| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੪. ਅਤ੍ਤਕਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
4. Attakāmasikkhāpadavaṇṇanā
ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾવਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯ ਰਾਗવਸੇਨ। ਇਧਾਪਿ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਜਾਨਨਸਮਤ੍ਥਾવ ਇਤ੍ਥੀ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲੋਭਾਸੇਨ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਯ ਇਤ੍ਥਿਯਾ’’ਤਿ। ਸਮੀਪੇਤਿ ਸવਨੂਪਚਾਰੇ। ‘‘ਠਤ੍વਾ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ। ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾਤਿ ਕਾਮੀਯਤੀਤਿ ਕਾਮੋ, ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ, ਪਰਿਚਰਣਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਚਰਿਯਾ, ਸਾવ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾ, ਕਾਮੇਨ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾ ਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾ ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਕਾਮਿਤਾਤਿ ਕਾਮਾ, ਪਾਰਿਚਰਿਯਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਮਾ ਅਤ੍ਤਕਾਮਾ, ਅਤ੍ਤਕਾਮਾ ਚ ਸਾ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾ, ਸਯਂ ਮੇਥੁਨਰਾਗવਸੇਨ ਪਤ੍ਥਿਤਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮੇਨ ਅਤ੍ਥવਿਕਪ੍ਪੇਨ ਕਾਮਹੇਤੁਪਾਰਿਚਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥਤ੍ਤਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਪਾਰਿਚਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥਦ੍વਯਂ। ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੨੯੧) ਪਨ ਆਦਰਂ ਅਕਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਮੇવ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹੇਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਰਿਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੨੯੨) ਪਦਭਾਜਨਂ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹੇਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਰਿਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾ વੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਰਿਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੨੯੨) વੁਤ੍ਤੇਪਿ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਇਚ੍ਛਿਤਕਾਮਿਤਟ੍ਠੇਨ ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾ વੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ।
Attakāmapāricariyāvasenāti attakāmapāricariyāya rāgavasena. Idhāpi duṭṭhullāduṭṭhullajānanasamatthāva itthī adhippetāti āha ‘‘duṭṭhullobhāsena vuttappakārāya itthiyā’’ti. Samīpeti savanūpacāre. ‘‘Ṭhatvā’’ti pāṭhaseso. Attakāmapāricariyāti kāmīyatīti kāmo, methunadhammo, paricaraṇaṃ upaṭṭhānaṃ paricariyā, sāva pāricariyā, kāmena pāricariyā kāmapāricariyā, attano kāmapāricariyā attakāmapāricariyā, attano atthāya methunadhammena upaṭṭhānanti attho. Atha vā kāmitāti kāmā, pāricariyā, attano kāmā attakāmā, attakāmā ca sā pāricariyā cāti attakāmapāricariyā, sayaṃ methunarāgavasena patthitaupaṭṭhānanti attho. Tenāha ‘‘methunadhammasaṅkhātenā’’tiādi. Ettha ca paṭhamena atthavikappena kāmahetupāricariyāsaṅkhātaṃ atthattayaṃ dasseti, dutiyena adhippāyapāricariyāsaṅkhātaṃ atthadvayaṃ. Byañjane (pārā. aṭṭha. 2.291) pana ādaraṃ akatvā atthamattameva dassetuṃ ‘‘attano kāmaṃ attano hetuṃ attano adhippāyaṃ attano pāricariya’’nti (pārā. 292) padabhājanaṃ vuttaṃ. ‘‘Attano kāmaṃ attano hetuṃ attano pāricariya’’nti hi vutte jānissanti paṇḍitā ‘‘ettāvatā attano atthāya kāmapāricariyā vuttā’’ti, ‘‘attano adhippāyaṃ attano pāricariya’’nti (pārā. 292) vuttepi jānissanti ‘‘ettāvatā attanā icchitakāmitaṭṭhena attakāmapāricariyā vuttā’’ti.
ਕਲ੍ਯਾਣੇਨ ਭਦ੍ਦਕੇਨ ਗੁਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਦੁਭਯੇਨਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਭਿਰਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤੋਸੇਯ੍ਯ। ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਏਸਾ ਅਗ੍ਗਾ। ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਨਨੁ ਦੁਟ੍ਠਲ੍ਲવਾਚਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ (ਪਾਰਾ॰ ੨੮੫) ਮੇਥੁਨਯਾਚਨਂ ਆਗਤਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ। ਤਤ੍ਥ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ੨.੨੯੧) ਹਿ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲવਾਚਸ੍ਸਾਦਰਾਗવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੇਥੁਨਸ੍ਸਾਦਰਾਗવਸੇਨਾਤਿ।
Kalyāṇena bhaddakena guṇena samannāgatattā kalyāṇadhammaṃ. Tenāha ‘‘tadubhayenāpī’’tiādi. Abhirameyyāti toseyya. Etadagganti esā aggā. Pāricariyānanti pāricariyānaṃ majjhe, niddhāraṇe cetaṃ sāmivacanaṃ. Nanu duṭṭhallavācāsikkhāpade (pārā. 285) methunayācanaṃ āgataṃ, atha kasmā idaṃ vuttaṃ? Nāyaṃ doso. Tattha (sārattha. ṭī. 2.291) hi duṭṭhullavācassādarāgavasena vuttaṃ, idha pana attano methunassādarāgavasenāti.
ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਖਣੇਤਿ ਭਣਿਤਕ੍ਖਣੇ। ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ ਪਨ ਪਣ੍ਡਕਗਤਿਕਤ੍ਤਾ વਿਸੁਂ ਨ વੁਤ੍ਤੋ । ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਦ੍વਯੇ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੇ વਿਯ ਯਕ੍ਖਿਪੇਤੀਸੁਪਿ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਤ੍ਤਕਾਮવਚਨੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯ’’ਨ੍ਤਿ (વਜਿਰ॰ ਟੀ॰ ਪਾਰਾਜਿਕ ੨੯੫) વਦਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવਾਤਿ ਪਣ੍ਡਕੇਯੇવ ਇਤ੍ਥਿਸਞ੍ਞਿਨੋ ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯ વਣ੍ਣਭਣਨੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ‘‘ਯੋ ਤੇ વਿਹਾਰੇ વਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਦਾਨਂ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਪਰਿਯਾਯવਚਨੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ‘‘ਅਤ੍ਤਕਾਮਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸੇਯ੍ਯ ਯਾ ਮਾਦਿਸਂ ‘ਸੀਲવਨ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ (વਜਿਰ॰ ਟੀ॰ ਪਾਰਾਜਿਕ ੨੯੫) ਏਕੇ। ‘‘ਪਞ੍ਚਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਸਬ੍ਭਾવਾ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋવਾ’’ਤਿ ਅਪਰੇ। ‘‘ਮੇਥੁਨੁਪਸਂਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਚੀવਰਾਦੀਹਿ…ਪੇ॰… ਭਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Tasmiṃyeva khaṇeti bhaṇitakkhaṇe. Ubhatobyañjanako pana paṇḍakagatikattā visuṃ na vutto . ‘‘Imasmiṃ sikkhāpadadvaye kāyasaṃsagge viya yakkhipetīsupi duṭṭhullattakāmavacane thullaccaya’’nti (vajira. ṭī. pārājika 295) vadanti. Tasmiṃyevāti paṇḍakeyeva itthisaññino attakāmapāricariyāya vaṇṇabhaṇanepi dukkaṭaṃ. ‘‘Yo te vihāre vasati, tassa aggadānaṃ methunaṃ dhammaṃ dehī’’ti pariyāyavacanepi dukkaṭaṃ. ‘‘Attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ bhāseyya yā mādisaṃ ‘sīlavanta’nti vuttattā’’ti (vajira. ṭī. pārājika 295) eke. ‘‘Pañcasu aṅgesu sabbhāvā saṅghādisesovā’’ti apare. ‘‘Methunupasaṃhitenā’’ti vuttattā ‘‘cīvarādīhi…pe… bhāsantassa anāpattī’’ti vuttaṃ.
ਅਤ੍ਤਕਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Attakāmasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
