| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೫. ಅತ್ತದೀಪವಗ್ಗೋ
5. Attadīpavaggo
೧. ಅತ್ತದೀಪಸುತ್ತಂ
1. Attadīpasuttaṃ
೪೩. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ‘‘ಅತ್ತದೀಪಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಹರಥ ಅತ್ತಸರಣಾ ಅನಞ್ಞಸರಣಾ, ಧಮ್ಮದೀಪಾ ಧಮ್ಮಸರಣಾ ಅನಞ್ಞಸರಣಾ। ಅತ್ತದೀಪಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಹರತಂ ಅತ್ತಸರಣಾನಂ ಅನಞ್ಞಸರಣಾನಂ, ಧಮ್ಮದೀಪಾನಂ ಧಮ್ಮಸರಣಾನಂ ಅನಞ್ಞಸರಣಾನಂ ಯೋನಿ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ। ಕಿಂಜಾತಿಕಾ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ, ಕಿಂಪಹೋತಿಕಾ’’ತಿ?
43. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Attadīpā, bhikkhave, viharatha attasaraṇā anaññasaraṇā, dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā. Attadīpānaṃ, bhikkhave, viharataṃ attasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ, dhammadīpānaṃ dhammasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ yoni upaparikkhitabbā. Kiṃjātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā’’ti?
‘‘ಕಿಂಜಾತಿಕಾ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ, ಕಿಂಪಹೋತಿಕಾ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ, ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ತಂ ರೂಪಂ ವಿಪರಿಣಮತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ಚ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ರೂಪವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ। ವೇದನಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ವೇದನಾವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ಅತ್ತನಿ ವಾ ವೇದನಂ, ವೇದನಾಯ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ಸಾ ವೇದನಾ ವಿಪರಿಣಮತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ಚ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ವೇದನಾವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ। ಸಞ್ಞಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ… ಸಙ್ಖಾರೇ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಪರಿಣಮತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ಚ ಹೋತಿ । ತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ।
‘‘Kiṃjātikā ca, bhikkhave, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto, rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Saññaṃ attato samanupassati… saṅkhāre attato samanupassati… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti . Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.
‘‘ರೂಪಸ್ಸ ತ್ವೇವ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಿಚ್ಚತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ವಿಪರಿಣಾಮಂ ವಿರಾಗಂ ನಿರೋಧಂ 1, ಪುಬ್ಬೇ ಚೇವ ರೂಪಂ ಏತರಹಿ ಚ ಸಬ್ಬಂ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮನ್ತಿ, ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತೋ ಯೇ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ತೇ ಪಹೀಯನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಪಹಾನಾ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಅಪರಿತಸ್ಸಂ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ, ಸುಖವಿಹಾರೀ ಭಿಕ್ಖು ‘ತದಙ್ಗನಿಬ್ಬುತೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ವೇದನಾಯ ತ್ವೇವ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಿಚ್ಚತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ವಿಪರಿಣಾಮಂ ವಿರಾಗಂ ನಿರೋಧಂ, ಪುಬ್ಬೇ ಚೇವ ವೇದನಾ ಏತರಹಿ ಚ ಸಬ್ಬಾ ವೇದನಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾತಿ, ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತೋ ಯೇ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ತೇ ಪಹೀಯನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಪಹಾನಾ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಅಪರಿತಸ್ಸಂ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ, ಸುಖವಿಹಾರೀ ಭಿಕ್ಖು ‘ತದಙ್ಗನಿಬ್ಬುತೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸಞ್ಞಾಯ… ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ತ್ವೇವ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಿಚ್ಚತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ವಿಪರಿಣಾಮಂ ವಿರಾಗಂ ನಿರೋಧಂ, ಪುಬ್ಬೇ ಚೇವ ಸಙ್ಖಾರಾ ಏತರಹಿ ಚ ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾತಿ, ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತೋ ಯೇ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ತೇ ಪಹೀಯನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಪಹಾನಾ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಅಪರಿತಸ್ಸಂ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ, ಸುಖವಿಹಾರೀ ಭಿಕ್ಖು ‘ತದಙ್ಗನಿಬ್ಬುತೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ತ್ವೇವ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಿಚ್ಚತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ವಿಪರಿಣಾಮಂ ವಿರಾಗಂ ನಿರೋಧಂ, ಪುಬ್ಬೇ ಚೇವ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಏತರಹಿ ಚ ಸಬ್ಬಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮನ್ತಿ, ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತೋ ಯೇ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ತೇ ಪಹೀಯನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಪಹಾನಾ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಅಪರಿತಸ್ಸಂ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ, ಸುಖವಿಹಾರೀ ಭಿಕ್ಖು ‘ತದಙ್ಗನಿಬ್ಬುತೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ। ಪಠಮಂ।
‘‘Rūpassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ 2, pubbe ceva rūpaṃ etarahi ca sabbaṃ rūpaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Vedanāya tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva vedanā etarahi ca sabbā vedanā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Saññāya… saṅkhārānaṃ tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva saṅkhārā etarahi ca sabbe saṅkhārā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Viññāṇassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva viññāṇaṃ etarahi ca sabbaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccatī’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಅತ್ತದೀಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧. ಅತ್ತದೀಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
