| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൫. അത്തദീപവഗ്ഗോ
5. Attadīpavaggo
൧. അത്തദീപസുത്തം
1. Attadīpasuttaṃ
൪൩. സാവത്ഥിനിദാനം . ‘‘അത്തദീപാ, ഭിക്ഖവേ, വിഹരഥ അത്തസരണാ അനഞ്ഞസരണാ, ധമ്മദീപാ ധമ്മസരണാ അനഞ്ഞസരണാ. അത്തദീപാനം, ഭിക്ഖവേ, വിഹരതം അത്തസരണാനം അനഞ്ഞസരണാനം, ധമ്മദീപാനം ധമ്മസരണാനം അനഞ്ഞസരണാനം യോനി ഉപപരിക്ഖിതബ്ബാ. കിംജാതികാ സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ, കിംപഹോതികാ’’തി?
43. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Attadīpā, bhikkhave, viharatha attasaraṇā anaññasaraṇā, dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā. Attadīpānaṃ, bhikkhave, viharataṃ attasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ, dhammadīpānaṃ dhammasaraṇānaṃ anaññasaraṇānaṃ yoni upaparikkhitabbā. Kiṃjātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā’’ti?
‘‘കിംജാതികാ ച, ഭിക്ഖവേ, സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ, കിംപഹോതികാ? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ, സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ, രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം; അത്തനി വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം. തസ്സ തം രൂപം വിപരിണമതി, അഞ്ഞഥാ ച ഹോതി. തസ്സ രൂപവിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ ഉപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. വേദനം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വേദനാവന്തം വാ അത്താനം; അത്തനി വാ വേദനം, വേദനായ വാ അത്താനം. തസ്സ സാ വേദനാ വിപരിണമതി, അഞ്ഞഥാ ച ഹോതി. തസ്സ വേദനാവിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ ഉപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ. സഞ്ഞം അത്തതോ സമനുപസ്സതി… സങ്ഖാരേ അത്തതോ സമനുപസ്സതി… വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം; അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം. തസ്സ തം വിഞ്ഞാണം വിപരിണമതി, അഞ്ഞഥാ ച ഹോതി . തസ്സ വിഞ്ഞാണവിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ ഉപ്പജ്ജന്തി സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ.
‘‘Kiṃjātikā ca, bhikkhave, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā, kiṃpahotikā? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto, rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati, aññathā ca hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Saññaṃ attato samanupassati… saṅkhāre attato samanupassati… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati, aññathā ca hoti . Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.
‘‘രൂപസ്സ ത്വേവ, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചതം വിദിത്വാ വിപരിണാമം വിരാഗം നിരോധം 1, പുബ്ബേ ചേവ രൂപം ഏതരഹി ച സബ്ബം രൂപം അനിച്ചം ദുക്ഖം വിപരിണാമധമ്മന്തി, ഏവമേതം യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ പസ്സതോ യേ സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ തേ പഹീയന്തി. തേസം പഹാനാ ന പരിതസ്സതി, അപരിതസ്സം സുഖം വിഹരതി, സുഖവിഹാരീ ഭിക്ഖു ‘തദങ്ഗനിബ്ബുതോ’തി വുച്ചതി. വേദനായ ത്വേവ, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചതം വിദിത്വാ വിപരിണാമം വിരാഗം നിരോധം, പുബ്ബേ ചേവ വേദനാ ഏതരഹി ച സബ്ബാ വേദനാ അനിച്ചാ ദുക്ഖാ വിപരിണാമധമ്മാതി, ഏവമേതം യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ പസ്സതോ യേ സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ തേ പഹീയന്തി. തേസം പഹാനാ ന പരിതസ്സതി, അപരിതസ്സം സുഖം വിഹരതി, സുഖവിഹാരീ ഭിക്ഖു ‘തദങ്ഗനിബ്ബുതോ’തി വുച്ചതി. സഞ്ഞായ… സങ്ഖാരാനം ത്വേവ, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചതം വിദിത്വാ വിപരിണാമം വിരാഗം നിരോധം, പുബ്ബേ ചേവ സങ്ഖാരാ ഏതരഹി ച സബ്ബേ സങ്ഖാരാ അനിച്ചാ ദുക്ഖാ വിപരിണാമധമ്മാതി, ഏവമേതം യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ പസ്സതോ യേ സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ തേ പഹീയന്തി. തേസം പഹാനാ ന പരിതസ്സതി, അപരിതസ്സം സുഖം വിഹരതി, സുഖവിഹാരീ ഭിക്ഖു ‘തദങ്ഗനിബ്ബുതോ’തി വുച്ചതി. വിഞ്ഞാണസ്സ ത്വേവ, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചതം വിദിത്വാ വിപരിണാമം വിരാഗം നിരോധം, പുബ്ബേ ചേവ വിഞ്ഞാണം ഏതരഹി ച സബ്ബം വിഞ്ഞാണം അനിച്ചം ദുക്ഖം വിപരിണാമധമ്മന്തി, ഏവമേതം യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ പസ്സതോ യേ സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ തേ പഹീയന്തി. തേസം പഹാനാ ന പരിതസ്സതി, അപരിതസ്സം സുഖം വിഹരതി, സുഖവിഹാരീ ഭിക്ഖു ‘തദങ്ഗനിബ്ബുതോ’തി വുച്ചതീ’’തി. പഠമം.
‘‘Rūpassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ 2, pubbe ceva rūpaṃ etarahi ca sabbaṃ rūpaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Vedanāya tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva vedanā etarahi ca sabbā vedanā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Saññāya… saṅkhārānaṃ tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva saṅkhārā etarahi ca sabbe saṅkhārā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccati. Viññāṇassa tveva, bhikkhave, aniccataṃ viditvā vipariṇāmaṃ virāgaṃ nirodhaṃ, pubbe ceva viññāṇaṃ etarahi ca sabbaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammanti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā te pahīyanti. Tesaṃ pahānā na paritassati, aparitassaṃ sukhaṃ viharati, sukhavihārī bhikkhu ‘tadaṅganibbuto’ti vuccatī’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧. അത്തദീപസുത്തവണ്ണനാ • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧. അത്തദീപസുത്തവണ്ണനാ • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
