Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౫. అత్తదీపవగ్గో
5. Attadīpavaggo
౧. అత్తదీపసుత్తం
1. Attadīpasuttaṃ
౪౩. సావత్థినిదానం . ‘‘అత్తదీపా, భిక్ఖవే, విహరథ అత్తసరణా అనఞ్ఞసరణా, ధమ్మదీపా ధమ్మసరణా అనఞ్ఞసరణా. అత్తదీపానం, భిక్ఖవే, విహరతం అత్తసరణానం అనఞ్ఞసరణానం, ధమ్మదీపానం ధమ్మసరణానం అనఞ్ఞసరణానం యోని ఉపపరిక్ఖితబ్బా. కింజాతికా సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా, కింపహోతికా’’తి?
43. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Attadīpā, bhikkhave, viharatha attasaraṇā anaññasaraṇā, dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā. Attadīpānaṃ, bhikkhave, viharataṃ attasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ, dhammadīpānaṃ dhammasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ yoni upaparikkhitabbā. Kiṃjātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā’’ti?
‘‘కింజాతికా చ, భిక్ఖవే, సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా, కింపహోతికా? ఇధ, భిక్ఖవే, అస్సుతవా పుథుజ్జనో అరియానం అదస్సావీ అరియధమ్మస్స అకోవిదో అరియధమ్మే అవినీతో, సప్పురిసానం అదస్సావీ సప్పురిసధమ్మస్స అకోవిదో సప్పురిసధమ్మే అవినీతో, రూపం అత్తతో సమనుపస్సతి, రూపవన్తం వా అత్తానం; అత్తని వా రూపం, రూపస్మిం వా అత్తానం. తస్స తం రూపం విపరిణమతి, అఞ్ఞథా చ హోతి. తస్స రూపవిపరిణామఞ్ఞథాభావా ఉప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. వేదనం అత్తతో సమనుపస్సతి, వేదనావన్తం వా అత్తానం; అత్తని వా వేదనం, వేదనాయ వా అత్తానం. తస్స సా వేదనా విపరిణమతి, అఞ్ఞథా చ హోతి. తస్స వేదనావిపరిణామఞ్ఞథాభావా ఉప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా. సఞ్ఞం అత్తతో సమనుపస్సతి… సఙ్ఖారే అత్తతో సమనుపస్సతి… విఞ్ఞాణం అత్తతో సమనుపస్సతి, విఞ్ఞాణవన్తం వా అత్తానం; అత్తని వా విఞ్ఞాణం, విఞ్ఞాణస్మిం వా అత్తానం. తస్స తం విఞ్ఞాణం విపరిణమతి, అఞ్ఞథా చ హోతి . తస్స విఞ్ఞాణవిపరిణామఞ్ఞథాభావా ఉప్పజ్జన్తి సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా.
‘‘Kiṃjātikā ca, bhikkhave, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto, rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Saññaṃ attato samanupassati… saṅkhāre attato samanupassati… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti . Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.
‘‘రూపస్స త్వేవ, భిక్ఖవే, అనిచ్చతం విదిత్వా విపరిణామం విరాగం నిరోధం 1, పుబ్బే చేవ రూపం ఏతరహి చ సబ్బం రూపం అనిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మన్తి, ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో యే సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా తే పహీయన్తి. తేసం పహానా న పరితస్సతి, అపరితస్సం సుఖం విహరతి, సుఖవిహారీ భిక్ఖు ‘తదఙ్గనిబ్బుతో’తి వుచ్చతి. వేదనాయ త్వేవ, భిక్ఖవే, అనిచ్చతం విదిత్వా విపరిణామం విరాగం నిరోధం, పుబ్బే చేవ వేదనా ఏతరహి చ సబ్బా వేదనా అనిచ్చా దుక్ఖా విపరిణామధమ్మాతి, ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో యే సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా తే పహీయన్తి. తేసం పహానా న పరితస్సతి, అపరితస్సం సుఖం విహరతి, సుఖవిహారీ భిక్ఖు ‘తదఙ్గనిబ్బుతో’తి వుచ్చతి. సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారానం త్వేవ, భిక్ఖవే, అనిచ్చతం విదిత్వా విపరిణామం విరాగం నిరోధం, పుబ్బే చేవ సఙ్ఖారా ఏతరహి చ సబ్బే సఙ్ఖారా అనిచ్చా దుక్ఖా విపరిణామధమ్మాతి, ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో యే సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా తే పహీయన్తి. తేసం పహానా న పరితస్సతి, అపరితస్సం సుఖం విహరతి, సుఖవిహారీ భిక్ఖు ‘తదఙ్గనిబ్బుతో’తి వుచ్చతి. విఞ్ఞాణస్స త్వేవ, భిక్ఖవే, అనిచ్చతం విదిత్వా విపరిణామం విరాగం నిరోధం, పుబ్బే చేవ విఞ్ఞాణం ఏతరహి చ సబ్బం విఞ్ఞాణం అనిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మన్తి, ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో యే సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా తే పహీయన్తి. తేసం పహానా న పరితస్సతి, అపరితస్సం సుఖం విహరతి, సుఖవిహారీ భిక్ఖు ‘తదఙ్గనిబ్బుతో’తి వుచ్చతీ’’తి. పఠమం.
‘‘Rūpassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ 2, pubbe ceva rūpaṃ etarahi ca sabbaṃ rūpaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Vedanāya tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva vedanā etarahi ca sabbā vedanā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Saññāya… saṅkhārānaṃ tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva saṅkhārā etarahi ca sabbe saṅkhārā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Viññāṇassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva viññāṇaṃ etarahi ca sabbaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccatī’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. అత్తదీపసుత్తవణ్ణనా • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౧. అత్తదీపసుత్తవణ్ణనా • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā