Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ཨཊྛཙཱིཝརམཱཏིཀཱཀཐཱཝཎྞནཱ
Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
༣༧༩. པུགྒལཱདྷིཊྛཱནནཡེན ཝུཏྟནྟི ‘‘སཱིམཱཡདཱན’’ནྟིཨཱདིནཱ ཝཏྟབྦེ ‘‘སཱིམཱཡ དེཏཱི’’ཏིཨཱདི པུགྒལཱདྷིཊྛཱནནཡེན ཝུཏྟཾ། པརིཀྑེཔཱརཧཊྛཱནེན པརིཙྪིནྣཱཏི ཨིམིནཱ ཨཔརིཀྑིཏྟསྶ ཝིཧཱརསྶ དྷུཝསནྣིཔཱཏཊྛཱནཱདིཏོ པཋམལེཌྜུཔཱཏསྶ ཨནྟོ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཏི དསྶེཏི། ཨིདཱནི དུཏིཡལེཌྜུཔཱཏསྶ ཨནྟོཔི ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡེཝཱཏི དསྶེཏུཾ ‘‘ཨཔིཙཱ’’ཏིཨཱདི ཨཱརདྡྷཾ། དྷུཝསནྣིཔཱཏཊྛཱནམྤི པརིཡནྟགཏམེཝ གཧེཏབྦཾ། བྷིཀྑུནཱིནཾ ཨཱརཱམཔྤཝེསནསེནཱསནཱཔུཙྪནཱདི པརིཝཱསམཱནཏྟཱརོཙནཝསྶཙྪེདནིསྶཡསེནཱསནགྒཱཧཱདི ཝིདྷཱནནྟི ཨིདཾ སབྦཾ ཨིམིསྶཱཡེཝ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡ ཝསེན ཝེདིཏབྦཾ། ལཱབྷཏྠཱཡ ཋཔིཏསཱིམཱ ལཱབྷསཱིམཱ། སམཱནསཾཝཱསཨཝིཔྤཝཱསསཱིམཱསུ དིནྣསྶ ཨིདཾ ནཱནཏྟཾ – ‘‘ཨཝིཔྤཝཱསསཱིམཱཡ དམྨཱི’’ཏི དིནྣཾ གཱམཊྛཱནཾ ན པཱཔུཎཱཏི། ཀསྨཱ? ‘‘ཋཔེཏྭཱ གཱམཉྩ གཱམཱུཔཙཱརཉྩཱ’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ། ‘‘སམཱནསཾཝཱསཀསཱིམཱཡ དམྨཱི’’ཏི དིནྣཾ པན གཱམེ ཋིཏཱནམྤི པཱཔུཎཱཏཱིཏི།
379.Puggalādhiṭṭhānanayenavuttanti ‘‘sīmāyadāna’’ntiādinā vattabbe ‘‘sīmāya detī’’tiādi puggalādhiṭṭhānanayena vuttaṃ. Parikkhepārahaṭṭhānena paricchinnāti iminā aparikkhittassa vihārassa dhuvasannipātaṭṭhānādito paṭhamaleḍḍupātassa anto upacārasīmāti dasseti. Idāni dutiyaleḍḍupātassa antopi upacārasīmāyevāti dassetuṃ ‘‘apicā’’tiādi āraddhaṃ. Dhuvasannipātaṭṭhānampi pariyantagatameva gahetabbaṃ. Bhikkhunīnaṃ ārāmappavesanasenāsanāpucchanādi parivāsamānattārocanavassacchedanissayasenāsanaggāhādi vidhānanti idaṃ sabbaṃ imissāyeva upacārasīmāya vasena veditabbaṃ. Lābhatthāya ṭhapitasīmā lābhasīmā. Samānasaṃvāsaavippavāsasīmāsu dinnassa idaṃ nānattaṃ – ‘‘avippavāsasīmāya dammī’’ti dinnaṃ gāmaṭṭhānaṃ na pāpuṇāti. Kasmā? ‘‘Ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’ti vuttattā. ‘‘Samānasaṃvāsakasīmāya dammī’’ti dinnaṃ pana gāme ṭhitānampi pāpuṇātīti.
བུདྡྷཱདྷིཝུཏྠོཏི བུདྡྷེན བྷགཝཏཱ ཨདྷིཝུཏྠོ། ཨེཀསྨིནྟི ཨེཀསྨིཾ ཝིཧཱརེ། པཱཀཝཊྚནྟི དཱནཝཊྚཾ། ཝཏྟཏཱིཏི པཝཏྟཏི། པཾསུཀཱུལིཀཱནམྤི ཝཊྚཏཱིཏི ‘‘ཏུཡ྄ཧཾ དེམཱ’’ཏི ཨཝཏྭཱ ‘‘བྷིཀྑཱུནཾ དེམ, ཐེརཱནཾ དེམཱ’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ པཾསུཀཱུལིཀཱནཾ ཝཊྚཏི། ཝིཙཱརིཏམེཝཱཏི ཨུཔཱཧནཏྠཝིཀཱདཱིནམཏྠཱཡ ཝིཙཱརིཏམེཝ།
Buddhādhivutthoti buddhena bhagavatā adhivuttho. Ekasminti ekasmiṃ vihāre. Pākavaṭṭanti dānavaṭṭaṃ. Vattatīti pavattati. Paṃsukūlikānampi vaṭṭatīti ‘‘tuyhaṃ demā’’ti avatvā ‘‘bhikkhūnaṃ dema, therānaṃ demā’’ti vuttattā paṃsukūlikānaṃ vaṭṭati. Vicāritamevāti upāhanatthavikādīnamatthāya vicāritameva.
ཨུཔཌྜྷཾ དཱཏབྦནྟི ཡཾ ཨུབྷཏོསངྒྷསྶ དིནྣཾ, ཏཏོ ཨུཔཌྜྷཾ བྷིཀྑཱུནཾ, ཨུཔཌྜྷཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ དཱཏབྦཾ། སཙེཔི ཨེཀོ བྷིཀྑུ ཧོཏི ཨེཀཱ ཝཱ བྷིཀྑུནཱི, ཨནྟམསོ ཨནུཔསམྤནྣསྶཔི ཨུཔཌྜྷམེཝ དཱཏབྦཾ། ‘‘བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ བྷིཀྑུནཱིནཉྩ ཏུཡ྄ཧཉྩཱ’’ཏི ཝུཏྟེ པན པུགྒལོ ཝིསུཾ ན ལབྷཏཱིཏི ཨིདཾ ཨཊྛཀཐཱཔམཱཎེནེཝ གཧེཏབྦཾ། ན ཧེཏྠ ཝིསེསཀཱརཎཾ ཨུཔལབྦྷཏི། ཏཐཱ ཧི ‘‘ཨུབྷཏོསངྒྷསྶ ཙ ཏུཡ྄ཧཉྩ དམྨཱི’’ཏི ཝུཏྟེ སཱམཉྙཝིསེསཝཙནེཧི སངྒཧིཏཏྟཱ ཡཐཱ པུགྒལོ ཝིསུཾ ལབྷཏི, ཨེཝམིདྷཱཔི ‘‘བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ ཏུཡ྄ཧཉྩཱ’’ཏི སཱམཉྙཝིསེསཝཙནསབྦྷཱཝཏོ བྷཝིཏབྦམེཝ ཝིསུཾ པུགྒལཔཊིཝཱིསེནཱཏི ཝིཉྙཱཡཏི, ཏསྨཱ ཨཊྛཀཐཱཝཙནམེཝེཏྠ པམཱཎཾ། པཱཔུཎནཊྛཱནཏོ ཨེཀམེཝ ལབྷཏཱིཏི ཨཏྟནོ ཝསྶགྒེན པཏྟཊྛཱནཏོ ཨེཀམེཝ ཀོཊྛཱསཾ ལབྷཏི། ཏཏྠ ཀཱརཎམཱཧ ‘‘ཀསྨཱ? བྷིཀྑུསངྒྷགྒཧཎེན གཧིཏཏྟཱ’’ཏི, བྷིཀྑུསངྒྷགྒཧཎེནེཝ པུགྒལསྶཔི གཧིཏཏྟཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ། བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཧརཱཏི ཝུཏྟེཔི ཧརིཏབྦནྟི ཨཱིདིསཾ གིཧིཝེཡྻཱཝཙྩཾ ན ཧོཏཱིཏི ཀཏྭཱ ཝུཏྟཾ།
Upaḍḍhaṃ dātabbanti yaṃ ubhatosaṅghassa dinnaṃ, tato upaḍḍhaṃ bhikkhūnaṃ, upaḍḍhaṃ bhikkhunīnaṃ dātabbaṃ. Sacepi eko bhikkhu hoti ekā vā bhikkhunī, antamaso anupasampannassapi upaḍḍhameva dātabbaṃ. ‘‘Bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunīnañca tuyhañcā’’ti vutte pana puggalo visuṃ na labhatīti idaṃ aṭṭhakathāpamāṇeneva gahetabbaṃ. Na hettha visesakāraṇaṃ upalabbhati. Tathā hi ‘‘ubhatosaṅghassa ca tuyhañca dammī’’ti vutte sāmaññavisesavacanehi saṅgahitattā yathā puggalo visuṃ labhati, evamidhāpi ‘‘bhikkhusaṅghassa ca tuyhañcā’’ti sāmaññavisesavacanasabbhāvato bhavitabbameva visuṃ puggalapaṭivīsenāti viññāyati, tasmā aṭṭhakathāvacanamevettha pamāṇaṃ. Pāpuṇanaṭṭhānato ekameva labhatīti attano vassaggena pattaṭṭhānato ekameva koṭṭhāsaṃ labhati. Tattha kāraṇamāha ‘‘kasmā? Bhikkhusaṅghaggahaṇena gahitattā’’ti, bhikkhusaṅghaggahaṇeneva puggalassapi gahitattāti adhippāyo. Bhikkhusaṅghassa harāti vuttepi haritabbanti īdisaṃ gihiveyyāvaccaṃ na hotīti katvā vuttaṃ.
ལཀྑཎཉྙཱུ ཝདནྟཱིཏི ཨིདཾ སནྣིཊྛཱནཝཙནཾ, ཨཊྛཀཐཱསུ ཨནཱགཏཏྟཱ པན ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ། བཧིཨུཔཙཱརསཱིམཱཡཾ…པེ॰… སབྦེསཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཡཏྠ ཀཏྠཙི ཝུཏྠཝསྶཱནཾ སབྦེསཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ། ཏེནེཝ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡམྤི (ཀངྑཱ॰ ཨཊྛ॰ ཨཀཱལཙཱིཝརསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ) ‘‘སཙེ པན བཧིཨུཔཙཱརསཱིམཱཡཾ ཋིཏོ ‘ཝསྶཾཝུཏྠསངྒྷསྶཱ’ཏི ཝདཏི, ཡཏྠ ཀཏྠཙི ཝུཏྠཝསྶཱནཾ སབྦེསཾ སམྤཏྟཱནཾ པཱཔུཎཱཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ། གཎྛིཔདེསུ པན ‘‘ཝསྶཱཝཱསསྶ ཨནནུརཱུཔེ པདེསེ ཋཏྭཱ ཝུཏྟཏྟཱ ཝསྶཾཝུཏྠཱནཾ ཨཝུཏྠཱནཉྩ སབྦེསཾ པཱཔུཎཱཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ, ཏཾ ན གཧེཏབྦཾ། ན ཧི ‘‘ཝསྶཾཝུཏྠསངྒྷསྶ དམྨཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཨཝུཏྠཝསྶཱནཾ པཱཔུཎཱཏི། ཨེཝཾ ཝདཏཱིཏི ‘‘ཝསྶཾཝུཏྠསངྒྷསྶ དམྨཱི’’ཏི ཝདཏི། ཨུདྡེསཾ གཧེཏུཾ ཨཱགཏོཏི ཏསྶ སནྟིཀེ ཨུདྡེསཾ ཨགཧིཏཔུབྦསྶཔི ཨུདྡེསཾ གཎྷིསྶཱམཱིཏི ཨཱགཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཨནྟེཝཱསིཀབྷཱཝཱུཔགམནཏོ ཝུཏྟཾ། སེསམེཏྠ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ།
Lakkhaṇaññū vadantīti idaṃ sanniṭṭhānavacanaṃ, aṭṭhakathāsu anāgatattā pana evaṃ vuttaṃ. Bahiupacārasīmāyaṃ…pe… sabbesaṃ pāpuṇātīti yattha katthaci vutthavassānaṃ sabbesaṃ pāpuṇātīti adhippāyo. Teneva mātikāṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. akālacīvarasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘sace pana bahiupacārasīmāyaṃ ṭhito ‘vassaṃvutthasaṅghassā’ti vadati, yattha katthaci vutthavassānaṃ sabbesaṃ sampattānaṃ pāpuṇātī’’ti vuttaṃ. Gaṇṭhipadesu pana ‘‘vassāvāsassa ananurūpe padese ṭhatvā vuttattā vassaṃvutthānaṃ avutthānañca sabbesaṃ pāpuṇātī’’ti vuttaṃ, taṃ na gahetabbaṃ. Na hi ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa dammī’’ti vutte avutthavassānaṃ pāpuṇāti. Evaṃ vadatīti ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa dammī’’ti vadati. Uddesaṃ gahetuṃ āgatoti tassa santike uddesaṃ agahitapubbassapi uddesaṃ gaṇhissāmīti āgatakālato paṭṭhāya antevāsikabhāvūpagamanato vuttaṃ. Sesamettha suviññeyyameva.
ཨཊྛཙཱིཝརམཱཏིཀཱཀཐཱཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ཙཱིཝརཀྑནྡྷཀཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Cīvarakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝགྒཔཱལི༹ • Mahāvaggapāḷi / ༢༣༢. ཨཊྛཙཱིཝརམཱཏིཀཱ • 232. Aṭṭhacīvaramātikā
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ཨཊྛཙཱིཝརམཱཏིཀཱཀཐཱ • Aṭṭhacīvaramātikākathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ཨཊྛཙཱིཝརམཱཏིཀཱཀཐཱཝཎྞནཱ • Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ཨཊྛཙཱིཝརམཱཏིཀཱཀཐཱཝཎྞནཱ • Aṭṭhacīvaramātikākathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ༢༣༢. ཨཊྛཙཱིཝརམཱཏིཀཱཀཐཱ • 232. Aṭṭhacīvaramātikākathā