| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៥. អត្តទីបវគ្គោ
5. Attadīpavaggo
១. អត្តទីបសុត្តំ
1. Attadīpasuttaṃ
៤៣. សាវត្ថិនិទានំ ។ ‘‘អត្តទីបា, ភិក្ខវេ, វិហរថ អត្តសរណា អនញ្ញសរណា, ធម្មទីបា ធម្មសរណា អនញ្ញសរណា។ អត្តទីបានំ, ភិក្ខវេ, វិហរតំ អត្តសរណានំ អនញ្ញសរណានំ, ធម្មទីបានំ ធម្មសរណានំ អនញ្ញសរណានំ យោនិ ឧបបរិក្ខិតព្ពា។ កិំជាតិកា សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា, កិំបហោតិកា’’តិ?
43. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Attadīpā, bhikkhave, viharatha attasaraṇā anaññasaraṇā, dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā. Attadīpānaṃ, bhikkhave, viharataṃ attasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ, dhammadīpānaṃ dhammasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ yoni upaparikkhitabbā. Kiṃjātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā’’ti?
‘‘កិំជាតិកា ច, ភិក្ខវេ, សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា, កិំបហោតិកា? ឥធ, ភិក្ខវេ, អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ អរិយានំ អទស្សាវី អរិយធម្មស្ស អកោវិទោ អរិយធម្មេ អវិនីតោ, សប្បុរិសានំ អទស្សាវី សប្បុរិសធម្មស្ស អកោវិទោ សប្បុរិសធម្មេ អវិនីតោ, រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, រូបវន្តំ វា អត្តានំ; អត្តនិ វា រូបំ, រូបស្មិំ វា អត្តានំ។ តស្ស តំ រូបំ វិបរិណមតិ, អញ្ញថា ច ហោតិ។ តស្ស រូបវិបរិណាមញ្ញថាភាវា ឧប្បជ្ជន្តិ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា។ វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, វេទនាវន្តំ វា អត្តានំ; អត្តនិ វា វេទនំ, វេទនាយ វា អត្តានំ។ តស្ស សា វេទនា វិបរិណមតិ, អញ្ញថា ច ហោតិ។ តស្ស វេទនាវិបរិណាមញ្ញថាភាវា ឧប្បជ្ជន្តិ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា។ សញ្ញំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ… សង្ខារេ អត្តតោ សមនុបស្សតិ… វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ; អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ។ តស្ស តំ វិញ្ញាណំ វិបរិណមតិ, អញ្ញថា ច ហោតិ ។ តស្ស វិញ្ញាណវិបរិណាមញ្ញថាភាវា ឧប្បជ្ជន្តិ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា។
‘‘Kiṃjātikā ca, bhikkhave, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto, rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Saññaṃ attato samanupassati… saṅkhāre attato samanupassati… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti . Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.
‘‘រូបស្ស ត្វេវ, ភិក្ខវេ, អនិច្ចតំ វិទិត្វា វិបរិណាមំ វិរាគំ និរោធំ 1, បុព្ពេ ចេវ រូបំ ឯតរហិ ច សព្ពំ រូបំ អនិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មន្តិ, ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ បស្សតោ យេ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា តេ បហីយន្តិ។ តេសំ បហានា ន បរិតស្សតិ, អបរិតស្សំ សុខំ វិហរតិ, សុខវិហារី ភិក្ខុ ‘តទង្គនិព្ពុតោ’តិ វុច្ចតិ។ វេទនាយ ត្វេវ, ភិក្ខវេ, អនិច្ចតំ វិទិត្វា វិបរិណាមំ វិរាគំ និរោធំ, បុព្ពេ ចេវ វេទនា ឯតរហិ ច សព្ពា វេទនា អនិច្ចា ទុក្ខា វិបរិណាមធម្មាតិ, ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ បស្សតោ យេ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា តេ បហីយន្តិ។ តេសំ បហានា ន បរិតស្សតិ, អបរិតស្សំ សុខំ វិហរតិ, សុខវិហារី ភិក្ខុ ‘តទង្គនិព្ពុតោ’តិ វុច្ចតិ។ សញ្ញាយ… សង្ខារានំ ត្វេវ, ភិក្ខវេ, អនិច្ចតំ វិទិត្វា វិបរិណាមំ វិរាគំ និរោធំ, បុព្ពេ ចេវ សង្ខារា ឯតរហិ ច សព្ពេ សង្ខារា អនិច្ចា ទុក្ខា វិបរិណាមធម្មាតិ, ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ បស្សតោ យេ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា តេ បហីយន្តិ។ តេសំ បហានា ន បរិតស្សតិ, អបរិតស្សំ សុខំ វិហរតិ, សុខវិហារី ភិក្ខុ ‘តទង្គនិព្ពុតោ’តិ វុច្ចតិ។ វិញ្ញាណស្ស ត្វេវ, ភិក្ខវេ, អនិច្ចតំ វិទិត្វា វិបរិណាមំ វិរាគំ និរោធំ, បុព្ពេ ចេវ វិញ្ញាណំ ឯតរហិ ច សព្ពំ វិញ្ញាណំ អនិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មន្តិ, ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ បស្សតោ យេ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា តេ បហីយន្តិ។ តេសំ បហានា ន បរិតស្សតិ, អបរិតស្សំ សុខំ វិហរតិ, សុខវិហារី ភិក្ខុ ‘តទង្គនិព្ពុតោ’តិ វុច្ចតី’’តិ។ បឋមំ។
‘‘Rūpassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ 2, pubbe ceva rūpaṃ etarahi ca sabbaṃ rūpaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Vedanāya tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva vedanā etarahi ca sabbā vedanā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Saññāya… saṅkhārānaṃ tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva saṅkhārā etarahi ca sabbe saṅkhārā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Viññāṇassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva viññāṇaṃ etarahi ca sabbaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccatī’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. អត្តទីបសុត្តវណ្ណនា • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. អត្តទីបសុត្តវណ្ណនា • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
