| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
7. අත්‌තාදානඅඞ්‌ගකථා
7. Attādānaaṅgakathā
398. අත්‌තාදානං ආදාතුකාමෙනාති එත්‌ථ කිං අත්‌තාදානන්‌ති ආහ ‘‘සාසනං සොධෙතුකාමො’’තිආදි. ඉමිනා පරං චොදෙතුං අත්‌තනා ආදාතබ්‌බං අධිකරණං අත්‌තාදානන්‌ති වුච්‌චතීති දස්‌සෙති. අකාලො ඉමං අත්‌තාදානං ආදාතුන්‌ති එත්‌ථ අකාලං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘රාජභය’’න්‌තිආදි. තත්‌ථ වස්‌සාරත්‌තොති වස්‌සකාලො. සො හි වස්‌සො අතිවිය රඤ්‌ජති එත්‌ථ කාලෙති වස්‌සාරත්‌තොති වුච්‌චති. වස්‌සාරත්‌තොපි අධිකරණවූපසමත්‌ථං ලජ්‌ජිපරිසාය දූරතො ආනයනස්‌ස දුක්‌කරත්‌තා අකාලො නාම. ඉතීති අයං රාජභයාදිකාලොති අත්‌ථො. විපරීතොති රාජභයාදීනං අභාවකාලො.
398.Attādānaṃ ādātukāmenāti ettha kiṃ attādānanti āha ‘‘sāsanaṃ sodhetukāmo’’tiādi. Iminā paraṃ codetuṃ attanā ādātabbaṃ adhikaraṇaṃ attādānanti vuccatīti dasseti. Akāloimaṃ attādānaṃ ādātunti ettha akālaṃ dassento āha ‘‘rājabhaya’’ntiādi. Tattha vassārattoti vassakālo. So hi vasso ativiya rañjati ettha kāleti vassārattoti vuccati. Vassārattopi adhikaraṇavūpasamatthaṃ lajjiparisāya dūrato ānayanassa dukkarattā akālo nāma. Itīti ayaṃ rājabhayādikāloti attho. Viparītoti rājabhayādīnaṃ abhāvakālo.
අභූතං ඉදං අත්‌තාදානන්‌ති එත්‌ථ අභූතසද්‌දො අවිජ්‌ජමානපරියායොති ආහ ‘‘අසන්‌තමිද’’න්‌ති, ඉදං අත්‌තාදානං අවිජ්‌ජමානන්‌ති අත්‌ථො. මයා ගහිතොති සම්‌බන්‌ධො. සීලවා පුග්‌ගලොති යොජනා. යන්‌ති අත්‌තාදානං සංවත්‌තතීති සම්‌බන්‌ධො. ඉදන්‌ති අත්‌තාදානං.
Abhūtaṃ idaṃ attādānanti ettha abhūtasaddo avijjamānapariyāyoti āha ‘‘asantamida’’nti, idaṃ attādānaṃ avijjamānanti attho. Mayā gahitoti sambandho. Sīlavā puggaloti yojanā. Yanti attādānaṃ saṃvattatīti sambandho. Idanti attādānaṃ.
න ලභිස්‌සාමි සන්‌දිට්‌ඨෙ, ලභිස්‌සාමි සන්‌දිට්‌ඨෙති එත්‌ථ ‘‘න ලභිස්‌සාමි, ලභිස්‌සාමී’’ති ඉදං කිං සන්‌ධාය වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘අප්‌පෙකදා හී’’තිආදි. තත්‌ථ අප්‌පෙකදාති අපි එකදා. හිසද්‌දො විත්‌ථාරජොතකො. එවරූපාති සන්‌දිට්‌ඨසම්‌භත්‌තසභාවා. තන්‌ති උපත්‌ථම්‌භකභික්‌ඛුලභනං සන්‌ධායාති සම්‌බන්‌ධො. ‘‘න ලභිස්‌සාමී’’ති ඉදං වචනං වුත්‌තන්‌ති සම්‌බන්‌ධො.
Na labhissāmi sandiṭṭhe, labhissāmi sandiṭṭheti ettha ‘‘na labhissāmi, labhissāmī’’ti idaṃ kiṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘appekadā hī’’tiādi. Tattha appekadāti api ekadā. Hisaddo vitthārajotako. Evarūpāti sandiṭṭhasambhattasabhāvā. Tanti upatthambhakabhikkhulabhanaṃ sandhāyāti sambandho. ‘‘Na labhissāmī’’ti idaṃ vacanaṃ vuttanti sambandho.
කොසම්‌බකානං භණ්‌ඩනාදි භවති විය භණ්‌ඩනාදි භවිස්‌සතීති යොජනා. පච්‌ඡාපි අවිප්‌පටිසාරකරං භවිස්‌සතීති එත්‌ථ කෙසං අවිප්‌පටිසාරකරං භවති විය පඤ්‌චඞ්‌ගසම්‌පන්‌නාගතං අත්‌තාදානං ආදියතො පච්‌ඡාපි අවිප්‌පටිසාරකරං භවතීති ආහ ‘‘සුභද්‌දං වුඩ්‌ඪපබ්‌බජිත’’න්‌තිආදි. තත්‌ථ පඤ්‌චසතිකසඞ්‌ගීතින්‌ති පඤ්‌චසතෙහි මහාකස්‌සපාදීහි කත්‌තබ්‌බං සඞ්‌ගීතිං. මහාකස්‌සපත්‌ථෙරස්‌ස පච්‌ඡා සමනුස්‌සරණකරං හොති ඉව හොතීති යොජනා. එසෙව නයො සෙසෙසුපි. සමනුස්‌සරණකරන්‌ති සම්‌මොදවසෙන පුනප්‌පුනං අනුස්‌සරණස්‌ස කරං. ඉමිනා ‘‘අවිප්‌පටිසාරකර’’න්‌ති පදස්‌ස අත්‌ථං දස්‌සෙති. පච්‌ඡාපීති එත්‌ථ පිසද්‌දස්‌ස අවුත්‌තසම්‌පිණ්‌ඩනත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘සාසනස්‌ස චා’’තිආදි. තත්‌ථ සාසනස්‌ස ච සස්‌සිරිකතායාති සම්‌බන්‌ධො. විගතඋපක්‌කිලෙසචන්‌දිමසූරියානං විය සාසනස්‌ස ච සස්‌සිරිකතාය සංවත්‌තතීති අධිප්‌පායො.
Kosambakānaṃ bhaṇḍanādi bhavati viya bhaṇḍanādi bhavissatīti yojanā. Pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavissatīti ettha kesaṃ avippaṭisārakaraṃ bhavati viya pañcaṅgasampannāgataṃ attādānaṃ ādiyato pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavatīti āha ‘‘subhaddaṃ vuḍḍhapabbajita’’ntiādi. Tattha pañcasatikasaṅgītinti pañcasatehi mahākassapādīhi kattabbaṃ saṅgītiṃ. Mahākassapattherassa pacchā samanussaraṇakaraṃ hoti iva hotīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Samanussaraṇakaranti sammodavasena punappunaṃ anussaraṇassa karaṃ. Iminā ‘‘avippaṭisārakara’’nti padassa atthaṃ dasseti. Pacchāpīti ettha pisaddassa avuttasampiṇḍanatthaṃ dassento āha ‘‘sāsanassa cā’’tiādi. Tattha sāsanassa ca sassirikatāyāti sambandho. Vigataupakkilesacandimasūriyānaṃ viya sāsanassa ca sassirikatāya saṃvattatīti adhippāyo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / 7. අත්‌තාදානඅඞ්‌ගං • 7. Attādānaaṅgaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / අත්‌තාදානඅඞ්‌ගකථා • Attādānaaṅgakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අත්‌තාදානඅඞ්‌ගකථාවණ්‌ණනා • Attādānaaṅgakathāvaṇṇanā
