Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
అట్ఠచీవరమాతికాకథావణ్ణనా
Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
౩౭౯. పుగ్గలాధిట్ఠాననయేన వుత్తన్తి ‘‘సీమాయదాన’’న్తిఆదినా వత్తబ్బే ‘‘సీమాయ దేతీ’’తిఆది పుగ్గలాధిట్ఠాననయేన వుత్తం. పరిక్ఖేపారహట్ఠానేన పరిచ్ఛిన్నాతి ఇమినా అపరిక్ఖిత్తస్స విహారస్స ధువసన్నిపాతట్ఠానాదితో పఠమలేడ్డుపాతస్స అన్తో ఉపచారసీమాతి దస్సేతి. ఇదాని దుతియలేడ్డుపాతస్స అన్తోపి ఉపచారసీమాయేవాతి దస్సేతుం ‘‘అపిచా’’తిఆది ఆరద్ధం. ధువసన్నిపాతట్ఠానమ్పి పరియన్తగతమేవ గహేతబ్బం. భిక్ఖునీనం ఆరామప్పవేసనసేనాసనాపుచ్ఛనాది పరివాసమానత్తారోచనవస్సచ్ఛేదనిస్సయసేనాసనగ్గాహాది విధానన్తి ఇదం సబ్బం ఇమిస్సాయేవ ఉపచారసీమాయ వసేన వేదితబ్బం. లాభత్థాయ ఠపితసీమా లాభసీమా. సమానసంవాసఅవిప్పవాససీమాసు దిన్నస్స ఇదం నానత్తం – ‘‘అవిప్పవాససీమాయ దమ్మీ’’తి దిన్నం గామట్ఠానం న పాపుణాతి. కస్మా? ‘‘ఠపేత్వా గామఞ్చ గామూపచారఞ్చా’’తి వుత్తత్తా. ‘‘సమానసంవాసకసీమాయ దమ్మీ’’తి దిన్నం పన గామే ఠితానమ్పి పాపుణాతీతి.
379.Puggalādhiṭṭhānanayenavuttanti ‘‘sīmāyadāna’’ntiādinā vattabbe ‘‘sīmāya detī’’tiādi puggalādhiṭṭhānanayena vuttaṃ. Parikkhepārahaṭṭhānena paricchinnāti iminā aparikkhittassa vihārassa dhuvasannipātaṭṭhānādito paṭhamaleḍḍupātassa anto upacārasīmāti dasseti. Idāni dutiyaleḍḍupātassa antopi upacārasīmāyevāti dassetuṃ ‘‘apicā’’tiādi āraddhaṃ. Dhuvasannipātaṭṭhānampi pariyantagatameva gahetabbaṃ. Bhikkhunīnaṃ ārāmappavesanasenāsanāpucchanādi parivāsamānattārocanavassacchedanissayasenāsanaggāhādi vidhānanti idaṃ sabbaṃ imissāyeva upacārasīmāya vasena veditabbaṃ. Lābhatthāya ṭhapitasīmā lābhasīmā. Samānasaṃvāsaavippavāsasīmāsu dinnassa idaṃ nānattaṃ – ‘‘avippavāsasīmāya dammī’’ti dinnaṃ gāmaṭṭhānaṃ na pāpuṇāti. Kasmā? ‘‘Ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’ti vuttattā. ‘‘Samānasaṃvāsakasīmāya dammī’’ti dinnaṃ pana gāme ṭhitānampi pāpuṇātīti.
బుద్ధాధివుత్థోతి బుద్ధేన భగవతా అధివుత్థో. ఏకస్మిన్తి ఏకస్మిం విహారే. పాకవట్టన్తి దానవట్టం. వత్తతీతి పవత్తతి. పంసుకూలికానమ్పి వట్టతీతి ‘‘తుయ్హం దేమా’’తి అవత్వా ‘‘భిక్ఖూనం దేమ, థేరానం దేమా’’తి వుత్తత్తా పంసుకూలికానం వట్టతి. విచారితమేవాతి ఉపాహనత్థవికాదీనమత్థాయ విచారితమేవ.
Buddhādhivutthoti buddhena bhagavatā adhivuttho. Ekasminti ekasmiṃ vihāre. Pākavaṭṭanti dānavaṭṭaṃ. Vattatīti pavattati. Paṃsukūlikānampi vaṭṭatīti ‘‘tuyhaṃ demā’’ti avatvā ‘‘bhikkhūnaṃ dema, therānaṃ demā’’ti vuttattā paṃsukūlikānaṃ vaṭṭati. Vicāritamevāti upāhanatthavikādīnamatthāya vicāritameva.
ఉపడ్ఢం దాతబ్బన్తి యం ఉభతోసఙ్ఘస్స దిన్నం, తతో ఉపడ్ఢం భిక్ఖూనం, ఉపడ్ఢం భిక్ఖునీనం దాతబ్బం. సచేపి ఏకో భిక్ఖు హోతి ఏకా వా భిక్ఖునీ, అన్తమసో అనుపసమ్పన్నస్సపి ఉపడ్ఢమేవ దాతబ్బం. ‘‘భిక్ఖుసఙ్ఘస్స చ భిక్ఖునీనఞ్చ తుయ్హఞ్చా’’తి వుత్తే పన పుగ్గలో విసుం న లభతీతి ఇదం అట్ఠకథాపమాణేనేవ గహేతబ్బం. న హేత్థ విసేసకారణం ఉపలబ్భతి. తథా హి ‘‘ఉభతోసఙ్ఘస్స చ తుయ్హఞ్చ దమ్మీ’’తి వుత్తే సామఞ్ఞవిసేసవచనేహి సఙ్గహితత్తా యథా పుగ్గలో విసుం లభతి, ఏవమిధాపి ‘‘భిక్ఖుసఙ్ఘస్స చ తుయ్హఞ్చా’’తి సామఞ్ఞవిసేసవచనసబ్భావతో భవితబ్బమేవ విసుం పుగ్గలపటివీసేనాతి విఞ్ఞాయతి, తస్మా అట్ఠకథావచనమేవేత్థ పమాణం. పాపుణనట్ఠానతో ఏకమేవ లభతీతి అత్తనో వస్సగ్గేన పత్తట్ఠానతో ఏకమేవ కోట్ఠాసం లభతి. తత్థ కారణమాహ ‘‘కస్మా? భిక్ఖుసఙ్ఘగ్గహణేన గహితత్తా’’తి, భిక్ఖుసఙ్ఘగ్గహణేనేవ పుగ్గలస్సపి గహితత్తాతి అధిప్పాయో. భిక్ఖుసఙ్ఘస్స హరాతి వుత్తేపి హరితబ్బన్తి ఈదిసం గిహివేయ్యావచ్చం న హోతీతి కత్వా వుత్తం.
Upaḍḍhaṃ dātabbanti yaṃ ubhatosaṅghassa dinnaṃ, tato upaḍḍhaṃ bhikkhūnaṃ, upaḍḍhaṃ bhikkhunīnaṃ dātabbaṃ. Sacepi eko bhikkhu hoti ekā vā bhikkhunī, antamaso anupasampannassapi upaḍḍhameva dātabbaṃ. ‘‘Bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunīnañca tuyhañcā’’ti vutte pana puggalo visuṃ na labhatīti idaṃ aṭṭhakathāpamāṇeneva gahetabbaṃ. Na hettha visesakāraṇaṃ upalabbhati. Tathā hi ‘‘ubhatosaṅghassa ca tuyhañca dammī’’ti vutte sāmaññavisesavacanehi saṅgahitattā yathā puggalo visuṃ labhati, evamidhāpi ‘‘bhikkhusaṅghassa ca tuyhañcā’’ti sāmaññavisesavacanasabbhāvato bhavitabbameva visuṃ puggalapaṭivīsenāti viññāyati, tasmā aṭṭhakathāvacanamevettha pamāṇaṃ. Pāpuṇanaṭṭhānato ekameva labhatīti attano vassaggena pattaṭṭhānato ekameva koṭṭhāsaṃ labhati. Tattha kāraṇamāha ‘‘kasmā? Bhikkhusaṅghaggahaṇena gahitattā’’ti, bhikkhusaṅghaggahaṇeneva puggalassapi gahitattāti adhippāyo. Bhikkhusaṅghassa harāti vuttepi haritabbanti īdisaṃ gihiveyyāvaccaṃ na hotīti katvā vuttaṃ.
లక్ఖణఞ్ఞూ వదన్తీతి ఇదం సన్నిట్ఠానవచనం, అట్ఠకథాసు అనాగతత్తా పన ఏవం వుత్తం. బహిఉపచారసీమాయం…పే॰… సబ్బేసం పాపుణాతీతి యత్థ కత్థచి వుత్థవస్సానం సబ్బేసం పాపుణాతీతి అధిప్పాయో. తేనేవ మాతికాట్ఠకథాయమ్పి (కఙ్ఖా॰ అట్ఠ॰ అకాలచీవరసిక్ఖాపదవణ్ణనా) ‘‘సచే పన బహిఉపచారసీమాయం ఠితో ‘వస్సంవుత్థసఙ్ఘస్సా’తి వదతి, యత్థ కత్థచి వుత్థవస్సానం సబ్బేసం సమ్పత్తానం పాపుణాతీ’’తి వుత్తం. గణ్ఠిపదేసు పన ‘‘వస్సావాసస్స అననురూపే పదేసే ఠత్వా వుత్తత్తా వస్సంవుత్థానం అవుత్థానఞ్చ సబ్బేసం పాపుణాతీ’’తి వుత్తం, తం న గహేతబ్బం. న హి ‘‘వస్సంవుత్థసఙ్ఘస్స దమ్మీ’’తి వుత్తే అవుత్థవస్సానం పాపుణాతి. ఏవం వదతీతి ‘‘వస్సంవుత్థసఙ్ఘస్స దమ్మీ’’తి వదతి. ఉద్దేసం గహేతుం ఆగతోతి తస్స సన్తికే ఉద్దేసం అగహితపుబ్బస్సపి ఉద్దేసం గణ్హిస్సామీతి ఆగతకాలతో పట్ఠాయ అన్తేవాసికభావూపగమనతో వుత్తం. సేసమేత్థ సువిఞ్ఞేయ్యమేవ.
Lakkhaṇaññū vadantīti idaṃ sanniṭṭhānavacanaṃ, aṭṭhakathāsu anāgatattā pana evaṃ vuttaṃ. Bahiupacārasīmāyaṃ…pe… sabbesaṃ pāpuṇātīti yattha katthaci vutthavassānaṃ sabbesaṃ pāpuṇātīti adhippāyo. Teneva mātikāṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. akālacīvarasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘sace pana bahiupacārasīmāyaṃ ṭhito ‘vassaṃvutthasaṅghassā’ti vadati, yattha katthaci vutthavassānaṃ sabbesaṃ sampattānaṃ pāpuṇātī’’ti vuttaṃ. Gaṇṭhipadesu pana ‘‘vassāvāsassa ananurūpe padese ṭhatvā vuttattā vassaṃvutthānaṃ avutthānañca sabbesaṃ pāpuṇātī’’ti vuttaṃ, taṃ na gahetabbaṃ. Na hi ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa dammī’’ti vutte avutthavassānaṃ pāpuṇāti. Evaṃ vadatīti ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa dammī’’ti vadati. Uddesaṃ gahetuṃ āgatoti tassa santike uddesaṃ agahitapubbassapi uddesaṃ gaṇhissāmīti āgatakālato paṭṭhāya antevāsikabhāvūpagamanato vuttaṃ. Sesamettha suviññeyyameva.
అట్ఠచీవరమాతికాకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
చీవరక్ఖన్ధకవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Cīvarakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౨౩౨. అట్ఠచీవరమాతికా • 232. Aṭṭhacīvaramātikā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / అట్ఠచీవరమాతికాకథా • Aṭṭhacīvaramātikākathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / అట్ఠచీవరమాతికాకథావణ్ణనా • Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / అట్ఠచీవరమాతికాకథావణ్ణనా • Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨౩౨. అట్ఠచీవరమాతికాకథా • 232. Aṭṭhacīvaramātikākathā