| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi |
៥. អត្តាទានវគ្គោ
5. Attādānavaggo
៤៣៦. 1 ‘‘ចោទកេន, ភន្តេ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន កតិ ធម្មេ អជ្ឈត្តំ បច្ចវេក្ខិត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ’’តិ? ‘‘ចោទកេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន បញ្ច ធម្មេ អជ្ឈត្តំ បច្ចវេក្ខិត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ។ កតមេ បញ្ច? ចោទកេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឯវំ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – បរិសុទ្ធកាយសមាចារោ នុ ខោម្ហិ, បរិសុទ្ធេនម្ហិ កាយសមាចារេន សមន្នាគតោ អច្ឆិទ្ទេន អប្បដិមំសេន, សំវិជ្ជតិ នុ ខោ មេ ឯសោ ធម្មោ ឧទាហុ នោ’’តិ។ នោ ចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ បរិសុទ្ធកាយសមាចារោ ហោតិ, បរិសុទ្ធេន កាយសមាចារេន សមន្នាគតោ អច្ឆិទ្ទេន អប្បដិមំសេន, តស្ស ភវន្តិ វត្តារោ – ‘ឥង្ឃ, តាវ អាយស្មា កាយិកំ សិក្ខស្សូ’តិ ឥតិស្ស ភវន្តិ វត្តារោ។
436.2 ‘‘Codakena, bhante, bhikkhunā paraṃ codetukāmena kati dhamme ajjhattaṃ paccavekkhitvā paro codetabbo’’ti? ‘‘Codakenupāli, bhikkhunā paraṃ codetukāmena pañca dhamme ajjhattaṃ paccavekkhitvā paro codetabbo. Katame pañca? Codakenupāli, bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – parisuddhakāyasamācāro nu khomhi, parisuddhenamhi kāyasamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’’ti. No ce, upāli, bhikkhu parisuddhakāyasamācāro hoti, parisuddhena kāyasamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha, tāva āyasmā kāyikaṃ sikkhassū’ti itissa bhavanti vattāro.
‘‘បុន ចបរំ, ឧបាលិ, ចោទកេន ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឯវំ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘បរិសុទ្ធវចីសមាចារោ នុ ខោម្ហិ, បរិសុទ្ធេនម្ហិ វចីសមាចារេន សមន្នាគតោ អច្ឆិទ្ទេន អប្បដិមំសេន, សំវិជ្ជតិ នុ ខោ មេ ឯសោ ធម្មោ ឧទាហុ នោ’តិ។ នោ ចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ បរិសុទ្ធវចីសមាចារោ ហោតិ, បរិសុទ្ធេន វចីសមាចារេន សមន្នាគតោ អច្ឆិទ្ទេន អប្បដិមំសេន, តស្ស ភវន្តិ វត្តារោ – ‘ឥង្ឃ, តាវ អាយស្មា វាចសិកំ សិក្ខស្សូ’តិ ឥតិស្ស ភវន្តិ វត្តារោ។
‘‘Puna caparaṃ, upāli, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘parisuddhavacīsamācāro nu khomhi, parisuddhenamhi vacīsamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti. No ce, upāli, bhikkhu parisuddhavacīsamācāro hoti, parisuddhena vacīsamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha, tāva āyasmā vācasikaṃ sikkhassū’ti itissa bhavanti vattāro.
‘‘បុន ចបរំ, ឧបាលិ, ចោទកេន ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឯវំ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘មេត្តំ នុ ខោ មេ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ សព្រហ្មចារីសុ អនាឃាតំ, សំវិជ្ជតិ នុ ខោ មេ ឯសោ ធម្មោ ឧទាហុ នោ’តិ។ នោ ចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុនោ មេត្តំ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ ហោតិ សព្រហ្មចារីសុ អនាឃាតំ, តស្ស ភវន្តិ វត្តារោ – ‘ឥង្ឃ, តាវ អាយស្មា សព្រហ្មចារីសុ មេត្តំ ចិត្តំ ឧបដ្ឋាបេហី’តិ ឥតិស្ស ភវន្តិ វត្តារោ។
‘‘Puna caparaṃ, upāli, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘mettaṃ nu kho me cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ sabrahmacārīsu anāghātaṃ, saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti. No ce, upāli, bhikkhuno mettaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu anāghātaṃ, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha, tāva āyasmā sabrahmacārīsu mettaṃ cittaṃ upaṭṭhāpehī’ti itissa bhavanti vattāro.
‘‘បុន ចបរំ, ឧបាលិ, ចោទកេន ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឯវំ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘ពហុស្សុតោ នុ ខោម្ហិ សុតធរោ សុតសន្និចយោ, យេ តេ ធម្មា អាទិកល្យាណា មជ្ឈេកល្យាណា បរិយោសានកល្យាណា សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ អភិវទន្តិ, តថារូបា មេ ធម្មា ពហុស្សុតា ហោន្តិ ធាតា វចសា បរិចិតា មនសានុបេក្ខិតា ទិដ្ឋិយា សុប្បដិវិទ្ធា, សំវិជ្ជតិ នុ ខោ មេ ឯសោ ធម្មោ ឧទាហុ នោ’តិ។ នោ ចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ ពហុស្សុតោ ហោតិ សុតធរោ សុតសន្និចយោ, យេ តេ ធម្មា អាទិកល្យាណា មជ្ឈេកល្យាណា បរិយោសានកល្យាណា សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ អភិវទន្តិ, តថារូបស្ស ធម្មា ន ពហុស្សុតា ហោន្តិ ធាតា វចសា បរិចិតា មនសានុបេក្ខិតា ទិដ្ឋិយា សុប្បដិវិទ្ធា, តស្ស ភវន្តិ វត្តារោ – ‘ឥង្ឃ, តាវ អាយស្មា អាគមំ បរិយាបុណស្សូ’តិ ឥតិស្ស ភវន្តិ វត្តារោ។
‘‘Puna caparaṃ, upāli, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘bahussuto nu khomhi sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpā me dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā, saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti. No ce, upāli, bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpassa dhammā na bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha, tāva āyasmā āgamaṃ pariyāpuṇassū’ti itissa bhavanti vattāro.
‘‘បុន ចបរំ, ឧបាលិ, ចោទកេន ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឯវំ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘ឧភយានិ ខោ មេ បាតិមោក្ខានិ វិត្ថារេន ស្វាគតានិ ហោន្តិ សុវិភត្តានិ សុប្បវត្តីនិ សុវិនិច្ឆិតានិ សុត្តសោ អនុព្យញ្ជនសោ, សំវិជ្ជតិ នុ ខោ មេ ឯសោ ធម្មោ ឧទាហុ នោ’តិ។ នោ ចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុនោ ឧភយានិ បាតិមោក្ខានិ វិត្ថារេន ស្វាគតានិ ហោន្តិ សុវិភត្តានិ សុប្បវត្តីនិ សុវិនិច្ឆិតានិ សុត្តសោ អនុព្យញ្ជនសោ, ‘ឥទំ បនាវុសោ កត្ថ វុត្តំ ភគវតា’តិ ឥតិ បុដ្ឋោ ន សម្បាយតិ 3, តស្ស ភវន្តិ វត្តារោ – ‘ឥង្ឃ, តាវ អាយស្មា វិនយំ បរិយាបុណស្សូ’តិ ឥតិស្ស ភវន្តិ វត្តារោ។ ចោទកេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឥមេ បញ្ច ធម្មេ អជ្ឈត្តំ បច្ចវេក្ខិត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ’’តិ។
‘‘Puna caparaṃ, upāli, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘ubhayāni kho me pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso, saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti. No ce, upāli, bhikkhuno ubhayāni pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso, ‘idaṃ panāvuso kattha vuttaṃ bhagavatā’ti iti puṭṭho na sampāyati 4, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha, tāva āyasmā vinayaṃ pariyāpuṇassū’ti itissa bhavanti vattāro. Codakenupāli, bhikkhunā paraṃ codetukāmena ime pañca dhamme ajjhattaṃ paccavekkhitvā paro codetabbo’’ti.
៤៣៧. ‘‘ចោទកេន, ភន្តេ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន កតិ ធម្មេ អជ្ឈត្តំ ឧបដ្ឋាបេត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ’’តិ? ‘‘ចោទកេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន បញ្ច ធម្មេ អជ្ឈត្តំ ឧបដ្ឋាបេត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ។ កតមេ បញ្ច? កាលេន វក្ខាមិ នោ អកាលេន , ភូតេន វក្ខាមិ នោ អភូតេន, សណ្ហេន វក្ខាមិ នោ ផរុសេន, អត្ថសំហិតេន វក្ខាមិ នោ អនត្ថសំហិតេន, មេត្តាចិត្តោ វក្ខាមិ នោ ទោសន្តរោតិ – ចោទកេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឥមេ បញ្ច ធម្មេ អជ្ឈត្តំ ឧបដ្ឋាបេត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ’’តិ។
437. ‘‘Codakena, bhante, bhikkhunā paraṃ codetukāmena kati dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo’’ti? ‘‘Codakenupāli, bhikkhunā paraṃ codetukāmena pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo. Katame pañca? Kālena vakkhāmi no akālena , bhūtena vakkhāmi no abhūtena, saṇhena vakkhāmi no pharusena, atthasaṃhitena vakkhāmi no anatthasaṃhitena, mettācitto vakkhāmi no dosantaroti – codakenupāli, bhikkhunā paraṃ codetukāmena ime pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo’’ti.
៤៣៨. 5 ‘‘ចោទកេន, ភន្តេ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន កតិ ធម្មេ អជ្ឈត្តំ មនសិ ករិត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ’’តិ? ‘‘ចោទកេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន បញ្ច ធម្មេ អជ្ឈត្តំ មនសិ ករិត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ។ កតមេ បញ្ច? ការុញ្ញតា, ហិតេសិតា, អនុកម្បតា, អាបត្តិវុដ្ឋានតា, វិនយបុរេក្ខារតា – ចោទកេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បរំ ចោទេតុកាមេន ឥមេ បញ្ច ធម្មេ អជ្ឈត្តំ មនសិ ករិត្វា បរោ ចោទេតព្ពោ’’តិ។
438.6 ‘‘Codakena, bhante, bhikkhunā paraṃ codetukāmena kati dhamme ajjhattaṃ manasi karitvā paro codetabbo’’ti? ‘‘Codakenupāli, bhikkhunā paraṃ codetukāmena pañca dhamme ajjhattaṃ manasi karitvā paro codetabbo. Katame pañca? Kāruññatā, hitesitā, anukampatā, āpattivuṭṭhānatā, vinayapurekkhāratā – codakenupāli, bhikkhunā paraṃ codetukāmena ime pañca dhamme ajjhattaṃ manasi karitvā paro codetabbo’’ti.
៤៣៩. ‘‘កតិហិ នុ ខោ, ភន្តេ, អង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស នាលំ ឱកាសកម្មំ កាតុ’’ន្តិ? ‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស នាលំ ឱកាសកម្មំ កាតុំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? អបរិសុទ្ធកាយសមាចារោ ហោតិ , អបរិសុទ្ធវចីសមាចារោ ហោតិ, អបរិសុទ្ធាជីវោ ហោតិ, ពាលោ ហោតិ អព្យត្តោ, ន បដិពលោ អនុយុញ្ជិយមានោ អនុយោគំ ទាតុំ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស នាលំ ឱកាសកម្មំ កាតុំ។
439. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa nālaṃ okāsakammaṃ kātu’’nti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa nālaṃ okāsakammaṃ kātuṃ. Katamehi pañcahi? Aparisuddhakāyasamācāro hoti , aparisuddhavacīsamācāro hoti, aparisuddhājīvo hoti, bālo hoti abyatto, na paṭibalo anuyuñjiyamāno anuyogaṃ dātuṃ – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa nālaṃ okāsakammaṃ kātuṃ.
‘‘បញ្ចហុបាលិ , អង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស អលំ ឱកាសកម្មំ កាតុំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? បរិសុទ្ធកាយសមាចារោ ហោតិ, បរិសុទ្ធវចីសមាចារោ ហោតិ, បរិសុទ្ធាជីវោ ហោតិ, បណ្ឌិតោ ហោតិ ព្យត្តោ បដិពលោ អនុយុញ្ជិយមានោ អនុយោគំ ទាតុំ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស អលំ ឱកាសកម្មំ កាតុ’’ន្តិ។
‘‘Pañcahupāli , aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa alaṃ okāsakammaṃ kātuṃ. Katamehi pañcahi? Parisuddhakāyasamācāro hoti, parisuddhavacīsamācāro hoti, parisuddhājīvo hoti, paṇḍito hoti byatto paṭibalo anuyuñjiyamāno anuyogaṃ dātuṃ – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa alaṃ okāsakammaṃ kātu’’nti.
៤៤០. 7 ‘‘អត្តាទានំ អាទាតុកាមេន, ភន្តេ, ភិក្ខុនា កតិហង្គេហិ សមន្នាគតំ អត្តាទានំ អាទាតព្ព’’ន្តិ? ‘‘អត្តាទានំ អាទាតុកាមេនុបាលិ, ភិក្ខុនា បញ្ចង្គសមន្នាគតំ 8 អត្តាទានំ អាទាតព្ពំ។ កតមេ បញ្ច 9? អត្តាទានំ អាទាតុកាមេន, ឧបាលិ, ភិក្ខុនា ឯវំ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘យំ ខោ អហំ ឥមំ អត្តាទានំ អាទាតុកាមោ, កាលោ នុ ខោ ឥមំ អត្តាទានំ អាទាតុំ ឧទាហុ នោ’តិ។ សចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘អកាលោ ឥមំ អត្តាទានំ អាទាតុំ នោ កាលោ’តិ, ន តំ, ឧបាលិ, អត្តាទានំ អាទាតព្ពំ។
440.10 ‘‘Attādānaṃ ādātukāmena, bhante, bhikkhunā katihaṅgehi samannāgataṃ attādānaṃ ādātabba’’nti? ‘‘Attādānaṃ ādātukāmenupāli, bhikkhunā pañcaṅgasamannāgataṃ 11 attādānaṃ ādātabbaṃ. Katame pañca 12? Attādānaṃ ādātukāmena, upāli, bhikkhunā evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘yaṃ kho ahaṃ imaṃ attādānaṃ ādātukāmo, kālo nu kho imaṃ attādānaṃ ādātuṃ udāhu no’ti. Sace, upāli, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘akālo imaṃ attādānaṃ ādātuṃ no kālo’ti, na taṃ, upāli, attādānaṃ ādātabbaṃ.
‘‘សចេ បនុបាលិ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘កាលោ ឥមំ អត្តាទានំ អាទាតុំ នោ អកាលោ’តិ, តេនុបាលិ ភិក្ខុនា ឧត្តរិ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘យំ ខោ អហំ ឥមំ អត្តាទានំ អាទាតុកាមោ ភូតំ នុ ខោ ឥទំ អត្តាទានំ ឧទាហុ នោ’តិ។ សចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘អភូតំ ឥទំ អត្តាទានំ នោ ភូត’ន្តិ, ន តំ, ឧបាលិ, អត្តាទានំ អាទាតព្ពំ។
‘‘Sace panupāli, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘kālo imaṃ attādānaṃ ādātuṃ no akālo’ti, tenupāli bhikkhunā uttari paccavekkhitabbaṃ – ‘yaṃ kho ahaṃ imaṃ attādānaṃ ādātukāmo bhūtaṃ nu kho idaṃ attādānaṃ udāhu no’ti. Sace, upāli, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘abhūtaṃ idaṃ attādānaṃ no bhūta’nti, na taṃ, upāli, attādānaṃ ādātabbaṃ.
‘‘សចេ បនុបាលិ ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘ភូតំ ឥទំ អត្តាទានំ នោ អភូត’ន្តិ, តេនុបាលិ ភិក្ខុនា ឧត្តរិ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘យំ ខោ អហំ ឥមំ អត្តាទានំ អាទាតុកាមោ, អត្ថសំហិតំ នុ ខោ ឥទំ អត្តាទានំ ឧទាហុ នោ’តិ។ សចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ –’ អនត្ថសំហិតំ ឥទំ អត្តាទានំ នោ អត្ថសំហិត’ន្តិ, ន តំ, ឧបាលិ, អត្តាទានំ អាទាតព្ពំ។
‘‘Sace panupāli bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘bhūtaṃ idaṃ attādānaṃ no abhūta’nti, tenupāli bhikkhunā uttari paccavekkhitabbaṃ – ‘yaṃ kho ahaṃ imaṃ attādānaṃ ādātukāmo, atthasaṃhitaṃ nu kho idaṃ attādānaṃ udāhu no’ti. Sace, upāli, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti –’ anatthasaṃhitaṃ idaṃ attādānaṃ no atthasaṃhita’nti, na taṃ, upāli, attādānaṃ ādātabbaṃ.
‘‘សចេ បនុបាលិ ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘អត្ថសំហិតំ ឥទំ អត្តាទានំ នោ អនត្ថសំហិត’ន្តិ, តេនុបាលិ ភិក្ខុនា ឧត្តរិ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘ឥមំ ខោ អហំ អត្តាទានំ អាទិយមានោ លភិស្សាមិ សន្ទិដ្ឋេ សម្ភត្តេ ភិក្ខូ ធម្មតោ វិនយតោ បក្ខេ ឧទាហុ នោ’តិ។ សចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘ឥមំ ខោ អហំ អត្តាទានំ អាទិយមានោ ន លភិស្សាមិ សន្ទិដ្ឋេ សម្ភត្តេ ភិក្ខូ ធម្មតោ វិនយតោ បក្ខេ’តិ, ន តំ, ឧបាលិ, អត្តាទានំ អាទាតព្ពំ។
‘‘Sace panupāli bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘atthasaṃhitaṃ idaṃ attādānaṃ no anatthasaṃhita’nti, tenupāli bhikkhunā uttari paccavekkhitabbaṃ – ‘imaṃ kho ahaṃ attādānaṃ ādiyamāno labhissāmi sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū dhammato vinayato pakkhe udāhu no’ti. Sace, upāli, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘imaṃ kho ahaṃ attādānaṃ ādiyamāno na labhissāmi sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū dhammato vinayato pakkhe’ti, na taṃ, upāli, attādānaṃ ādātabbaṃ.
‘‘សចេ បនុបាលិ ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘ឥទំ ខោ អហំ អត្តាទានំ អាទិយមានោ លភិស្សាមិ សន្ទិដ្ឋេ សម្ភត្តេ ភិក្ខូ ធម្មតោ វិនយតោ បក្ខេ’តិ, តេនុបាលិ ភិក្ខុនា ឧត្តរិ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ – ‘ឥមំ ខោ មេ អត្តាទានំ អាទិយតោ ភវិស្សតិ សង្ឃស្ស តតោនិទានំ ភណ្ឌនំ កលហោ វិគ្គហោ វិវាទោ សង្ឃភេទោ សង្ឃរាជិ សង្ឃវវត្ថានំ សង្ឃនានាករណំ ឧទាហុ នោ’តិ។ សចេ, ឧបាលិ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘ឥមំ ខោ មេ អត្តាទានំ អាទិយតោ ភវិស្សតិ សង្ឃស្ស តតោនិទានំ ភណ្ឌនំ កលហោ វិគ្គហោ វិវាទោ សង្ឃភេទោ សង្ឃរាជិ សង្ឃវវត្ថានំ សង្ឃនានាករណ’ន្តិ, ន តំ, ឧបាលិ, អត្តាទានំ អាទាតព្ពំ។
‘‘Sace panupāli bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘idaṃ kho ahaṃ attādānaṃ ādiyamāno labhissāmi sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū dhammato vinayato pakkhe’ti, tenupāli bhikkhunā uttari paccavekkhitabbaṃ – ‘imaṃ kho me attādānaṃ ādiyato bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇaṃ udāhu no’ti. Sace, upāli, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘imaṃ kho me attādānaṃ ādiyato bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, na taṃ, upāli, attādānaṃ ādātabbaṃ.
‘‘សចេ បនុបាលិ ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘ឥមំ ខោ មេ អត្តាទានំ អាទិយតោ ន ភវិស្សតិ សង្ឃស្ស តតោនិទានំ ភណ្ឌនំ កលហោ វិគ្គហោ វិវាទោ សង្ឃភេទោ សង្ឃរាជិ សង្ឃវវត្ថានំ សង្ឃនានាករណ’ន្តិ, តំ អាទាតព្ពំ, ឧបាលិ, អត្តាទានំ។ ឯវំ បញ្ចង្គសមន្នាគតំ ខោ, ឧបាលិ, អត្តាទានំ អាទិន្នំ បច្ឆាបិ អវិប្បដិសារករំ ភវិស្សតី’’តិ។
‘‘Sace panupāli bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘imaṃ kho me attādānaṃ ādiyato na bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, taṃ ādātabbaṃ, upāli, attādānaṃ. Evaṃ pañcaṅgasamannāgataṃ kho, upāli, attādānaṃ ādinnaṃ pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavissatī’’ti.
៤៤១. ‘‘កតិហិ នុ ខោ, ភន្តេ, អង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អធិករណជាតានំ ភិក្ខូនំ ពហូបការោ ហោតី’’តិ? ‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អធិករណជាតានំ ភិក្ខូនំ ពហូបការោ ហោតិ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? សីលវា ហោតិ, បាតិមោក្ខសំវរសំវុតោ វិហរតិ អាចារគោចរសម្បន្នោ អណុមត្តេសុ វជ្ជេសុ ភយទស្សាវី, សមាទាយ សិក្ខតិ សិក្ខាបទេសុ; ពហុស្សុតោ ហោតិ សុតធរោ សុតសន្និចយោ; យេ តេ ធម្មា អាទិកល្យាណា មជ្ឈេកល្យាណា បរិយោសានកល្យាណា សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ អភិវទន្តិ តថារូបស្ស ធម្មា ពហុស្សុតា ហោន្តិ ធាតា វចសា បរិចិតា មនសានុបេក្ខិតា ទិដ្ឋិយា សុប្បដិវិទ្ធា, ឧភយានិ ខោ បនស្ស បាតិមោក្ខានិ វិត្ថារេន ស្វាគតានិ ហោន្តិ សុវិភត្តានិ សុប្បវត្តីនិ សុវិនិច្ឆិតានិ សុត្តសោ អនុព្យញ្ជនសោ; វិនយេ ខោ បន ឋិតោ ហោតិ អសំហីរោ; បដិពលោ ហោតិ ឧភោ អត្ថបច្ចត្ថិកេ អស្សាសេតុំ សញ្ញាបេតុំ និជ្ឈាបេតុំ បេក្ខេតុំ បសាទេតុំ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អធិករណជាតានំ ភិក្ខូនំ ពហូបការោ ហោតិ។
441. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgato bhikkhu adhikaraṇajātānaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāro hotī’’ti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato bhikkhu adhikaraṇajātānaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāro hoti. Katamehi pañcahi? Sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu; bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo; ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti tathārūpassa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā, ubhayāni kho panassa pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso; vinaye kho pana ṭhito hoti asaṃhīro; paṭibalo hoti ubho atthapaccatthike assāsetuṃ saññāpetuṃ nijjhāpetuṃ pekkhetuṃ pasādetuṃ – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu adhikaraṇajātānaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāro hoti.
‘‘អបរេហិបិ , ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អធិករណជាតានំ ភិក្ខូនំ ពហូបការោ ហោតិ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? បរិសុទ្ធកាយសមាចារោ ហោតិ, បរិសុទ្ធវចីសមាចារោ ហោតិ, បរិសុទ្ធាជីវោ ហោតិ, បណ្ឌិតោ ហោតិ ព្យត្តោ, បដិពលោ អនុយុញ្ជិយមានោ អនុយោគំ ទាតុំ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អធិករណជាតានំ ភិក្ខូនំ ពហូបការោ ហោតិ។
‘‘Aparehipi , upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu adhikaraṇajātānaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāro hoti. Katamehi pañcahi? Parisuddhakāyasamācāro hoti, parisuddhavacīsamācāro hoti, parisuddhājīvo hoti, paṇḍito hoti byatto, paṭibalo anuyuñjiyamāno anuyogaṃ dātuṃ – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu adhikaraṇajātānaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāro hoti.
‘‘អបរេហិបិ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អធិករណជាតានំ ភិក្ខូនំ ពហូបការោ ហោតិ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? វត្ថុំ ជានាតិ, និទានំ ជានាតិ, បញ្ញត្តិំ ជានាតិ , បទបច្ចាភដ្ឋំ ជានាតិ, អនុសន្ធិវចនបថំ ជានាតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អធិករណជាតានំ ភិក្ខូនំ ពហូបការោ ហោតី’’តិ។
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu adhikaraṇajātānaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāro hoti. Katamehi pañcahi? Vatthuṃ jānāti, nidānaṃ jānāti, paññattiṃ jānāti , padapaccābhaṭṭhaṃ jānāti, anusandhivacanapathaṃ jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu adhikaraṇajātānaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāro hotī’’ti.
៤៤២. ‘‘កតិហិ នុ ខោ, ភន្តេ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ព’’ន្តិ? ‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? សុត្តំ ន ជានាតិ, សុត្តានុលោមំ ន ជានាតិ, វិនយំ ន ជានាតិ, វិនយានុលោមំ ន ជានាតិ, ន ច ឋានាឋានកុសលោ ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។
442. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabba’’nti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Suttaṃ na jānāti, suttānulomaṃ na jānāti, vinayaṃ na jānāti, vinayānulomaṃ na jānāti, na ca ṭhānāṭhānakusalo hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ.
‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? សុត្តំ ជានាតិ, សុត្តានុលោមំ ជានាតិ, វិនយំ ជានាតិ, វិនយានុលោមំ ជានាតិ, ឋានាឋានកុសលោ ច ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Suttaṃ jānāti, suttānulomaṃ jānāti, vinayaṃ jānāti, vinayānulomaṃ jānāti, ṭhānāṭhānakusalo ca hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ.
‘‘អបរេហិបិ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? ធម្មំ ន ជានាតិ, ធម្មានុលោមំ ន ជានាតិ, វិនយំ ន ជានាតិ, វិនយានុលោមំ ន ជានាតិ, ន ច បុព្ពាបរកុសលោ ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Dhammaṃ na jānāti, dhammānulomaṃ na jānāti, vinayaṃ na jānāti, vinayānulomaṃ na jānāti, na ca pubbāparakusalo hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ.
‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? ធម្មំ ជានាតិ, ធម្មានុលោមំ ជានាតិ, វិនយំ ជានាតិ, វិនយានុលោមំ ជានាតិ, បុព្ពាបរកុសលោ ច ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Dhammaṃ jānāti, dhammānulomaṃ jānāti, vinayaṃ jānāti, vinayānulomaṃ jānāti, pubbāparakusalo ca hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ.
‘‘អបរេហិបិ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? វត្ថុំ ន ជានាតិ, និទានំ ន ជានាតិ, បញ្ញត្តិំ ន ជានាតិ, បទបច្ចាភដ្ឋំ ន ជានាតិ, អនុសន្ធិវចនបថំ ន ជានាតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Vatthuṃ na jānāti, nidānaṃ na jānāti, paññattiṃ na jānāti, padapaccābhaṭṭhaṃ na jānāti, anusandhivacanapathaṃ na jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ.
‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? វត្ថុំ ជានាតិ, និទានំ ជានាតិ, បញ្ញត្តិំ ជានាតិ, បទបច្ចាភដ្ឋំ ជានាតិ, អនុសន្ធិវចនបថំ ជានាតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Vatthuṃ jānāti, nidānaṃ jānāti, paññattiṃ jānāti, padapaccābhaṭṭhaṃ jānāti, anusandhivacanapathaṃ jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ.
‘‘អបរេហិបិ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? អាបត្តិំ ន ជានាតិ, អាបត្តិសមុដ្ឋានំ ន ជានាតិ, អាបត្តិយា បយោគំ ន ជានាតិ, អាបត្តិយា វូបសមំ ន ជានាតិ, អាបត្តិយា ន វិនិច្ឆយកុសលោ ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Āpattiṃ na jānāti, āpattisamuṭṭhānaṃ na jānāti, āpattiyā payogaṃ na jānāti, āpattiyā vūpasamaṃ na jānāti, āpattiyā na vinicchayakusalo hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ.
‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? អាបត្តិំ ជានាតិ, អាបត្តិសមុដ្ឋានំ ជានាតិ, អាបត្តិយា បយោគំ ជានាតិ, អាបត្តិយា វូបសមំ ជានាតិ, អាបត្តិយា វិនិច្ឆយកុសលោ ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Āpattiṃ jānāti, āpattisamuṭṭhānaṃ jānāti, āpattiyā payogaṃ jānāti, āpattiyā vūpasamaṃ jānāti, āpattiyā vinicchayakusalo hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ.
‘‘អបរេហិបិ , ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? អធិករណំ ន ជានាតិ, អធិករណសមុដ្ឋានំ ន ជានាតិ, អធិករណស្ស បយោគំ ន ជានាតិ, អធិករណស្ស វូបសមំ ន ជានាតិ, អធិករណស្ស ន វិនិច្ឆយកុសលោ ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា នានុយុញ្ជិតព្ពំ។
‘‘Aparehipi , upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Adhikaraṇaṃ na jānāti, adhikaraṇasamuṭṭhānaṃ na jānāti, adhikaraṇassa payogaṃ na jānāti, adhikaraṇassa vūpasamaṃ na jānāti, adhikaraṇassa na vinicchayakusalo hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ.
‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ពំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? អធិករណំ ជានាតិ, អធិករណសមុដ្ឋានំ ជានាតិ, អធិករណស្ស បយោគំ ជានាតិ, អធិករណស្ស វូបសមំ ជានាតិ, អធិករណស្ស វិនិច្ឆយកុសលោ ហោតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា អនុយុញ្ជិតព្ព’’ន្តិ។
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabbaṃ. Katamehi pañcahi? Adhikaraṇaṃ jānāti, adhikaraṇasamuṭṭhānaṃ jānāti, adhikaraṇassa payogaṃ jānāti, adhikaraṇassa vūpasamaṃ jānāti, adhikaraṇassa vinicchayakusalo hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā anuyuñjitabba’’nti.
អត្តាទានវគ្គោ និដ្ឋិតោ បញ្ចមោ។
Attādānavaggo niṭṭhito pañcamo.
តស្សុទ្ទានំ –
Tassuddānaṃ –
បរិសុទ្ធញ្ច កាលេន, ការុញ្ញំ ឱកាសេន ច;
Parisuddhañca kālena, kāruññaṃ okāsena ca;
អត្តាទានំ អធិករណំ, អបរេហិបិ វត្ថុញ្ច;
Attādānaṃ adhikaraṇaṃ, aparehipi vatthuñca;
សុត្តំ ធម្មំ បុន វត្ថុញ្ច, អាបត្តិ អធិករណេន ចាតិ។
Suttaṃ dhammaṃ puna vatthuñca, āpatti adhikaraṇena cāti.
Footnotes:
