| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
४. अत्तकामपारिचरियसिक्खापदवण्णना
4. Attakāmapāricariyasikkhāpadavaṇṇanā
२९०. चतुत्थे तयो सङ्घादिसेसवारा आगता, सेसा सत्तपञ्ञास वारा थुल्लच्चयदुक्कटापत्तिकाय संखित्ताति वेदितब्बा, ततो अञ्ञतरो असम्भवतो इध न उद्धटो। सेसयोजनक्कमो वुत्तनयेन वेदितब्बो। नगरपरिक्खारेहीति पाकारपरिखादीहि नगरपरिवारेहि। सेतपरिक्खारोति सेतालङ्कारो, सीलालङ्कारोति अत्थो (सं॰ नि॰ अट्ठ॰ ३.५.४)। चक्कवीरियोति वीरियचक्को। वसलं दुग्गन्धन्ति निमित्तं सन्धायाह, तदेव सन्धाय ‘‘किं मे पापकं, किं मे दुग्गन्ध’’न्ति वुत्तं।
290. Catutthe tayo saṅghādisesavārā āgatā, sesā sattapaññāsa vārā thullaccayadukkaṭāpattikāya saṃkhittāti veditabbā, tato aññataro asambhavato idha na uddhaṭo. Sesayojanakkamo vuttanayena veditabbo. Nagaraparikkhārehīti pākāraparikhādīhi nagaraparivārehi. Setaparikkhāroti setālaṅkāro, sīlālaṅkāroti attho (saṃ. ni. aṭṭha. 3.5.4). Cakkavīriyoti vīriyacakko. Vasalaṃ duggandhanti nimittaṃ sandhāyāha, tadeva sandhāya ‘‘kiṃ me pāpakaṃ, kiṃ me duggandha’’nti vuttaṃ.
२९१. सन्तिकेति यत्थ ठितो विञ्ञापेति। ‘‘पठमविग्गहे सचे पाळिवसेन योजेतीति कामहेतुपारिचरियाअत्थो। सेसन्ति ‘अधिप्पायो’ति पदं ब्यञ्जनं अत्थाभावतो। दुतिये पाळिवसेन कामहेतु-पदानि ब्यञ्जनानि तेसं तत्थ अत्थाभावतो। एवं चत्तारि पदानि द्विन्नं विग्गहानं वसेन योजितानीति अपरे वदन्ती’’ति वुत्तं।
291.Santiketi yattha ṭhito viññāpeti. ‘‘Paṭhamaviggahe sace pāḷivasena yojetīti kāmahetupāricariyāattho. Sesanti ‘adhippāyo’ti padaṃ byañjanaṃ atthābhāvato. Dutiye pāḷivasena kāmahetu-padāni byañjanāni tesaṃ tattha atthābhāvato. Evaṃ cattāri padāni dvinnaṃ viggahānaṃ vasena yojitānīti apare vadantī’’ti vuttaṃ.
२९५. एतेसु सिक्खापदेसु मेथुनरागेन वीतिक्कमे सति सङ्घादिसेसेन अनापत्ति। तस्मा ‘‘किं भन्ते अग्गदानन्ति। मेथुनधम्म’’न्ति इदं केवलं मेथुनधम्मस्स वण्णभणनत्थं वुत्तं, न मेथुनधम्माधिप्पायेन तदत्थिया वुत्तन्ति वेदितब्बं, परस्स भिक्खुनो कामपारिचरियाय वण्णभणने दुक्कटं। ‘‘यो ते विहारे वसति, तस्स अग्गदानं देही’’ति परियायवचनेनपि दुक्कटं। ‘‘अत्तकामपारिचरियाय वण्णं भासेय्य। या मादिसं सीलवन्त’’न्ति च वुत्तत्ताति एके। पञ्चसु अङ्गेसु सब्भावा सङ्घादिसेसोवाति एके। विचारेत्वा गहेतब्बं। गण्ठिपदे पन ‘‘इमस्मिं सिक्खापदद्वये कायसंसग्गे विय यक्खिपेतीसु दुट्ठुल्लत्तकामवचने थुल्लच्चय’न्ति वदन्ति। अट्ठकथासु पन नागत’’न्ति लिखितं। ‘‘उभतोब्यञ्जनको पन पण्डकगतिकोवा’’ति वदन्ति।
295. Etesu sikkhāpadesu methunarāgena vītikkame sati saṅghādisesena anāpatti. Tasmā ‘‘kiṃ bhante aggadānanti. Methunadhamma’’nti idaṃ kevalaṃ methunadhammassa vaṇṇabhaṇanatthaṃ vuttaṃ, na methunadhammādhippāyena tadatthiyā vuttanti veditabbaṃ, parassa bhikkhuno kāmapāricariyāya vaṇṇabhaṇane dukkaṭaṃ. ‘‘Yo te vihāre vasati, tassa aggadānaṃ dehī’’ti pariyāyavacanenapi dukkaṭaṃ. ‘‘Attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ bhāseyya. Yā mādisaṃ sīlavanta’’nti ca vuttattāti eke. Pañcasu aṅgesu sabbhāvā saṅghādisesovāti eke. Vicāretvā gahetabbaṃ. Gaṇṭhipade pana ‘‘imasmiṃ sikkhāpadadvaye kāyasaṃsagge viya yakkhipetīsu duṭṭhullattakāmavacane thullaccaya’nti vadanti. Aṭṭhakathāsu pana nāgata’’nti likhitaṃ. ‘‘Ubhatobyañjanako pana paṇḍakagatikovā’’ti vadanti.
अत्तकामपारिचरियसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Attakāmapāricariyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ४. अत्तकामपारिचरियसिक्खापदं • 4. Attakāmapāricariyasikkhāpadaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ४. अत्तकामपारिचरियसिक्खापदवण्णना • 4. Attakāmapāricariyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ४. अत्तकामपारिचरियसिक्खापदवण्णना • 4. Attakāmapāricariyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ४. अत्तकामपारिचरियसिक्खापदवण्णना • 4. Attakāmapāricariyasikkhāpadavaṇṇanā
