதாதி நிச்சகாலங் ஸஞ்ஜாதப²லா. நிச்சபுப்பி²தாதி நிச்சங் ஸஞ்ஜாதபுப்பா². நானாதி³ஜக³ணாயுதாதி நானாவிதே⁴ஹி தி³ஜக³ணேஹி யுத்தா. தேஹி பன ஸகுணஸங்கே⁴ஹி இதோ சிதோ ச ஸம்பதந்தேஹி பரிப்³ப⁴மந்தேஹி யஸ்மா ஸா பொக்க²ரணீ ஆகுலா விய ஹோதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘விவித⁴பக்கி²ஸங்க⁴ஸமாகுலா’’தி. கோஞ்சஸகுணேஹீதி ஸாரஸஸகுந்தேஹி.
Tasmiṃ ṭhāneti tassā pokkharaṇiyā tīre yakkhānaṃ vasanavane. Sadā phalitāti niccakālaṃ sañjātaphalā. Niccapupphitāti niccaṃ sañjātapupphā. Nānādijagaṇāyutāti nānāvidhehi dijagaṇehi yuttā. Tehi pana sakuṇasaṅghehi ito cito ca sampatantehi paribbhamantehi yasmā sā pokkharaṇī ākulā viya hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘vividhapakkhisaṅghasamākulā’’ti. Koñcasakuṇehīti sārasasakuntehi.
‘‘ஏவங் விரவந்தான’’ந்தி இமினா ததா² வஸ்ஸிதவஸேன ‘‘ஜீவஞ்ஜீவகா’’தி அயங் தேஸங் ஸமஞ்ஞாதி த³ஸ்ஸேதி. உட்ட²வசித்தகாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. தேனாஹ ‘‘ஏவங் வஸ்ஸமானா’’தி. பொக்க²ரஸாதகாதி பொக்க²ரஸண்டா²னதாய ‘‘பொக்க²ரஸாதகா’’தி ஏவங் லத்³த⁴னாமா.
‘‘Evaṃ viravantāna’’nti iminā tathā vassitavasena ‘‘jīvañjīvakā’’ti ayaṃ tesaṃ samaññāti dasseti. Uṭṭhavacittakāti etthāpi eseva nayo. Tenāha ‘‘evaṃ vassamānā’’ti. Pokkharasātakāti pokkharasaṇṭhānatāya ‘‘pokkharasātakā’’ti evaṃ laddhanāmā.
ஸப்³ப³காலங் ஸோப⁴தீதி ஸப்³ப³உதூஸு ஸோப⁴தி, ந தஸ்ஸா ஹேமந்தாதி³வஸேன ஸோபா⁴விரதோ அத்தி². ஏவங்பூ⁴தா ச நிச்சங் புப்பி²தஜலஜத²லஜபுப்ப²தாய, ப²லபா⁴ரப⁴ரிதருக்க²பரிவாரிததாய, அட்ட²ங்க³ஸமன்னாக³தஸலிலதாய ச நிரந்தரங் ஸோப⁴தி.
Sabbakālaṃsobhatīti sabbautūsu sobhati, na tassā hemantādivasena sobhāvirato atthi. Evaṃbhūtā ca niccaṃ pupphitajalajathalajapupphatāya, phalabhārabharitarukkhaparivāritatāya, aṭṭhaṅgasamannāgatasalilatāya ca nirantaraṃ sobhati.
282. பரிகம்மந்தி புப்³பு³பசாரங். பரிஸோதெ⁴த்வாதி ஏகக்க²ரஸ்ஸாபி அவிராத⁴னவஸேன ஆசரியஸந்திகே ஸப்³ப³ங் ஸோதெ⁴த்வா. ஸுட்டு² உக்³க³ஹிதாதி பரிமண்ட³லபத³ப்³யஞ்ஜனாய போரியா வாசாய விஸ்ஸட்டா²ய அனேலக³ளாய அத்த²ஸ்ஸ விஞ்ஞாபனீயா ஸம்மதே³வ உக்³க³ஹிதா. ததா² ஹி ‘‘அத்த²ஞ்ச ப்³யஞ்ஜனஞ்ச பரிஸோதெ⁴த்வா’’தி வுத்தங். அத்த²ங் ஜானதோ ஏவ ஹி ப்³யஞ்ஜனங் பரிஸுஜ்ஜ²தி, நோ அஜானதோ. பத³ப்³யஞ்ஜனானீதி பத³ஞ்சேவ ப்³யஞ்ஜனஞ்ச அஹாபெத்வா. ஏவஞ்ஹி பரிபுண்ணா நாம ஹோதீதி. விஸங்வாதெ³த்வாதி அஞ்ஞதா² கத்வா. தேஜவந்தங் ந ஹோதி விரஜ்ஜ²னதோ சேவ விம்ஹயத்த²பா⁴வதோ ச. ஸப்³ப³ஸோதி அனவஸேஸதோ ஆதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானதோ. தேஜவந்தங் ஹோதீதி ஸபா⁴வனிருத்திங் அவிராதெ⁴த்வா ஸுப்பவத்திபா⁴வேன ஸாத⁴னதோ. ஏவங் பயோக³விபத்திங் பஹாய பயோக³ஸம்பத்தியா ஸதி பரித்தஸ்ஸ அத்த²ஸாத⁴கதங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி அஜ்ஜா²ஸயவிபத்திங் பஹாய அஜ்ஜா²ஸயஸம்பத்தியா அத்த²ஸாத⁴கதங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘லாப⁴ஹேதூ’’திஆதி³ வுத்தங். இத³ங் பரித்தப⁴ணனங் ஸத்தானங் அனத்த²படிபா³ஹனஹேதூதி தஸ்ஸ ஞாணகருணாபுப்³ப³கதா நிஸ்ஸரணபக்கோ². மெத்தங் புரேசாரிகங் கத்வாதி மெத்தாமனஸிகாரேன ஸத்தேஸு ஹிதப²ரணங் புரக்க²த்வா.
282.Parikammanti pubbupacāraṃ. Parisodhetvāti ekakkharassāpi avirādhanavasena ācariyasantike sabbaṃ sodhetvā. Suṭṭhu uggahitāti parimaṇḍalapadabyañjanāya poriyā vācāya vissaṭṭhāya anelagaḷāya atthassa viññāpanīyā sammadeva uggahitā. Tathā hi ‘‘atthañca byañjanañca parisodhetvā’’ti vuttaṃ. Atthaṃ jānato eva hi byañjanaṃ parisujjhati, no ajānato. Padabyañjanānīti padañceva byañjanañca ahāpetvā. Evañhi paripuṇṇā nāma hotīti. Visaṃvādetvāti aññathā katvā. Tejavantaṃ na hoti virajjhanato ceva vimhayatthabhāvato ca. Sabbasoti anavasesato ādimajjhapariyosānato. Tejavantaṃ hotīti sabhāvaniruttiṃ avirādhetvā suppavattibhāvena sādhanato. Evaṃ payogavipattiṃ pahāya payogasampattiyā sati parittassa atthasādhakataṃ dassetvā idāni ajjhāsayavipattiṃ pahāya ajjhāsayasampattiyā atthasādhakataṃ dassetuṃ ‘‘lābhahetū’’tiādi vuttaṃ. Idaṃ parittabhaṇanaṃ sattānaṃ anatthapaṭibāhanahetūti tassa ñāṇakaruṇāpubbakatā nissaraṇapakkho. Mettaṃ purecārikaṃ katvāti mettāmanasikārena sattesu hitapharaṇaṃ purakkhatvā.
‘‘வத்து²ங் வா’’திஆதி³ புப்³பே³ சதுபரிஸமஜ்ஜே² கதாய ஸாத⁴னாய ப⁴க³வதோ பவேத³னங். க⁴ரவத்து²ந்தி வஸனகே³ஹங். நிப³த்³த⁴வாஸந்தி பரகே³ஹேபி நேவாஸிகபா⁴வேன வாஸங் ந லபெ⁴ய்ய, யங் பன மஹாராஜானங், யக்க²ஸேனாபதீனஞ்ச அஜானந்தானங்யேவ கதா³சி வஸித்வா க³மனங், தங் அப்பமாணந்தி அதி⁴ப்பாயோ. ஸமிதிந்தி யக்கா²தி³ஸமாக³மங். காமங் பாளியங் ‘‘ந மே ஸோ’’தி ஆக³தங், இதரேஸம்பி பன மஹாராஜானமத்தனா ஏகஜ்ஜா²ஸயதாய தேஸம்பி அஜ்ஜா²ஸயங் ஹத³யே ட²பெத்வா வெஸ்ஸவணோ ததா² அவோச. கஞ்ஞங் அனு அனு வஹிதுங் அயுத்தோ அனாவய்ஹோ, ஸப்³ப³காலங் கஞ்ஞங் லத்³து⁴ங் அயுத்தோதி அத்தோ², தங் அனாவய்ஹங். தேனாஹ ‘‘ந ஆவாஹயுத்த’’ந்தி. ந விவய்ஹந்தி அவிவய்ஹங், கஞ்ஞங் க³ஹேதுமயுத்தந்தி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ந விவாஹயுத்த’’ந்தி. ஆஹிதோ அஹங்மானோ எத்தா²தி அத்தா, அத்தபா⁴வோ. அத்தா விஸயபூ⁴தோ ஏதாஸங் அத்தீ²தி அத்தா, பரிபா⁴ஸா, தாஹி. பரியத்தங் கத்வா வசனேன பரிபுண்ணாஹி. யதா² யக்கா² அக்கோஸிதப்³பா³, ஏவங் பவத்தா அக்கோஸா யக்க²அக்கோஸா நாம, தேஹி. தே பன ‘‘களாரக்கி² களாரத³ந்தா காளவண்ணா’’தி ஏவங் ஆத³யோ.
‘‘Vatthuṃ vā’’tiādi pubbe catuparisamajjhe katāya sādhanāya bhagavato pavedanaṃ. Gharavatthunti vasanagehaṃ. Nibaddhavāsanti paragehepi nevāsikabhāvena vāsaṃ na labheyya, yaṃ pana mahārājānaṃ, yakkhasenāpatīnañca ajānantānaṃyeva kadāci vasitvā gamanaṃ, taṃ appamāṇanti adhippāyo. Samitinti yakkhādisamāgamaṃ. Kāmaṃ pāḷiyaṃ ‘‘na me so’’ti āgataṃ, itaresampi pana mahārājānamattanā ekajjhāsayatāya tesampi ajjhāsayaṃ hadaye ṭhapetvā vessavaṇo tathā avoca. Kaññaṃ anu anu vahituṃ ayutto anāvayho, sabbakālaṃ kaññaṃ laddhuṃ ayuttoti attho, taṃ anāvayhaṃ. Tenāha ‘‘na āvāhayutta’’nti. Na vivayhanti avivayhaṃ, kaññaṃ gahetumayuttanti attho. Tenāha ‘‘na vivāhayutta’’nti. Āhito ahaṃmāno etthāti attā, attabhāvo. Attā visayabhūto etāsaṃ atthīti attā, paribhāsā, tāhi. Pariyattaṃ katvā vacanena paripuṇṇāhi. Yathā yakkhā akkositabbā, evaṃ pavattā akkosā yakkhaakkosā nāma, tehi. Te pana ‘‘kaḷārakkhi kaḷāradantā kāḷavaṇṇā’’ti evaṃ ādayo.
விருத்³தா⁴தி விருஜ்ஜ²னகா பரேஹி விரோதி⁴னோ. ரப⁴ஸாதி ஸாரம்ப⁴காதி அதி⁴ப்பாயோ. தேனாஹ ‘‘கரணுத்தரியா’’தி. ரப⁴ஸாதி வா ஸாஹஸிகா. ஸாமினோ மனஸோ அஸ்ஸவாதி மனஸ்ஸா, கிங்கரா. யே ஹி ‘‘கிங் கரோமி ப⁴த்³த³ந்தே’’தி ஸாமிகஸ்ஸ வஸே வத்தந்தி, தே ஏவங் வுச்சந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘யக்க²ஸேனாபதீனங் யே மனஸ்ஸா, தேஸ’’ந்தி. ஆணாய அவரோதி⁴துபசாரா அவருத்³தா⁴, தே பன ஆணாவதோ பச்சத்தி²கா நாம ஹொந்தீதி ‘‘பச்சாமித்தா வேரினோ’’தி வுத்தங். உஜ்ஜா²பேதப்³ப³ந்தி ஹெட்டா² கத்வா சிந்தாபேதப்³ப³ங், தங் பன உஜ்ஜா²பனங் தேஸங் நீசகிரியாய ஜானாபனங் ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஜானாபேதப்³பா³’’தி.
Viruddhāti virujjhanakā parehi virodhino. Rabhasāti sārambhakāti adhippāyo. Tenāha ‘‘karaṇuttariyā’’ti. Rabhasāti vā sāhasikā. Sāmino manaso assavāti manassā, kiṅkarā. Ye hi ‘‘kiṃ karomi bhaddante’’ti sāmikassa vase vattanti, te evaṃ vuccanti. Tena vuttaṃ ‘‘yakkhasenāpatīnaṃ ye manassā, tesa’’nti. Āṇāya avarodhitupacārā avaruddhā, te pana āṇāvato paccatthikā nāma hontīti ‘‘paccāmittā verino’’ti vuttaṃ. Ujjhāpetabbanti heṭṭhā katvā cintāpetabbaṃ, taṃ pana ujjhāpanaṃ tesaṃ nīcakiriyāya jānāpanaṃ hotīti āha ‘‘jānāpetabbā’’ti.
பரித்தபரிகம்மகதா²வண்ணனா
Parittaparikammakathāvaṇṇanā
பரித்தஸ்ஸ பரிகம்மங் கதே²தப்³ப³ந்தி ஆடானாடியபரித்தஸ்ஸ பரிகம்மங் புப்³பு³பசாரட்டா²னியங் மெத்தஸுத்தாதி³ கதே²தப்³ப³ங். ஏவஞ்ஹி தங் லத்³தா⁴ஸேவனங் ஹுத்வா தேஜவந்தங் ஹோதி. தேனாஹ ‘‘பட²மமேவ ஹீ’’திஆதி³. பிட்ட²ங் வா மங்ஸங் வாதி வா-ஸத்³தோ³ அனியமத்தோ², தேன மச்ச²க⁴தஸூபாதி³ங் ஸங்க³ண்ஹாதி. ஓதாரங் லப⁴ந்தி அத்தனா பியாயிதப்³ப³ஆஹாரவஸேன பியாயிதப்³ப³ட்டா²னவஸேன ச. ‘‘பரித்த…பே॰… நிஸீதி³தப்³ப³’’ந்தி இமினாவ பரித்தகாரகஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ பரிஸுத்³தி⁴பி இச்சி²தப்³பா³தி த³ஸ்ஸேதி.
Parittassa parikammaṃ kathetabbanti āṭānāṭiyaparittassa parikammaṃ pubbupacāraṭṭhāniyaṃ mettasuttādi kathetabbaṃ. Evañhi taṃ laddhāsevanaṃ hutvā tejavantaṃ hoti. Tenāha ‘‘paṭhamameva hī’’tiādi. Piṭṭhaṃ vā maṃsaṃ vāti vā-saddo aniyamattho, tena macchaghatasūpādiṃ saṅgaṇhāti. Otāraṃ labhanti attanā piyāyitabbaāhāravasena piyāyitabbaṭṭhānavasena ca. ‘‘Paritta…pe… nisīditabba’’nti imināva parittakārakassa bhikkhuno parisuddhipi icchitabbāti dasseti.
‘‘பரித்தகாரகோ…பே॰… ஸம்பரிவாரிதேனா’’தி இத³ங் பரித்தகரணே பா³ஹிரரக்கா²ஸங்விதா⁴னங். ‘‘மெத்தசித்தங் …பே॰… காதப்³ப³’’ந்தி இத³ங் அப்³ப⁴ந்தரரக்கா² உப⁴யதோ ரக்கா²ஸங்விதா⁴னங். ஏவஞ்ஹி அமனுஸ்ஸா பரித்தகரணஸ்ஸ அந்தராயங் காதுங் ந விஸஹந்தி. மங்க³லகதா² வத்தப்³பா³ புப்³பு³பசாரவஸேன. ஸப்³ப³ஸன்னிபாதோதி தஸ்மிங் விஹாரே, தஸ்மிங் வா கா³மகெ²த்தே ஸப்³பே³ஸங் பி⁴க்கூ²னங் ஸன்னிபாதோ. கோ⁴ஸேதப்³போ³,‘‘சேதியங்க³ணே ஸப்³பே³ஹி ஸன்னிபதிதப்³ப³’’ந்தி. அனாக³ந்துங் நாம ந லப்³ப⁴தி அமனுஸ்ஸேன பு³த்³தா⁴ணாப⁴யேன, ராஜாணாப⁴யேன ச. க³ஹிதகாபதே³ஸேன அமனுஸ்ஸோவ புச்சி²தோ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘அமனுஸ்ஸக்³க³ஹிதகோ ‘த்வங் கோ நாமா’தி புச்சி²தப்³போ³’’தி. மாலாக³ந்தா⁴தீ³ஸு பூஜனத்த²ங் வினியுஞ்ஜியமானேஸு. பத்தீதி துய்ஹங் பத்திதா³னங். பிண்ட³பாதே பத்தீதி பிண்ட³பாதே தி³ய்யமானே பத்திதா³னங். தே³வதானந்தி யக்க²ஸேனாபதீனங். பரித்தங் ப⁴ணிதப்³ப³ந்தி எத்தா²பி ‘‘மெத்தசித்தங் புரேசாரிகங் கத்வா’’தி ச ‘‘மங்க³லகதா² வத்தப்³பா³’’தி ச ‘‘விஹாரஸ்ஸ உபவனே’’தி ஏவமாதி³ ச ஸப்³ப³ங் கி³ஹீனங் பரித்தகரணே வுத்தங் பரிகம்மங் காதப்³ப³மேவ.
‘‘Parittakārako…pe… samparivāritenā’’ti idaṃ parittakaraṇe bāhirarakkhāsaṃvidhānaṃ. ‘‘Mettacittaṃ …pe… kātabba’’nti idaṃ abbhantararakkhā ubhayato rakkhāsaṃvidhānaṃ. Evañhi amanussā parittakaraṇassa antarāyaṃ kātuṃ na visahanti. Maṅgalakathā vattabbā pubbupacāravasena. Sabbasannipātoti tasmiṃ vihāre, tasmiṃ vā gāmakhette sabbesaṃ bhikkhūnaṃ sannipāto. Ghosetabbo,‘‘cetiyaṅgaṇe sabbehi sannipatitabba’’nti. Anāgantuṃ nāma na labbhati amanussena buddhāṇābhayena, rājāṇābhayena ca. Gahitakāpadesena amanussova pucchito hotīti āha ‘‘amanussaggahitako ‘tvaṃ ko nāmā’ti pucchitabbo’’ti. Mālāgandhādīsu pūjanatthaṃ viniyuñjiyamānesu. Pattīti tuyhaṃ pattidānaṃ. Piṇḍapāte pattīti piṇḍapāte diyyamāne pattidānaṃ. Devatānanti yakkhasenāpatīnaṃ. Parittaṃ bhaṇitabbanti etthāpi ‘‘mettacittaṃ purecārikaṃ katvā’’ti ca ‘‘maṅgalakathā vattabbā’’ti ca ‘‘vihārassa upavane’’ti evamādi ca sabbaṃ gihīnaṃ parittakaraṇe vuttaṃ parikammaṃ kātabbameva.
ஸரீரே அதி⁴முச்சதீதி ஸரீரங் அனுபவிஸித்வா விய ஆவிஸந்தோ யதா² க³ஹிதகஸ்ஸ வஸேன ந வத்ததி, அத்தனோ ஏவ வஸேன வத்ததி, ஏவங் அதி⁴முச்சதி அதி⁴ட்ட²ஹித்வா திட்ட²தி. தேனாஹ ‘‘ஆவிஸதீதி தஸ்ஸேவ வேவசன’’ந்தி. லக்³க³தீதி தத்தே²வ லக்³கோ³ அல்லீனோ ஹோதி. தேனாஹ ‘‘ந அபேதீ’’தி. ரோக³ங் வட்³டெ⁴ந்தோதி தா⁴தூனங் ஸமபா⁴வேன வத்திதுங் அப்பதா³னவஸேன உப்பன்னங் ரோக³ங் வட்³டெ⁴ந்தோ. தா⁴தூனங் விஸமபா⁴வாபத்தியா ச ஆஹாரஸ்ஸ ச அருச்சனேன க³ஹிதகஸ்ஸ ஸரீரே லோஹிதங் ஸுஸ்ஸதி, மங்ஸங் மிலாயதி, தங் பனஸ்ஸ யக்கோ² தா⁴துக்கோ²ப⁴னிமித்ததாய கரொந்தோ விய ஹோதீதி வுத்தங் ‘‘அப்பமங்ஸலோஹிதங் கரொந்தோ’’தி.
Sarīre adhimuccatīti sarīraṃ anupavisitvā viya āvisanto yathā gahitakassa vasena na vattati, attano eva vasena vattati, evaṃ adhimuccati adhiṭṭhahitvā tiṭṭhati. Tenāha ‘‘āvisatītitasseva vevacana’’nti. Laggatīti tattheva laggo allīno hoti. Tenāha ‘‘na apetī’’ti. Rogaṃvaḍḍhentoti dhātūnaṃ samabhāvena vattituṃ appadānavasena uppannaṃ rogaṃ vaḍḍhento. Dhātūnaṃ visamabhāvāpattiyā ca āhārassa ca aruccanena gahitakassa sarīre lohitaṃ sussati, maṃsaṃ milāyati, taṃ panassa yakkho dhātukkhobhanimittatāya karonto viya hotīti vuttaṃ ‘‘appamaṃsalohitaṃ karonto’’ti.
283. தேஸங் நாமானி இந்தா³தி³னாமபா⁴வேன வோஹரிதப்³ப³தோ. ததோதி ததோ ஆரோசனதோ பரங். தேதி யக்க²ஸேனாபதயோ. ஓகாஸோ ந ப⁴விஸ்ஸதீதி பி⁴க்கு²பி⁴க்கு²னியோ, உபாஸகஉபாஸிகாயோ விஹேடே²துங் அவஸரோ ந ப⁴விஸ்ஸதி ஸம்மதே³வ ஆரக்கா²ய விஹிதத்தாதி.
283.Tesaṃ nāmāni indādināmabhāvena voharitabbato. Tatoti tato ārocanato paraṃ. Teti yakkhasenāpatayo. Okāso na bhavissatīti bhikkhubhikkhuniyo, upāsakaupāsikāyo viheṭhetuṃ avasaro na bhavissati sammadeva ārakkhāya vihitattāti.
ஆடானாடியஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா.
Āṭānāṭiyasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 9. ஆடானாடியஸுத்தங் • 9. Āṭānāṭiyasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 9. ஆடானாடியஸுத்தவண்ணனா • 9. Āṭānāṭiyasuttavaṇṇanā
