| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៥. អត្តទីបវគ្គោ
5. Attadīpavaggo
១. អត្តទីបសុត្តវណ្ណនា
1. Attadīpasuttavaṇṇanā
៤៣. អត្តទីបវគ្គស្ស បឋមេ អត្តទីបាតិ អត្តានំ ទីបំ តាណំ លេណំ គតិំ បរាយណំ បតិដ្ឋំ កត្វា វិហរថាតិ អត្ថោ។ អត្តសរណាតិ ឥទំ តស្សេវ វេវចនំ។ អនញ្ញសរណាតិ ឥទំ អញ្ញស្ស សរណបដិក្ខេបវចនំ។ ន ហិ អញ្ញោ អញ្ញស្ស សរណំ ហោតិ អញ្ញស្ស វាយាមេន អញ្ញស្ស អសិជ្ឈនតោ, វុត្តម្បិ ចេតំ –
43. Attadīpavaggassa paṭhame attadīpāti attānaṃ dīpaṃ tāṇaṃ leṇaṃ gatiṃ parāyaṇaṃ patiṭṭhaṃ katvā viharathāti attho. Attasaraṇāti idaṃ tasseva vevacanaṃ. Anaññasaraṇāti idaṃ aññassa saraṇapaṭikkhepavacanaṃ. Na hi añño aññassa saraṇaṃ hoti aññassa vāyāmena aññassa asijjhanato, vuttampi cetaṃ –
‘‘អត្តា ហិ អត្តនោ នាថោ,
‘‘Attā hi attano nātho,
កោ ហិ នាថោ បរោ សិយា’’តិ។ (ធ. ប. ១៦០);
Ko hi nātho paro siyā’’ti. (dha. pa. 160);
តេនាហ ‘‘អនញ្ញសរណា’’តិ។ កោ បនេត្ថ អត្តា នាម? លោកិយលោកុត្តរោ ធម្មោ។ តេនេវាហ – ‘‘ធម្មទីបា ធម្មសរណា អនញ្ញសរណា’’តិ។ យោនីតិ ការណំ – ‘‘យោនិ ហេសា, ភូមិជ, ផលស្ស អធិគមាយា’’តិអាទីសុ (ម. និ. ៣.២២៧) វិយ។ កិំបហោតិកាតិ កិំបភុតិកា, កុតោ បភវន្តីតិ អត្ថោ? រូបស្ស ត្វេវាតិ ឥទំ តេសំយេវ សោកាទីនំ បហានទស្សនត្ថំ អារទ្ធំ។ ន បរិតស្សតីតិ ន គណ្ហាតិ ន គហតិ។ តទង្គនិព្ពុតោតិ តេន វិបស្សនង្គេន កិលេសានំ និព្ពុតត្តា តទង្គនិព្ពុតោ។ ឥមស្មិំ សុត្តេ វិបស្សនាវ កថិតា។ បឋមំ។
Tenāha ‘‘anaññasaraṇā’’ti. Ko panettha attā nāma? Lokiyalokuttaro dhammo. Tenevāha – ‘‘dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā’’ti. Yonīti kāraṇaṃ – ‘‘yoni hesā, bhūmija, phalassa adhigamāyā’’tiādīsu (ma. ni. 3.227) viya. Kiṃpahotikāti kiṃpabhutikā, kuto pabhavantīti attho? Rūpassa tvevāti idaṃ tesaṃyeva sokādīnaṃ pahānadassanatthaṃ āraddhaṃ. Na paritassatīti na gaṇhāti na gahati. Tadaṅganibbutoti tena vipassanaṅgena kilesānaṃ nibbutattā tadaṅganibbuto. Imasmiṃ sutte vipassanāva kathitā. Paṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. អត្តទីបសុត្តំ • 1. Attadīpasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. អត្តទីបសុត្តវណ្ណនា • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
