| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๘. อตฺตการีสุตฺตํ
8. Attakārīsuttaṃ
๓๘. อถ โข อญฺญตโร พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สโมฺมทิฯ สโมฺมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข โส พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อหญฺหิ, โภ โคตม, เอวํวาที เอวํทิฎฺฐิ – ‘นตฺถิ อตฺตกาโร, นตฺถิ ปรกาโร’’’ติฯ ‘‘มาหํ, พฺราหฺมณ, เอวํวาทิํ เอวํทิฎฺฐิํ อทฺทสํ วา อโสฺสสิํ วาฯ กถญฺหิ นาม สยํ อภิกฺกมโนฺต, สยํ ปฎิกฺกมโนฺต เอวํ วกฺขติ – ‘นตฺถิ อตฺตกาโร, นตฺถิ ปรกาโร’’’ติ!
38. Atha kho aññataro brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahañhi, bho gotama, evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ‘natthi attakāro, natthi parakāro’’’ti. ‘‘Māhaṃ, brāhmaṇa, evaṃvādiṃ evaṃdiṭṭhiṃ addasaṃ vā assosiṃ vā. Kathañhi nāma sayaṃ abhikkamanto, sayaṃ paṭikkamanto evaṃ vakkhati – ‘natthi attakāro, natthi parakāro’’’ti!
‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ, พฺราหฺมณ, อตฺถิ อารพฺภธาตู’’ติ? ‘‘เอวํ, โภ’’ฯ ‘‘อารพฺภธาตุยา สติ อารพฺภวโนฺต สตฺตา ปญฺญายนฺตี’’ติ? ‘‘เอวํ, โภ’’ฯ ‘‘ยํ โข, พฺราหฺมณ, อารพฺภธาตุยา สติ อารพฺภวโนฺต สตฺตา ปญฺญายนฺติ, อยํ สตฺตานํ อตฺตกาโร อยํ ปรกาโร’’ฯ
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, atthi ārabbhadhātū’’ti? ‘‘Evaṃ, bho’’. ‘‘Ārabbhadhātuyā sati ārabbhavanto sattā paññāyantī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho’’. ‘‘Yaṃ kho, brāhmaṇa, ārabbhadhātuyā sati ārabbhavanto sattā paññāyanti, ayaṃ sattānaṃ attakāro ayaṃ parakāro’’.
‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ, พฺราหฺมณ, อตฺถิ นิกฺกมธาตุ…เป.… อตฺถิ ปรกฺกมธาตุ… อตฺถิ ถามธาตุ… อตฺถิ ฐิติธาตุ… อตฺถิ อุปกฺกมธาตู’’ติ? ‘‘เอวํ, โภ’’ฯ ‘‘อุปกฺกมธาตุยา สติ อุปกฺกมวโนฺต สตฺตา ปญฺญายนฺตี’’ติ? ‘‘เอวํ, โภ’’ฯ ‘‘ยํ โข, พฺราหฺมณ, อุปกฺกมธาตุยา สติ อุปกฺกมวโนฺต สตฺตา ปญฺญายนฺติ, อยํ สตฺตานํ อตฺตกาโร อยํ ปรกาโร’’ฯ
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, atthi nikkamadhātu…pe… atthi parakkamadhātu… atthi thāmadhātu… atthi ṭhitidhātu… atthi upakkamadhātū’’ti? ‘‘Evaṃ, bho’’. ‘‘Upakkamadhātuyā sati upakkamavanto sattā paññāyantī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho’’. ‘‘Yaṃ kho, brāhmaṇa, upakkamadhātuyā sati upakkamavanto sattā paññāyanti, ayaṃ sattānaṃ attakāro ayaṃ parakāro’’.
‘‘มาหํ, พฺราหฺมณ 1, เอวํวาทิํ เอวํทิฎฺฐิํ อทฺทสํ วา อโสฺสสิํ วาฯ กถญฺหิ นาม สยํ อภิกฺกมโนฺต สยํ ปฎิกฺกมโนฺต เอวํ วกฺขติ – ‘นตฺถิ อตฺตกาโร นตฺถิ ปรกาโร’’’ติฯ
‘‘Māhaṃ, brāhmaṇa 2, evaṃvādiṃ evaṃdiṭṭhiṃ addasaṃ vā assosiṃ vā. Kathañhi nāma sayaṃ abhikkamanto sayaṃ paṭikkamanto evaṃ vakkhati – ‘natthi attakāro natthi parakāro’’’ti.
‘‘อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม…เป.… อชฺชตเคฺค ปาณุเปตํ สรณํ คต’’นฺติ! อฎฺฐมํฯ
‘‘Abhikkantaṃ, bho gotama…pe… ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti! Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๘. อตฺตการีสุตฺตวณฺณนา • 8. Attakārīsuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๘-๑๑. อตฺตการีสุตฺตาทิวณฺณนา • 8-11. Attakārīsuttādivaṇṇanā
