| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
5. අත්‌තදීපවග්‌ගො
5. Attadīpavaggo
1. අත්‌තදීපසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Attadīpasuttavaṇṇanā
43. අත්‌තදීපවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ අත්‌තදීපාති අත්‌තානං දීපං තාණං ලෙණං ගතිං පරායණං පතිට්‌ඨං කත්‌වා විහරථාති අත්‌ථො. අත්‌තසරණාති ඉදං තස්‌සෙව වෙවචනං. අනඤ්‌ඤසරණාති ඉදං අඤ්‌ඤස්‌ස සරණපටික්‌ඛෙපවචනං. න හි අඤ්‌ඤො අඤ්‌ඤස්‌ස සරණං හොති අඤ්‌ඤස්‌ස වායාමෙන අඤ්‌ඤස්‌ස අසිජ්‌ඣනතො, වුත්‌තම්‌පි චෙතං –
43. Attadīpavaggassa paṭhame attadīpāti attānaṃ dīpaṃ tāṇaṃ leṇaṃ gatiṃ parāyaṇaṃ patiṭṭhaṃ katvā viharathāti attho. Attasaraṇāti idaṃ tasseva vevacanaṃ. Anaññasaraṇāti idaṃ aññassa saraṇapaṭikkhepavacanaṃ. Na hi añño aññassa saraṇaṃ hoti aññassa vāyāmena aññassa asijjhanato, vuttampi cetaṃ –
‘‘අත්‌තා හි අත්‌තනො නාථො,
‘‘Attā hi attano nātho,
කො හි නාථො පරො සියා’’ති. (ධ. ප. 160);
Ko hi nātho paro siyā’’ti. (dha. pa. 160);
තෙනාහ ‘‘අනඤ්‌ඤසරණා’’ති. කො පනෙත්‌ථ අත්‌තා නාම? ලොකියලොකුත්‌තරො ධම්‌මො. තෙනෙවාහ – ‘‘ධම්‌මදීපා ධම්‌මසරණා අනඤ්‌ඤසරණා’’ති. යොනීති කාරණං – ‘‘යොනි හෙසා, භූමිජ, ඵලස්‌ස අධිගමායා’’තිආදීසු (ම. නි. 3.227) විය. කිංපහොතිකාති කිංපභුතිකා, කුතො පභවන්‌තීති අත්‌ථො? රූපස්‌ස ත්‌වෙවාති ඉදං තෙසංයෙව සොකාදීනං පහානදස්‌සනත්‌ථං ආරද්‌ධං. න පරිතස්‌සතීති න ගණ්‌හාති න ගහති. තදඞ්‌ගනිබ්‌බුතොති තෙන විපස්‌සනඞ්‌ගෙන කිලෙසානං නිබ්‌බුතත්‌තා තදඞ්‌ගනිබ්‌බුතො. ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ විපස්‌සනාව කථිතා. පඨමං.
Tenāha ‘‘anaññasaraṇā’’ti. Ko panettha attā nāma? Lokiyalokuttaro dhammo. Tenevāha – ‘‘dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā’’ti. Yonīti kāraṇaṃ – ‘‘yoni hesā, bhūmija, phalassa adhigamāyā’’tiādīsu (ma. ni. 3.227) viya. Kiṃpahotikāti kiṃpabhutikā, kuto pabhavantīti attho? Rūpassa tvevāti idaṃ tesaṃyeva sokādīnaṃ pahānadassanatthaṃ āraddhaṃ. Na paritassatīti na gaṇhāti na gahati. Tadaṅganibbutoti tena vipassanaṅgena kilesānaṃ nibbutattā tadaṅganibbuto. Imasmiṃ sutte vipassanāva kathitā. Paṭhamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. අත්‌තදීපසුත්‌තං • 1. Attadīpasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. අත්‌තදීපසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā
