Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सुत्तनिपातपाळि • Suttanipātapāḷi |
१५. अत्तदण्डसुत्तं
15. Attadaṇḍasuttaṃ
९४१.
941.
‘‘अत्तदण्डा भयं जातं, जनं पस्सथ मेधगं।
‘‘Attadaṇḍā bhayaṃ jātaṃ, janaṃ passatha medhagaṃ;
संवेगं कित्तयिस्सामि, यथा संविजितं मया॥
Saṃvegaṃ kittayissāmi, yathā saṃvijitaṃ mayā.
९४२.
942.
‘‘फन्दमानं पजं दिस्वा, मच्छे अप्पोदके यथा।
‘‘Phandamānaṃ pajaṃ disvā, macche appodake yathā;
अञ्ञमञ्ञेहि ब्यारुद्धे, दिस्वा मं भयमाविसि॥
Aññamaññehi byāruddhe, disvā maṃ bhayamāvisi.
९४३.
943.
‘‘समन्तमसारो लोको, दिसा सब्बा समेरिता।
‘‘Samantamasāro loko, disā sabbā sameritā;
इच्छं भवनमत्तनो, नाद्दसासिं अनोसितं॥
Icchaṃ bhavanamattano, nāddasāsiṃ anositaṃ.
९४४.
944.
‘‘ओसानेत्वेव ब्यारुद्धे, दिस्वा मे अरती अहु।
‘‘Osānetveva byāruddhe, disvā me aratī ahu;
अथेत्थ सल्लमद्दक्खिं, दुद्दसं हदयनिस्सितं॥
Athettha sallamaddakkhiṃ, duddasaṃ hadayanissitaṃ.
९४५.
945.
‘‘येन सल्लेन ओतिण्णो, दिसा सब्बा विधावति।
‘‘Yena sallena otiṇṇo, disā sabbā vidhāvati;
तमेव सल्लमब्बुय्ह, न धावति न सीदति॥
Tameva sallamabbuyha, na dhāvati na sīdati.
९४६.
946.
न तेसु पसुतो सिया, निब्बिज्झ सब्बसो कामे।
Na tesu pasuto siyā, nibbijjha sabbaso kāme;
सिक्खे निब्बानमत्तनो॥
Sikkhe nibbānamattano.
९४७.
947.
‘‘सच्चो सिया अप्पगब्भो, अमायो रित्तपेसुणो।
‘‘Sacco siyā appagabbho, amāyo rittapesuṇo;
अक्कोधनो लोभपापं, वेविच्छं वितरे मुनि॥
Akkodhano lobhapāpaṃ, vevicchaṃ vitare muni.
९४८.
948.
‘‘निद्दं तन्दिं सहे थीनं, पमादेन न संवसे।
‘‘Niddaṃ tandiṃ sahe thīnaṃ, pamādena na saṃvase;
अतिमाने न तिट्ठेय्य, निब्बानमनसो नरो॥
Atimāne na tiṭṭheyya, nibbānamanaso naro.
९४९.
949.
‘‘मोसवज्जे न नीयेथ, रूपे स्नेहं न कुब्बये।
‘‘Mosavajje na nīyetha, rūpe snehaṃ na kubbaye;
मानञ्च परिजानेय्य, साहसा विरतो चरे॥
Mānañca parijāneyya, sāhasā virato care.
९५०.
950.
‘‘पुराणं नाभिनन्देय्य, नवे खन्तिं न कुब्बये।
‘‘Purāṇaṃ nābhinandeyya, nave khantiṃ na kubbaye;
हिय्यमाने न सोचेय्य, आकासं न सितो सिया॥
Hiyyamāne na soceyya, ākāsaṃ na sito siyā.
९५१.
951.
‘‘गेधं ब्रूमि महोघोति, आजवं ब्रूमि जप्पनं।
‘‘Gedhaṃ brūmi mahoghoti, ājavaṃ brūmi jappanaṃ;
आरम्मणं पकप्पनं, कामपङ्को दुरच्चयो॥
Ārammaṇaṃ pakappanaṃ, kāmapaṅko duraccayo.
९५२.
952.
‘‘सच्चा अवोक्कम्म 3 मुनि, थले तिट्ठति ब्राह्मणो।
‘‘Saccā avokkamma 4 muni, thale tiṭṭhati brāhmaṇo;
९५३.
953.
‘‘स वे विद्वा स वेदगू, ञत्वा धम्मं अनिस्सितो।
‘‘Sa ve vidvā sa vedagū, ñatvā dhammaṃ anissito;
सम्मा सो लोके इरियानो, न पिहेतीध कस्सचि॥
Sammā so loke iriyāno, na pihetīdha kassaci.
९५४.
954.
‘‘योध कामे अच्चतरि, सङ्गं लोके दुरच्चयं।
‘‘Yodha kāme accatari, saṅgaṃ loke duraccayaṃ;
न सो सोचति नाज्झेति, छिन्नसोतो अबन्धनो॥
Na so socati nājjheti, chinnasoto abandhano.
९५५.
955.
‘‘यं पुब्बे तं विसोसेहि, पच्छा ते माहु किञ्चनं।
‘‘Yaṃ pubbe taṃ visosehi, pacchā te māhu kiñcanaṃ;
मज्झे चे नो गहेस्ससि, उपसन्तो चरिस्ससि॥
Majjhe ce no gahessasi, upasanto carissasi.
९५६.
956.
‘‘सब्बसो नामरूपस्मिं, यस्स नत्थि ममायितं।
‘‘Sabbaso nāmarūpasmiṃ, yassa natthi mamāyitaṃ;
असता च न सोचति, स वे लोके न जीयति॥
Asatā ca na socati, sa ve loke na jīyati.
९५७.
957.
‘‘यस्स नत्थि इदं मेति, परेसं वापि किञ्चनं।
‘‘Yassa natthi idaṃ meti, paresaṃ vāpi kiñcanaṃ;
ममत्तं सो असंविन्दं, नत्थि मेति न सोचति॥
Mamattaṃ so asaṃvindaṃ, natthi meti na socati.
९५८.
958.
‘‘अनिट्ठुरी अननुगिद्धो, अनेजो सब्बधी समो।
‘‘Aniṭṭhurī ananugiddho, anejo sabbadhī samo;
तमानिसंसं पब्रूमि, पुच्छितो अविकम्पिनं॥
Tamānisaṃsaṃ pabrūmi, pucchito avikampinaṃ.
९५९.
959.
विरतो सो वियारब्भा, खेमं पस्सति सब्बधि॥
Virato so viyārabbhā, khemaṃ passati sabbadhi.
९६०.
960.
‘‘न समेसु न ओमेसु, न उस्सेसु वदते मुनि।
‘‘Na samesu na omesu, na ussesu vadate muni;
सन्तो सो वीतमच्छरो, नादेति न निरस्सती’’ति॥
Santo so vītamaccharo, nādeti na nirassatī’’ti.
अत्तदण्डसुत्तं पन्नरसमं निट्ठितं।
Attadaṇḍasuttaṃ pannarasamaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / सुत्तनिपात-अट्ठकथा • Suttanipāta-aṭṭhakathā / १५. अत्तदण्डसुत्तवण्णना • 15. Attadaṇḍasuttavaṇṇanā