| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
१५. छत्तवग्गो
15. Chattavaggo
१. अतिछत्तियत्थेरअपदानवण्णना
1. Atichattiyattheraapadānavaṇṇanā
परिनिब्बुते भगवतीतिआदिकं आयस्मतो अतिछत्तियत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो अत्थदस्सिस्स भगवतो काले एकस्मिं कुलगेहे निब्बत्तो धरमानस्स भगवतो अदिट्ठत्ता परिनिब्बुतकाले ‘‘अहो मम परिहानी’’ति चिन्तेत्वा ‘‘मम जातिं सफलं करिस्सामी’’ति कतसन्निट्ठानो छत्ताधिछत्तं कारेत्वा तस्स भगवतो सरीरधातुं निहितधातुगब्भं पूजेसि। अपरभागे पुप्फच्छत्तं कारेत्वा तमेव धातुगब्भं पूजेसि। सो तेनेव पुञ्ञेन देवमनुस्सेसु संसरन्तो उभयसम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे गहपतिकुले निब्बत्तो विञ्ञुतं पत्तो सत्थरि पसन्नो पब्बजित्वा कम्मट्ठानं गहेत्वा वायमन्तो नचिरस्सेव अरहत्तं पापुणि।
Parinibbutebhagavatītiādikaṃ āyasmato atichattiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto atthadassissa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto dharamānassa bhagavato adiṭṭhattā parinibbutakāle ‘‘aho mama parihānī’’ti cintetvā ‘‘mama jātiṃ saphalaṃ karissāmī’’ti katasanniṭṭhāno chattādhichattaṃ kāretvā tassa bhagavato sarīradhātuṃ nihitadhātugabbhaṃ pūjesi. Aparabhāge pupphacchattaṃ kāretvā tameva dhātugabbhaṃ pūjesi. So teneva puññena devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde gahapatikule nibbatto viññutaṃ patto satthari pasanno pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā vāyamanto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi.
१. सो अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो परिनिब्बुते भगवतीतिआदिमाह। तत्थ छत्तातिछत्तन्ति छादियति संवरियति आतपादिन्ति छत्तं, छत्तस्स अतिछत्तं छत्तस्स उपरि कतछत्तं छत्तातिछत्तं, छत्तस्स उपरूपरि छत्तन्ति अत्थो। थूपम्हि अभिरोपयिन्ति थूपियति रासिकरीयतीति थूपो, अथ वा थूपति थिरभावेन वुद्धिं विरूळ्हिं वेपुल्लं आपज्जमानो पतिट्ठातीति थूपो, तस्मिं थूपम्हि मया कारितं छत्तं उपरूपरि ठपनवसेन अभि विसेसेन आरोपयिं पूजेसिन्ति अत्थो।
1. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento parinibbute bhagavatītiādimāha. Tattha chattātichattanti chādiyati saṃvariyati ātapādinti chattaṃ, chattassa atichattaṃ chattassa upari katachattaṃ chattātichattaṃ, chattassa uparūpari chattanti attho. Thūpamhi abhiropayinti thūpiyati rāsikarīyatīti thūpo, atha vā thūpati thirabhāvena vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjamāno patiṭṭhātīti thūpo, tasmiṃ thūpamhi mayā kāritaṃ chattaṃ uparūpari ṭhapanavasena abhi visesena āropayiṃ pūjesinti attho.
२. पुप्फच्छदनं कत्वानाति विकसितेहि सुगन्धेहि अनेकेहि फुप्फेहि छदनं छत्तुपरि वितानं कत्वा पूजेसिन्ति अत्थो। सेसं सब्बत्थ उत्तानत्थमेवाति।
2.Pupphacchadanaṃ katvānāti vikasitehi sugandhehi anekehi phupphehi chadanaṃ chattupari vitānaṃ katvā pūjesinti attho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
अतिछत्तियत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Atichattiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / १. अतिछत्तियत्थेरअपदानं • 1. Atichattiyattheraapadānaṃ
