| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៤. អត្តកាមសិក្ខាបទវណ្ណនា
4. Attakāmasikkhāpadavaṇṇanā
អត្តកាមបារិចរិយាវសេនាតិ អត្តកាមបារិចរិយាយ រាគវសេន។ ឥធាបិ ទុដ្ឋុល្លាទុដ្ឋុល្លជាននសមត្ថាវ ឥត្ថី អធិប្បេតាតិ អាហ ‘‘ទុដ្ឋុល្លោភាសេន វុត្តប្បការាយ ឥត្ថិយា’’តិ។ សមីបេតិ សវនូបចារេ។ ‘‘ឋត្វា’’តិ បាឋសេសោ។ អត្តកាមបារិចរិយាតិ កាមីយតីតិ កាមោ, មេថុនធម្មោ, បរិចរណំ ឧបដ្ឋានំ បរិចរិយា, សាវ បារិចរិយា, កាមេន បារិចរិយា កាមបារិចរិយា, អត្តនោ កាមបារិចរិយា អត្តកាមបារិចរិយា, អត្តនោ អត្ថាយ មេថុនធម្មេន ឧបដ្ឋានន្តិ អត្ថោ។ អថ វា កាមិតាតិ កាមា, បារិចរិយា, អត្តនោ កាមា អត្តកាមា, អត្តកាមា ច សា បារិចរិយា ចាតិ អត្តកាមបារិចរិយា, សយំ មេថុនរាគវសេន បត្ថិតឧបដ្ឋានន្តិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘មេថុនធម្មសង្ខាតេនា’’តិអាទិ។ ឯត្ថ ច បឋមេន អត្ថវិកប្បេន កាមហេតុបារិចរិយាសង្ខាតំ អត្ថត្តយំ ទស្សេតិ, ទុតិយេន អធិប្បាយបារិចរិយាសង្ខាតំ អត្ថទ្វយំ។ ព្យញ្ជនេ (បារា. អដ្ឋ. ២.២៩១) បន អាទរំ អកត្វា អត្ថមត្តមេវ ទស្សេតុំ ‘‘អត្តនោ កាមំ អត្តនោ ហេតុំ អត្តនោ អធិប្បាយំ អត្តនោ បារិចរិយ’’ន្តិ (បារា. ២៩២) បទភាជនំ វុត្តំ។ ‘‘អត្តនោ កាមំ អត្តនោ ហេតុំ អត្តនោ បារិចរិយ’’ន្តិ ហិ វុត្តេ ជានិស្សន្តិ បណ្ឌិតា ‘‘ឯត្តាវតា អត្តនោ អត្ថាយ កាមបារិចរិយា វុត្តា’’តិ, ‘‘អត្តនោ អធិប្បាយំ អត្តនោ បារិចរិយ’’ន្តិ (បារា. ២៩២) វុត្តេបិ ជានិស្សន្តិ ‘‘ឯត្តាវតា អត្តនា ឥច្ឆិតកាមិតដ្ឋេន អត្តកាមបារិចរិយា វុត្តា’’តិ។
Attakāmapāricariyāvasenāti attakāmapāricariyāya rāgavasena. Idhāpi duṭṭhullāduṭṭhullajānanasamatthāva itthī adhippetāti āha ‘‘duṭṭhullobhāsena vuttappakārāya itthiyā’’ti. Samīpeti savanūpacāre. ‘‘Ṭhatvā’’ti pāṭhaseso. Attakāmapāricariyāti kāmīyatīti kāmo, methunadhammo, paricaraṇaṃ upaṭṭhānaṃ paricariyā, sāva pāricariyā, kāmena pāricariyā kāmapāricariyā, attano kāmapāricariyā attakāmapāricariyā, attano atthāya methunadhammena upaṭṭhānanti attho. Atha vā kāmitāti kāmā, pāricariyā, attano kāmā attakāmā, attakāmā ca sā pāricariyā cāti attakāmapāricariyā, sayaṃ methunarāgavasena patthitaupaṭṭhānanti attho. Tenāha ‘‘methunadhammasaṅkhātenā’’tiādi. Ettha ca paṭhamena atthavikappena kāmahetupāricariyāsaṅkhātaṃ atthattayaṃ dasseti, dutiyena adhippāyapāricariyāsaṅkhātaṃ atthadvayaṃ. Byañjane (pārā. aṭṭha. 2.291) pana ādaraṃ akatvā atthamattameva dassetuṃ ‘‘attano kāmaṃ attano hetuṃ attano adhippāyaṃ attano pāricariya’’nti (pārā. 292) padabhājanaṃ vuttaṃ. ‘‘Attano kāmaṃ attano hetuṃ attano pāricariya’’nti hi vutte jānissanti paṇḍitā ‘‘ettāvatā attano atthāya kāmapāricariyā vuttā’’ti, ‘‘attano adhippāyaṃ attano pāricariya’’nti (pārā. 292) vuttepi jānissanti ‘‘ettāvatā attanā icchitakāmitaṭṭhena attakāmapāricariyā vuttā’’ti.
កល្យាណេន ភទ្ទកេន គុណេន សមន្នាគតត្តា កល្យាណធម្មំ។ តេនាហ ‘‘តទុភយេនាបី’’តិអាទិ។ អភិរមេយ្យាតិ តោសេយ្យ។ ឯតទគ្គន្តិ ឯសា អគ្គា។ បារិចរិយានន្តិ បារិចរិយានំ មជ្ឈេ, និទ្ធារណេ ចេតំ សាមិវចនំ។ ននុ ទុដ្ឋល្លវាចាសិក្ខាបទេ (បារា. ២៨៥) មេថុនយាចនំ អាគតំ, អថ កស្មា ឥទំ វុត្តំ? នាយំ ទោសោ។ តត្ថ (សារត្ថ. ដី. ២.២៩១) ហិ ទុដ្ឋុល្លវាចស្សាទរាគវសេន វុត្តំ, ឥធ បន អត្តនោ មេថុនស្សាទរាគវសេនាតិ។
Kalyāṇena bhaddakena guṇena samannāgatattā kalyāṇadhammaṃ. Tenāha ‘‘tadubhayenāpī’’tiādi. Abhirameyyāti toseyya. Etadagganti esā aggā. Pāricariyānanti pāricariyānaṃ majjhe, niddhāraṇe cetaṃ sāmivacanaṃ. Nanu duṭṭhallavācāsikkhāpade (pārā. 285) methunayācanaṃ āgataṃ, atha kasmā idaṃ vuttaṃ? Nāyaṃ doso. Tattha (sārattha. ṭī. 2.291) hi duṭṭhullavācassādarāgavasena vuttaṃ, idha pana attano methunassādarāgavasenāti.
តស្មិំយេវ ខណេតិ ភណិតក្ខណេ។ ឧភតោព្យញ្ជនកោ បន បណ្ឌកគតិកត្តា វិសុំ ន វុត្តោ ។ ‘‘ឥមស្មិំ សិក្ខាបទទ្វយេ កាយសំសគ្គេ វិយ យក្ខិបេតីសុបិ ទុដ្ឋុល្លត្តកាមវចនេ ថុល្លច្ចយ’’ន្តិ (វជិរ. ដី. បារាជិក ២៩៥) វទន្តិ។ តស្មិំយេវាតិ បណ្ឌកេយេវ ឥត្ថិសញ្ញិនោ អត្តកាមបារិចរិយាយ វណ្ណភណនេបិ ទុក្កដំ។ ‘‘យោ តេ វិហារេ វសតិ, តស្ស អគ្គទានំ មេថុនំ ធម្មំ ទេហី’’តិ បរិយាយវចនេបិ ទុក្កដំ។ ‘‘អត្តកាមបារិចរិយាយ វណ្ណំ ភាសេយ្យ យា មាទិសំ ‘សីលវន្ត’ន្តិ វុត្តត្តា’’តិ (វជិរ. ដី. បារាជិក ២៩៥) ឯកេ។ ‘‘បញ្ចសុ អង្គេសុ សព្ភាវា សង្ឃាទិសេសោវា’’តិ អបរេ។ ‘‘មេថុនុបសំហិតេនា’’តិ វុត្តត្តា ‘‘ចីវរាទីហិ…បេ.… ភាសន្តស្ស អនាបត្តី’’តិ វុត្តំ។
Tasmiṃyeva khaṇeti bhaṇitakkhaṇe. Ubhatobyañjanako pana paṇḍakagatikattā visuṃ na vutto . ‘‘Imasmiṃ sikkhāpadadvaye kāyasaṃsagge viya yakkhipetīsupi duṭṭhullattakāmavacane thullaccaya’’nti (vajira. ṭī. pārājika 295) vadanti. Tasmiṃyevāti paṇḍakeyeva itthisaññino attakāmapāricariyāya vaṇṇabhaṇanepi dukkaṭaṃ. ‘‘Yo te vihāre vasati, tassa aggadānaṃ methunaṃ dhammaṃ dehī’’ti pariyāyavacanepi dukkaṭaṃ. ‘‘Attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ bhāseyya yā mādisaṃ ‘sīlavanta’nti vuttattā’’ti (vajira. ṭī. pārājika 295) eke. ‘‘Pañcasu aṅgesu sabbhāvā saṅghādisesovā’’ti apare. ‘‘Methunupasaṃhitenā’’ti vuttattā ‘‘cīvarādīhi…pe… bhāsantassa anāpattī’’ti vuttaṃ.
អត្តកាមសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Attakāmasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
