| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੫. ਅਤ੍ਤਨਿਪਾਤਨਪਞ੍ਹੋ
5. Attanipātanapañho
੫. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਤੇਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਪਾਤੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ। ਪੁਨ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਣਥ ‘ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਗવਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੋ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਬ੍ਯਾਧਿਨੋ ਮਰਣਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਂ ਪਰਮਾਯ ਪਸਂਸਾਯ ਪਸਂਸਤੀ’ਤਿ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਗવਤਾ ਭਣਿਤਂ ‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਤੇਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਪਾਤੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ‘ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਬ੍ਯਾਧਿਨੋ ਮਰਣਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀ’ਤਿ ਯਂ વਚਨਂ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਯਦਿ ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਬ੍ਯਾਧਿਨੋ ਮਰਣਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਤੇਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਪਾਤੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋ ਕੋਟਿਕੋ ਪਞ੍ਹੋ ਤવਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
5. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘na, bhikkhave, attānaṃ pātetabbaṃ, yo pāteyya, yathādhammo kāretabbo’ti. Puna ca tumhe bhaṇatha ‘yattha katthaci bhagavā sāvakānaṃ dhammaṃ desayamāno anekapariyāyena jātiyā jarāya byādhino maraṇassa samucchedāya dhammaṃ deseti, yo hi koci jātijarābyādhimaraṇaṃ samatikkamati, taṃ paramāya pasaṃsāya pasaṃsatī’ti. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘na, bhikkhave, attānaṃ pātetabbaṃ, yo pāteyya, yathādhammo kāretabbo’ti, tena hi ‘jātiyā jarāya byādhino maraṇassa samucchedāya dhammaṃ desetī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi jātiyā jarāya byādhino maraṇassa samucchedāya dhammaṃ deseti, tena hi ‘na, bhikkhave, attānaṃ pātetabbaṃ, yo pāteyya, yathādhammo kāretabbo’’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਤੇਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਪਾਤੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਗવਤਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਾਮਾਨੇਨ ਚ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਬ੍ਯਾਧਿਨੋ ਮਰਣਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਾਯ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਭਗવਾ ਕਾਰਣੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਚਾ’’ਤਿ।
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘na, bhikkhave, attānaṃ pātetabbaṃ, yo pāteyya, yathādhammo kāretabbo’ti. Yattha katthaci bhagavatā sāvakānaṃ dhammaṃ desayāmānena ca anekapariyāyena jātiyā jarāya byādhino maraṇassa samucchedāya dhammo desito, tattha pana kāraṇaṃ atthi, yena bhagavā kāraṇena paṭikkhipi samādapesi cā’’ti.
‘‘ਕਿਂ ਪਨੇਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਕਾਰਣਂ, ਯੇਨ ਭਗવਾ ਕਾਰਣੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੀਲવਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਗਦਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸવਿਸવਿਨਾਸਨੇ, ਓਸਧਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸਬ੍ਯਾਧਿવੂਪਸਮੇ, ਉਦਕਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸਰਜੋਜਲ੍ਲਾਪਹਰਣੇ, ਮਣਿਰਤਨਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਾਨੇ, ਨਾવਾਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਰੋਘਪਾਰਗਮਨੇ, ਸਤ੍ਥવਾਹਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰਤਾਰਣੇ, વਾਤਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿવਿਧਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਨਿਬ੍ਬਾਪਨੇ, ਮਹਾਮੇਘਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਾਨਸਪਰਿਪੂਰਣੇ, ਆਚਰਿਯਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕੁਸਲਸਿਕ੍ਖਾਪਨੇ, ਸੁਦੇਸਕਸਮੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਖੇਮਪਥਮਾਚਿਕ੍ਖਣੇ। ਏવਰੂਪੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬਹੁਗੁਣੋ ਅਨੇਕਗੁਣੋ ਅਪ੍ਪਮਾਣਗੁਣੋ ਗੁਣਰਾਸਿ ਗੁਣਪੁਞ੍ਜੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ વਡ੍ਢਿਕਰੋ ਸੀਲવਾ ‘ਮਾ વਿਨਸ੍ਸੀ’ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਭਗવਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਤੇਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਪਾਤੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ। ਇਦਮੇਤ੍ਥ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਰਣਂ, ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗવਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਥੇਰੇਨ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੇਨ વਿਚਿਤ੍ਰਕਥਿਕੇਨ ਪਾਯਾਸਿਰਾਜਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਲੋਕਂ ਦੀਪਯਮਾਨੇਨ ‘ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ ਰਾਜਞ੍ਞ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੀਲવਨ੍ਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸવਨ੍ਤਿ, ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Kiṃ panettha, bhante nāgasena, kāraṇaṃ, yena bhagavā kāraṇena paṭikkhipi samādapesi cā’’ti? ‘‘Sīlavā, mahārāja, sīlasampanno agadasamo sattānaṃ kilesavisavināsane, osadhasamo sattānaṃ kilesabyādhivūpasame, udakasamo sattānaṃ kilesarajojallāpaharaṇe, maṇiratanasamo sattānaṃ sabbasampattidāne, nāvāsamo sattānaṃ caturoghapāragamane, satthavāhasamo sattānaṃ jātikantāratāraṇe, vātasamo sattānaṃ tividhaggisantāpanibbāpane, mahāmeghasamo sattānaṃ mānasaparipūraṇe, ācariyasamo sattānaṃ kusalasikkhāpane, sudesakasamo sattānaṃ khemapathamācikkhaṇe. Evarūpo, mahārāja, bahuguṇo anekaguṇo appamāṇaguṇo guṇarāsi guṇapuñjo sattānaṃ vaḍḍhikaro sīlavā ‘mā vinassī’ti sattānaṃ anukampāya bhagavā sikkhāpadaṃ paññapesi ‘na, bhikkhave, attānaṃ pātetabbaṃ, yo pāteyya, yathādhammo kāretabbo’ti. Idamettha, mahārāja, kāraṇaṃ, yena kāraṇena bhagavā paṭikkhipi. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena kumārakassapena vicitrakathikena pāyāsirājaññassa paralokaṃ dīpayamānena ‘yathā yathā kho rājañña samaṇabrāhmaṇā sīlavanto kalyāṇadhammā ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti, tathā tathā bahuṃ puññaṃ pasavanti, bahujanahitāya ca paṭipajjanti bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti.
‘‘ਕੇਨ ਪਨ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗવਾ ਸਮਾਦਪੇਸਿ? ਜਾਤਿਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੁਕ੍ਖਾ, ਜਰਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਬ੍ਯਾਧਿਪਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੋਕੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਪਰਿਦੇવੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਦੁਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦੋਮਨਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਉਪਾਯਾਸੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਅਪ੍ਪਿਯੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਪਿਯੇਹਿ વਿਪ੍ਪਯੋਗੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਮਾਤੁਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਿਤੁਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਾਤੁਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਗਿਨਿਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪੁਤ੍ਤਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦਾਰਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦਾਸਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ 1, ਞਾਤਿਮਰਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭੋਗਬ੍ਯਸਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੀਲਬ੍ਯਸਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਰਾਜਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਚੋਰਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, વੇਰਿਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਗ੍ਗਿਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਉਦਕਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਊਮਿਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆવਟ੍ਟਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਕੁਮ੍ਭੀਲਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੁਸੁਕਾਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਤ੍ਤਾਨੁવਾਦਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਰਾਨੁવਾਦਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦਣ੍ਡਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਰਿਸਾਸਾਰਜ੍ਜਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਜੀવਕਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਮਰਣਭਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, વੇਤ੍ਤੇਹਿ ਤਾਲ਼ਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਕਸਾਹਿ ਤਾਲ਼ਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਦ੍ਧਦਣ੍ਡਕੇਹਿ ਤਾਲ਼ਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਹਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਾਦਚ੍ਛੇਦਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਚ੍ਛੇਦਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਕਣ੍ਣਚ੍ਛੇਦਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨਾਸਚ੍ਛੇਦਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਕਣ੍ਣਨਾਸਚ੍ਛੇਦਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਰਾਹੁਮੁਖਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਏਰਕવਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਚੀਰਕવਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਏਣੇਯ੍ਯਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ , ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਕਹਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਲਿਘਪਰਿવਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਲਾਲਪੀਠਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਤ੍ਤੇਨ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੁਨਖੇਹਿ ਖਾਦਾਪਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਜੀવਸੂਲਾਰੋਪਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਚ੍ਛੇਦਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਏવਰੂਪਾਨਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬਹੁવਿਧਾਨਿ ਅਨੇਕવਿਧਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਸਂਸਾਰਗਤੋ ਅਨੁਭવਤਿ।
‘‘Kena pana kāraṇena bhagavā samādapesi? Jātipi, mahārāja, dukkhā, jarāpi dukkhā, byādhipi dukkho, maraṇampi dukkhaṃ, sokopi dukkho, paridevopi dukkho, dukkhampi dukkhaṃ, domanassampi dukkhaṃ, upāyāsopi dukkho, appiyehi sampayogopi dukkho, piyehi vippayogopi dukkho, mātumaraṇampi dukkhaṃ, pitumaraṇampi dukkhaṃ, bhātumaraṇampi dukkhaṃ, bhaginimaraṇampi dukkhaṃ, puttamaraṇampi dukkhaṃ, dāramaraṇampi dukkhaṃ, dāsamaraṇampi dukkhaṃ 2, ñātimaraṇampi dukkhaṃ, ñātibyasanampi dukkhaṃ, rogabyasanampi dukkhaṃ, bhogabyasanampi dukkhaṃ, sīlabyasanampi dukkhaṃ, diṭṭhibyasanampi dukkhaṃ, rājabhayampi dukkhaṃ, corabhayampi dukkhaṃ, veribhayampi dukkhaṃ, dubbhikkhabhayampi dukkhaṃ, aggibhayampi dukkhaṃ, udakabhayampi dukkhaṃ, ūmibhayampi dukkhaṃ, āvaṭṭabhayampi dukkhaṃ, kumbhīlabhayampi dukkhaṃ, susukābhayampi dukkhaṃ, attānuvādabhayampi dukkhaṃ, parānuvādabhayampi dukkhaṃ, daṇḍabhayampi dukkhaṃ, duggatibhayampi dukkhaṃ, parisāsārajjabhayampi dukkhaṃ, ājīvakabhayampi dukkhaṃ, maraṇabhayampi dukkhaṃ, vettehi tāḷanampi dukkhaṃ, kasāhi tāḷanampi dukkhaṃ, addhadaṇḍakehi tāḷanampi dukkhaṃ, hatthacchedanampi dukkhaṃ, pādacchedanampi dukkhaṃ, hatthapādacchedanampi dukkhaṃ, kaṇṇacchedanampi dukkhaṃ, nāsacchedanampi dukkhaṃ, kaṇṇanāsacchedanampi dukkhaṃ, bilaṅgathālikampi dukkhaṃ, saṅkhamuṇḍikampi dukkhaṃ, rāhumukhampi dukkhaṃ, jotimālikampi dukkhaṃ, hatthapajjotikampi dukkhaṃ, erakavattikampi dukkhaṃ, cīrakavāsikampi dukkhaṃ, eṇeyyakampi dukkhaṃ , baḷisamaṃsikampi dukkhaṃ, kahāpaṇikampi dukkhaṃ, khārāpatacchikampi dukkhaṃ, palighaparivattikampi dukkhaṃ, palālapīṭhakampi dukkhaṃ, tattena telena osiñcanampi dukkhaṃ, sunakhehi khādāpanampi dukkhaṃ, jīvasūlāropanampi dukkhaṃ, asinā sīsacchedanampi dukkhaṃ, evarūpāni, mahārāja, bahuvidhāni anekavidhāni dukkhāni saṃsāragato anubhavati.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਹਿਮવਨ੍ਤਪਬ੍ਬਤੇ ਅਭਿવੁਟ੍ਠਂ ਉਦਕਂ ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਦਿਯਾ ਪਾਸਾਣ ਸਕ੍ਖਰ ਖਰ ਮਰੁਮ੍ਬ ਆવਟ੍ਟ ਗਗ੍ਗਲਕ ਊਮਿਕવਙ੍ਕਚਦਿਕ ਆવਰਣਨੀવਰਣਮੂਲਕਸਾਖਾਸੁ ਪਰਿਯੋਤ੍ਥਰਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏવਰੂਪਾਨਿ ਬਹੁવਿਧਾਨਿ ਅਨੇਕવਿਧਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਸਂਸਾਰਗਤੋ ਅਨੁਭવਤਿ। ਪવਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ। ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਪવਤ੍ਤਸ੍ਸ 3 ਚ ਭਯਂ ਦੀਪਯਮਾਨੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਯ ਸਮਾਦਪੇਸਿ, ਇਦਮੇਤ੍ਥ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਰਣਂ, ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗવਾ ਸਮਾਦਪੇਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਸੁਨਿਬ੍ਬੇਠਿਤੋ ਪਞ੍ਹੋ, ਸੁਕਥਿਤਂ ਕਾਰਣਂ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, himavantapabbate abhivuṭṭhaṃ udakaṃ gaṅgāya nadiyā pāsāṇa sakkhara khara marumba āvaṭṭa gaggalaka ūmikavaṅkacadika āvaraṇanīvaraṇamūlakasākhāsu pariyottharati, evameva kho, mahārāja, evarūpāni bahuvidhāni anekavidhāni dukkhāni saṃsāragato anubhavati. Pavattaṃ, mahārāja, dukkhaṃ, appavattaṃ sukhaṃ. Appavattassa guṇaṃ pavattassa 4 ca bhayaṃ dīpayamāno, mahārāja, bhagavā appavattassa sacchikiriyāya jātijarābyādhimaraṇasamatikkamāya samādapesi, idamettha, mahārāja, kāraṇaṃ, yena kāraṇena bhagavā samādapesī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, sunibbeṭhito pañho, sukathitaṃ kāraṇaṃ, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ਅਤ੍ਤਨਿਪਾਤਨਪਞ੍ਹੋ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Attanipātanapañho pañcamo.
Footnotes:
